Denizli

Seyir Tepesinden Pamukkale ilçesinin görünümü

Denizli ve havalisinde Türkler ilk defa 1070 yılında görüldüler. Afşin Bey bütün Anadolu'yu kastettikten sonra Laodikya'yı yağma ederek, Honaz'ı zaptetmiştir. 1071 yılından sonra Denizli ve çevresi Kutalmışoğlu Süleyman Şah'in mahiyetindeki beyler tarafından fethedilmiştir.

1097 yılında Bizans İmparatoru I. Aleksios, İoannis Dukas'ı Batı Anadolu'nun fethi için görevlendirdikten sonra bu yöre Bizanslılar'ın eline geçti. Bu sırada Türk kuvvetleri Orta Anadolu'da bulunuyordu. Bizanslıların elinde kısa bir süre kalan bu güzel beldemiz 1102 yılında yeniden Kılıçarslan tarafından zapt edilmiştir. Bu tarihten sonra Türk kuvvetleri Alp Arslan'ın komutasında Bizans topraklarına sürekli akınlar yapıyordu. 1119 yılında Bizanslılar, büyük bir ordu ile Denizli ve havalisine saldırdılar. Bu bölgede az sayıda Türk kuvveti bulunduran 'Alparslan' önderliğindeki Türkler, bu yöreyi terk etmek zorunda kalmıştır. Ertesi yıl tekrar gelen Bizanslılar Uluborlu taraflarına kadar istila ettiler. 1147 yılında İkinci Haçlı Seferi Fransız Kralı VII. Louis'in komutasında, Ege Bölgesi'nden güneye doğru hareket ederek, Denizli civarını işgal etmiştir. Buradan Antalya istikametine hareket eden Haçlı Ordusu'nun öncü birlikleri, Acıpayam Ovası'nı geçtikten sonra, ordunun ağırlıkları ve artçı birlikleri aynı yolu takip ederek, Kazıkbeli'nden geçmek için hareket etmişlerdi. Fakat orada yapılan çetin gerilla savaşlarında Haçlı Ordusu çok büyük kayıp vermiştir.

1177 yılında Bizans İmparatoru I. Manuil, Selçuklu topraklarına yeni bir sefer düzenleyerek Laodikya ve civarını yağma edip İstanbul'a dönmüştür. Ertesi yıl Türkler Laodikya'ya gelerek şehri zapt etmişlerdir. Manuil Komnenos 1176 yılında büyük bir ordu ile Laodikya ve Honaz civarını geri almışsa da Selçuklular'la yaptığı savaşta yenilmiştir. Bu savaşa Miryokefalon Savaşı adı verilmektedir ve Çivril- Gümüşsu (Homa) yakınlarında Düzbel geçidi ve çevresinde gerçekleşmiştir. II. Kılıçarslan bu savaştan sonra sınırlarını genişleterek Bizans topraklarına akınlar düzenlemiştir. Selçuklular, Atabey komutasında yapılan bu akınlardan büyük ganimetler elde ediyordu. Bizanslılar Atabey komutasındaki bu orduyu Sarayköy yakınlarında pusu kurarak mağlup ettiler. Bu savaşta Atabey hayatını kaybetti.

Bu tarihlerden sonra Denizli ilinin doğu kısımlarına Türkler yerleşmeye başladı. Böylece Türk akıncıları, Küçük Menderes Vadisi'ne kadar ilerleme fırsatını bulmuşlardır. 1190 yılında İkinci Haçlı Ordusu Laodikya'ya gelmiştir. Haçlı Ordusu Komutanı I. Friedrich, Bizanslılar tarafından sevinçle karşılanmıştır. Buraya yerleşmiş olan Türk boyları, çadırlarını bırakarak dağlara çekilmişler ve Haçlı ordusuna karşı ani baskınlar düzenlemişlerdir. Denizli ve havalisi, takriben 13. asrın ilk yıllarında Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından 4 defa fethedilmiştir. Diğer bir rivayete göre, Laodikyalılar tarafından bir Türk kervanının soyulması üzerine, Selçuklu beylerinden Mehmet ve Servet beylerin komutasında bir Selçuklu ordusu, Laodikya ordusunu yenmiş ve haraç olarak bu bölgeyi antlaşma ile almıştır.

Diğer bir rivayet ise şudur: 12. yüzyıl sonlarında Bizanslıların Burdur'a kadar ilerlemeleri üzerine Konya Sultanı Osman ve Hüsamettin beyleri bu bölgeye göndermiştir. Osman Bey, Acıpayam Ovası'nı, Hüsamettin Bey de, Çal taraflarını zaptetmişlerdir. Denizli ve havalisinin Selçuklulara bağlı bir beylik halinde teşekkülü, Selçuklu hükümdarı Gıyaseddin Keyhüsrev zamanında, 1207 yılında olmuştur. 1209 yılında İznik'i başkent yapan I. Theodoros ile Selçuklular'ın arası açılmıştır. Gıyaseddin Keyhüsrev, Laskaris'ten, Aleksios'un tahtına iadesini isteyince, İznik Devleti ile Selçuklular, Denizli'nin batısında Alaşehir ile Antiokya arasında savaşa tutuştular. İlk seferde savaşı kazanan Türkler yağmaya dalınca hücuma gecen Rum askerleri, Gıyasettin Keyhüsrev'i öldürdü. Böylece savaşın sonunda galip gelen Bizanslılar, Batı Anadolu'ya bir süre hakim oldular. Selçuklular ile Bizanslılar arasında Denizli ve yöresi sınır olarak kaldı. Bugünkü Denizli şehri bu sıralarda kurulmaya başlamıştır.

İlk olarak Denizli Kalesi Abdullah oğlu Karasungur tarafından yaptırılmıştır. Ayrıca bu devrede birçok cami, han ve çeşme de inşa edilmiştir. 13. yüzyıl başlarında Denizli ve havalisi yeni göçlerle ,"Uç Bölgesi" olarak önceden gelenlerle birlikte yoğun bir Türk topluluğu meydana getirdiler.

1257 yılında Denizli'ye gelen Bizans garnizonu, şehirdeki Türklerin çoğunluğu karsısında uzun sure kalamadı. Böylece 1259 yılında Denizli tekrar Türkmenlerin eline geçmiş oldu. Bu tarihlerde Denizli etrafında kümelenen Türkmenler, Hülagü Han'a müracaat ederek bu bölge için kumandan istediler. Bu konuda İlhanlı Hükümdarı Hülagü de bir ferman çıkararak Kulsak isimli bir zâtı bu bölgeye göndermiştir. Bölgenin merkezi "Asi Karaağaç" diye bilinen Acıpayam yöresidir.

