Türk tarihinin zaman çizelgesi

13. yüzyıl

YılTarihOlay
129931 ŞubatOsmanlı İmparatorluğu'nun kurucusu I. Osman'ın saltanat dönemi başladı.

14. yüzyıl

YılTarihOlay
138915 HaziranI. Kosova Muharebesi. Sırbistan'ın büyük bir kısmı fethedildi.
139625 EylülNiğbolu Muharebesi. Bulgaristan fethedildi.

15. yüzyıl

YılTarihOlay
144410 KasımVarna Muharebesi. Osmanlı zaferi, Haçlılar yenildi.
1453II. Mehmed (Fatih) Konstantinopolis'i fethetti. Bizans imparatoru XI. Konstantinos savaşta öldü.
1460II. Mehmed, Mora'yı fethetti.
1461II. Mehmed, Trabzon'u fethetti ve Trabzon İmparatorluğu son buldu.
1462II. Mehmed'in sarayı olan Topkapı Sarayı'nın yapımına başlandı.
1463Bosna fethedildi.
1473Otlukbeli Muharebesi; II. Mehmed, Akkoyunlular hükümdarı Uzun Hasan'ı yendi.
1475Gedik Ahmed Paşa, Feodosya'yı ele geçirdi. Kırım ele geçirildi.
1478Arnavutluk fethedildi.
1480Gedik Ahmed Paşa Otranto'yu ele geçirdi,
14813 MayısII. Mehmed öldü. II. Bayezid tahtına çıktı.
1482Hersek fethedildi.
1498Karadağ fethedildi.

16. yüzyıl

YılTarihOlay
1514Çaldıran Muharebesi; I. Selim, Safevî Devleti'nin kurucusu ve ilk hükümdarı I. İsmail'i yendi. Kürdistan Osmanlı Devleti'nin kontrolü altında.
1516Mercidabık Savaşı; I. Selim, Mısır'da Memlûk Sultanlığı'nda Kansu Gavri'yi yendi. Suriye ve Filistin Osmanlı kontrolünde.
1517Ridaniye Savaşı; I. Selim Mısır Memlük Sultanı II. Tuman bay'ı yendi. Mısır Osmanlı kontrolünde; I. Selim takes the title caliph.
1519Cezayir fethedildi.
1520Kanuni Sultan Süleyman (Muhteşem Süleyman, I. Süleyman) saltanatı başladı.
1521Kanuni Sultan Süleyman Belgrad'ı aldı.
1522Kanuni Sultan Süleyman Rodos'u aldı.
1526Mohaç Muharebesi. Kanuni Sultan Süleyman, Louis II of Hungary and Bohemia yendi.
1529Viyana Kuşatması.
1533Irak Türk kontrolünde.
1538Preveze Deniz Muharebesi. Türk donanması Akdeniz'in çoğunluğunu kontrolüne aldı.
1550Kadınlar saltanatı
1551Libya alındı.
1541Kanuni Sultan Süleyman, Budapeşte'yi fethetti.
1547Macaristanın büyük bölümü Osmanlı kontrolüne girdi.
1566Kanuni Sultan Süleyman (Muhteşem Süleyman, I. Süleyman) saltanatı sona erdi.
1569Büyük İstanbul yangını.
1570Kıbrıs, Piyale Paşa tarafından fethedildi.
15717 Ekim İnebahtı Deniz Muharebesi'nde İspanyollara ve Venediklilere karşı mağlubiyet.
1574Tunus fethedildi.
1578Tiflis ve Gürcistan'ın çoğunluğu fethedildi.
1590Osmanlı ve Safevi Devletleri arasında İstanbul Barış Antlaşması imzalandı.

