Kiev
Kiev (Ukraynaca: Київ - Kıyiv), Ukrayna'nın başkenti ve en büyük kenti. Avrupa'nın en kalabalık 7. kenti.
Kiev Київ Kyiv | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Doğrudan yönetilen devlet şehri | ||||||||
| ||||||||
Bayrak Arma | ||||||||
Slogan: | ||||||||
Kiev'in konumu | ||||||||
Kiev Kiev'in Ukrayna'daki konumu | ||||||||
Ülke | Ukrayna | |||||||
Devlet şehri | Kiev | |||||||
Alt idari birimler |
Daraltılmış liste
| |||||||
İdare | ||||||||
• Belediye başkanı | Vitali Kliçko | |||||||
Yüzölçümü | ||||||||
• Doğrudan yönetilen devlet şehri | 603,000 km² (232.000 mil²) | |||||||
Rakım | 179 m (587 ft) | |||||||
Nüfus | ||||||||
• Doğrudan yönetilen devlet şehri | 2,785,9761 | |||||||
• Kent | 2,785,976 | |||||||
Zaman dilimi | UTC+02.00 (DAZD) | |||||||
• Yaz (YSU) | UTC+03.00 (DAZD) | |||||||
Alan kodu | +380 44 | |||||||
Plaka kodu | AA | |||||||
Resmî site http://www.kmr.gov.ua | ||||||||
1 Kiev Nüfus Verileri Ukrayna Devlet İstatistik Komitesi (1 Nisan 2010) (İngilizce) |
İlk Vakayiname isimli tarihsel belgede Kiev şehrinin yerel bir yöneticisi olmadığı ve 9. yüzyıldan itibaren Hazar Türklerine haraç verdikleri yazmaktadır. Eski Türkçede yüksek yer anlamına gelen ve Sarkel'e benzeyen Sambat kalesi Hazarlar tarafından şehri korumak için inşa edilmiştir. Kiev 250 yıl Hazarlar (850-1100), 260 yıl Altın Orda (1240-1500) egemenliğinde yaklaşık 500 yıl Türkler tarafından yönetilmiştir.
Dinyeper kıyısına kurulmuş şehrin Hazarlar mı yoksa Kievan Rusları tarafından mı kurulduğu hakkında sağlam bir bilgi olmamasına rağmen bazı kaynaklara göre şehrin isminin Türkçe kökenli "kıyı ev"den[1], bazı kaynaklara göre ise şehrin üç kurucu kardeşi arasında sayılan Kyi'nin isminden geldiği sanılmaktadır.
Kentin en önemli ve bilindik meydanı Bağımsızlık Meydanı'dır.
Tarih
Kiev'in kuruluşunun efsanesine göre, Kiev'in Polyany prensleri Kyi, Shchek, Khoriv ve kız kardeşleri Lybid tarafından kurulduğuna inanılıyor.
860-882 - Peygamber Prens Oleg tarafından sinsice öldürülen Askold ve Geyik saltanatı.
882 - Kiev, Kiev Rus Orta Çağ devletinin başkenti oldu.
912–945 - Prens Igor Rurikovich'in hükümdarlığı.
945–957 - Olga'nın oğlu Svyatoslav'ın naibi olarak hükümdarlığı.
957–972 - Sviatoslav Igorevich'in hükümdarlığı.
972–978 - Yaropolk Sviatoslavovych saltanatı
Büyük Dük Volodymyr (980-1015) döneminde, Kiev'in Dytynets bölgesi genişletildi ve güçlendirildi ve 10 hektara ulaştı. Tarih yazımında buna "Vladimir şehri" denir. 988'de Rusya'nın vaftizinden sonra Kiev, Konstantinopolis Patrikhanesi'nin metropolünün merkezi oldu. Ana şehir kilisesi Tithe Kilisesi idi.
Vladimir'in oğlu Bilge Yaroslav (1019-1054), Yaroslav'ın şehrini savunma surlarıyla inşa ederek çevreleyen Dytynets'i daha da genişletti.
Altın Kapı yeni ana kapı oldu ve ana kilise Kiev metropolitans başkanı St. Sophia Katedrali idi.
Yaroslav'ın torunları Izyaslav ve Sviatopolk yeni bir tahkimat yaptı. Merkezi Kiev-Mikhailovsky Altın Kubbeli Katedrali idi.
1240 yılında Kiev, Batu komutasında Moğol İmparatorluğu'nun birlikleri tarafından yakalandı. Prensin kalesi tamamen yok edildi.
1363'te şehir, Litvanya Büyük Dükalığı'nın hükümdarı Olgerd tarafından ele geçirildi ve ilhak edildi.
1470 yılında Kiev Beyliği'nin Litvanyalılar tarafından tasfiye edilmesinden sonra, şehir Litvanya'nın bir parçası olarak Kiev Voyvodalığı'nın merkezi oldu. 1497'de Litvanya ve Rusya Büyük Dükü Alexander Jagiellonian, Kiev'e Magdeburg hakkını verdi. 15. yüzyılın sonunda, şehirde bir kale, Kiev voivodes'un evi ve bir belediye binası, Kiev sulh hakimlerinin bir buluşma yeri vardı.
1596'da, Kiev asaletinin isteği üzerine ve Litvanya Büyük Dükalığı ile Milletler Topluluğu'nun federal devletini oluşturan Polonya Krallığı arasındaki Lublin Birliği'nin kararı ile Kiev, voivodship ile birlikte Polonya tacının bir parçası oldu.
1625'ten itibaren Kiev, Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın bir sonucu olarak 1649'da Zaporozhian Ordusu'nun bir parçası haline gelen Kazak Kiev Alayının merkezi idi.