Söylentiye göre, bu bölgede yaşayan Türkmenlerin manevi Türk Lideri "Yatağanbaba " olması muhtemeldir. 1261 yılında bu yöredeki Türkmenler, Selçuklular'a baş kaldırınca, Selçuklu Sultanı Ruknettin ile Moğollar anlaşarak Türkmenleri mağlup ettiler. Bu sırada birçok Türkmen Bizans sınırını geçerek yerleşmişlerdir. Konya'daki "Cimri İsyanı'nın" bastırılmasından sonra, II.Gıyaseddin Keyhüsrev kendisine yardım etmeyen, Karaağaç Bölgesi Komutanı Ali Bey'i öldürtmüştür. Bundan sonra Denizli, Germiyanoğulları'nın eline geçer. Bir süre sonra, Konya'ya karşı hareket yapılınca, Denizli havalisindeki Türkmenler, Karaman, Eşref ve Menteşe Türkmenleriyle birlikte isyan çıkardılar. Bunun üzerine, İlhanlı Sultanı Keyhakü, 31 Ağustos 1291 de Türklerin üzerine yürüdü. Böylece, İlhanlı hakimiyeti bu bölgede başlamış oldu.

Bu tarihlerde Germiyanlılar, Alsıroğlu'nun kumandasında, bugünkü Buldan olan Tripolis'i zaptettiler (1306). Böylece, Denizli'nin Türkleştirilmesi tamamlanmış oldu. 14. yüzyılın ilk yıllarında Denizli arazisinin düzlük kısımlarına İnançoğulları yerleşmişti. Kuzey doğusunda Germiyan Beyliği bulunuyordu. Sucaeddin Bey, bir ara bağımsızlık için hareket edince, öteden beri, Anadolu'da kuvvetli bir birliğin kurulmasını istemeyen İlhanlı Hükümdarı Timur Tas, 1327 yılında Denizli'ye geldi. Sucaettin Bey ona itaat etti. Denizli 1366'da bir deprem ile harap olduğu sırada şehir, Germiyan hakimiyetine geçmiştir.

1391 yılında Yıldırım Bayezit, Denizli'yi Osmanlı topraklarına katmıştır. 1402 yılında Timur, Ankara Savaşı'nı kazandıktan sonra, Denizli'ye gelmiş, burada bir süre kaldıktan sonra, İzmir yöresini fethe gitmiştir. 1403 yılının ilk aylarında tekrar Denizli'ye dönerek çadır kurmuştur. Timur, bu bölgeyi Germiyanlılar'a bırakarak ayrılmıştır. 1411 yılında bir ara bu bölge Karamanoğulları'nın eline geçmişse de, 1429 yılında tekrar Osmanlılar'a bağlanmıştır.

14. yüzyılın ilk yarısında Türkmenler parçalanmış bir halde bulunuyorlardı.

Pek çok yerde bunların izleri kalmıştır.

Germiyanoğulları Beyliği, Uşak ve Denizli'yi içine almaktadır.[8]

Babadağ'ın güneyindeki araziyi, şimdiki Tavas ve Kale ilçelerinin sahalarını kaplamaktadır. Tavas çevresine Türklerin yerleşmesi MS 12. yüzyıllara rastlamaktadır. Kesin olmamakla birlikte 1071 Malazgirt Savaşı'ndan sonra 1280-1290 yılları civarında Türklerin bölgeye geldikleri sanılmaktadır.Genellikle gelenlerin Türkmenler olduğu, Selçukluların zayıflayıp yıkılması ile 1300'lü yıllarda Tavas Beyliğinin kurulduğu ve o zamanki Tavas Beyliği'ni İlyas Bey'in yönettiği ve Mevlevi Tarikatı'na girdikleri belirtilmektedir.Tavas Beyliği Germiyan, Aydın, Hamit ve Menteşeoğulları Beyliği arasında tampon bir bölge olarak kurulmuştur. Denizli’nin Germiyan oğullarına geçişi ile Tavas Beyliği 1365 tarihinde Menteşe Beyliğine bağlanmıştır. Beylik önceleri Horasanlı köyünden sonra da Hırka köyünden yönetilmiştir.

Denizli şehri, Osmanlı hakimiyetine girdikten sonra, yaşantısına sakin bir şekilde devam etmiştir. 1702 - 1703 yıllarında vuku bulunan depremlerde, 12.000 kişi ölmüş, o zamanki Kale civarında bulunan şehir oturulamayacak hale gelmiştir. Bundan sonra şehir daha yukarıya, şimdiki merkezine doğru çekilmiştir.

Laodikya şehrinin sürekli harpler depremlerle yıkılması üzerine halk Laodikya'nın bağ ve bahçelerinin bulunduğu, bugünkü Denizli'ye gelip yerleşmişlerdir. Türkler Laodikya adını kısaltarak Ladik olarak kullanmıştır. Denizli'nin ilk yöneticilerinden biri Seyfettin Karasungur'dur. 30 yıllık valilik ve komutanlığı sırasında, Denizli Kalesi'ni, Akhan Kervansaray'ını, birçok çeşme, camii, han ve hamamlar yaptırmıştır. Karasungur'un, San Kuvvetlerine esir düşmesi üzerine, yerine Ladik ve Honaz emimi olarak Sahip Ataoğulları'ndan Tabettin Hasan Nasreddin Ali gönderilmiş. Bunların da Cimri İsyanı'nda öldürülmeleri üzerine, Ladik emirliğine Ali Bey gönderilmiştir. Böylece Sahip Ataoğulları'nın 1277 tarihine kadar Ladik ve Honaz emirliğinde kaldıkları anlaşılmaktadır. Bölge, Sahip Ataoğulları’ndan Ladik Germiyanogulları'na geçmiştir. Fakat halkın Germiyanogulları'ndan Ali Bey'i, Giyaseddin II. Keyhusrev'e şikayeti üzerine Ladik tekrar sahip Ataogulları'na geçmiştir.

Sahip Ata'nın vezirlikten azledilmesi üzerine (1288) Germiyanogulları Ladik'i tekrar ele geçirmiştir. Ali Sirkin kızının oğlu Bedrettin Murad'ı Ladik emirliğine tayin etmiştir. Mollaya sinirlenen Selçuklu Sultani Ladik'e kuvvetli bir ordu göndermiş ve burası tekrar geri alınmıştır. Bu tarihten sonra Sucaettin İnanç Ladik'te 50 yıla yakın beylik yapmış ve adaletli ve iyi idaresi sayesinde halk tarafından sevilmiştir.