17. yüzyıl

YılTarihOlay
1610Kuyucu Murat Paşa, Celali isyanları bastırdı. Türkmenler ağır bir şekilde bastırıldı.
1612Nasuh Paşa Antlaşması Osmanlı İmpartorluğu ile Safevî Devleti arasında imzaladı. Ferhat Paşa Antlaşması ile Osmanlı ilerleme kaydetti.
1615Serav Antlaşması ile Nasuh Paşa Antlaşması onaylandı.
168311 EylülII. Viyana Kuşatması. Osmanlı yenildi.
1686Macaristan'dan geri çekildi.
1687IV. Mehmed öldü.
1699Osmanlılar, Karlofça Antlaşması'nı Macaristan ve Avusturya ile imzaladı.

18. yüzyıl

YılTarihOlay
1718Pasarofça Antlaşması imzalandı.
Lale devrinin başlaması. (1730 son buldu.)
1729Türkiye'de ilk matbaa İbrahim Müteferrika tarafından kuruldu.
1730Patrona Halil isyanı. Lale devrinin sonu. III. Ahmet tahttan indirildi.
1739Belgrad Antlaşması imzalandı.
1774Küçük Kaynarca Antlaşması imzalandı.

19. yüzyıl

YılTarihOlay
1807MayısKabakçı Mustafa İsyanı: Yenilikçi Sultan III. Selim tahttan indirdi.
180821 TemmuzAlemdar Mustafa Paşa isyanı bastırır fakat III. Selim öldü ve II. Mahmud padişah oldu.
181323 NisanSırp isyanı.
1821Yunan İsyanı: Yunan Bağımsızlık Savaşı başladı.
1830Cezayir'in kontrolü Fransız yönetimine devredildi.
183221 TemmuzYunan İsyanı: Yunan egemenliği oluşturuldu.
1831Mısır-Osmanlı Savaşı. (1831-1833)
18534 EkimKırım Savaşı
186021 Ekimİlk Türk gazetesi,Agah Efendi tarafından bastırıldı. (Tercuman'ı Ahval).
18625 ŞubatBirleşik Özerk Rumen devleti kuruldu.
187623 Aralık1876–1877 İstanbul Konferansı başladı.
187724 Nisan93 Harbi: Rusya ile bir diğer savaş başladı.
18783 Mart93 Harbi: Ayastefanos Antlaşması ile Romanya ve Sırbistan'ın bağımsızlığı yeniden tesis edildi otonom ülke Bulgaristan'da olduğu gibi. Avusturya-Macaristan'daki Bosna-Hersek birlikteliği sona erdi.
4 HaziranKıbrıs, Birleşik Krallık tarafından işgal edildi.
1881Tunus Fransız kolonisi oldu.
1882Mısır, İngiltere korumasına girdi
18856 EylülDoğu Rumeli şehrinde yargı yetkileri Bulgaristan'a devredildi.

