İzmir metrosu

İzmir metrosu, Türkiye'nin İzmir şehrinde hizmet veren metro sistemidir. 20 kilometrelik tek hat üzerinde on yedi istasyon bulunmaktadır. Sistemin ilk aşaması olan on istasyonlu Üçyol-Bornova hattı 22 Mayıs 2000'de hizmete girdi. Hat üzerindeki son genişletme 27 Temmuz 2014'te tamamlandı. 2018'de 120 milyon yolcu taşındı.

İzmir metrosu
Genel
Sahibi İzmir Büyükşehir Belediyesi
Hizmet alanı İzmir, Türkiye
Taşıma türü Metro
Hat sayısı 1
İstasyon sayısı 17
Günlük yolcu sayısı 350.000[1]
Yıllık yolcu sayısı 120 milyon (2018)[2]
Merkez 2844 sk. No: 5 Mersinli, Konak
Web sitesi izmirmetro.com.tr
Hizmet
İnşaata başlama Aralık 1994
Hizmete giriş 22 Mayıs 2000
İşletmeci(ler) İzmir Metro A.Ş.
Taşıt sayısı 182 vagon (2018)[3]
Tren uzunluğu 5 vagon[4]
Teknik
Sistem uzunluğu 20 km
Hat açıklığı 1.435 mm
Elektriklendirme 750 V DA üçüncü ray[5]
Ortalama hız 40 km/sa[5]
En yüksek hız 80 km/sa[5]

Tarihçe

İzmir metrosunun inşaatı Eylül 1992'de sondaj çalışmalarıyla başladı ve temeli Aralık 1994'te atıldı.[6][7] Çalışmalar kapsamında Nenehatun ve Ümmühan tünelleri inşa edildi.[6][8][9][10][11] Ağustos 1996'da ilk tren setleri teslim edildi.[7] Nisan 2000'de tamamlanan Üçyol-Bornova arasındaki on istasyonluk ilk aşama 22 Mayıs 2000'de hizmete girdi.[7]

M1 hattının batı aksında yer alan altı istasyonlu Üçyol-Fahrettin Altay hattı için ilk ihale Mart 2005'te yapıldı ve üç ay sonra hattın temeli atıldı. İki yılda tamamlanması planlanan genişletmenin kazıları 5 Temmuz 2005'te başladı. İzmir Büyükşehir Belediyesi, 14 Şubat 2006'da yüklenici firmaya ihtar çektikten sonra aynı yılın Kasım ayında ihaleyi iptal etti. İkinci ihale 23 Ocak 2007'de yapıldı ve hattın 31 Ekim 2008'de tamamlanacağı duyuruldu. Yüklenici firmanın 15 aylık ek süre talep etmesinin ardından 13 Ağustos 2009'da ihale iptal edildi. Bunun üzerine İzmir Büyükşehir Belediyesi, kalan çalışmaları kendi olanakları ile tamamlamaya başladı. 18 Haziran 2012'de Üçyol-Fahrettin Altay hattındaki İzmirspor ve Hatay istasyonlarında deneme seferleri başlatıldı ve bu istasyonlar 29 Aralık 2012'de ulaşıma açıldı. Aynı hat üzerindeki Göztepe istasyonu 25 Mart 2014'te hizmete girdi.[12] Bu hattaki son iki istasyon olan Poligon ve Fahrettin Altay, 27 Temmuz 2014'te açıldı.[13] Bu iki istasyon arasında yer alan Güzelyalı istasyonu ise, bölgeden geçen yer altı deresi nedeniyle projeden çıkarıldı.[14] M1 hattının doğu aksındaki üç istasyonlu Bornova-Bornova Merkez genişletmesi için çalışmalar 2007'de başladı ancak bir yıl sonra durdu.[15] Yeniden ihaleye çıkıldıktan sonra hattın Evka 3 istasyonuna kadarki kısmında deneme seferleri 20 Mart 2012'de başladı ve 10 gün sonra hattaki Ege Üniversitesi ve Evka 3 istasyonları hizmete girdi.

