Bingöl (il)

Bingöl, Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan bir ildir.

Bu madde Bingöl il sınırları içindeki tüm bölgeyi kapsamaktadır. Başlığın diğer anlamları için Bingöl (anlam ayrımı) sayfasına gidiniz.
Bingöl
İl

İlin Türkiye'deki konumu
Ülke Türkiye
Coğrafi bölge Doğu Anadolu
İdare
 • Vali Ömer Baylas [1]
Yüzölçümü
 • Toplam 8,253 km² (3.186 mil²)
Nüfus
 • Toplam 266.019
 • Kır
 110.322
 • Şehir
 155.697
Zaman dilimi UTC+03.00 (UDAZD)
İl alan kodu 426
İl plaka kodu 12

İl Nüfusu: 239.560'dür. Bu nüfusun %65,4'ü şehirlerde yaşamaktadır (2016). İlin yüzölçümü 8.004 m²'dir. İlde km²'ye 34 kişi düşmektedir. (Bu sayı merkez ilçede 84'dür.) İlde yıllık nüfus artış oranı % 0,89 olmuştur. İl merkezinin denizden yüksekliği: 1159 m.'dir.

2016 yılında TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 8 İlçe, 11 belediye, bu belediyelerde 68 mahalle ve ayrıca 320 köyü vardır.

Yönetim
Ayrıca bakınız: Bingöl'ün ilçeleri

İllerde protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezî yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Ayni seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin belediye meclisleri oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, İl Genel Meclisinin oluşumunu sağlarlar.

İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde onda birlik baraj uygulamalı nispî temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır. İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23).

İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresinin karar organıdır ve başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca İl Genel Meclisi kendi içinden gizli oyla bir yıl görev yapacak 5 kişilik İl Encümenini seçer.[2][3]

Merkezî yönetim, vali ve il müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur ancak vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.

Bingöl valisi, 1974-Sorgun doğumlu Ömer Baylas ’dir. 5 Kasım 2018’de Beypazarı kaymakamı iken atanmıştır.[4]

Bingöl Belediye Başkanı, 1970-Bingöl doğumlu Çağrı Selçuk Doğan(Türkiye İşçi Partisi), 31 Mart 2019 seçimlerinde %38,60 oy oranıyla seçilmiştir.[5]

2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Bingöl İl Genel Meclisi üye sayısı: 15 AK Parti, 3 CHP, 3 HDP ve 2 MHP olmak üzere 23’tür. Bingöl Belediye Meclisi ise 16 AK Parti, 9 HDP ve 6 MHP olmak üzere 31 üyeden oluşur.[6]

2018 Türkiye genel seçimleri sonucuna göre Bingöl'ün Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki milletvekili sayısı 3'tür: 2'si AK Partili (Cevdet Yılmaz ve Feyzi Berdibek) ve 1 tanesi de HDP'lidir (Erdal Aydemir).[7]

Nüfus

Güncel Nüfus Değerleri (TÜİK 4 Şubat 2020 verileri[8])

Bingöl ili nüfusu: 279.812'dir. Bu nüfusun %67,17'si şehirlerde yaşamaktadır (2019 sonu).

İlin yüzölçümü 8.004 km2'dir. İlde  km2'ye 35 kişi düşmektedir. (Bu sayı merkez ilçede 91’dir.)

İlde yıllık nüfus % 0,50 oranında azalmıştır.  Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Merkez ilçe (% 2,92), Genç (-% 11,05)

04 Şubat 2020 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 8 İlçe, 11 belediye, bu belediyelerde 68 mahalle ve ayrıca 320 köy vardır.

2019 yılı sonunda Bingöl ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri[9]
İlçe Nüfus

2018

 Nüfus

2019

 Nüfus

Artışı %

 Belediye

Sayısı

 Mahalle

Sayısı

 Köy

Sayısı

 Köy

Nüfusu

 Şehir

nüfusu

 Şehirde

oturan %

 Alanı

 km2[10]

  km2'ye

düşen kişi

Adaklı 9.315 8.550 -8,21 1 7 32 5.299 3.251 38,02 825 10
Genç 38.428 34.181 -11,05 1 5 68 14.092 20.089 58,77 1.443 24
Karlıova 29.650 29.174 -1,61 1 6 47 20.755 8.419 28,86 1.566 19
Kiğı 5.013 4.578 -8,68 1 3 25 1.898 2.680 58,54 483 9
Merkez ilçe 160.165 164.835 2,92 3 29 88 35.396 129.439 78,53 1.814 91
Solhan 33.618 33.655 0,11 2 7 27 11.954 21.701 64,48 1.033 33
Yayladere 2.139 2.021 -5,52 1 6 20 1.068 953 47,15 417 5
Yedisu 2.877 2.818 -2,05 1 5 13 1.396 1.422 50,46 423 7
BİNGÖL   281.205 279.812 -0,50 11 68 320 91.858 187.954 67,17 8.004 35