20. yüzyıl

YılTarihOlay
19083 Temmuzİkinci Meşrutiyetin ilanı (Jön Türk Devrimi)
5 EkimBulgaristan tam bağımsızlık elde etti.
7 EkimAvusturya-Macaristan İmparatorluğu, Bosna Eyaleti'ni topraklarına kattığını ilan etti.
1912Osmanlılar kısa süren savaş ile İtalyanlara mağlup oldu. İtalyanlar Libya'da kazandı ve Kuzey Afrika'da 340 yıllık Osmanlı varlığı bu savaş ile son buldu.
28 KasımBirinci Balkan Savaşı: Arnavutluk bağımsızlığını ilan etti.
191317 MayısBirinci Balkan Savaşı: Osmanlılar Avrupa'daki varlığının çok büyük kısmını kaybetti.
19142 AğustosOsmanlılar I. Dünya Savaşı'nda İttifak Devletleri yanında yer aldı. Kıbrıs, İngiltere'ye geçti.
191518 MartGelibolu Savaşı Türklerin en büyük zaferlerinden biri olarak tarihe geçti ve müttefikler tarafından büyük bir başarısızlık olarak görüldü.
1915Ermeni kırımı 1915-1923.
192329 EkimTürkiye Cumhuriyeti kuruldu.
Mustafa Kemal Atatürk gizli oylamayla ve oy birliğiyle ilk Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı seçildi.
30 EkimTürkiye Cumhuriyeti'nin ilk kabinesi İsmet İnönü tarafından kuruldu.
1924İmamların hükûmet tarafından atanacağı yeni bir politika uyguladı.
3 MartOsmanlı Hilâfeti, Türk Büyük Millet Meclisi tarafından feshedildi.
Eğitimin birleştirilmesi (Tevhid-i Tedrisat) Kanunu çıkartıldı.
Din İşleri ve Vakıflar Bakanlığı kaldırıldı. Bunun yerine Diyanet İşleri ve Vakıflar Genel Müdürlüğü kuruldu.
6 Mart2. İsmet İnönü kabinesi kuruldu.
8 NisanDini mahkemelerin yerini sivil mahkemeler aldı.
20 NisanYeni Türk anayasası kabul edildi.
26 AğustosTürkiye İş Bankası kuruldu.
30 EkimMecliste bulunan generallere ya profesyonel askerlik hayatında olmaları ya da meclis olmaları konusunda karar vermeleri yönünde karar verildi. Bu olay Generaller Krizi olarak bilinir.[1]
17 KasımTürkiye Cumhuriyetinin ikinci siyasi partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kuruldu.
22 Kasım3. kabine Ali Fethi Okyar tarafından kuruldu.
192511 ŞubatDoğu'da Şeyh Said İsyanı başladı.
25 ŞubatHıyanet-i Vataniye Kanunu'nda değişiklik yapıldı; Din politikaya alet edilememesi ve bunun vatan hıyaneti suçu sayılması TBMM'nde kabul edildi.[2]
4 Mart4. kabine İsmet İnönü tarafından kuruldu.
5 MayısManok Manukyan adında bir Ermeni Atatürk'e suikast planladığı gerekçesi ile idam edildi.
5 HaziranTerakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın dini amaçlarını siyasete alet ettiği gerekçesi ile kapatıldı.
29 HaziranŞeyh Said ve 46 takipçisi Diyarbakır'da ölüm cezasına çarptırıldı.
27 AğustosMustafa Kemal Atatürk, Şapka Devrimi'ni yapmak için Kastamonu'ya geldi.
1 EylülAnkara'da Birinci Türk Tıp Kongresi toplandı.[3]
4 EylülTürk Kadınları ilk kez güzellik yarışmasına katıldı.
1 EkimAtatürk, Bursa'da tekstil fabrikası açtı.
5 KasımAnkara Hukuk Fakültesi açıldı.
25 Kasım"Şapka Kanunu" yayınlandı, dini kıyafetler giymek yasaklandı.
26 AralıkMiladi takvime geçiş için kanun çıkarıldı.
192617 Şubatİsveç Medeni Hukuku'ndan uyarlanan Medeni Kanun kabul edildi. Kadın hakları genişletildi ve çok eşlilik kaldırıldı.
1 Martİtalya Ceza Kanunu'nda alınan Türk Ceza Kanunu kabul edildi.
17 MartTBMM'de "Demir Sanayinin Tesisine Dair Kanun" kabul edildi.
