Türkiye'deki demiryolu hatları listesi

Türkiye'deki demiryolu hatları 1858 yılından beri inşa edilen ve şu an bugünkü Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde kalan demiryolu hatlarının listesini içermektedir.[1][2][3]

Türkiye'deki demiryolu hatları haritası

Osmanlı İmparatorluğu Dönemi

Açılış tarihi/yılı Uzunluk Hizmete giren kısım Demiryolu hattı İnşa eden şirket Açıklamalar
30 Ekim 1858
13,965 km
İzmir-AlsancakŞirinyerGaziemir[4][5]
İzmir-Alsancak – Aydın demiryolu ve şubeleri
Ottoman Railway Company
Osmanlı Demiryolu Şirketi

İngiliz şirketi
Rapor işareti: "ORC"
Anadolu'daki ilk demiryolu hattı
Demiryolu hattı 1935 yılında TCDD tarafından satın alındı ve hattın yerini "İzmir-Alsancak – Eğirdir demiryolu" aldı.
30 Ekim 1858
~1,400 km
GaziemirSeydiköy[4][5][6]
Kapatıldı
İzmir-Alsancak – Aydın demiryolu ve şubeleri
"ORC"
Demiryolu hattı 1935 yılında TCDD tarafından satın alındı ve hattın yerini "İzmir-Alsancak – Eğirdir demiryolu"nun "Gaziemir – Seydiköy şube demiryolu" aldı. Şube demiryolu hattı ise 1986 yılında kapatıldı ve hattın rayları söküldü.
24 Aralık 1860
34,622 km
GaziemirTorbalı[4][5]
İzmir-Alsancak – Aydın demiryolu ve şubeleri
"ORC"
Demiryolu hattı 1935 yılında TCDD tarafından satın alındı ve hattın yerini "İzmir-Alsancak – Eğirdir demiryolu" aldı.
15 Eylül 1862
28,477 km
TorbalıSelçuk[4][5]
İzmir-Alsancak – Aydın demiryolu ve şubeleri
"ORC"
Demiryolu hattı 1935 yılında TCDD tarafından satın alındı ve hattın yerini "İzmir-Alsancak – Eğirdir demiryolu" aldı.
10 Ocak 1866
93,180 km
İzmir-BasmaneHalkapınarMenemenManisaTurgutlu[7][8]
İzmir-Basmane – Kasaba (Turgutlu) demiryolu ve uzantıları
The Smyrna Cassaba Railway
İzmir – Kasaba Demiryolu Şirketi

İngiliz şirketi
Rapor işareti: "SCR"
Demiryolu hattı 1934 yılında TCDD tarafından satın alındı ve hattın yerini "İzmir-Basmane – Bandırma – Afyonkarahisar demiryolu" aldı.
7 Şubat 1866
~2,400 km
ŞirinyerBuca[4][5][9]
Kapatıldı
İzmir-Alsancak – Aydın demiryolu ve şubeleri
"ORC"
Demiryolu hattı 1935 yılında TCDD tarafından satın alındı ve hattın yerini "İzmir-Alsancak – Eğirdir demiryolu"nun "Şirinyer – Buca şube demiryolu" aldı. Şube demiryolu hattı ise İZBAN projesinin inşası sebebiyle 2006 yılında kapatıldı. Hat şu an atıl durumdadır.
1 Temmuz 1866
52,948 km
SelçukOrtaklarAydın[4][5]
İzmir-Alsancak – Aydın demiryolu ve şubeleri
"ORC"
Demiryolu hattı 1935 yılında TCDD tarafından satın alındı ve hattın yerini "İzmir-Alsancak – Eğirdir demiryolu" aldı.
25 Ekim 1866
~4,900 km
HalkapınarBornova[7][8][10]
Kapatıldı
İzmir-Basmane – Kasaba (Turgutlu) demiryolu ve uzantıları
"SCR"
Demiryolu hattı 1934 yılında TCDD tarafından satın alındı ve hattın yerini "İzmir-Basmane – Bandırma – Afyonkarahisar demiryolu"nun "Halkapınar – Bornova şube demiryolu" aldı. Şube demiryolu hattı ise 1994 yılında kapatıldı ve hattın yerini İzmir metrosu aldı.
1872 – 1873
91,271 km
İstanbul-HaydarpaşaSöğütlüçeşmeGebzeİzmit[11][12]
Osmanlı Anadolu Demiryolları
"Osmanlı Devlet Demiryolları"
Osmanlı İmparatorluğu Nafia Nezareti tarafından inşa edilen tek demiryolu hattıdır.
1872 – 1873
280,962 km
(Türkiye sınırlarındaki kısmı)
İstanbul-SirkeciKazlıçeşmeHalkalıHadımköyMuratlıPehlivanköyUzunköprüTürkiyeYunanistan Ülke Sınırı (– Pythio (Kuleliburgaz))Karaağaç (– Svilengrad)[13][14]
Rumeli Demiryolu
Compagnie des Chemins de fer Orientaux
Rumeli Demiryolu Şirketi

