Petrus

Aziz Petrus (d. MS 30; MS 64 ile 68 arasında öldü) Simon Peter, Simeon, Simon (/ ˈsaɪmən / ), Cephas veya Havari Peter olarak da bilinir. İsa'nın on iki havarisinden biridir.[1][2] İsa'nın diğer bir havarisi olan Andreas'ın kardeşidir.

Papa
Aziz Petrus
Havari, Papa, Antakya Patriği, şehit
Sonra gelen
  • Roma Piskopozu (Papa)(Geleneğe Göre): Linus
  • Antakya Piskoposu (Geleneğe göre): Evodius
Papazlığa atanma 33 MS
İsa Mesih
Meslek Balıkçı, Havari
Petrus

Hristiyanlıkta adının önüne "Aziz" unvanı getirilir. Celile, Filistin'de dünyaya gelmiştir. Asıl mesleği balıkçılıktı. Katolik Kilisesi'ne göre ilk Papa ve İsa'nın varisidir. 29 Haziran 67 tarihinde çarmıha gerilerek öldürüldüğüne inanılır. Hristiyan geleneğine göre, Petrus Roma'da İmparator Nero'nun yönetimi altında ters olarak çarmıha gerildi. Roma'nın ilk piskoposu - başka bir deyişle Papa - olarak kabul edilir. Ayrıca Doğu Hristiyan geleneği tarafından Antakya'nın ilk patriği olarak görülür. Eski Hristiyan kiliselerinin tümü, Petrus'u büyük bir aziz olarak ve Antakya Kilisesi ile Roma Piskoposluğu'nun kurucusu olarak saygı gösterir. Fakat haleflerinin otoritesine ilişkin tutumlarında farklılık gösterir. Katolik inancına göre, Matta 16'da (Matta 16:18) İsa Petrus'a Kilise'de özel bir konum vadetmiştir.

Yeni Ahit'te Petrus, dört İncil'in hepsinde ve Elçilerin İşleri'nde defalarca ve belirgin bir şekilde belirir. Özellikle Markos İncili'nin geleneksel olarak Peter'in vaazının ve görgü tanığının anılarının etkisini gösterdiği düşünülüyordu. Pavlus'un Korintlilere İlk Mektubu ve Galatyalılara Mektup'ta Peter ya da Cephas adıyla da bahsedilir. Yeni Ahit ayrıca geleneksel olarak ona atfedilen iki genel mektup - Birinci Petrus ve İkinci Petrus - içerir. Ancak modern bilim her ikisinin de Petrine yazarlığını reddeder.

Köken bilimi

Petrus, Hristiyanlığa göre İsa'nın Kilisesini üzerinde kurmak istediği Kaya'dır (temel kişi). "Kaya" anlamına gelen Aramice Kifas (Latince Petrus) künyesini kendisine İsa vermiştir.

İsa'nın ölümünden sonra Hristiyanlar onun etrafında kenetlendiler, Romalıların tüm saldırılarına karşı inançlarını korudular, bunda Petrus'un büyük bir katkısı vardı. Bir gün Pavlus, Barnabas'ın himayesinde Petrus'a gelerek Kilise'ye katılmak istediğini söyledi, gördüğü vizyonlardan bahsetti. Ne kadar günahkar olsa da döndüğünü söyleyen kişiye şans tanımak gerektiğine inanan Petrus ona bu fırsatı tanıdı.

Erken dönem kilisenin ilk lideri

İncil ve Elçilerin İşleri, çarmıha gerilme olayları sırasında İsa'yı üç kez inkar etmesine rağmen, Petrus'u en önde gelen havari olarak tasvir eder. Hristiyan geleneğine göre, Petrus, İsa'nın göründüğü ilk öğrenciydi. İsa, Petrus'un inkarını dengeledi ve kendine inanmasını sağladı. Petrus, erken dönem Kilise'nin ilk lideri olarak kabul edilir. Kısa süre sonra bu liderlikte "Rab'bin Kardeşi" Adil James tarafından gölgede bırakıldı. Petrus, İsa'nın göründüğü ilk kişi olduğu için Petrus'un önderliği, Petrus'un mirasçıları (Hristiyanlar) olarak Havarilerin ardıllığının ve ortodoksluğun kurumsal gücünün temelini oluşturur. Bu yüzden Peter ve önderliği "kilisenin üzerinde bulunduğu kaya" olarak tanımlanır.

Havariler arasında yeri

Petrus her zaman İncillerde ve Elçilerin İşleri Kitabında (Acts 1:13) Oniki Havariler arasında ilk sırada yer alır. Ayrıca İncillerde sık sık Zebedi oğlu Yakup ve Yuhanna ile birlikte Oniki Havariler içinde özel bir grup oluşturduğundan bahsedilir. bu gruptan İsa'nın Başkalaşımı, Jairus'un kızının diriltilmesi ve Bahçede Izdırap gibi diğer havarilerin adlarının geçmediği olaylarda da bahsedilmiştir.