Ölümünden sonra yerine gecen oğlu Murat Aslan Bey de memleketi iyi idare etmiş, zamanında Türkçe fatiha tefsiri yazılmış, 3 çeşit para basılmıştır. Bu paraların biri üzerinde Murat Bey'in adı geçmektedir. Murat Bey'in iktidara geçiş ve ölüm tarihleri kesin olarak bilinmiyor. Hatta Murat Bey'in mezarına bile rastlanmamıştır. Fakat Hastane yakınındaki Murat dede mezarı, halk tarafından Murat Bey'e addedilmekte ve ziyaret edilmektedir. Bugün Denizli'de Murat Dede adıyla bir mahalle bulunduğundan, bazı kaynaklara göre bu mezar Ladik Beyliği ile ilgi derecesi tespit edilemeyen ve Hisar Savası'nda ölen Murat Bey'e aittir.

Murat Aslan Bey'den sonra oğlu Issak Bey yerine geçmiş kendi adına para bastırmış fakat 1402'de Timur Anadolu'yu istila edince Denizli'nin idaresi Germiyanoglu Yakup Bey'e geri verilmiştir. Ankara Savası'ndan sonra bütün Anadolu'yu ele geçiren Timur, bir müddet sonra Kütahya ve Altıntaş'tan geçip, Ladik'e gelmiş mevsimin sonbahar olması sebebiyle karargahını Denizli'de kurarak askerlerini kışlaklara göndermiştir.

O vakitler Tonguzlu denen Denizli'de askerlerin hastalanması sebebiyle, Timur karargahını havası ve suyu daha iyi olan Karcı ve Hisar köyü sırtlarına çekmiş, Menteşeoglu Mehmet Bey ile İsfendiyer Bey Timur'u burada ziyaret ederek ona 1000 at hediye etmişlerdir. Timur bir süre Denizli'de kaldıktan sonra, Serinhisar yoluyla Denizli'den ayrılmıştır. Timur'un Denizli'deki kalış günlerinde Germiyanoğlu Yakup Bey kendisini ziyaret etmiş, Kütahya ve Denizli'nin idaresini üzerine almak için onu ikna etmiştir.

Konya Ladik Germiyanoğlu Süleyman Şah idaresinde iken, Osmanlı Devleti günden güne kuvvetlenip sınırlarını genişletiyorlardı. Süleyman Sah ergen Osmanlılar tarafından gelecek tehlikeyi sezerek, kendini emniyete almak için kızı Devlet hatunu, I. Murat'ın oğlu Şehzade Beyazıt'a vererek akrabalık kurmuştu (1381).

Kızına çeyiz olarak verdiği yerler arasında Ladik de vardı. Beyazıt Han Denizli'de hamam ve bahçe satın almıştır. Ladik Ankara Savası'na kadar (1402) Osmanlılar'da kalmış, savaştan sonra Germiyanoğullarının yeniden hakimiyetine giren Ladik, nihayet yerine geçecek kimsesi bulunmayan Germiyan Hükümdarı Yakup tarafından, II. Murat'a bir vasiyetname ve bütün Germeyen ülkesiyle birlikte verilmiştir (1428). Böylece Ladik kesin olarak Osmanlı Devleti'ne bağlanmıştır.

Ünlü gezgin Evliya Çelebi Denizli'ye uğramış ve 300 yıl öncesinin Denizli'sini şöyle dile getirmiştir. "Şehrin çevresinde pek çok akarsular ve göller bulunduğu için bu isim verilmiştir. Yoksa denizden 4 merhale uzaktadır. Kalesi düz yerde dörtgen seklindedir. Hendeği yoktur. Çevresi 470 adımdır, 4 kapısı vardır. Kuzeyinde boyacılar, doğusunda semerciler, güneyinde Yeni Camii, batısında bağlar kapısı bulunur. Kalede 50 kadar silahlı bekçi vardır ki dükkanları bekler. Asıl şehir kalenin dışında 44 mahalle ve 3600 evlidir. Büyüklü küçüklü 57 camii ve mahalle mescidi, 7 çocuk mektebi, 6 hamamı, 17 tekkesi vardır.

Herkes bağlarda oturduğundan ehil ve ayalleri birbirinden kaçmaz. Birbirleriyle akraba gibi olmuştur. Halkı beyaz ve mavi feraceler giyer. Pamuğu, pamuk ipliği, beyaz ince sade bezli olup, Anadolu'ya sevk edilir. Halkın kazancı "Beyaz Denizli Bezi" dir.

2012 yılında çıkarılan 6360 sayılı kanun ile Denizli'de sınırları il mülki sınırları olan büyükşehir belediyesi kuruldu ve 2014 Türkiye yerel seçimlerinin ardından büyükşehir belediyesi çalışmalarına başladı.[9]