Alman/Fransız şirketi
Rapor işareti: "CO"
1870 yılında tamamen Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde inşasına başlanan demiryolu hattı, 1888 yılında tamamlandığında artık Bulgaristan, Sırbistan ve Osmanlı sınırları içinde yer almaktaydı. Sonrasında Balkan Savaşları, I. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı sonucunda gerçekleşen sınır değişikliklerinin ardından demiryolu hattının Türkiye sınırlarında kalan kısmı 1937 yılında TCDD tarafından satın alındı ve hattın yerini "İstanbul-Sirkeci – Pythio demiryolu" aldı. Demiryolu hattının "Hadımköy kesimi" ise 1980 yılında güzergah değişikliği sebebiyle kapatıldı.
1873
~7,000 km
KaraağaçEdirne
"Edirne iltisak hattı"[13][14]
Kapatıldı
Rumeli Demiryolu
"CO"
Demiryolu hattının Türkiye sınırlarında kalan kısmı 1937 yılında TCDD tarafından satın alındı ve hattın yerini "İstanbul-Sirkeci – Pythio demiryolu" aldı. Hattın eksklavı (bağlantısız parçası) olan Karaağaç ve "Edirne iltisak hattı" ise 1971 yılında "Pehlivanköy – Edirne – Svilengrad demiryolu"nun hizmete girmesi sebebiyle kapatıldı.
1875
~41,800 km

