Osmaniye (il)

Akdeniz Bölgesi’nin doğu kesiminde yer alan Osmaniye, doğusunda Gaziantep, güneyinde Hatay, batısında Adana, kuzeyinde Kahramanmaraş illeri ile çevrilidir. İlin toprakları güneybatıda İskenderun Körfezine 7–8 km. kadar yaklaşır ama denize kıyısının olmaması bir dezavantajdır. Osmaniye Organize Sanayi Bölgesinden Akdeniz'e bir koridor açılması ve orada bir liman inşası gündemdeki yerini korumaktadır. Bunun için sadece Hatay-Erzin'e bağlı son köy olan ve OSB sınırlarında olan Turunçlu köyünün Osmaniye'ye bağlanması sorunu çözecektir. Turunçlu'nun denize yaklaşık 10 km'lik sahili vardır.

Çukurova’da yer alan il topraklarını Orta Toroslar, Doğu ve Güneydoğu kesiminde de Nur Dağları ile bu dağların uzantısı Kösür (Gavur) Dağı (1.702 m.) engebelendirir. Bu dağların dışında ilin belli başlı yükseltileri ; Düldül Dağı(2.246 m), Koyunmelen Dağı (2.108 m), Kelda Dağı (1.900 m), Büyük Kösür Dağı (1.626 m), Tozaklık Dağı (1.616 m), Hacıdağı (1.549 m), Honazin Gediği (1.086 m), Haçbel Dağı (1.426 m), Boğatepe ( 850 m)’dir. İlin etrafını çevreleyen bu dağlarda irili ufaklı pek çok yayla bulunmaktadır. Zorkun, Ürün, Fenk, Almanpınarı, Mitisin ve Maksutoğlu yaylaları bunların başında gelmektedir. Çukurova’nın Osmaniye ili sınırları içerisinde kalan kesimi Yukarı Ova olarak anılmaktadır.

İlçe topraklarını Ilısu ve Akçasu Çaylarını toplayan Ceyhan Nehri sulamaktadır. İl merkezi deniz seviyesinden 118 m. yüksekliktedir. İlin yüzölçümü 3.767 km² dir.

Genellikle tarım yapılan düz alanlar dışında, dağlarda kayın, meşe, gürgen, sedir, kızılçam ve karaçam ormanları bulunmaktadır. Osmaniye’nin iklimi, dağlık ve ovalık alanlarda farklılık göstermekle birlikte, tipik Akdeniz iklimi özelliği göstermektedir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlı geçer.

Ceyhan Nehri’nin Osmaniye’den geçerek Akdeniz’e dökülmesi ile ayrı bir önem katmaktadır. Ceyhan Nehri üzerinde Türkiye’nin en yüksek barajı olan Berke Barajı ve Aslantaş Barajı enerji ve tarımsal sulamaya ciddi yarar sağlamaktadır. Ayrıca Türkiye’nin en büyük kurulu rüzgâr enerjisi santrali olan Bahçe ve Hasanbeyli ilçeleri arasında bulunan Gökçedağ RES’ten yıllık 500 milyon kWh elektrik üretilmektedir.

Yazları sıcak ve kurak kışları ılık ve yağışlı geçen ilde tarım, ekonomik açıdan büyük önem arz etmektedir. Hayvancılık, ticaret, dokumacılık ve sanayi diğer ekonomik iş kolları arasında bulunmaktadır.

Tarım ürünleri arasında dünya üretiminde önemli bir yer edinmiş olan Osmaniye, yer fıstığı ile dünyaya açılmıştır. Yer fıstığı ve turp üretiminde Türkiye’nin %75 civarında merkez nokta olan Osmaniye mutfağı ile de ön plana çıkmaktadır. İçli köfte, mercimek köftesi, çiğ köfte,kısır, tırşik, toğga çorbası ve bayram kömbesi, kısır gibi çeşitler mutfak tatlarının önde gelen yemekleridir.

Toplamda 7 ilçesi bulunan Osmaniye Karatepe, Hierapolis, Flavipolis ve Hemite antik kentleri onlarca kalesi ve irili ufaklı çokça yaylası ile turizm konusunda da iddialı olacak illerimizdendir.

2019 yılında TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 7 İlçe, 14 belediye, bu belediyelerde 133 mahalle ve ayrıca 159 köy vardır.[3])

İllerde protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Ayni seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin belediye meclislerini oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, İl Genel Meclisinin oluşumunu sağlarlar.

İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)

İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresinin karar organıdır, başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca, İl Genel Meclisi kendi içinden gizli oyla bir yıl görev yapacak 5 kişilik İl Encümenini seçer.[4][5]

Merkezi yönetim, Vali ve İl Müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak Vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.

Osmaniye Valisi, 1976-Karaisalı doğumlu Dr. Erdinç Yılmaz’dır. 18 Haziran 2020 tarihinde Tepebaşı Kaymakamı iken atanmıştır.[6]

Osmaniye Belediye Başkanı, 1961-Osmaniye doğumlu Kadir Kara (MHP), 31 Mart 2019 seçimlerinde %54,44 oy oranıyla seçilmiştir.[7]

2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Osmaniye İl Genel Meclisi üye sayısı, 12 AK PARTİ, 10 MHP ve 3 CHP olmak üzere 21’dir.[8] Osmaniye Belediye Meclisi ise 21 AK Parti, 2 CHP ve 1 İYİ Parti olmak üzere 25 üyeden oluşur.[9]

2018 Genel seçimleri sonucu, Osmaniye'yi temsilen TBMM'e AKP'den 2 milletvekili (Mücahit Durmuşoğlu, İsmail Kaya), CHP'den 1 milletvekili (Baha Ünlü) ve MHP'den 1 milletvekili (Devlet Bahçeli)seçilmiştir.[10]

Osmaniye ilinin ilçeleri; Bahçe, Düziçi, Hasanbeyli, Kadirli, Sumbas ve Toprakkale'dir.

Yöre mutfağının en önemli malzemesi bulgurdur. Bu bakımdan yöresel yemeklerin çoğu bulgur ile yapılır; içli köfte, mercimek köftesi, ekşili köfte (fellah), çiğ köfte, kısır, sarmaiçi, bulgur pilavı, çiccice (domatesli pilav), mercimekli bulgur pilavı, batırık, bici bici gibi... Türk mutfağı ve Akdeniz mutfağının birçok özelliğini içerisinde barındıran Osmaniye mutfağında; zeytinyağlılar, yeşillikler, salatalar (gavurdağ salatası, ezme salata,çoban salata, soğan salatası, mevsim salata gibi), nar ekşisi, sumak ekşisi, turunç ekşisi, baharatlar (pulbiber, karabiber, kimyon, kekik, tarçın...) sık sık kullanılır. Osmaniye mutfağında et oldukça önemli bir yere sahiptir. Kebabın her çeşidi ve etli yemeklerin çoğuna lokantalarında da sıkça rastlanır. Kebabın yanında özellikle şalgam suyu tüketilir. Özellikle Adana, Hatay ve Gaziantep mutfağından izler taşır. Osmaniye mutfağında özellikle bayramlarda yoğurtlu kömbe ve bayram kömbesi denilen tatlı pasta çeşitleri yapılır. Osmaniye mutfağının diğer meşhur yemekleri şunlardır;

• Etli kömbe(ıspanaklı ve çökelekli çeşitleri vardır)
• Zorkun tava(zorkun pidesi eşliğinde tüketilir)
• Tavuk doldurma ve nohutlu dövme pilavı
• Kaburga dolması
• Lahana sarması
• Yaprak sarması
• Dolma(Patlican,biber,kabak...)
• Kabak çiçeği dolması
• Sıkma
• Bazlama
• Kete(Ispanaklı,çökelekli,ısırganlı,peynirli...)
• Ekşili kömeç(Ebegümeci)
• Süllüm(ebegümeci, ıspanak, nar ekşisi, pulbiber, zeytin yağı gibi malzemelerle yapılır)
• Ispanak kavurma
• Söğürme (patlican, biber ve domates közlemesi, nar ekşisi, zeytin yağı ve pul biber ile yapılır)
• Teleme(Keçi sütü ve incir kozalağı ile yapılır. Sıcacık bazlama ile tüketilir.)

