Elektrik üreteci

Elektik üreteci, jeneratör ya da kısaca üreteç, mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çeviren alet. Mekanik enerjinin kaynağı buhar makinesi, su, içten yanmalı motor, rüzgâr türbini olabilir.

Modern bir buhar türbinli üreteç

Üretecin tersine, elektrik enerjisini mekanik enerjiye çevirmeye yarayan aletler elektrik motorlarıdır ve elektrik motorlarıyla üreteçlerin pek çok ortak yanları vardır.

Tarihsel gelişimi

Elektrik ile manyetizma arasındaki bağlantı keşfedilmeden önce elektrostatiğin kullanıldığı elektrostatik üreteçler icat edilmişti. Bu üreteçlerde yüksek gerilim ama düşük akım bulunmaktaydı. Elektrik yüklerinin bir kayış, tabak ya da disk boyunca taşınıp yüksek gerilimli uçlar oluşturması esasına dayanan bu üreteçlerin iki tane çalışma mekanizması vardır:

Elektrokstatik indüksiyon
Triboelektrik etkisi

Elektrostatik üreteçler çok fazla zorluk çıkartmaları yüzünden elektrik üretiminde ticari amaçla kullanılmadılar. Günümüzde elektrostatik üreteçlerden sadece Wimshurst makinesi ve Van de Graaff üreteci kullanılmaktadır.

Dinamo

Dinamolar büyüklüğünden dolayı ve yüksek güçler elde etmek için komütatör gerektiğinden pek tercih edilmemektedir. Resimdeki dinamo dakikada 1400 dönüşle (1400 RPM) 2,170 Watt güç üretebiliyordu

Dinamo, elektrik elde etmek amacıyla endüstride kullanılan ilk elektrik üreteciydi. Elektromanyetik ilkelerle çalışan dinamo komütatör aracılığıyla doğru akım oluşturur. Dinamolarda doğru akım (DC) üretmek pahalıdır bu yüzden dinamoda DC üretmek yerine, alternatörlerde AC üretilir ve doğrultucularla DC'ye çevirilir.

Alternatör

Komütatörsüz dinamo. Alternatif akım üretmek için kullanılır.

Terimler

Bir üreteç ya da motor mekanik ve elektrik olmak üzere iki bölümde incelenir.

Mekanik:

Rotor: Dönen parça.
Stator: Sabit parça.

Ayrıca bakınız

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.