• MÖ 4000'ler Kalkolitik Dönem
• MÖ 3000-2000 İlk Tunç Çağı
• MÖ 2000-1200/1100 Orta Tunç Çağı ve Son Tunç Çağları
• MÖ 1800 Denizli’nin Arzava Siyasal Birliği içinde yer alması
• MÖ 1200'ler Deniz kavimleri göçü
• MÖ 1100'ler Deniz kavimleri göçüyle Hitit Devleti’nin yıkılması
• MÖ 546 Ahameniş Kralı II. Kiros’un Lidya Krallığı'nı ortadan kaldırılması
• MÖ 360 Hellespontos, Misya, Lidya ve Karya satraplarının Pers Merkezi Yetkesi’ne baş kaldırışı
• MÖ 334 Büyük ıskender’in Anadolu seferi ile Denizli yöresindeki Pers etkinliğine son verilmesi.
• MÖ 246 II. Antiokos’un karısı Laodikeia’yı ziyareti sırasında Laodikeia kentinin kurulması.
• MÖ 188 Roma, Bergama, Selevkoslar arasında barış antlaşmasının yapılması.
• 649 Muaviye’nin Kıbrıs seferi
• 1070 Türkler’in Denizli’de ilk kez görülmeleri.
• 1077 Denizli’nin Türkler tarafından fethi
• 1097 Denizli’nin Bizans’ın eline geçmesi
• 1102 I. Kılıçarslan’ın Denizli’yi fethi
• 1119 Denizli’nin yeniden Bizans’ın eline geçmesi
• 1148 Haçlıların Denizli’den geçmeleri
• 1176 Çivril yakınlarında, Kufi Çayı Vadisinde 17 eylül 1176 tarihinde cereyan eden (Miryakefalon) Miryokefalon Muharebesi. II. Kılıçarslan komutasındaki Türkmen ordusu, bu savaşta Bizans'ı tekrar yenmiştir. Ve ilk kez bu savaşın ardından Avrupalı tarihçiler Anadolu topraklarına Romania yerine Turkia demeye başlamışladır (Dağdaş, S., Dağdaş, F. B., 2001, Denizli-Acıpayam-Dodurgalar Kasabasının Tarihçesi ve Bugünkü Durumu, Türk Yurdu Dergisi, 7. Devre, Cilt 21, (53), Sayı: 171 (533), Aralık 2001, Evren Yayıncılık, Ankara, s. 42-49, 64 s.).
• 1190 Frederik Barbaros komutasındaki bir Haçlı ordusunun Denizli’den geçmesi
• 1207 Denizli’nin yeniden Türklerin eline geçmesi
• 1259 Türkmenlerin, Denizli’nin yönetimini ele geçirmeleri
• 1288 Denizli’nin Germiyanoğulları egemenliğine girmesi
• 1300-1368 Denizli’de İnançoğulları egemenliği
• 1368 Denizli’nin yeniden Germiyanoğulları egemenliğine girmesi
• 1391 Denizli’nin Osmanlıların eline geçmesi
• 1403 Timur’un Denizli’yi Germiyanoğulları’na geri vermesi
• 1429 Denizli’nin kesin olarak Osmanlı egemenliğine girmesi
• 1874 Denizli’de ilk rüştiye mektebinin (ortaokul) açılması
• 1876 Denizli’de ilk belediyenin kurulması
• 1879 İzmir-Aydın Demiryolu’nun Sarayköy’e dek uzatılmasına ilişkin bir antlaşmanın yapılması
• 1883 Yapılan yönetim değişikliği ile Denizli’nin Sarayköy, Buldan ve Tavas kazalarının bağlandığı bir sancak haline getirilmesi
• 1884 Çal kazasının Denizli sancağına bağlanması
• 1888 Acıpayam Kazası’nın, Denizli sancağına bağlanması, Sarayköy demiryolu hattının Dinar’a dek uzatılmasının kararlaştırılması
• 1910 Denizli’nin ‘Bağımsız Mutasarrıflık’ haline getirilmesi
• 22 Mart 1919 İzmir’de toplanan Redd-i ılhak Kongresi’ne Denizli’den bir kurulun katılması
• 25 Nisan 1919 İstanbul Hükümeti’nin şehzade Abdürrahim Efendi başkanlığındaki bir öğüt kurulunu Denizli’ye göndermesi
• 15 Mayıs 1919 İzmir’in Yunanlarca işgali üzerine, Denizli’de bir protesto mitingi düzenlenmesi
• 16 Mayıs 1919 Yunan işgalinin protesto edilmesi amacıyla Tavas’ta da bir miting düzenlenmesi
• 17 Mayıs 1919 İşgale karşı Çal’da bir miting düzenlenmesi
• 29 Mayıs 1919 Denizli Redd-i ılhak Cemiyeti’nin kurulması
• 8 Haziran 1919 Sarayköy’de bir Kuvâ-yi Milliye Cephesi’nin oluşturulması
• 10 Haziran 1919 Denizli’de Heyet-i Milliye’nin ve Sarayköy cephesinin Oluşturulması
• 3 Ağustos 1919 İstanbul Hükümetinin Denizli’de incelemelerde bulunmak üzere Jandarma Genel Komutanı Ali Kemal Paşa’yı göndermesi
• 7 Ağustos 1919 Denizli Mutasarrıfı Faik Bey’in Dahiliye Nezareti’ne bir telgraf çekerek, Kuvâ-yi Milliye’nin dağıtılması buyruğunu geri çevirmesi
• 18 Ağustos 1919 Denizli delegelerinin Sivas Kongresi’ne katılmak üzere kentten ayrılması * 12 Ocak 1920 Emin Efendi ve Faik Bey’in ıstanbul’da toplanan Meclisi Mebusan’a Denizli milletvekili olarak katılması.
• 21 Haziran 1920 Çopur Musa çetesinin Çivril’i basması
• 5 Temmuz 1920 Yunanların Buldan’a ve Çal’ın bazı köylerine girmesi
• 8 Temmuz 1920 Demirci Mehmet Efe’nin adamlarından Sökeli Ali Efe’nin Denizli’de öldürülmesi
• 9 Temmuz 1920 Denizli’ye giren Demirci Mehmet Efe’nin, Sökeli Ali Efe nin ölümünden sorumlu tuttuğu 60 kişiyi öldürtmesi
• 29 Temmuz 1920 Yarbay Nazmi Bey’in 57. Tümen Komutanı ve Mutasarrıf vekili olarak Denizli’ye gelmesi
• 18 Ocak 1921 Çivril’in Yunan işgaline uğraması
• 1 Nisan 1921 Çivril’in ikinci kez bir işgale uğraması
• 30 Ağustos 1922 Çivril’in Büyük Taarruz neticesinde Yunan işgalinden kurtarılması
• 3 Eylül 1922 Güney'in düşman işgalinden kurtarılması
• 4 Eylül 1922 Buldan'ın işgalden kurtarılması

İlin kuzey kısmı Ege, güney kısmı Akdeniz bölgesine dahildir. Kıyı kesimlerinden iç bölgelere geçit yerinde olduğundan, kuzey kısımda az da olsa iç bölgelerin iklimi hissedilir. Ege Bölgesi ikliminden sıcaklık olarak biraz düşük farklılıklar görülebilir. Denizli'de dağlar genel olarak denize doğru dik olduğundan, denizden gelen rüzgarlara açık bulunmaktadır. Kışlar ılık ve yağışlı geçmektedir. İlde yıllık sıcaklık ortalaması 15,8 °C'dir.

Denizli iklimi
Aylar	Oca	Şub	Mar	Nis	May	Haz	Tem	Ağu	Eyl	Eki	Kas	Ara	Yıl
En yüksek sıcaklık (°C)	22,6	25,9	30,8	35,8	37,0	42,4	43,9	44,4	41,6	34,4	29,9	26,6	44,4
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C)	10,5	12,1	15,8	20,7	26,3	31,2	34,4	34,4	29,9	23,7	17,3	12,2	22,3
Ortalama sıcaklık (°C)	5,9	7,0	10,1	14,6	19,8	24,6	27,5	27,0	22,4	16,8	11,4	7,6	16,2
Ortalama en düşük sıcaklık (°C)	2,3	2,8	5,2	9,0	13,2	17,3	20,0	19,7	15,7	11,3	7,0	4,0	10,6
En düşük sıcaklık (°C)	−10,5	−11,4	−7	−2	2,7	7,9	12,6	11,6	6,6	−0,8	−4,5	−10,4	−11,4
Ortalama yağış (mm)	90,3	74,5	63,7	54,2	42,3	25,4	13,4	8,1	13,6	35,0	55,7	89,9	566,1
Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü[10]

Denizli'nin bitki örtüsü makidir. Maki küçük çalılara denir. Denizli'nin %59'u ormanlarla kaplıdır. Çayır ve meralar %10, ekili ve dikili arazi %43'tir. Ekime müsait olmayan kısmı sadece %1'dir.