Dar hat açıklığı
MudanyaBursa[15]
Mudanya – Bursa Demiryolu
Chemin de Fer Moudania Brousse / Mudanya – Bursa Demiryolu Şirketi
Fransız şirketi
Rapor işareti: "CFMB"
1871 yılında "Osmanlı İmparatorluğu Nafia Nezareti" tarafından inşasına başlanan demiryolu hattı, 1874 yılında iki Fransız yatırımcıya satıldı ve hat onlar tarafından 1875 yılında tamamlandı. 2 Ocak 1891 tarihinde ise Georges Nagelmackers demiryolu hattını satın aldı ve hat sonrasında yeniden inşa edildi.
13 Mart 1875
75,790 km
TurgutluAlaşehir[7][8]
İzmir-Basmane – Kasaba (Turgutlu) demiryolu ve uzantıları
"SCR"
Demiryolu hattı 1934 yılında TCDD tarafından satın alındı ve hattın yerini "İzmir-Basmane – Bandırma – Afyonkarahisar demiryolu" aldı.
1 Temmuz 1882
100,757 km
AydınNazilliSarayköy[4][5]
İzmir-Alsancak – Aydın demiryolu ve şubeleri
"ORC"
Demiryolu hattı 1935 yılında TCDD tarafından satın alındı ve hattın yerini "İzmir-Alsancak – Eğirdir demiryolu" aldı.
1 Eylül 1883
47,541 km
TorbalıÇatalTire[4][5][16][17]
İzmir-Alsancak – Aydın demiryolu ve şubeleri
"ORC"
Demiryolu hattı 1935 yılında TCDD tarafından satın alındı ve hattın yerini "Torbalı – Çatal – Ödemiş demiryolu" ve "Çatal – Tire şube demiryolu" aldı.
1884
22,494 km
ÇatalÖdemiş[4][5][16]
İzmir-Alsancak – Aydın demiryolu ve şubeleri
"ORC"
Demiryolu hattı 1935 yılında TCDD tarafından satın alındı ve hattın yerini "Torbalı – Çatal – Ödemiş demiryolu" ve "Çatal – Tire şube demiryolu" aldı.
Hatlar Uzunluk (km) Açılış tarihi İnşa eden şirket Notlar
MersinYeniceAdana[18][19] 68 2 Ağustos 1886 Mersin – Tarsus – Adana Railway
Mersin – Tarsus – Adana Demiryolu Şirketi
İngiliz şirketi
Rapor işareti: "MTA"
"Mersin – Tarsus – Adana demiryolu"
SarayköyGoncalıSütlaçDinar[5] 144,2 13 Ekim 1889 OCR
GoncalıDenizli[5][20] 9,4 13 Ekim 1889 OCR
SütlaçÇivril[5][21] 30,2 29 Aralık 1889 OCR
ManisaSoma[7][8] 86 1890 SCR
İzmitBüyükderbent[11][12] 18 1890 Chemins de Fer Ottomans d'Anatolie
Osmanlı Anadolu Demiryolları
Alman şirketi
Rapor işareti: "CFOA"
"Osmanlı Anadolu Demiryolları"
OrtaklarSöke[5][22] 22 1 Aralık 1890 OCR
BüyükderbentArifiyeVezirhan[11][12] 105 1891 CFOA
VezirhanBilecikBozüyükİnönüEskişehirAnkara[11][12] 362 1892 CFOA
EskişehirAlayuntKütahya[11][12][23][24] 77 1894 CFOA
MudanyaBursa 42 1895 – Standart hat açıklığı (Yeniden inşa) Chemin de Fer Moudania Brousse
Mudanya – Bursa Demiryolu
Fransız şirketi
Rapor işareti: "CFMB"
"Mudanya – Bursa demiryolu"
AlayuntAfyonkarahisar-Ali ÇetinkayaAkşehir[11][23][24] 192 1895 CFOA
AkşehirKonya[11][23][25] 174 1896 CFOA
TiflisKarsSarıkamış 183,28 1899 Transkafkasya Demiryolu Şirketi Rus şirketi
Rapor işareti: "ZZhD"
