M2 (İstanbul metrosu)

Şişli - Mecidiyeköy Metro İstasyonu Fulya girişi

Söz konusu güzergâhta bir metro hattı yapılması için ilk somut adım hat inşaatının 7 Mart 1992 tarihinde Garanti Koza/Enka/Doğuş ortak girişimine dönemin değerleriyle 757.882.080.574 TL + KDV bedelle ihale edilmesiyle hayata geçirilmiştir.[6] İlk etapta, Taksim - 4. Levent arasını kapsayan hattın Taksim - Şişli ayağından oluşan ilk üç istasyonun yapımı için ihale açılmıştır. Hattın Şişli - 4. Levent arası tünel kazım işlemleriyse Tekfen İnş. ve Tes. A.Ş. firmasına 624.978.682.509 TL + KDV bedelle 3 Temmuz 1992'de ihale edilmiştir. Bunun ardından 19 Ağustos'ta yer teslimi yapılarak 11 Eylül'de hattın temeli atılmış[4] ve yaklaşık iki yıllık çalışmaların sonunda 12 Haziran 1994 günü Taksim tüneliyle Şişli tünelinin bağlantısı sağlanmıştır. Hattın 4. Levent tüneliyle bağlantısının gerçekleştirilmesi on ay sonra, 30 Nisan 1995'te olmuştur. Tünel kazım süreci bittikten sonra, 3 Şubat 1997'de inşaatta elektromekanik işlere geçilmiş, 20 Mart 1998'de ise tüm hattın ray altı betonlarının dökümleri tamamlanarak çalışmalar sona ermiştir. Metroda kullanılmak üzere satın alınan araçların ilk kez hatta indirilmesi 11 Ocak 1999 tarihinde olmuş ve bunun ardından hatta 25 Mart 1999 tarihinde ilk deneme sürüşleri başlatılmıştır. Yolculu ilk sefer 16 Eylül 2000'de yapılmış; bu tarihten 2009 yılının Şubat ayında Şişhane ve Atatürk Oto Sanayi istasyonları kullanıma girene dek M2 hattı Taksim - 4. Levent arasında işlemiştir. Hattın 4. Levent - Atatürk Oto Sanayi ayağının yapımı 70.703.249,65 TL + KDV bedelle Garanti Koza ve Alsim-Alarko ortak girişimine ihale edilmiştir. 18 Ekim 2004'te işe başlanmış ince işler ile elektromekanik işler de yüklenicisine bırakılarak 17 Ekim 2008'de hattın iş teslimi gerçekleştirilmiştir. Hat 30 Ocak 2009'da hizmete sokularak mevcut istasyonlarla entegre biçimde işletilmeye başlanmıştır. Güney uzatma çalışmaları çerçevesinde yapımı devam eden istasyonlardan Haliç ve Yenikapı 15 Şubat 2014'te hizmete alınmıştır. Vezneciler - İstanbul Üniversitesi istasyonu ise 16 Mart 2014'te kullanıma açılmıştır.[5]

Taksim Metro İstasyonu'nda yolcu alan bir metro aracı

M2 hattı İstanbul'un önemli finans, eğlence, iş ve kültür merkezleri boyunca uzanır.