İlin bitki örtüsünü çoğunlukla orman ağaçları ile Akdeniz iklimine has makiler meydana getirir. Ormanlarda karaçam, kızılçam, sedir, ardıç, meşe,kestane, çınar, dişbudak, kızılağaç (Boya ağacı), günlük gibi ağaç türleri bulunur. Ormanların başladığı sınırların altında kalan dağ eteklerindeki geniş alanlar çalılık ve fundalıklarla kaplıdır.

Denizli İl Nüfusu: 1.037.208'dir (2019 sonu). İlin yüzölçümü 12.133 km²'dir. İlde  km²'ye 85 kişi düşmektedir. (Yoğunluğun en fazla olduğu ilçe: 926 kişi ile Merkezefendi’dir)

İlde yıllık nüfus artış oranı % 0,92 olmuştur. Nüfus en çok artan ilçe: Honaz (%3,49) Nüfusu en çok azalan ilçe: Beyağaç (-%7,33)

4 Şubat 2020 TÜİK verilerine göre 19 İlçe ve belediye, bu belediyelerde toplam 617 mahalle bulunmaktadır.

Denizli tarıma çok elverişlidir. Başlıca tarım ürünleri; buğday, arpa, Ceviz, mısır, nohut, tütün,kekik,haşhaş, ay çekirdeği, üzüm, İncir ve pancardır. Sebze üretimi ise 250 bin tondur. Üzümden sonra, kavun, karpuz, elma, armut, vişne, kiraz, şeftali, badem, erik ve nar bol miktarda yetişir.

Antepfıstığı üretimi gün geçtikçe artmaktadır. 120.000 zeytin ağacından ortalama 1000 ton zeytin elde edilir. Mevcut su potansiyeli bütün ekili araziyi sulamaya elverişlidir. Ekili arazinin önemli kısmı sulanmaktadır. 95.000 incir ağacı bulunmaktadır.

Sanayi oldukça gelişmiştir. Dokuma , enerji, otomotiv yan sanayi , maden ve metal sanayi ön sıradadır.

• Denizli Kebabı
• Tandır kebabı
• Patlıcan Kebabı
• Çöp şiş
• Siron
• Keşkek
• Çaput Aşı
• Sıyırma
• Arabaşı
• Kiide
• Yoğurtlu Patlıcan Gömmesi
• Sura
• Kaçamak
• Gındıra Çorbası
• Tavuklu keşkek
• Dirit
• Patlıcan dolması
• Biber Tatarı
• Top Tarhana
• Leyen böreği
• Börülce böreği
• Cızlama
• Pide
• Meneviş yoğurtlaması
• Zafer Gazozu

[32]

Pamukkale; kaynak sularının kirecinden oluşmuş travertenleri ile ünlü bir turizm cennetidir. Dünyada eşi benzeri bulunmayan Unesco Dünya Kültürel Miras Listesinde yer alan hem Doğal ve hem de Arkeolojik sit olan Türkiye'nin en tanınmış doğa harikasıdır. Yılda iki milyon yerli ve yabancı turist Pamukkale'yi ziyaret etmektedir. Pamukkale 2700 metre uzunluğunda ve yüksekliği 160 metredir. Parlak beyaz rengiyle Pamukkale'yi 50 km uzaklıktan görmek mümkündür. Ayrıca Pamukkale'de Hierapolis antik kenti,antik havuz, antik tiyatro, arkeoloji müzesi gezilmesi gereken yerlerdendir. Tepesinde antik Roma'dan kalma Hierapolis adlı kutsal antik şehir bulunur. 5–10 km yakınında Laodikeia (Laodikya) antik kenti bulunur.

5 km ilerisinde ise uluslararası bir termal merkez olan Karahayıt vardır. Yılın her mevsiminde ana kaynağından "58" santigrat çıkan Karahayıt' ın kendine has kırmızı renkli şifalı termal suyu ve termal çamuru, Ege Üniversitesi Hidroklimatoloji Enstitüsünün vermiş olduğu rapora göre içerdiği zengin mineralleri ile eşsiz bir sağlık kaynağıdır. Karahayıt' ta bulunan turistik tesislerde (Otel, Apart Otel ve Pansiyonlarda) Kırmızı Su ve Termal Çamur sayesinde pek çok hastalık ve sağlık probleminize şifa bulursunuz.

Denizli' de bunların dışında çok sayıda antik kent bulunmaktadır. Keloğlan Mağarası ve Kaklık Mağarası ise mutlaka görülmesi gereken diğer turistik yerlerdendir. Pamukkale ve Karahayıt bölgesinde beş ve dört yıldızlı oteller, pansiyonlar termal turizm ve kaplıca hizmeti vermektedir.

Bunların yanı sıra Denizli'nin Buldan ilçesi ürettiği birbirinden güzel el dokumaları ile dünyaca ünlüdür. Her yıl binlerce yerli ve yabancı turist ilçeyi ziyaret etmektedir.