Petrus, İncillerde sık sık Havarilerin sözcüsü olarak tasvir edilir. [34] Katolik bir bilim adamı olan John Vidmar şöyle yazıyor: "Katolik alimler, Petrus'un diğer havarilerin otoritesinin yerine geçen bir otoriteye sahip olduğu konusunda hemfikir. Petrus, çeşitli olaylarda onların sözcüsü olmuş, Matthias'ın seçimini yönetmiştir. Yahudi olmayanların din değiştirmesiyle ilgili tartışmadaki görüşü, on derece önemli görülmüştür." [3]

Elçilerin İşleri'nin yazarı, Petrus'u erken Hristiyan cemaatinin merkezi figürü olarak tasvir eder.

Roma'yla Bağlantısı

Erken dönem kilise geleneklerine göre Petrus, Paul ile beraber Roma Kilisesi'ni kurmuş, psikoposluğunu yapmış, ve sonunda Roma'da ölmüştür.

Papalık

Katolik İnancı'na göre Papa -Roma Piskoposu- Aziz Petrus'un tahtının varisidir. Bu inanca göre Petrus tarihteki ilk Rome Piskoposudur. Fakat Papalık kurumunun Petrus'a dayalı olmadığını, hatta Petrus'un Roma'ya hiç gelmediğine dair söylemler de vardır.

I. Clemens, Petrus ve Paul'u öne çıkan inanç kahramanları olarak tasvir eder.

Yeni Ahit yazılarında

Petrus'un Roma'ya geldğine dair kesin bir İncil kanıtı yoktur. Fakat Petrus'un Birinci Mektubu'nda "Sizler gibi seçilmiş olan Babil'deki kilise ve oğlum Markos size selam ederler." (1.Petrus 5:13) ayeti geçer. Bu ayette kastedilen "Babil"in esas Babil mi olduğu, yoksa dönemde takma ismi Babil olan Roma mı olduğu tartışılmaktadır. Ayrıca yakın tarihin bir önerisi olarak bahsi geçen Babil'in genel Yahudi disporası olabileceği ihtimali de ortaya çıkmıştır.

Pavlus, yaklaşık MS 57 yılında Romalılara Mektubunu yazdığında Roma'daki kilise halihazırda gelişmekteydi. Pavlus Roma'da elli kadar kişiyi ismiyle selamlıyor. Ancak bu isimler arasında, daha önceden de tanıdığı kesin olan, Petrus bulumuyor. Ayrıca Pavlus'un MS 60-62 yılları arasında Roma'daki bulunuşunu anlatan "Acts 28" boyunca Petrus ile alakalı hiçbir şeyden bahsedilmiyor.

Kilise Papazları

1.Yüzyıl kilise pederlerinden Antakyalı İgnatius'un yazıları Petrus ve Pavlus'un Romalılara Petrus'un Roma'da olduğuna dair uyarılar verdiğini anlatır.

İrinaios 2.Yüzyıldaki yazılarında Petrus ve Pavlus'un Roma kilisesinin kurucuları olduğunu, ve Linus'ı halef piskopos olarak atadıklarını anlatırswd

İskenderiyeli Clement "Petrus'un Roma'dan dünyaya seslendiğini" söyler. (MS 190)

Origenes ve Eusebios'a göre Petrus "Antakya Kilisesi'ni kurduktan sonra Roma'ya İncil'i vaaz etmeye gitti. Ayrıca Antakya Kilisesi'ne başkanlık ettikten sonra, ölümüne kadar Roma Kilisesi'ni yönetti. Bir süre Antakya'daki kiliseye başkanlık ettikten sonra Petrus'un yerine Evodius, ve ardından Havari Yuhanna'nın öğrencisi olan Ignatius'a geçecekti.

Lacantius MS 318 civarlarında yazdığı "Zulümcülerin Ölümleri Üzerine" isimli kitabında şöyle yazar: "İmparator Nero hükmünü sürerken, Havari Petrus Roma'ya geldi ve Tanrı'nın ona verdiği güç ile mucizeler yarattı. Birçok insanı doğru dine çevirerek Rab'be sadık ve sadık bir tapınak inşa etti."[4]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. O'Connor, Daniel William (2013). "Saint Peter the Apostle". Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. s. 5. Erişim tarihi: 12 Nisan 2013.
  2. Wilken, p. 281, quote: "Some (Christian communities) had been founded by Peter, the disciple Jesus designated as the founder of his church. ... Once the position was institutionalized, historians looked back and recognized Peter as the first pope of the Christian church in Rome"
  3. Vidmar, John (2005). The Catholic Church Through the Ages: A History (İngilizce). Paulist Press. ISBN 978-0-8091-4234-7.
  4. Stevenson, James; Edwards, M. J. (7 Mart 2016), "Lactantius (Lucius Caelius (Caecilius ?) Firmianus)", Oxford Research Encyclopedia of Classics, Oxford University Press, ISBN 978-0-19-938113-5, erişim tarihi: 4 Aralık 2020
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.