M1 hattının batı aksındaki yedi istasyonlu Fahrettin Altay-Kaymakamlık genişletmesi için çalışmalar Haziran 2018'de başladı.[16] Gelecekte yapılacak genişletmelerle mevcut tek hattın doğuda Bornova'nın merkezine ve batıda Güzelbahçe'ye uzatılması, Buca, Gaziemir, Kemalpaşa ve Menemen'e ise dört yeni hat inşa edilmesi planlanmaktadır.[17][18]

Ağ
İzmir raylı sistemler şematik haritası

M1: Fahrettin Altay-Evka 3 hattı
Ana madde: M1 (İzmir metrosu)

22 Mayıs 2000'de açılan ve 27 Temmuz 2014'te son hâlini alan M1 (Fahrettin Altay-Evka 3) hattı, batı-doğu ekseninde on yedi istasyon ile hizmet vermektedir. Hattın tamamı Bornova, Karabağlar ve Konak ilçeleri sınırları içinde yer almaktadır.

İstasyonlar
Ana madde: İzmir metrosu istasyonları listesi

20 kilometrelik Fahrettin Altay-Evka 3 hattı üzerinde tamamı engelli erişimine sahip on yedi istasyon bulunmaktadır.[19] Batıdan doğuya sırasıyla Fahrettin Altay, Poligon, Göztepe, Hatay, İzmirspor, Üçyol, Konak, Çankaya, Basmane, Hilal, Halkapınar, Stadyum, Sanayi, Bölge, Bornova, Ege Üniversitesi ve Evka 3 istasyonları hizmet vermektedir. Bölge, Halkapınar ve Sanayi istasyonları hemzemin, Hilal ve Stadyum istasyonları viyadük üzerinde, Bornova istasyonu yarma, diğer istasyonlar ise yer altındadır.[5] İstasyonların peron uzunluğu 125 metredir.[5]

Halkapınar ve Hilal istasyonlarından İZBAN'a; Bornova, Evka 3, Fahrettin Altay, Halkapınar, Konak ve Üçyol istasyonlarından ESHOT ve İZULAŞ otobüslerine; Konak istasyonundan İZDENİZ vapurlarına; Basmane istasyonundan TCDD trenlerine; Fahrettin Altay, Halkapınar ve Konak istasyonlarından ise Konak tramvayına aktarma yapılabilmektedir.[20]

Gelecekteki genişletmeler

M1: Fahrettin Altay-Kaymakamlık hattı

Mevcut hattın batıdaki son istasyonu olan Fahrettin Altay'dan Narlıdere Kaymakamlığı'na uzatılacak olan hattır. 7,2 km uzunluğunda olacak olan ve derin tünel ile yer altında inşa edilen hat üzerinde Balçova, Çağdaş, Dokuz Eylül Üniversitesi Hastane, Güzel Sanatlar Fakültesi, Narlıdere, Siteler ve Kaymakamlık olmak üzere yedi istasyon yer alacaktır. Yapımına 9 Haziran 2018'de başlanan hattın ₺1,027 milyar maliyetle 2022'nin sonunda tamamlanması planlanmaktadır.[16][21][22][23][24]

M1: Evka 3-Bornova Merkez hattı

Mevcut hattın doğudaki son istasyonu olan Evka 3 ile Bornova Hükûmet Konağı'nın karşısında yer alan Bornova Cumhuriyet Meydanı'nın altında inşa edilecek olan Bornova Merkez istasyonu arasındaki 0,9 km'lik kısımdır.[18][25] Proje kapsamında yapılması planlanan tünelde değişikliğe gidildi ve yeni ihale süreci 2014'te başladı.[26]

M1: Kaymakamlık-Güzelbahçe hattı

Mevcut hattın batıda yapımı devam eden Kaymakamlık istasyonundan Güzelbahçe'ye kadar uzatılacağı duyuruldu. Bu hattın uzunluğunun 13,6 km olması ve on bir istasyon bulundurması planlanmaktadır.[18][25]

M2: Bayraklı-Üçyol-Çamlıkule-İnkılap hattı
Ana madde: M2 (İzmir metrosu)