• Hierapolis Antik Kenti
• Laodikeia Antik Kenti
• Anaua Antik Kenti / Çardak
• Tripolis Antik Kenti[33]: Denizli merkezine 40 kilometre uzaklığında bulunan Buldan İlçesinin Yenicekent Kasabası ile Menderes Nehri arasında kurulmuştur. Tripolis Antik Kenti’nin batıya ve kuzeye açılan vadilerle Ege’ye güneydoğusundaki Çürüksu Ovası ve vadileri ile İç Anadolu ve Akdeniz’e ulaşımı bulunmaktadır. Kentin güneyinde Çürüksu Vadisi’nde kurulmuş olan aynı dönemlere ait Laodikeia Antik Kentine 30 kilometre, Hierapolis Antik Kentine ise 20 kilometre uzaklıktadır. Tripolis Antik Kenti’nin ilk kuruluşu hakkında kesin bilgilere henüz ulaşılamamıştır. Geç Helenistik Dönem de Tripolis olarak adlandırılan ve ilk kuruluşunun Lidyalılar tarafından olduğunu belirten bazı belgelere rastlanılmıştır. Fakat Bazı kaynaklarda ilk isminin Apollonia olduğu belirtilmektedir. Tripolis Antik Kenti, Lidya Şehirleri arasında yer almasına rağmen Frigya ve Karya bölgelerine ulaşımı sağlayan önemli sınır, tarım ve ticaret merkezlerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Menderes Nehri ile Çürüksu Çayı’nın sularının taşıdığı alüvyonlu topraklarla bereketlenen, Çürüksu Ovası’nın büyük bir bölümüne kapsayan kentlerden biri olan, kuruluş biçimiyle ve şehircilik anlayışı ile bölgenin en zengin kentleri arasında yer almaktadır. Tripolis’in ilk kuruluşunun Lidyalılar zamanında olmasına karşın, yüzeydeki kalıntılar tarz olarak Roma ve Bizans Dönemi mimari özelliklerini ve yapı örneklerini taşımaktadır. Tripolis Antik Kenti MÖ II. yüz yıl sonları ile MS I. yüz yıl ortalarında ve IV. Yüz yıl ortalarında birçok deprem ve savaşlar geçirdiğinden dolayı çok tahrip olmuştur. Kent en ihtişamlı dönemini Roma zamanında yaşamıştır. İlk kazı çalışmaları 1993 yılında Müze Müdürlüğü’nce Tripolis Antik Kenti’nin ana caddesinde yapılmış ve bir süre ara verildikten sonra 2007 yılında tekrar kazı çalışmaları başlatılmıştır. Tripolis Antik Kenti’nin Başlıca Yapıları Tripolis Antik Tiyatrosu : Kentin mevcut yerleşiminin merkezinde inşa edilmiştir. Araziye uygun olarak Roma Mimari tarzında, Grek tiyatrosu tipinde, üç bolüm olarak yapılmıştır.
  • • 1. Bölüm (Cavea) : Üç diazoma ile bölünmüş ve yarım daire şeklinde inşa edilmiştir. Orkestra bölümüne doğru olan oturma bölümleri tamamen tahribat görmüştür. Cavea’nın üst ve yan kısımlarında Tonozla örtülü çıkışlar yer almaktadır. Yaklaşık 8.000 kişi kapasiteye sahip olan, kademeli oturma taşları büyük mermer parçalardan yapılmıştır.
    • 2. Bölüm (Orkestra) : Bu bölüm tamamen toprak altında kalmış ve pek fazla bir bilgi bulunamamıştır.
    • 3. Bölüm ( Sahne ve Sahne Binası ): Sahne binasının üst yapısı iç ve dış kısımlara doğru yıkılmış harap durumdadır. Sahne binasına ait sağ ve sol istinat duvarlarının az bir kısmı yüzeyde görülmektedir. === Tripolis Hamamı === Geç dönemde şehrin etrafını çeviren şehir surlarının dışında Tripolis Tiyatrosu’nun 200 metre batısında düzlük bir alanda yer almaktadır. Yapıda bölümler arasında tonozlarla ve büyük nişlerle geçişler sağlanan 5 bölüm tespit edilmiştir. Tipik Roma Hamamları geleneğini korumuş, alt yapısı ve duvarları kesme traverten blok malzemeden yapımıştır. === Şehir Binası === 40X65 metre ölçülerinde büyük bir yapı olan Şehir Binası, hamamın yaklaşık 200 metre güneyinde yer alır ve üst kısmı tamamen yıkılmıştır. Roma Mimarisi özelliği görülen yapının batı duvarınıa bitişik şehir surları devam etmektedir. ==== Apsisli Yapı ==== Üst bölümü tamamen yıkılmış dikdörtgen planlı yapının iç kısmına inşa edilen apsis kuzey duvarının içinde bulunmaktadır. Bu yüzden bu yapıya Apsisli yapı denilmiştir. ==== Kale ve Surlar ==== Kent Geç Roma ve Bizans döneminde, Burçlar, gözetleme kuleleri ve kalın duvarlarla desteklenen şehir surları ile çevrelenmiştir. Kentin kuzeyindeki en yüksek tepedeki kule ile birleşen şehir surları kentin güvenliği için önem arz etmektedir ve buradaki yüksek kule dışarıdan gelen tehlikeleri gözlemlemek amacı ile kullanılmıştır. ==== Su Yolları ==== Kent Menders Nehrinin kenarında bulunmasına rağmen, kentin su ihtiyacını 25 kilometre uzakta olan Güney ilçesinin yakınında olan kaynak suyundan tedarik etmişlerdir. Suyun kente getirilmesini dağlık ve engebeli araziler üzerinde inşa edilen tüneller, künkler ve kemerlerle sağlamışlardır. ==== Nekropol ==== Kentin doğu ve güney yamaçlarında yer almaktadır. Burada bulunan dik ve sarp kayalıklara oyulmuş çok sayıda kaya mezarları vardır. Buranın alt bölümünde podyumlu, üst kısmında ise lahit şeklinde mezarlar bulunmaktadır.
• Tabea Antik Kenti - Kale
• Colossae Antik Kenti - Honaz
• Eumenea Antik Kenti - Çivril / Işıklı
• Heraklia Salbace Antik Kenti - Tavas / Vakıf
• Dionysopolis Antik Kenti - Çal / Ortaköy
• Sebastopolis Antik Kenti - Tavas / Kızılca
• Trapezopolis Antik Kenti - Babadağ / Bekirler
• Attuda Antik Kenti - Babadağ / Hisarköy
• Apollonia Salbace Antik Kenti - Tavas / Medetköy

Bunların dışında;

• Apollon Lermenos Tapınağı: Bir Anadolu Tanrısı olan Apollon Lermenos’ a adanmış olan bu kutsal alan, Menderes Nehri’ nin güney kıyısında, Hierapolis’e 35 Kilometre mesafede bugün Çal Ovası olarak adlandırılan Bahadınlar bölgesinde 1887 yılının Mayıs ayında araştırmacılar W.M.Ramsay, D.G. Ho garth ve H.A. Brown tarafından tespit edilmiştir. Bölgedeki diğer kült alanları göz önüne alınırsa Apollon Lermenos Kutsal Alanı erken dönemlerde olasılıkla Tanrıça Kybele’ ye adanmış kült merkezinin üzerine, MS II yüzyılda İmparator Hadrianus Dönemi ( MS 117-138 ) ve hemen sonrasında inşa edilmiş olmalıdır. Kutsal alanın en batısında Menderes Vadisi’ ne hakim bir noktaya tanrının tapınağı yerleştirilmiştir. Kuzeybatı-güneydoğu yönünde konumlandırılan tapınak, anakaya yı kullanan yüksek bir podyum üzerinde, tetrastylos ( ön cephesinde dört sütun bulunan ) plan tipinde ve korinth düzenindedir.
• Beycesultan Höyüğü : Çivril ilçesindedir. Tarih öncesindeki Kalkolitik Çağdan Bronz Çağı'na, Bizans İmparatorluğuna uzanan çok uzun bir sekans içinde yerleşime konu olmuş olması Beycesultan'ın en önemli özelliğidir. Kazılarda keşfedilen ve çok ince bir sanatın ve işciliğin eseri olan buluntulardan bazıları Anadolu Medeniyetleri Müzesi' nde ve Pamukkale'deki Hierapolis müzesinde sergilenmektedir.