İlin yıllara göre nüfusları
Bingöl il nüfus bilgileri
Yıl Toplam Sıra Fark Şehir - Kır
1965[11]150.52165
  %14     20.401
130.120     %86  
1970[12]177.95164%18
  %20     35.451
142.500     %80  
1975[13]210.80469%18
  %22     45.961
164.843     %78  
1980[14]228.70268%8
  %24     54.997
173.705     %76  
1985[15]241.54867%6
  %25     61.199
180.349     %75  
1990[16]250.96665%4
  %35     86.648
164.318     %65  
2000[17]253.73966%1
  %49     123.470
130.269     %51  
2007[18]251.55263-%1
  %56     141.703
109.849     %44  
2008[19]256.09164%2
  %54     137.286
118.805     %46  
2009[20]255.74564-%0
  %54     138.574
117.171     %46  
2010[21]255.17064-%0
  %54     138.069
117.101     %46  
2011[22]262.26364%3
  %56     147.081
115.182     %44  
2012[23]262.50764%0
  %57     150.166
112.341     %43  
2013[24]265.51464%1
  %57     150.556
114.958     %43  
2014[25]266.01964%0
  %59     155.697
110.322     %41  
2015[26]267.18464%0
  %60     160.614
106.570     %40  

Konum
Konum Bilgileri
İlçe Kuruluş Yılı[27] Alanı km² Rakım mt. Merkeze Uzaklık km[28] Ulaşan Yollar[28]
Adaklı 1987 825 1.507 78 -27=>12-75=>12-76
Bingöl Merkez 1.814 1.159 -27, -07, 12-75
Genç 1926 1.443 1.018 21 -07, 12-25
Karlıova 1934 1.566 1.824 70 -05, 12-03
Kiğı Cumh.önce 483 1.519 75 -27=>12-75=>12-77
Solhan 1932 1.033 1.424 57 -28
Yayladere 1987 417 1.569 108 -26=>23-09=>23-07=>12-78
Yedisu 1990 423 1.534 129 -05=>12-82
BİNGÖL 1935 8.004

Ekonomi

Bingöl Türkiye'de arıcılığın yapıldığı önemli illerdendir. 84.269 adet kovandan 1263 ton bal elde edilir. 14,9 kg ile kovan başına verim Türkiye ortalamasının (14,5 kg) az üzerindedir. Türkiye'deki kovan sayısı ve bal üretiminin %1,5'ini Bingöl gerçekleştirir[29].

Spor
Ana madde: Bingöl'de spor

2018-2019 sezonu sonunda, Bölgesel Amatör Lig'de 12 Bingölspor grup 8'incisi, Karlıova Yıldırımspor grup 10'uncusu olmuştur. Voleybol erkekler 1. liginde Solhanspor, ligi 5. sırada tamamlamıştır.

Ziraat Türkiye Kupası'nda Karlıova Yıldırımspor ilk turda elenmiştir.

Bingöl'ün önemli spor tesisleri: Bingöl Şehir Stadyumu (3.000), Merkez Karşıyaka Spor Salonu (5.000), Merkez Kapalı Yarı-Olimpik Yüzme Havuzu (500), Haserek' ve Yolçatı Kayak merkezleri.

Kaynakça
  1. "Yeni Valiler Kararnamesi Resmi Gazete'de yayımlandı: 39 ilin valisi değişti". Haberturk.com. 27 Ekim 2018. 5 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2018.
  2. "Arşivlenmiş kopya". 5 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2020.
  3. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 18 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2020.
  4. "Arşivlenmiş kopya". 3 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2020.
  5. http://www.bingol.bel.tr/baskaninozgecmisi.php
  6. "Arşivlenmiş kopya". 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2020.
  7. "Arşivlenmiş kopya". 2 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2020.
  8. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr 25 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. TUİK 4 Şubat 2020 verileri
  9. "Arşivlenmiş kopya". 25 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2020.
  10. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2020.
  11. "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  12. "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  13. "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  14. "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  15. "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  16. "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  17. "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  18. "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  19. "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  20. "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  21. "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  22. "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  23. "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
  24. "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
  25. "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  26. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
  27. İçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü
  28. Karayolları Genel Müdürlüğü
  29. SANDAL, Ersin Kaya; KAN, Celal (2013). "Bingöl İli'nde Arıcılık Faaliyetleri". Türk Coğrafya Dergisi. 21 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2016.

Dış bağlantılar

Bingöl Köy ve Kasabaları Web Sayfaları

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.