Şirinyer-Buca şube demiryolu

Osmanlı Demiryolu Şirketi, İzmir'den Aydın'a demiryolu kurmaya başladığında 1856'da Buca'ya da demiryolu hattı kurulması düşünülmüştür. Buca'da yaşayan ancak Alsancak'ta çalışan varlıklı işletme sahipleri her gün şehre gelmekteydi. Bunun üzerine Buca'ya giden demiryoluna ihtiyaç duyuldu. 7 Şubat 1866 tarihinde Osmanlı Demiryolu Şirketi, Şirinyer (Paradiso/Kızılçullu) Tren İstasyonu'nda İzmir-Aydın ana hattından şube olacak olan Buca'ya demiryolu işletmek üzere Buca Şube Demiryolu'nu kurdu.[2]

Osmanlı Demiryolu Şirketi temsilcisi Edmond Purse tarafından yapılan anlaşmaya göre, Buca Şube Demiryolu Osmanlı Demiryolu Şirketi'nin bir iştiraki olacak ve şirketin demiryolunu istediği zaman devralma hakkına sahip olacaktı. Hattaki ücretler şirketin ana hattında olduğu gibi olacaktı ve şirketin kârının %40'ı İzmir'e giden trenler ve %60'ı da Aydın'a giden trenler için olacaktı.[3]

Osmanlı Demiryolu Şirketi ayrıca Alsancak (Punta) Garı'nda Buca'ya gidip gelen yolcular için yeni bir istasyon binası inşa etti. 1870 yılında açılan bu bina Buca İstasyon Binası olarak biliniyordu ve İzmir'de ilk saat kulesini de üzerinde barındırıyordu.[3]

Demiryolu hattı, 1872'de Alsancak'tan Buca'ya günlük iki trenle faaliyete geçti. Demiryolunun açılması da 19. yüzyılın ortalarında sakin bir köy olan Buca'nın büyümesini büyük ölçüde artırdı. Özellikle Levantenler olmak üzere gittikçe daha fazla sayıda sakin bölgeye taşındı. Buca Tren İstasyonu'nun yakınında Saint Jean Baptiste ve Saint Saints olmak üzere iki kilise açıldı.[4] Hat, popüler hale geldi 19. yüzyılın sonunda, Buca ve Alsancak arasında toplam 11 tren çalışmaktaydı. Yolculuğun toplam süresi Buca'ya giden trenler için 40-45 dakika ve Alsancak'a giden trenler için 25-30 dakika idi.[5]

Buca Şubesi Demiryolu, 1902 yılında Osmanlı Demiryolları Şirketi tarafından tamamen satın alındı. Buca Şube Demiryolu, daha sonra 1935 yılında TCDD tarafından satın alındı ve Şirinyer Tüneli'nin inşaatı nedeniyle kapatıldığı 2006 yılına kadar da faaliyette kaldı.

Şirinyer Demiryolu Tüneli'nin inşa edilmesiyle birlikte (eskiden ana hatta bağlı olan) Şirinyer-Buca Şube Hattı'nın ana hatla olan bağlantısı kopmuş ve demiryolu atıl durumda kalmıştır. İlerleyen süreçte İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin Şirinyer-Tınaztepe arasında Buca Tramvayı'nı inşa etmeyi ve bu atıl demiryolu hattını kullanmayı planlamışsa da tramvay projesinin iptal edilmesiyle birlikte demiryolu hattı yine atıl durumda kalmıştır. Şu anlık hat üzerinde ne yapılacağı belirsizliğini sürdürmektedir.