Beycesultan'da keşfedilen ve MÖ 2. binyılın başlarına tarihlenen Luvi dilinde bir hiyeroglif mühür mevcuttur.

• Atatürk ve Etnografya Müzesi
• Pamukkale Arkeoloji Müzesi
• Folklorik Bez Bebek Müzesi
• Halıcı Ahmet Urkay Arkeoloji ve Etnografya Müzesi

• Denizli Büyükşehir Belediyesi - Uluslararası Halk Dansları Festivali
• Denizli Büyükşehir Belediyesi - Uluslararası Türkçe Sözlü Müzik Festivali (Türkçevizyon)
• Denizli Büyükşehir Belediyesi - Uluslararası Çocuk Şenliği
• Denizli Büyükşehir Belediyesi - Uluslararası Sivil Toplum Fuarı
• Denizli Büyükşehir Belediyesi - Uluslararası Amatör Tiyatrolar Festivali
• Denizli Büyükşehir Belediyesi - Uluslararası Yaren Şairler Şöleni Festivali
• Denizli Büyükşehir Belediyesi - Bozdağ Kar Şenliği
• Denizli Büyükşehir Belediyesi - Ege Aşıklar Bayramı
• Denizli Büyükşehir Belediyesi - Cam Festivali
• Denizli Büyükşehir Belediyesi - Koruyucu Aile Şenliği
• Denizli Büyükşehir Belediyesi - Bahar Spor Şenlikleri
• Denizli Büyükşehir Belediyesi - Liselerarası Tiyatro Festivali
• Denizli Büyükşehir Belediyesi - Geleneksel Türk Spor Oyunları
• Denizli Büyükşehir Belediyesi - Genç Denizli Rock Müzik Festivali
• Denizli Büyükşehir Belediyesi - Genç Denizli Film Festivali
• Denizli Büyükşehir Belediyesi - Japon Filmleri Festivali
• Denizli Büyükşehir Belediyesi - Merkez Efendi Tıp Festivali
• Buldan Belediyesi - Uluslararası Dokuma, Kültür ve El Sanatları Festivali
• Çal Belediyesi - Sudan koyun Geçirme ve Bağbozomu Şenlikleri
• Honaz Belediyesi - Kiraz Bayramı Şenlikleri
• Kale Belediyesi - Geleneksel Kale Biberi ve Pehlivan Güreşleri Festivali
• Bekilli Belediyesi - Kültür-Sanat-Üzüm ve Şarap Festivali
• Uluslararası Şiir Günleri
• Efes Pilsen Blues Festival
• Pamukkale Üniversitesi - Syot Şenliği
• Pamukkale Üniversitesi - Bahar Şenlikleri
• Pamukkale Üniversitesi - Teknoloji ve Arge Günleri
• Pamukkale Üniversitesi - Uçurtma Şenliği
• Pamukkale Üniversitesi - Tiyatro Festivali
• Pamukkale Üniversitesi - Uluslararası Sanat Kolonisi
• Pamukkale Üniversitesi - Bilim Şenliği
• Pamukkale Üniversitesi - Dans Festivali
• Pamukkale Üniversitesi - Yörük Şenliği
• Pamukkale Üniversitesi - Aşıklar Şöleni
• Pamukkale Üniversitesi - Best Şenliği
• Pamukkale Üniversitesi - Satranç Şenliği
• Pamukkale Üniversitesi - Gülümse Çocuk Şenliği
• Pamukkale Üniversitesi - Zeybek Şenliği
• Pamukkale Üniversitesi - Edebiyat Buluşmaları
• Pamukkale Üniversitesi - Genç Tema Çevre Şenliği
• Pamukkale Üniversitesi - Rock Festivali
• Pamukkale Üniversitesi - Sinema Günleri
• Pamukkale Üniversitesi - Maliye Topluluğu Şenliği
• Pamukkale Üniversitesi - Uluslararası Aphrodisias-Laodikeia Gençlik,Spor,Kültür ve Sanat Festivali
• Ayrıca ilçelerde ve beldelerde de çeşitli festivaller düzenlenmektedir.

• Denizli Devlet Tiyatrosu
• Denizli Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu
• Denizli Büyükşehir Belediyesi Genç Denizli Tiyatro Kulübü
• Tiyatro Umay
• DKM Tiyatro (Demsad)
• Tiyatro Zamazingo
• Batı Edebiyatları ve Sanat Topluluğu (Pamukkale Üniversitesi)
• Edebiyat Dostları Tiyatro Topluluğu
• Hayal Perdesi Oyuncuları (Pamukkale Üniversitesi Tiyatro Kulübü)
• Tabib'ül Curcuna (Pamukkale Üniversitesi Tiyatro Kulübü)
• Tiyatro Cezve

• Pamukkale Üniversitesi Hasan Kasapoğlu Kültür Merkezi (Denizli Devlet Tiyatrosu)
• Pamukkale Üniversitesi Kongre ve Kültür Merkezi
• Denizli Kongre ve Kültür Merkezi (Egs)
• Ziya Tıkıroğlu Sanat Merkezi
• Çatalçeşme Oda Tiyatrosu
• Pamukkale Antik Tiyatro
• Halk Eğitim Merkezi
• Nihat Zeybekçi Kongre ve Kültür Merkezi
• Merkezefendi Kültür Merkezi