• Yenikapı Metro İstasyonu, Marmaray istasyonu yanındaki alanda inşa edilmiştir, doğu-batı doğrultusunda uzanmaktadır. İstasyonun bir üst katından Marmaray, M1ᴀ (Yenikapı - Atatürk Havalimanı) & M1ʙ (Yenikapı - Kirazlı) Metro Hattı'na erişim sağlanılabilir. İstasyon hattın diğer istasyonlarından farklı olarak 3 yol 2 peron yapısı ile inşa edilmiştir.
• Vezneciler - İstanbul Üniversitesi Metro İstasyonu, Mart 2014'te Yenikapı istasyonundan bir ay sonra hizmete girmiştir. Süleymaniye Camii, Şehzadebaşı Camii ile Büyük Reşit Paşa Caddesi'nin kesişiminde yer alır. İstasyonun 16 Mart Şehitleri Caddesi ve İstanbul Üniversitesi olmak üzere 2 girişi mevcuttur. İstasyonun Saraçhane, İstanbul Üniversitesi ve Beyazıt Meydanı'na yakınlığı vardır. İstasyondan kısa bir yürüyüşle T1 (Kabataş - Bağcılar) Tramvay Hattı'nın Laleli - İstanbul Üniversitesi istasyonuna aktarma yapılabilir.
• Haliç Metro İstasyonu, Haliç üzerine inşa edilen Haliç Metro Köprüsü üzerinde yer alır. İstasyona erişim köprünün her iki yanına inşa edilmiş yaya yolları aracılığı ile yapılmaktadır. İstasyon, her iki yakadan da kolay ulaşılabilmesi için köprü, Sokullu Mehmet Paşa Camii, Atatürk Köprüsü, Azapkapı ve Unkapanı arasında konumlanmıştır. İstasyondan T5 (Eminönü - Alibeyköy Cep Otogarı Tramvay Hattı'na aktarma imkanı olacaktır.
• Şişhane Metro İstasyonu, İstiklal Caddesi'nin Beyoğlu bitimi ile Şişhane semtleri arasında yer alır. 2009 yılı başında hizmete girmiştir. Şişhane istasyonunda ve aynı tarihte açılan diğer istasyonlarda ortak dekor kullanılmış ancak tema olarak renk yerine istasyonun çeşitli yerlerinde İstanbul ve tarihi ile ilgili resimler, boyamalar, kabartmalar ve tabelalar işlenmiştir. Şişhane istasyonunda İstiklal Caddesi, Vergi Dairesi, 6. Daire, Kasımpaşa ve Refik Saydam Caddesi olmak üzere 5 girişi vardır. İstasyondan T2 (Taksim - Tünel) Nostaljik Tramvay Hattı'na ve F2 (Karaköy - Beyoğlu) Tarihi Tünel Füniküler Hattı'na aktarma yapılabilmektedir.
• Taksim Metro İstasyonu, Taksim Meydanı'nın altında yer alır. Bu istasyonun iç dekorasyonunda kırmızı tema kullanılmıştır. Taksim Camii, İstiklal Caddesi, Atatürk Kültür Merkezi, Taksim Gezi Parkı ve Talimhane olmak üzere toplam 4 girişi bulunur. T2 (Taksim - Tünel) Nostaljik Tramvay Hattı, F1 (Taksim - Kabataş) Füniküler Hattı ve İETT'nin buradaki otobüs duraklarından kalkan otobüs hatlarına aktarma yapılabilmektedir.
• Osmanbey Metro İstasyonu, Halâskârgazi Caddesi'nin altında yer alır. Bu istasyonun iç dekorasyonunda sarı tema kullanılmıştır. Tümü Halaskârgazi Caddesi üzerinde olmak üzere Dolapdere ve Pangaltı yönlü Feriköy, Kurtuluş ve Bomonti olmak üzere 4 giriş kapısı bulunur.
• Şişli - Mecidiyeköy Metro İstasyonu, Şişli'de Eski Büyükdere Caddesi ve gayrimüslim mezarlığı altında yer alır. Şişli istasyonunun iç dekorasyonunda gri tema kullanılmıştır. Şişli Camii, Şişli, Kuştepe, Fulya, Mecidiyeköy, Ortaklar Caddesi, Trump Towers AVM, Cevahir AVM olmak üzere 6 girişi bulunmaktadır. Şişli - Mecidiyeköy iki önemli merkezin arasında ortak kullanılan bir istasyondur ve hattın en çok kullanılan duraklarındandır. Şişli ve Mecidiyeköy'deki duraklarda İETT'nin Avrupa yakası içinde 48, Anadolu yakasına doğru çalışan 9 olmak üzere toplam 57 hatta aktarma yapılabilmektedir. İstasyondan M7 (Mecidiyeköy - Mahmutbey) Metro Hattı'na ve Metrobüs'e aktarma yapılabilir.
• Gayrettepe Metro İstasyonu, Şişli Büyükdere Caddesi altında yer alır. İstasyonun iç dekorasyonunda turkuaz renk teması kullanılmıştır. İstasyonda her iki yön için de ortak peron kullanılmaktadır. Gayrettepe, Esentepe ve Astoria AVM olmak üzere iki girişi vardır. İstasyon kompleksinde ayrıca otopark da yer almaktadır. İstasyondan yapılan tünel ve girişlerle Zincirlikuyu metrobüs durağına aktarma mevcuttur. Ayrıca yapımı devam eden M11 (Gayrettepe - İstanbul Havalimanı - Halkalı) Metro Hattı'na aktarma yapılabilecektir. Bu sayede İstanbul Havalimanına hızlı ve konforlu erişim sağlanacak şekilde şehrin önemli toplu taşım aktarma merkezleri ve kent içi raylı sistem hatlarıyla entegrasyonu temin edilecektir.
• Levent Metro İstasyonu, Büyükdere Caddesi altında yer alır. Levent istasyonunun iç dekorasyonunda koyu mavi renk teması kullanılmıştır. İstasyonda her iki yön için de ortak peron kullanılmaktadır. Zincirlikuyu Mezarlığı, Levent Çarşı, Gültepe, Zincirlikuyu, Plazalar, Kanyon AVM, Özdilek AVM ve Metrocity AVM olmak üzere toplam 7 girişi vardır. Ayrıca istasyondan M6 (Levent - Boğaziçi Üniversitesi/Hisarüstü) Metro Hattı'na aktarma imkânı vardır.
• 4.Levent Metro İstasyonu, Büyükdere Caddesi altında yer alır. 4. Levent istasyonu iki şeritli olarak tasarlanmış ve inşa edilmiş olmasına karşın istasyonun kullanıma girdiği 2000 yılından, 2011 yılındaki Taksim - Hacıosman arasındaki kesintisiz seferlerin başlangıcına kadar sol peron kullanılmamaktaydı. 2011 yılında Taksim - Hacıosman arasında kesintisiz seferlerin başlamasıyla sol peron kullanıma sokulmuştur. 4. Levent istasyonunun iç dekorasyonunda turuncu renk teması kullanılmıştır. 4. Levent, Çeliktepe, Yeni Levent ve Emniyet Evleri ve Istanbul Sapphire olmak üzere 5 girişi vardır.
• Sanayi Mahallesi Metro İstasyonu, Büyükdere Caddesi altında yer alır. İstasyon 1 ada platform ile 1 kenar platform yapısı ile inşa edilmiştir. Ada platfornundan ana hat, kenar platformdan ise Seyrantepe yönünde giden trenler kalkmaktadır. İki platform arası yürüyen merdiven ve asansörler ile birbirine bağlanır.
• Seyrantepe Metro İstasyonu, Türk Telekom Stadyumu ve Seyrantepe'nin altında yer alır. M2 metro hattının Türk Telekom Stadyumu'ya bağlantısını sağlar. Bu istasyondan Türk Telekom Stadyumu'na ve Polis lojmanlarına ulaşılabilir. İstasyondan stadyuma gidiş için yapılan tüneli kullanılarak F3 (Seyrantepe – Vadistanbul) Füniküler Hattı'na aktarma yapılabilir.
• İTÜ - Ayazağa Metro İstasyonu, Büyükdere Caddesi üzerinde İstanbul Teknik Üniversitesi yerleşkesi ile Maslak gökdelenlerinin arasında yer alır. Yürüyen merdiven ve engelli asansörüne sahiptir. Siyah ağırlıklı bir renk teması kullanılmıştır, duvarlarda İTÜ'nün arısı ve çeşitli bilimsel deneyleri gösteren resimler vardır.
• Atatürk Oto Sanayi Metro İstasyonu, Şubat 2009'da hizmete girmiştir. Atatürk Oto Sanayi Sitesi'nin altında yer alır.
• Darüşşafaka Metro İstasyonu, Eylül 2010'da hizmete girmiştir. Darüşşafaka mahallesinin merkezinde yer alır.
• Hacıosman Metro İstasyonu, Mayıs 2011'de hizmete girmiştir. Yenikapı istasyonundan gelen araçlar için son istasyondur. Ayrıca istasyon çıkışında bulunan İETT peronu ile şehrin kuzey tarafındaki bölgelere otobüs bağlantısı sağlanmaktadır.