İlk aşaması mevcut Evka 3-Fahrettin Altay hattında yer alan Üçyol istasyonundan Çamlıkule'ye yapılacak olan metro hattıdır. Bu hat 13,5 km uzunluğunda olacak ve on bir yer altı istasyonundan oluşacaktır. Derin tünel olarak yapılması planlanan hattaki trenler sürücüsüz hizmet verecektir. İstasyonlar sırasıyla; Üçyol, Zafertepe, Bozyaka, General Asım Gündüz, Şirinyer, Buca Belediyesi, Kasaplar Meydanı, Hasanağa Bahçesi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Buca Koop. ve Çamlıkule olacaktır.[27] İhale süreci 2015'te başlayan hattın yapım ihalesi 15 Şubat 2021'de yapılacaktır.[28][29]

Hattın kuzeyde Üçyol'dan itibaren Konak, Sevgi Yolu, Gündoğdu, Alsancak Garı, Nevvar Salih İşgören EML, Halkapınar, Stadyum ve Adliye'den geçecek şekilde Bayraklı'ya kadar 10,2 km uzatılması, güneyde de Çamlıkule'den başlayarak Çamlıpınar ve Yeşilbağlar üzerinden İZBAN'ın İnkılap istasyonuna kadar 2,1 km uzatılması planlanmaktadır. Bu çalışmalar ile toplamda 12,3 km uzayacak olan hatta on iki istasyon eklenecektir.[18][25]

M3: Adnan Menderes Havalimanı-Stadyum hattı
Ana madde: M3 (İzmir metrosu)

Adnan Menders Havalimanı'ndan başlayacak olan hat, sırasıyla Sarnıç - Menderes, Sarnıç Sanayi, Sarnıç, Gaziemir Devlet Hastanesi, Abdullah Arda Tolpan Meydanı, Gaziemir Kaymakamlık, ESBAŞ, Fuar, Altan Aydın Caddesi, Atatürk Anadolu Ticaret Meslek Lisesi, Dostluk Bulvarı, Seniha Mayda Ortaokulu, Eski İzmir, Bozyaka, Yağhaneler, Bayramyeri, Çankaya, Basmane, Kemer, Tepecik Hastanesi, Gıda Çarşısı ve Fatih Caddesi güzergâhını izleyecek ve Stadyum'da son bulacaktır. Hattın 27,6 km uzunluğunda ve 24 istasyonlu olması planlanmaktadır.[25] Sürücüsüz olarak hizmet vermesi planlanan hattın ihale süreci 2019'da başladı.[30]

M4: Bornova Merkez-Menemen hattı

İki aşama hâlinde yapılması planlanan hattın ilk aşaması, mevcut Evka 3-Fahrettin Altay hattının son istasyonu olarak planlanan Bornova Merkez istasyonundan başlayacak, sırasıyla Bayraklı, Karşıyaka ve Çiğli'nin kuzeyinden geçerek İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi'nde son bulacaktır. İlk aşamada uzunluğu 21,6 km olacak olan hatta 21 istasyon yer alacaktır. İkinci aşamada ise hat, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi'nden Menemen'e 14,2 km uzatılacak ve hatta 13 istasyon daha eklenecektir. Hattın toplam uzunluğu 35,8 km, istasyon sayısı ise 34 olacaktır.[18][25]

M5: Halkapınar-Otogar-Kemalpaşa hattı
Ana madde: M5 (İzmir metrosu)

Mevcut Evka 3-Fahrettin Altay hattındaki Halkapınar istasyonundan Otogar'a ikiz tünel şeklinde yapılacak olan metro hattıdır. Bu hat 4,5 km uzunluğunda olacak ve 5 istasyondan oluşacaktır. 6 Aralık 2010'da Ulaştırma Bakanlığı tarafından yapılması için müracaatta bulunuldu. Daha sonra Ulaştırma Bakanlığı tarafından projenin yapımına onay verildi.[31] İstasyonlar sırasıyla; Halkapınar, Vakıflar, Çamdibi, Altındağ ve Otogar olacaktır. Sonraki aşamada hattın önce Otogar'dan Pınarbaşı'na, sonra Pınarbaşı'ndan Kemalpaşa OSB ve Kemalpaşa'ya kadar uzatılması planlanmaktadır. Otogar-Pınarbaşı arası 4,4 km ve 5 istasyon, Pınarbaşı-Kemalpaşa arası ise 23,7 km ve 13 istasyon olacaktır.[18][25]