• Ornaz Vadisi

• Seyir Tepesi Şehir Ormanı

• Masal Park

• Kazım Arslan Parkı

• İncilipınar Parkı

• Adalet Parkı

• Sevindik Vadi Parkı

• Eskihisar Parkı

• Servergazi Parkı

• Akvadi Parkı

• Çamlık Parkı

• Tekin Akmansoy Parkı

• Teleferik ve Bağbaşı Yaylası

• Sümer Parkı

• Yunus Emre Parkı

• İncilipınar Vali Recep Yazıcıoğlu Kültür Parkı, 174 bin metre kare alana kurulmuş olan Türk büyüklerinin anıtlarının ve büyük bir göletin olduğu, piknik Alanları, çay bahçeleri , açık olimpik yüzme havuzunun bulunduğu parktır.
• Çamlık Parkı, Çamlık Dağı'nın eteklerine Kurulu Saklıgölü, küçük Şelaleleri, mini hayvanat bahçesi, Çay Bahçesi, Kafeteryası, Köpek Eğitim Merkezi, Hayal Kahvesi ve Belediye Konukevi ve seyir kalesi'nden de Denizli'nin seyredilebileceği park.
• Sümer Parkı, şehrin içinde, Sümer Mahallesi'nde sanayi bölgesinde yer alan parkta kafeler, Barlar, Küçük Hayvanat Bahçesi, Gölet ile Sümerpark AVM burada bulunmaktadır.
• Yenişehir Yunus Emre Koruluğu, Yenişehir Mahallesi'nde, Teras Park AVM'nin hemen altında yer alan parkta spor ve fitness imkânları, oyun grupları, büfeler ve piknik alanları bulunmaktadır.
• Adalet Parkı, 2010 yılının ilk yarısında hizmete girmiş olan Adalet Parkı, 29 Ekim Bulvarı üzerinde, Adalet Sarayı karşısında yer almaktadır.
• Eskihisar Parkı 50 bin m² alana sahip bir parktır. İçinde çocuklar için 1 park, 850 metre uzunluğunda yürüyüş ve koşu yolu, 1 wc, 1 fitness grubu, süs havuzları, şelale, sentetik kızak pisti, cafeterya, büfeler ile masal kahramanları figürleri (şirinler, pamuk prenses ve yedi cüceler, dinozor ve köpekli kaydırak), ateşli piknik alanları, masal parkında 1 suni dere, çeşmeler, seyvanlar ve kameriye mevcuttur. Parktaki Sentetik Kızak ise Türkiye'de bir ilktir.
• Ak Vadi Parkı Toplam 700 bin m² alanı ile Ege Bölgesinin en büyük, Avrupa'nın da sayılı parkıdır.
• Sevindik Vadi Parkı Toplam 92200 m² alanı kapsıyor. İçinde, giriş meydanı, yaprak bitki gösteri alanı, su oyunları alnı, kafeterya, seyir terasları, tarih bahçesi, mini golf alanı, spor alanı, sosyal tesis, paintball alanı, oyun treni, ağaç altı oturma meydanı, yeşil amfi, bob kart istasyonu alanı, paten pisti, yeşil labirentler, çocuk oyun macera alanları, tırmanma oyun alanları, jimnastik platformu, koşu ve yürüyüş parkurları, bisiklet parkuru, dinlenme alanları, şelale ve su öğeleri, kelebek vadisi ve otopark mevcut.

Büyükşehir illerinde Merkezi yönetim Vali, İl Müdürleri ve İl Danışma Kurulundan oluşur.

Denizli, bir ‘büyükşehir’dir. Bu özelliğine göre yönetimi belirlenmiştir. Protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır.

Büyükşehir yapılan illerde, İl Genel Meclisi, yetki ve görevlerini Büyükşehir Belediye Meclisi’ne devretmiş ve kaldırılmıştır.

Denizli Valisi 1975-Trabzon doğumlu Ali Fuat ATİK, 9.06.2020/274 sayılı kararla Siirt Valisi iken atanmıştır.[34]

Vali ve Kaymakamlara ait bilgiler Denizli'nin ilçeleri sayfasında gösterilmiştir.

Büyükşehir Belediyelerinde Yerel yönetim, Büyükşehir Belediye Başkanı, Büyükşehir Belediye Meclisi ve Büyükşehir Belediye Encümeni'nden oluşur.

Yerel yönetimi temsil eden Büyükşehir Belediye Başkanı, ildeki tüm seçmenlerin oy çokluğu ile seçilir. Yerel seçimlerde İlçe Belediye Başkanı ve İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanılarak ilçelerin belediye meclisleri oluşur. İlçe Belediye meclislerinden alınan üyelerle (başkan kontenjanı, ilçe nüfusu ve parti oy oranına göre) de Büyükşehir Belediye Meclisi oluşur. Bu mecliste ilçe belediye başkanları da yer alır.[35][36] Meclisin başkanı Büyükşehir Belediye Başkanı'dır.

Büyükşehir belediye encümeni, belediye başkanının başkanlığında, belediye meclisinin kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği beş üye ile biri genel sekreter, biri malî hizmetler birim amiri olmak üzere belediye başkanının her yıl birim amirleri arasından seçeceği beş üyeden oluşur.(5216 saylı kanun 16.madde)

Büyükşehir yapılan illerde, İl Genel Meclisi, yetki ve görevlerini Büyükşehir Belediye Meclisi’ne devretmiş ve kaldırılmıştır.

Denizli Büyükşehir Belediye Başkanı, 1964-Tavas doğumlu Osman Zolan (AK PARTİ), 31 Mart 2019 seçimlerinde %50,59 oy oranıyla seçilmiştir.[37]

İlçe belediyeleri, 2019 Türkiye yerel seçimleri'ne göre, üç değişik parti tarafından yönetilmektedir. Bu ilçelerden 12'si AK PARTİ, 5'i CHP ve 2'si MHP'li belediye başkanıdır.[38]

Denizli Büyükşehir Belediye Meclisi üye sayısı 72’dir (Büyükşehir Belediye Başkanı, 19 ilçe belediye başkanı ve 52 üye) Bunların 40’ı AK PARTİ, 14'ü CHP, 7’s, MHP, 11'i İYİ PARTİ'dir.[39]

Büyükşehir ve ilçe belediye başkanlarına ait bilgiler Denizli'nin ilçeleri sayfasında gösterilmiştir.

İlde Denizli Çardak Havaalanı vardır. Hava yolu ile karşılıklı olarak Denizli-İstanbul uçak seferleri gerçekleştirilmektedir. Havaalanı ve şehir merkezi arasındaki ulaşım ise özel şirketler tarafından sağlanmaktadır ve havaalanından şehir merkezi arası yaklaşık 45 dakikadır. Demiryolu ile İzmir(Basmane)-Aydın-Nazilli-Denizli arası 8-10 defa, Söke-Aydın-Nazilli-Denizli istasyonları arası 4 defa karsılıklı tren seferleri mevcuttur.Ayrıca Denizli-Afyon-Kütahya-Eskişehir arası tren seferleri yapılmaktadır. Kara ulaşımında İzmir ve Antalya gibi önemli kentlerin kavşak noktasında bulunan Denizli'den tüm otobüs firmaları sefer yapmaktadır.Kent içi toplu ulaşım otobüs ve minibüslerle sağlanmaktadır.