"Transkafkasya Demiryolu"
1878 – 1918 yılları arasındaki Rus idaresi sırasında "Rus hat açıklığı"nda inşa edildi.
ArifiyeAdapazarı[11][12][26] 8,5 1899 CFOA Arifiye – Adapazarı şube demiryolu
AlaşehirAfyonkarahisar-Ali Çetinkaya[8][27] 135 1899 Société Ottomane du Chemin de fer de Smyrne – Cassaba et Prolongements
Osmanlı İzmir – Kasaba ve Uzantıları Demiryolu Şirketi
Fransız şirketi
Rapor işareti: "SCP"
"İzmir-Basmane – Kasaba (Turgutlu) demiryolu ve uzantıları"
KonyaBulgurlu[25][28] 199 1904 Chemins du Fer Impérial Ottomans de Bagdad
Osmanlı İmparatorluk Bağdat Demiryolu Şirketi
Alman şirketi
Rapor işareti: "CIOB"
"Bağdat Demiryolu"
BulgurluUlukışla[25][28] 39 1911 CIOB
DinarKarakuyuGümüşgünBozanönüEğirdir[5][29] 95,27 1 Kasım 1912 OCR
UlukışlaYenice[18][25][28] 107,16 1912 CIOB Varda Köprüsü - Toros Dağları geçişi
AdanaToprakkaleFevzipaşa[19][25][30] 141,4 1912 CIOB
FevzipaşaTürkiyeSuriye Ülke Sınırı (– Meidan EkbisHalepÇobanbey –) SuriyeTürkiye Ülke SınırıKarkamış (eski adı Cerablus))[25][30][31] 267,5 1912 CIOB
Toprakkaleİskenderun 59 1912 CIOB
SomaBalıkesirBandırmaBandırma-Şehir[8][27] 190 1912 SCP
MandıraKırklareli 46 1912 CO
KarkamışAkçakale (eski adı: Tel Abyad) 98,9 1914 CIOB
AkçakaleSayarlı (eski adı: Tuem) 62,7 1915 CIOB
SayarlıCeylanpınar (eski adı: Resulayn) 41,4 1915 CIOB
SarıkamışErzurum 1917 Rus İmparatorluk Ordusu I. Dünya Savaşı'ndaki Rus işgali sırasında "Dar hat açıklığı"nda inşa edildi.
CeylanpınarŞenyurt (eski adı: Derbesiye) 62,1 1917 CIOB
ŞenyurtNusaybinTürkiyeSuriye Ülke Sınırı (– Bağdat) 58,6 1917 CIOB
ŞenyurtMardin 24 1917 CIOB
Türkiye Cumhuriyeti Dönemi
AnkaraIrmakYerköy[32] 203 1925 Anadolu – Bağdat Demiryolları (CFAB) Devlet şirketi / Türkiye Cumhuriyeti tarafından inşa edilmeye başlanan ilk demiryolu hattı
SamsunKavak[33] 48 1926 CFAB
YerköyBoğazköprüKayseri[32] 176 1927 Devlet Demiryolları ve Limanları İdaresi (DDYL) - Devlet kurumu (TCDD'nin öncülü) Devlet kurumu (TCDD'nin öncülü)
KavakKayabaşı[33] 98 1927 DDYL
KayabaşıZile[33] 69 1928 DDYL
KütahyaTavşanlıEmirler[24] 64 1929 DDYL
FevzipaşaKöprübaşıNarlıGölbaşı[19][30] 138 1929 Devlet Demiryolları Umum Müdürlüğü Devlet kurumu (TCDD'nin önceki adı) / Bağdat Demiryolu'nun Suriye kısmı dışında
Kayseriİhsanlı[32] 111 1930 TCDD
EmirlerBalıköy[24] 36 1930 TCDD
ZileKunduz[33] 70 1930 TCDD
İhsanlıHanlıKalınSivas[32] 111,55 1930 TCDD
GölbaşıDoğanşehir[19] 56 1930 TCDD
FilyosBalıkısık[34] 70,91 1930 TCDD
IrmakÇankırı[32][34] 102,25 1931 TCDD
DoğanşehirMalatya[19] 57 1931 TCDD
MalatyaBattalgazi (Eskimalatya)Fırat[19] 33 1932 TCDD
BalıköyBalıkesir[8][24] 153 1932 TCDD
KunduzKalın[33] 93 1932 TCDD
KardeşgediğiBor[35]