Osmaniye mutfağında çorbalar şunlardır;

• Maluta(mahluta)
• Tirşik
• Toğga
• Çakıldaklı çorba
• Pirpirim çorbası
• El turşusu(mercimek köftesinin yanında içilir)
• Tutmaç
• Yüksük çorbası
• Tarhana çorbası
• Dövmeli yoğurtlu çorba(soğuk)
• Pirpirim cacığı
• Yoğurtlu çorba

Osmaniye mutfağında tatlılar ve pastalar;

• Osmaniye fıstıklı burma tatlı
• Osmaniye simidi(Şalgam suyu ile tüketilir)
• Bal kabağı tatlısı
• Bayram kömbesi
• Asıda tatlısı
• Karakuş tatlısı
• Halka tatlı
• Sarı burma tatlı
• Yağlı ballı
• Yoğurt tatlısı
• Osmaniye fıstıklı irmik tatlısı
• Bici bici
• Yoğurtlu kömbe
• Karakuş tatlısı
• İncir tatlısı
• Elmalı tatlı
• Kadayıf tatlısı

Osmaniye mutfağında içecekler;

• Şalgam suyu
• Yayık ayranı
• Böğürtlen şurubu
• Meyan kökü şerbeti
• Gül şerbeti
• Kızılcık şurubu
• Limonata

Avrupa'yı Ortadoğu'ya bağlayan önemli kara ve demiryollarının kavşak noktasında olması; elektrik, doğalgaz ve petrol boru hatlarının Doğu Akdeniz'de oluşturduğu bir enerji kavşak noktasında yer alması, son zamanlarda ili bir cazibe merkezi haline getirmiştir. Buna paralel olarak ilin merkez nüfusu 200 bini aşmış olup hâlen il nüfusunun yarısı merkez ilçede yaşamaktadır. Yakın zamanlarda hizmete giren, yaklaşık yüz fabrikanın faaliyet gösterdiği ve şu an 10 bin'i aşkın işçi çalışan Osmaniye Organize Sanayi Bölgesi, ilin ekonomisinde önemli bir yer tutmaktadır. Yassı mamul ve çelik ve çelik boru (özellikle doğalgaz tesisat borusu) alanında ülke ihtiyacının karşılanması yanında yıllık bir milyar doları aşkın ihracat yapan bir özel sektör Demir-Çelik Fabrikasının hizmete girmesiyle Osmaniye OSB, Akdeniz'in parlayan yıldızı konumuna gelmiştir. Organize Sanayi Bölgesinin sınırları içinde kurulduğu Büyük Tüysüz köyünün nüfusu, son beş yılda 970'ten, 2.335 kişiye ulaşmıştır. Bu nüfusun 1.694 kişisi erkek,641 kişisi kadındır. Toprakkale ve bağlı köylerde vasıflı vasıfsız işsizlik problemi kalmamış konumdadır. I. kısmı dolan OSB'de II. ve III. kısımların altyapı çalışmaları tamamlanma aşamasındadır. Kadirli Organize Sanayi Bölgesi de yeni açılan birkaç fabrikayla il ekonomisine katkı sağlamaktadır.

Konum Bilgileri Tablosu

İlçelerin kuruluş ve konum bilgileri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Konum Bilgileri
İlçe	Kuruluş Yılı[14]	Alanı km²[2]	Rakım mt.	Merkeze km[15]	Ulaşan Yollar[15]
Bahçe	Cumh.önce	208	594	33	, / -K11
Düziçi	1983	595	401	26	-21=>80-01, / -K10
Hasanbeyli	1996	168	753	34	-21=>80-02, 80-03
Kadirli	Cumh.önce	1.021	93	44	-01=>80-77, 80-75, 80-78, 80-79
Osmaniye Merkez		859	121		-21, / -K9, 80-75, 80-25
Sumbas	1996	358	130	56	-01=>80-77 (Kadirli)=>80-79
Toprakkale	1996	112	57	10	-21=>80-50, / -K8
Osmaniye	1996	3.320

2018-2019 Sezonu sonunda, Futbol takımı Osmaniyespor, 3.ligde, 7 Mart Kadirli Demirspor BAL 'da kalmıştır. Osmaniye Demirspor kadınlar futbol 3.ligine düşmüştür. Osmaniye'nin voleybol erkek liglerinde 2 takımı yer almıştır.

Futbol Türkiye Kupası 'nda Osmaniyespor, 2.turda elenmiştir.

Önemli spor tesisleri: 7 Ocak Stadyumu (6.635), Tosyalı Spor Salonu (2.000), Osmaniye Olimpik Y.Havuzu (500)'dur.

• Suriye, Irak, İran, Azerbaycan, Bulgaristan, Gürcistan

• Kastabala

• http://www.osmaniye-bld.gov.tr/tr/index.php?mode=detay&index_id=1415

Wikimedia Commons'ta Osmaniye Province ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Osmaniye Valiliği
• Osmaniye Belediyesi
• yerelnet iller
• Osmaniye il kültür ve turizm müdürlüğü