Denizli horozu

Denizli horozu, Denizli iline özgü, yerel Tavuk Irkları'ndan biri ve horoz ırkıdır. Uzun ve ahenkli ötüşüyle diğer ırklardan ayrılır. Yöre halkının yetiştirmek için uzun öten horozları tercih etmesiyle zamanla kendiliğinden oluşmuş bir ırktır[1].

Denizli'deki horoz heykeli

Osmanlı zamanında Arnavutluk'tan getirilen uzun öten Berat horozunun Denizli'de yerli ırklarla karışması ile oluştuğu iddia edilmektedir. Fakat vücut yapısı, renk ve görünüş açısından bir benzerlikleri yoktur. Denizli çevresinde çıkarılan MS 2. yüzyıla ait yazıtlarda horoz motiflerine rastlanmaktadır. Denizli horozlarının birinci yıldaki ötüş uzunluğu 20-25 sn uzunluğundadır[1].

Canlı ağırlığı 3-3,5 kg olan horozların gözleri siyah sürmelidir. Renk, ibik ve vücut yapısına göre üç gruba ayrılırlar.

• Renklerine göre altı tipi vardır: Pamukkır, demirkır, al, siyah, kınalı, kürklü.
• Vücut tipine göre: Yüksek boyun, küpeli, sülün olmak üzere üç tipi bulunur.
• İbik durumuna göre: Dar ibik, geniş ibik tipleri bulunur. Gül ibik tipi zamanla kaybolmuştur.

Horozların ses tonları üçe ayrılır; davudi, ince, kalın. Ötüş niteliğine göre; hüzünlü ses, net ses, dalgalı ses, cırtlak ses olarak dörde ayrılır. Ötüş sırasında vücut şekline göre; Kurt ötüşü, Aslan ötüşü, pus ötüşü, yiğit ötüşü gibi sınıflandırma yapılır[1]. Kesik-kesik ötüş tipi yalancı ötüş olarak adlandırılır ve makbul değildir[2].

Tavukları 2-2,5 kg ağırlığında, yumurta verimi yıllık 90-130 adettir. Yumurtlamaya 6. ayda başlarlar. Yumurta ağırlığı 55-60 gramdır. Tüyleri genelde siyahtır, boyunlarda kirli beyaz, kırçıllı renk bulunabilir. Bacaklar gri, gözler sürmeli ve siyahtır. Civcivleri ilk başta siyahtır. Bir ay sonra tüylerini dökerler, 15 gün tüysüz kaldıktan sonra yeni tüyleri çıkmaya başlar. Yeni tüyleri siyah olanlar tavuk, renkli olanlar horozdur[2].

Türkiye'de ünü oldukça yayılan Denizi horozu yoğun talep görmekte ve yüksek fiyata alıcı bulabilmektedir[3][4]. Denizli horozu ırkının korunması ve çoğaltılması için çalışmalar yapılmaktadır[5].