İlk olarak Taksim ve 4. Levent arasında çalışan hat, 2009 yılında kuzeyde Sanayi Mahallesi, İTÜ - Ayazağa ve Atatürk Oto Sanayi Sitesi istasyonlarının, 2011'de Hacıosman'ın; güneyde ise Şişhane istasyonunun hizmete girmesiyle toplamda 16.5 km uzunluğa erişmiştir. Hat için öngörülen güzergâh henüz tamamlanmamış olup inşaat hâlindedir. Hem kuzey hem de güney yönünde hattı uzatma çalışmaları sürmektedir. Kuzeyde kısa dönemdeki son uzatma olan Hacıosman 2011 Şubat'ında açılmıştır.[5] İleride buradan Çayırbaşı'na uzatılarak kuzey yönündeki ilerlemesinin son bulması düşünülmektedir. Ayrıca Sanayi Mahallesi ile 4. Levent istasyonları arasından, Galatasaray Spor Kulübü için yapılan stadyum ve Polis Lojmanlarına ulaşımı kolaylaştıracak olan Seyrantepe istasyonuna da bir ek vardır. Ayrıca Seyrantepe'de metro araçları için depo da yapılmıştır. Yenikapı uzatması 2014 Şubat ayında hizmete alınmıştır. Güney yönünde proje çalışmaları süren hattın buradaki son istasyonu TÜYAP olacaktır.