Hizmetler

Sistem haftanın her günü son istasyonlardan sabah 6.00'da kalkan ilk trenden gece 00.20'de kalkan son trene kadar 3 ila 7,5 dakika arayla hizmet vermektedir.[32] Cuma ve cumartesi günleri 00.40'ta ve 01.00 ile 05.00 arasında her saat başı ek seferler düzenlenmektedir.[32] Evka 3-Fahrettin Altay arasında günlük yaklaşık 350.000 yolcu taşınmaktadır.[1] 2018'de taşınan yolcu sayısı 120 milyon olarak gerçekleşti.[2]

İzmir metrosu, İzmirim Kart ile biniş yapılan diğer toplu taşıma sistemleriyle entegre durumdadır.[33] Yolcular bir kez ücret ödedikten sonra 120 dakika boyunca tüm toplu ulaşım araçlarına indirimli olarak, öğrenci kartı ve 60 yaş üzeri kartına sahip olanlar ücretsiz aktarma yapabilmektedir.[34] Ayrıca yolcular günün her saatinde bisikletleri ile trenlere binebilmektedir.[35] Konak ve Üçyol istasyonlarında bebek bakım odaları bulunmaktadır.[36]

Trenler

İzmir metrosu 2000'de açıldığında 45 vagonla hizmet veriliyordu.[37][38] İlki 2011'de Çin'den gelen 32 vagondan oluşan 8 tren seti ile vagon sayısı 77'ye çıktı.[39] 2015'te teslim alınan 10 vagon ile birlikte hizmet veren vagon sayısı 87'ye yükseldi.[37][40] İlki Kasım 2016'da sefere başlayan[41] 95 vagondan oluşan 19 tren seti 2017'de teslim edildi ve vagon sayısı 182'ye ulaştı.[3][4][42] İzmir metrosunun tren setleri başlangıçta üç vagondan oluşurken bu sayı önce dörde sonra beşe çıkarıldı.[43] Trenler ortalama 40 km/sa hızla çalışmaktadır ve Halkapınar Bakım Tesisi'nde depolanmaktadır.[5]