24 MartTürkiye'de petrol arama ve işletilmesinin devletçe yönetilmesini öngören kanun TBMM'de kabul edildi.
19277 Martİstiklâl Mahkemeleri kapatıldı.
15 EkimMustafa Kemal Atatürk, Mecliste Nutuğu okumaya başladı.
20 Ekim"Nutuk" sona erdi.
28 Ekimİlk nüfus sayımı yapıldı ve nüfus yaklaşık 13.5 milyon olarak hesaplandı.
27 Kasımİsmet İnönü tarafından 5. kabine kuruldu.
25 Aralıkİlk kadın avukat Süreyya Ağaoğlu görevine başladı.
192810 NisanAnayasa'da yer alan "Türkiye Cumhuriyetinin resmi dini İslam'dır." cümlesi kaldırıldı.
19 Mayıs"Yüksek Mühendis Mektebi Kanunu" kabul edildi.
1 KasımLatin harflerinden uyarlanan Türk alfabesi kabul edildi.
19293 NisanKadına seçme ve seçilme hakkı yerel seçimlerde verildi.
29 Nisanİlk Türk kadın yargıç atandı.
13 MayısTBMM'nde ilk Ticaret Kanunu kabul edildi.
1 EylülArapça ve Farsça yerine Türkçenin kullanılmasına yönelik kurslar açıldı.
193011 HaziranTürkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası kurulması için verilen kanun teklifi kabul edildi.
12 AğustosCumhuriyetin üçüncü partisi olan Serbest Cumhuriyet Fırkası kuruldu.
27 Eylülİsmet İnönü tarafından altıncı hükûmet kuruldu.
27 EkimYunan Başbakan Venizelos, Ankara'da Mustafa Kemal Atatürk'ü ziyaret etti.
17 KasımSerbest Cumhuriyet Fırkası'nın radikal dini gruplar tarafından dağılmasının ardından, Başkan Fethi Okyar tarafından kapatılma kararı alındı.
30 AralıkCumhuriyet karşıtları tarafından Kubilay katledildi.
193116 Martİlk kadın cerrah Suat Rasim diplomasını aldı.[4]
26 MartÖlçü Kanunu kabul edildi. Arap ölçülerinin yerine metrik sistem kullanılmaya başlandı.
20 NisanMustafa Kemal Atatürk'ün, tarihi sözü olan "Yurtta Sulh, Cihanda Sulh" sözü kullanıldı.
4 MayısYedinci Hükûmet İsmet İnönü tarafından kuruldu.
25 Temmuz"Matbuat Kanunu" kabul edildi.
193218 TemmuzTürkiye, Milletler Cemiyeti üyesi oldu.
31 TemmuzBelçika'da düzenlenen Dünya Kadınlar Güzellik Yarışmasında Türk yarışmacı Keriman Halis Ece'nin kazandığı ilan edildi.
13 KasımDr. Müfide Kazım, ilk kadın doktoru oldu.
12 AralıkAdile Ayda, Dışişleri Bakanlığı'nda ilk kadın memur olarak atandı.
19337 Şubatİstanbul bir camide ilk defa Türkçe ibadet yapıldı.
31 MayısThe 480-Yıl-old Darülfünun'ün 480 yaşında kapatıldı, yerine İstanbul Üniversitesi kuruldu.
HaziranSümerbank ve Halkbank kuruldu.
26 EkimTürk kadınlarına yerel seçimlerde seçme ve seçilme hakkı verildi.
18 Kasımİstanbul Üniversitesi açıldı.
1 AralıkBeş Yıllık Kalkınma Planı ilk defa kabul edildi.
193421 HaziranSoyadı Kanunu kabul edildi, unvan olarak kullanılan Bey, Efendi, Paşa, Sultan ve Hanım gibi kelimeler terk edildi.
24 KasımMustafa Kemal Paşa, Atatürk soyadını aldı.
Aya Sofya camisi, müze olarak değiştirildi.
5 AralıkTürk kadınlarına milletvekili seçimlerinde seçme ve seçilme hakkı verildi. İlk seçimlerde 18 kadın milletvekili TBMM'ne girdi.
19351 MartSekizinci Hükûmet İsmet İnönü tarafından kuruldu.
193629 MayısTürk Bayrağında yer lan hilal ve yıldız için boyutları bir kanun ile belirlendi.
8 HaziranTürk Sosyal Güvenlik Sisteminin ilk adımları olarak işçi kanunu kabul edildi.
193727 OcakHatay'ın bağımsızlığı Milletler Cemiyetinin Cenova toplatısında kabul edildi.
9 HaziranAnkara'da Tıp Fakültesi kurulmasına karar verildi.
