Tanah

Tanah,[lower-alpha 1] bazen İbrani Kutsal Kitabı veya Mikra (İbranice: מִקְרָא), Yahudilikte en büyük ve tek kutsal kitap kabul edilen, Tevrat ve Zebur'u kapsayan İbrani Kutsal Metinlerinin kanonik bir koleksiyonudur. İçeriğinin tamamına yakını Kutsal İbranice ile yazılmıştır (birkaç Kutsal Aramice ile yazılmış bölümler hariç).

Tanah

Hristiyanlarca da kutsal kabul edilir, bununla birlikte Hristiyanlar Tanah'ı Eski Ahit olarak anar ve farklı şekillerde yorumlarlar. Eski Ahit, Hristiyanlığın kutsal kitabı Kitab-ı Mukaddes'in ilk kısmını meydana getirir. İslamiyet'te Tanah'ın sadece Tevrat ve Zebur bölümleri kutsal kabul edilir ancak bunların Tanrı tarafından -sırası ile- Musa ve Davud peygamberlere indirildiğine ve insanlar tarafından tahrif edildiğine inanılır. Tanah'ı meydana getiren kitapçıkların (bölümlerin) çoğu İbranice olarak, bir kısmı ise Aramice olarak yazılmıştır. MÖ 1200 ila MÖ 100 yılları arasında yazıldığı kabul edilmektedir.[1] İbrahimî dinlerde Tanrı'nın Musa (Moşe) ile bir ahit yaptığı kabul edilir. Hristiyanlar Tanrı'nın İsa ile yeni bir antlaşma yaptığına inandıklarından Tanah'ı Eski Ahit olarak adlandırırlar. Yahudiler İsa'nın mesihliğini veya peygamberliğini kabul etmezler. Yeni Ahit'i kutsal kitap kabul etmez, Tanah'a Eski Ahit denmesini uygunsuz bulurlar. Eski Ahit ile Tanah arasındaki başlıca fark kitapların sıralanışı ve isimleridir.

Köken bilimi

"TaNaH" (תנ"ך) sözcüğü, Yasa (Tora), Peygamberler (Neviim), ve Yazılar (Ketuvim) bölümlerinin baş harflerinin (TNK) bir araya gelmesiyle oluşmuştur.

Not: İbranice'de K harfi ortada ve sonda kullanıldığı zaman H olur.

Bölümleri

Tanah, Musevilikte şu üç ana kısma ayrılır:

1. Tora (תורה) (Tevrât): Şeriat, Yasa veya Pentateuk olarak da bilinir. Beş kitaptan meydan gelir: Tekvin (Bereşit, Yaratılış), Çıkış (Şemot, Mısır'dan Çıkış), Levililer (Vayikra), Sayılar (Bamidbar), Tesniye (Devarim, Yasa'nın Tekrarı).

2. Neviim (נביאים) (Peygamberler): İlk ve son peygamberler denilir. 21 kitaptan meydana gelir. İlk Peygamberler; Yeşu, Hakimler, 1. Samuel, 2. Samuel, 1. Krallar, 2. Krallar. Son Peygamberler; Yeşaya, Yeremya, Hezekiel, Hoşea, Yoel, Amos, Obadya (Ovadya), Yunus, Mika, Nahum, Habakkuk, Tsefanya (Sefanya), Hagay, Zekeriya, Malaki.

3. Ketuvim (כתובים) (Yazılar): Bilgesel, tarihsel ve şiirsel bölümler. 13 kitaptan meydana gelir. Mezmurlar (Zebur), Süleyman'ın Özdeyişleri, Eyüp, Ezgiler Ezgisi, Rut, Yeremya'nın Mersiyeleri (Ağıtlar), Vaiz, Ester, Daniel, Ezra (Üzeyir), Nehemya, 1. Tarihler, 2. Tarihler.

11. yüzyıla ait bir Tanah sayfası

İlgili filmler

Ayrıca bakınız

Notlar

  1. İbranice: תָּנָ״ךְ, romanize: T'anah; türevleri ise Tenah ve Tenak sözcükleridir.

Kaynakça

  1. "Old Testament." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.