45

1932 TCDD
BorBoğazköprü[35] 126 1933 TCDD
FıratKuşsarayı (Bekirhüseyin)YolçatıElazığ[19][36] 91,89 1934 TCDD
BalıkısıkEskipazar[34] 65,08 1934 TCDD
YolçatıMaden[19] 76 1935 TCDD
NarlıGaziantep[31] 84 1935 TCDD Bağdat Demiryolu'nun Suriye kısmı dışında
ÇankırıÇerkeş[34] 103,60 1935 TCDD
ÇerkeşEskipazar[34] 48,39 1935 TCDD Batıbel Demiryolu Tüneli geçişi (İnşa edildiğinde 3444 metre uzunluğuyla TCDD'nin konvansiyonel demiryollarındaki en uzun tüneliydi.)
MadenDiyarbakır[19] 83 1935 TCDD
SivasBostankayaTecerEskiköy[32] 63 1935 TCDD
MalatyaYazıhan[19][37] 33 1936 TCDD
EskiköyKangalÇetinkaya[32][37] 48 1936 TCDD
YazıhanHekimhan[37] 37 1936 TCDD
FilyosÇatalağzı[34] 14,68 19 Kasım 1936 TCDD
BozanönüIsparta[5][38] 13 25 Mart 1936 TCDD
GümüşgünBurdur[5][39] 24 1 Ekim 1936 TCDD
Afyonkarahisar-Ali ÇetinkayaKarakuyu[5][8][29] 114,19 1936 TCDD
ÇetinkayaDivriği 65 1937 TCDD
ÇetinkayaHekimhan 70 1937 TCDD
ÇatalağzıZonguldak 10,24 12 Ağustos 1937 TCDD
DivriğiErzincan 156 1938 TCDD
ErzincanErzurum 215 1939 TCDD
DiyarbakırBismil 47 1940 TCDD
HadımköyAkpınarKurukavak 11 1941 TCDD Hadımköy – Akpınar – Kurukavak Dekovili - 1960'ların ortasında kapatıldı, rayları söküldü.
BismilSinan 28 1942 TCDD
SinanBatman 15 1943 TCDD
BatmanKurtalan 69 1944 TCDD
TavşanlıTunçbilek 13 1944 TCDD
ZonguldakKozlu (– Armutçuk) 4,27 1945 TCDD Sadece Yük Taşımacılığı - Kozlu'dan sonrası inşa edilmedi.
ElazığPalu 70 1946 TCDD
PaluGenç 63 1947 TCDD
KöprüağzıKahramanmaraş 28 1948 TCDD
ErzurumHorasan 85,36 1949 TCDD
HorasanSarıkamış 71,50 1951 TCDD
ArmutçukKandilliKaradeniz Ereğli 15,55 1953 TCDD 2010 yılında kapatıldı ve rayları söküldü.
GençMuş 108 1955 TCDD
ÇardakbaşıBeylikova 9,29 1957 TCDD Varyant
BeylikovaYalınlı 16,23 1957 TCDD Varyant
YenidoğanTemelli 11,03 1957 TCDD Varyant
GaziantepKarkamış 91 1960 TCDD Bağdat Demiryolu'nun Suriye kısmı dışında
SarıkamışKars 59,28 1961 TCDD
EtimesgutBehiçbey 9,48 1961 TCDD Varyant
KarsDoğukapıTürkiyeErmenistan Ülke Sınırı (– Ahuryan) 64 1962 TCDD Kars – Gümrü – Tiflis demiryolu'nun Türkiye kesimi
KütahyaAzot (Kütahya)Seyitömer 27 1962 TCDD
MuşTatvanTatvan İskele 98,75 1964 TCDD Van Gölü Tren Feribotu (96 km.lik güzergâh ile) Van bağlantısı
İğcilerPolatlı 12,35 1965 TCDD Varyant
GaziAnkara 4,51 1965 TCDD Varyant
EsenkentSincan 11 1957 – 1965 TCDD Varyant - 4 aşamalı olarak inşa edildi.
MalıköyEsenkent 14,18 1966 TCDD Varyant
KarapınarYenidoğan 12,41 1968 TCDD Varyant
SapancaArifiye 7,99 1970 TCDD Varyant
PehlivanköyEdirneKapıkuleTürkiyeBulgaristan Ülke Sınırı (– Svilengrad) 68 1971 TCDD Bulgaristan ile demiryolu bağlantısı
VanKapıköyTürkiyeİran Ülke Sınırı (– Tebriz) 117 1971 TCDD Van Gölü Tren Feribotu (96 km.lik güzergâhı ile) Tatvan bağlantısı
Tahtaköprü 21 1972 TCDD Varyant - (Tahtaköprü Barajı'nın inşası sebebiyle demiryolu güzergâh değişikliği)
HalkalıIspartakule 9 1972 TCDD
SazakBiçer 13,78 1972 TCDD Varyant
Keban - 1 47 1973 TCDD Varyant - (Keban Barajı'nın inşası sebebiyle ilk demiryolu güzergâh değişikliği)
IspartakuleÖmerli 8 1973 TCDD Varyant
YalınlıYunusemre 14,93 1974 TCDD Varyant
YunusemreSazak 12,73 1974 TCDD Varyant
Biçerİlören 10,22 1974 TCDD Varyant
İlörenSazılar Kurp Tashihi 10,32 1974 TCDD Varyant
ÖmerliÇatalca 16 1980 TCDD Varyant
SinekliÇerkezköy 10 1980 TCDD Varyant
SamsunÇarşamba 35,03 1980 TCDD
Keban - 2 10 1982 TCDD Varyant - (Keban Barajı'nın inşası sebebiyle ikinci demiryolu güzergâh değişikliği)
SamsunGelemenAzot (Samsun) 11,55 1983 TCDD
Bozüyükİnönü 5 1985 TCDD Varyant, 1. Aşama
UlukışlaKardeşgediği 3 1985 TCDD Varyant
Meydan – Bozdağ Demiryolu Tüneli 5 1985 TCDD Varyant, 1. Aşama
Battalgazi (Eskimalatya)Kuşsarayı (Bekirhüseyin) 29,78 1986 TCDD Varyant
HanlıBostankaya 44 1994 TCDD
MenemenAliağa[8][40] 26 1995 TCDD
İnönüEskişehir 31 1996 TCDD
Ankara – Polatlı – Eskişehir 272 15 Mart 2009 TCDD Yüksek hızlı demiryolu
TecerKangal 31 1973 – 1 Eylül 2010 TCDD Varyant - Deliktaş Demiryolu Tüneli (5473 metrelik uzunluğuyla TCDD'nin konvansiyonel demiryollarındaki en uzun tüneli.)
MuratlıTekirdağ 31,2 1 Eylül 2010 TCDD
Polatlı – Konya 211,46 23 Ağustos 2011 TCDD Yüksek hızlı demiryolu
KazlıçeşmeAyrılık Çeşmesi 14 29 Ekim 2013 TCDD Marmaray - Marmaray Tüneli (İstanbul Boğazı Tüp Geçişi)
KemalpaşaTurgutlu[8][41] 28 11 Mart 2014 TCDD
Eskişehir – Pendik 247 25 Temmuz 2014 TCDD Yüksek hızlı demiryolu
Kars – Karakale 76 30 Ekim 2017 TCDD Bakü – Tiflis – Kars demiryolu'nun Türkiye kesimi