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. "İzmir metrosunda sefer aralıkları 3,5 dakikaya indi". İzmir Metro A.Ş. 15 Aralık 2015. 5 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2016.
  2. "Toplu ulaşımda 'rekorlar yılı'". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 17 Ocak 2019. 17 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2019.
  3. "İzmir'de işler 'rayında'". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 11 Şubat 2017. 20 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2018.
  4. "37 milyar dolarlık Çin devi, İzmir için üretiyor". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 2 Mayıs 2016. 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2016.
  5. "2003 Yılı Faaliyet Raporu" (PDF). İzmir Büyükşehir Belediyesi. 2003. 20 Haziran 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2018.
  6. "İzmir Metro Projesi Nenehatun Tünelindeki Geoteknik Çalışmalar ve Değerlendirilmesi" (PDF). BUPİM. 14 Ekim 2002. 20 Haziran 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2018.
  7. "İzmir Metro A.Ş. Tanıtım Kitabı" (PDF). İzmir Metro A.Ş. 5 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2014.
  8. "İzmir Metro Projesinde Yeni Avusturya Tünel Açma Metodu, Zemin Basıncı Dengeleme Tünel Metodu ve Aç-Kapa Tünel Uygulamaları" (PDF). Yapı Merkezi. 20 Haziran 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2018.
  9. "İzmir Metro Projesinde EPBM Tünel Uygulaması" (PDF). TMMOB. 20 Haziran 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2018.
  10. "İzmir Metrosu Nene Hatun Tüneli Üretim Parametreleri ve Değerlendirmesi" (PDF). TMMOB. 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2018.
  11. "Yer altında büyük buluşma". Milliyet. 2 Eylül 1997. 20 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2018.
  12. "İzmir metrosu Göztepe'ye uzadı". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 25 Mart 2014. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2014.
  13. "Kocaoğlu'ndan Bayram Sürprizi: İzmir Metrosunun Son Etabı Açılıyor". DHA. 26 Temmuz 2014. 27 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2014.
  14. "Güzelyalı İstasyonu iptal!." Milliyet. 13 Ekim 2009. 26 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2014.
  15. "Büyükşehir tünel için düğmeye bastı". Hürriyet. 8 Ekim 2014. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2016.
  16. "Büyükşehir'den 'milyarlık' yatırım". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 10 Haziran 2018. 14 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2018.
  17. Bolulu, Utku (8 Mart 2014). "Kocaoğlu İzmirlinin İzmir'ini anlattı". Hürriyet. İzmir. 22 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2015.
  18. "İşte İzmir'in yol haritası". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 9 Ocak 2018. 21 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2018.
  19. "Londra, Hong Kong, Paris, Sydney.. Ve İzmir". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 29 Kasım 2013. 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2016.
  20. "İstasyonlar ve Aktarma Merkezleri". İzmir Metro A.Ş. 28 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2016.
  21. "Narlıdere metrosunda 'derin' revizyon". Ege'de Son Söz. 13 Mart 2016. 15 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2016.
  22. "Son durak Narlıdere Kaymakamlık". İzGazete. 21 Haziran 2016. 27 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2016.
  23. "Narlıdere metrosunda bir adım daha". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 28 Ağustos 2016. 11 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2016.
  24. "Narlıdere metrosu tempo artırıyor". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 14 Eylül 2018. 17 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2019.
  25. "İzmir Ulaşım Ana Planı: Sonuçlar" (PDF). İzmir Büyükşehir Belediyesi. 28 Aralık 2017. 26 Ocak 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2018.
  26. "Evka 3-Bornova Merkez İstasyonu Arası Tünel Tipi ve Bornova Merkez İstasyonu uygulama projelerinin danışmanlık hizmeti ihalesini kazanan firma sözleşme için davet edildi". Ray Haber. 7 Şubat 2014. 21 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2014.
  27. "Buca Metrosu yola çıktı". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 29 Aralık 2017. 19 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2018.
  28. "Buca Metrosu için ilk ihale yapıldı". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 17 Ağustos 2015. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2016.
  29. "Buca Metrosu için Ankara'dan beklenen onay geldi". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 12 Temmuz 2019. 28 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2019.
  30. "İzmir'e bir metro hattı daha geliyor". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 25 Haziran 2019. 25 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2019.
  31. "Halkapınar-Otogar Metrosu için de ihaleye çıkılıyor". Milliyet. 8 Temmuz 2008. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2014.
  32. "Sefer Planı". İzmir Metro A.Ş. 13 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2016.
  33. "İhale Karbil'in". Hürriyet. İzmir. 12 Aralık 2015. 21 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016.
  34. "Yeni akıllı kartlar testte". Hürriyet. 4 Ekim 2015. 23 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016.
  35. "Bisikletlere Metro ve İZBAN ücretsiz". Yeni Asır. 13 Kasım 2015. 8 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2017.
  36. "Metro istasyonlarına bebek bakım odaları". Hürriyet. 3 Nisan 2014. Erişim tarihi: 17 Eylül 2016.
  37. "İzmir rayında". Hürriyet. 28 Şubat 2016. 7 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2016.
  38. "16 yılda kat kat büyüdü". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 21 Mayıs 2016. 18 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2016.
  39. "Yeni trenler İzmir'de". İzmir Metro A.Ş. 16 Kasım 2011. 5 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2016.
  40. "İzmir metrosuna yeni vagonlar geliyor". Hürriyet. 15 Ocak 2015. 7 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2016.
  41. "Metro yolculuğu şimdi daha keyifli". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 18 Kasım 2016. 8 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2017.
  42. "Metroya 10 yeni araç geldi". Hürriyet. 10 Eylül 2016. 17 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2016.
  43. "Fahrettin Altay açıldı Metro coştu!". Ege'de Son Söz. 7 Eylül 2014. 18 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2016.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.