Rus İmparatorluğu'nun onsekizinci ve yirminci yüzyılların hükümdarlığı döneminde, St.Petersburg, Moskova, Varşova ve Odessa'dan sonra imparatorluk şehirleri arasında beşinci büyük olan büyük bir taşra şehriydi.
Ukrayna Devrimi sırasında, Kiev Ukrayna devletliği için mücadelenin merkeziydi. 3 Mart 1917'de çarlık rejiminin çöküşünden sonra şehirde Ukrayna Merkez Radası kuruldu. 20 Kasım 1917'de Ukrayna Halk Cumhuriyeti'ni Üçüncü Evrensel ve Kiev'in başkenti ilan etti.
8 Şubat 1918'de şehir Bolşevikler tarafından ele geçirildi, ancak Brest Barış Antlaşması'nın sona ermesinden sonra, Merkezi Güçlerin birlikleri tarafından kurtarıldı.
29 Nisan - 14 Aralık 1918 arasında Kiev, Hetman Pavlo Skoropadsky tarafından yönetilen Ukrayna Devletinin başkentiydi. Hetmanatın 14 Şubat 1919'a kadar devrilmesinden sonra, Ukrayna Halk Cumhuriyeti Rehberi Kiev'de kuruldu.
7 Mayıs 1920'de Kiev, Sovyet-Polonya savaşı sırasında UPR ordusunun ve Polonya ordusunun müttefik kuvvetleri tarafından yeniden ele geçirildi. Ancak Bolşevik karşı saldırının bir sonucu olarak nihayet Sovyet yönetimine geri döndü.
19 Eylül 1941'de, İkinci Dünya Savaşı sırasında, 78 günlük savunmadan sonra Kiev, Sovyetler tarafından terk edildi ve Alman birlikleri tarafından yakalandı.
6 Kasım 1943'te Sovyet yetkilileri şehri geri aldı.
1991'de Kiev bağımsız Ukrayna'nın başkenti oldu.
Kasım 2013'ten Şubat 2014'e kadar Kiev, şehir merkezinde özel kuvvetlerle çıkan çatışmalarda yüzden fazla protestocunun öldürüldüğü ve birkaç yüzünün ağır yaralandığı Onur Onur Devrimi'nin merkezi oldu.
Avrupa'da
Şehir Avrupa kıtasında birçok sosyal çalışmalara katılmış ve derecelere girmiştir. 2004 Eurovision Şarkı Yarışması ünlü Ukraynalı şarkıcı Ruslana ve 2016 yılında Jamala tarafından birincilik almıştır. Şehir 2009 Eurovision Çocuk Şarkı Yarışması'na da ev sahipliği yapmıştır.
Ulaşım
İçinden Dinyeper nehri geçer. Altyapısına Sovyetler Birliği döneminde önem verilerek yapılması sayesinde, şehirde ulaşım rahattır. Şehirde metrolar vardır. Kiev Metrosu dünyanın en büyük metrolarından biridir. Çok derine inşa edilmiştir. Ayrıca tramvay, troleybüs gibi vasıtaları kullanarak da ulaşım sağlanabilmektedir.
Nüfus
Kiev'in nüfusu II. Dünya Savaşı yıllarında aniden 930.000'den 180.000'e düşmüşse de 15 yıl içinde toparlanıp %513.5 artarak 1.104.334 olmuştur. 2019 verilerine göre şehrin nüfusu 2.950.800'tür.[2]
Yıl | Nüfus | Değişim |
---|---|---|
1939 | 846.724 | - |
1940 | 930.000 | +9,8% |
1943 | 180.000 | -80,6% |
1959 | 1.104.334 | +513,5% |
1961 | 1.174.000 | +6,3% |
1979 | 2.144.000 | +82,6% |
1989 | 2.587.945 | +20,7% |
2001 | 2.611.327 | +0,9% |
2005 | 2.660.401 | +1,8% |
2018 | 2.946.570 | +0,67% |
Kardeş kentler
- - Ankara Türkiye
- - Atina Yunanistan
- - Belgrad Sırbistan
- - Brüksel Belçika
- - Budapeşte Macaristan
- - Chicago Amerika Birleşik Devletleri
- - Kişinev Moldova
- - Edinburgh İskoçya
- - Floransa İtalya
- - Helsinki Finlandiya
- - Kraków Polonya
- - Leipzig Almanya
- - Kyoto Japonya
- - Minsk Belarus
- - Münih Almanya
- - Odense Danimarka
- - Paris Fransa
- - Pretoria Güney Afrika
- - Riga Letonya
- - Roma İtalya
- - Santiago Şili
- - Sofya Bulgaristan
- - Stokholm İsveç
- - Tallinn Estonya
- - Tiflis Gürcistan
- - Toronto Kanada
- - Toulouse Fransa
- - Varşova Polonya
- - Vuhan Çin
- - Viyana Avusturya
- - Vilnius Litvanya
- - Erivan Ermenistan
Fotograf Galerisi
- Aziz Mıhayil Altın Üstü Katedrali
- Kıyevo-Peçersyka Lavra Katedrali
- Aziz Andriy Kilisesi
- Aziz Sofiya Katedrali
- Bogorodıtsya Pırogoşça Kilisesi Podil rayonında
- Azize Sofya Katedrali
- Aziz Volodımır Katedrali
- Zoloti vorota
- Ukrayna Ulusal Opera Tiyatrosu
- Ukrayna Ulusal Bankası
- Chimaeras Evi
- Bohdan Khmelnytsky Anıtı
Kaynakça
- An Introduction to the History of Khazaria, Kevin Alan Brook, 1999
- http://www.kiev.ukrstat.gov.ua/p.php3?c=527&lang=1