Kaynakça ve notlar

  1. "TCDD Demiryolu Güzergahları". 7 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2020.
  2. Erika Preissig, Günther Klebes: Demiryollarıbau und Demiryollarıprojekte im Orient und die damit verfolgten wirtschaftlichen und politischen Ziele. in: Jahrbuch für Demiryollarıgeschichte., Hövelhof 21.1989, ss.43 – 102. ISSN 0340-4250
  3. mwi:Schneller von Ankara nach Istanbul. In:Demiryolları-Revue. Luzern 2009,6, s.298. ISSN 1421-2811
  4. Ottoman Railway Company / Osmanlı Demiryolu Şirketi (ORC)
  5. İzmir-Alsancak – Eğirdir demiryolu
  6. Gaziemir – Seydiköy şube demiryolu
  7. The Smyrna Cassaba Railway / İzmir – Kasaba Demiryolu (SCR) Şirketi
  8. İzmir-Basmane – Bandırma – Afyonkarahisar demiryolu
  9. Şirinyer – Buca şube demiryolu
  10. Halkapınar – Bornova şube demiryolu
  11. Chemins de Fer Ottomans d'Anatolie / Osmanlı Anadolu Demiryolları (CFOA) Şirketi
  12. İstanbul-Haydarpaşa – Ankara demiryolu
  13. Compagnie des Chemins de fer Orientaux / Rumeli Demiryolu (CO) Şirketi
  14. İstanbul-Sirkeci – Pythio demiryolu
  15. Mudanya – Bursa Demiryolu
  16. Torbalı – Çatal – Ödemiş demiryolu
  17. Çatal – Tire şube demiryolu
  18. Adana – Mersin demiryolu
  19. Adana – Kurtalan demiryolu
  20. Goncalı – Denizli şube demiryolu
  21. Sütlaç – Çivril şube demiryolu
  22. Ortaklar – Söke şube demiryolu
  23. Eskişehir – Konya demiryolu
  24. Alayunt – Balıkesir demiryolu
  25. Bağdat Demiryolu (CIOB) Şirketi
  26. Arifiye – Adapazarı şube demiryolu
  27. Société Ottomane du Chemin de fer de Smyrne-Cassaba et Prolongements / Osmanlı İzmir – Kasaba ve Uzantıları Demiryolu Şirketi (SCP)
  28. Konya – Yenice demiryolu
  29. Afyonkarahisar – Karakuyu demiryolu
  30. Fevzipaşa (– Halep) – Karkamış demiryolu
  31. Narlı – Nusaybin demiryolu
  32. Ankara – Kars demiryolu
  33. Samsun – Kalın demiryolu
  34. Irmak – Zonguldak demiryolu
  35. Ulukışla - Boğazköprü demiryolu
  36. Yolçatı – Tatvan demiryolu
  37. Malatya – Çetinkaya demiryolu
  38. Bozanönü – Isparta şube demiryolu
  39. Gümüşgün – Burdur şube demiryolu
  40. Menemen – Aliağa – Bergama demiryolu
  41. Kemalpaşa – Çobanisa – Turgutlu şube demiryolu

Dış bağlantılar

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.