M2 ve M6 hatlarına ait araç içi istasyon paneli

M2 hattı yerin 15 ilâ 30 metre derinliğinde yer almaktadır. 16 istasyonunun hizmet verdiği hatta peron boyları 180 metredir. Hatta işleyen araçlar üçüncü raydan 750 voltluk doğru akım alarak çalışmaktadır. Elektrik kesintisi olasılığına karşı acil durumda kullanılmak üzere hazırda bekletilen ve 3 saat süresince elektrik sağlayabilecek dizel jeneratör üniteleri bulunmaktadır. Bunların da arıza yapması olasılığına önlem olarak ve istasyon içi aydınlatma sistemlerinin kesintiler sırasında sürdürülmesini sağlamak amacıyla da kesintisiz güç kaynakları kullanılmaktadır. Hatta kullanılan raylar, S49 kalite ray çeliğinden yapılmıştır ve ray açıklıkları 1435 mm'dir. Araçların sarsıntıyı en az düzeyde hissettirmesi için raylar ve traversler elastik yataklar üstüne döşenmiştir. Ray altlarının düzgünleştirilmesi için, raylar altına 43.000 m³ beton dökülmüştür. Hat, 90 saniye sıklıkta bir araç kalkabilecek kapasitede tasarlanmıştır. Hatta günde tek yönde 225 sefer yapılmaktadır. Hatta kullanılan araçlar ise 3,05 metre genişliğinde, 21,6 metre uzunluğundadır. Taksim - 4. Levent arasında işleyen araçların içi turkuaz renk ağırlıkta tasarlanmıştır. Bunlar, dönemin değerleriyle 45.000.000 dolara Alstom firmasından alınmıştır. Hattın kaba inşaatının ve elektromekanik işlerinin bitirilmesinin ardından iç tasarımına geçilmiş ve bu kapsamda yalnızca Taksim-4. Levent arasında 30.000 m² zemin graniti, 25.000 m² metal duvar kaplaması, 10.000 m² duvar seramiği ve mozaik ile 35.000 m² metal asma tavan kullanılmıştır. Her bir istasyonda farklı renk teması uygulamasına gidilmiş, tüm hatta 100.000 m² alan boyanarak 10.000 metre uzunluğunda drenaj borusu döşenmiştir.[4] Taksim-4. Levent'e Şişhane-Taksim ve 4. Levent-Hacıosman uzatmaları eklenince 92 araçlık bir ihale yapılmış ve ihaleyi 126.034.515 $'a Hyundai-Rotem şirketi kazanmıştır. Vagonlarda vagonlar arası geçiş imkânı, otomatik sürüş bilgisayarı, elektronik yolcu bilgilendirme ve reklam panoları vardır.[7]

İstanbul metrosunun istasyonları, o istasyonun tarihi özelliklerine uygun olarak tasarlanmış İznik çinileri ile süslenmiştir. İstasyonlarda İznik çinilerini kullanma fikri metronun inşaatı sürerken İznik Vakfı tarafından İstanbul Belediyesine sunulmuş ve kabul edilmiştir[8]. İstasyonlardaki çini panolarda betimlenen konular şunlardır:

• Taksim Metro İstasyonu'nda “İstanbul'un Fethi’ni canlandıran panolar”, “Kadırgaların Geçişi minyatürü”
• Osmanbey Metro İstasyonu'nda, Osmanlı padişahlarının av sahası olduğu için “Av Sahneleri minyatürleri”
• Şişli - Mecidiyeköy Metro İstasyonu'nda Şişli ve Nişantaşı’nın geçmişte meyve bahçeleri ile kaplı olması nedeniyle “meyveli panolar”
• Levent Metro İstasyonu'nda “Osmanlı Levendleri”, “kalyonlar”, "Akdeniz’in Osmanlı dönemindeki haritası” ve “Pîrî Reis haritası”
• Gayrettepe istasyonu için “çintemani desenli panolar"

• 
  Araç içi güzergâh paneli
• 
  Yenikapı Metro İstasyonu
• 
  Hacıosman Metro İstasyonu'nun girişi
• 
  Hacıosman yönüne giden bir metro aracı Osmanbey Metro İstasyonu'nda yolcu alırken

• İstanbul'da toplu taşıma
• İstanbul metrosu
• Haliç Metro Köprüsü

Wikimedia Commons'ta Category:Istanbul Metro ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• İstanbul Metrosu, M2 hattı ile ilgili genel bilgiler 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.