20 EylülAtatürk, Dolmabahçe Sarayında ilk sanat galerisini açtı.
9 EkimNazilli Basma Fabrikası Atatürk tarafından açıldı.
25 EkimDokuzuncu Hükumet, eski ekonomi bakanı Celal Bayar tarafından kuruldu.
Dersim Katliamı 1937-1938: Türkiye Devleti tarafından Dersim'de yaklaşık 50.000 - 80.000 arası insan öldürüldü.
193810 KasımKurucu Mustafa Kemal Atatürk öldü. Yerine eski asker ve başbakan İsmet İnönü geçti.
1939İkinci Dünya Savaşı: Türkiye savaşının sonlarına doğru Almanya'ya savaş ilan etti, o ana kadar tarafsız kaldı.
7 TemmuzHatay, Türkiye'ye katıldı.
195025 HaziranKore Savaşı: Birleşmiş Milletler adına savaşa katıldı.
Müfide İlhan, İlk belediye başkanı olarak Mersin'de göreve başladı..
1952Türkiye, Sovyetler Birliğine karşı NATO'nun önemli stratejik ortağı oldu.
195327 TemmuzKore Savaşı: Savaş bitti.
1954Türkiye, İncirlik Hava Üssü'nü ABD Hava Kuvvetlerine kullanmak üzere izin verdi.
19556 Eylül6-7 Eylül Olayları: 6 - 7 Eylül 1955'te İstanbul'da yaşayan başta Rumlara olmak üzere azınlıklara yönelik tahrip ve yağma hareketi patlak verdi.
7 Eylül6-7 Eylül Olayları: Olaylar bitti.
196027 MayısTürk Silahlı Kuvvetleri yönetime el koydu. Silahlı Kuvvetler adına ülke yönetimini Millî Birlik Komitesi üstlendi. Orgeneral Cemal Gürsel Millî Birlik Komitesi'nin başına getirildi. millî Birlik Komitesi ilk iş olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni ve hükûmeti feshetti ve her türlü siyasi faaliyeti yasakladı.
1965Ekim1965 Türkiye genel seçimlerini Millî Şef İsmet İnönü, Süleyman Demirel'e karşı kaybetti.
197112 MartSol ve Sağ çatışmaları önlemek amacı ile, Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç, Kara Kuvvetleri komutanı Faruk Gürler, Deniz Kuvvetleri komutanı Celal Eyiceoğlu ve Hava Kuvvetleri komutanı Muhsin Batur'un imzası ile Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'a bir muhtıra vererek hükûmet istifaya zorlanmış, yaşananlara Türk Silahlı Kuvvetleri müdahale etmiştir.
1974Türkiye, Kıbrıs Barış Harekatı'nı gerçekleştirdi.
198012 Eylül1980 yılında yapılan Askeri darbe sonucu Süleyman Demirel'in Başbakan'ı olduğu hükûmet görevden alındı, Türkiye Büyük Millet Meclisi lağvedildi, 1970 sonrasında değiştirilen 1961 Anayasası tamamen rafa kaldırıldı ve Türkiye siyasetinin yeniden tasarlandığı bir askeri dönem başladı. Bu dönem yaklaşık dokuz yıl sürdü. 12 Eylül 1980 ardından partiler lağvedildi, parti liderleri önce askeri üslerde gözetim altında tutuldu, ardından yargılandı.
19836 Kasım1983 Türkiye genel seçimleri, 12 Eylül Darbesinin ardından ilk genel seçim yapıldı.
1991Körfez Savaşı başladı.
199924 MartKosova Savaşı: NATO, bölgedeki iç savaşı sona erdirmek için balkanlarda devreye girdi. Türkiye görev aldı.
10 HaziranKosova Savaşı: Savaş sonlandı.

21. yüzyıl

YılTarihOlay
20022002 HaziranTürkiye, Afganistan'daki Uluslararası Güvenlik Yardım Kuvveti (ISAF)'nin komutasını devraldı.
20032003 ŞubatTürkiye, ISAF'ın komutasını devretti.
20042004 AralıkAvrupa Birliği (AB), Türkiye'nin nihai üyelik müzakerelerinin başlamasına karar verdi.
2005OcakYeni Türk Lirası (YTL) tedavüle girdi.
ŞubatTürkiye ikinci kez Afganistan'da ISAF'ın komutasını devraldı.

Kaynakça

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.