Guçinler

Guçin edebiyatının ilk örnekleri sözlüdür. Guçin halk hikâyeleri komiktir ve müstehcen mizah içerir. Bunlar arasında Vazaagiitsak («His Younger Brother Became Snagged»), Googhwaii, Ool Ti’, Tł’oo Thal, K’aiheenjik, K’iizhazhal, Shaanyaati’ bulunur. Giriş cümlesi Deenaadai («evvel zaman içinde») olarak başlayan halk masalları arasında Tsyaa Too Oozhrii Gwizhit («The Boy In The Moon»), Zhoh Ts'à Nahtryaa («The Wolf and the Wolverine»), Vadzaih Luk Hàa («The Caribou and the Fish») sayılabilir.

Yazılı edebiyatın ilk örnekleri ise Hristiyanlığı yaymak üzere misyonerlerin İncil ve dua çevirilerinden oluşmaktadır. Modern yazı sistemi 1960 larda Richard Mueller tarafından tasarlanan Guçince Episcopal misyonerlerin yoğun çalışmaları sonucu 1870 lerden beri yazılı edebiyata sahiptir[1].

Diğer Alaska Atabaskları gibi Guçinler de anasoyluluk görülür ve çocuk, babasının klanına değil annesinin klanına ait olur. Bir kişi esas olarak annesinin klanına (clan ya da sib) aittir ve o klandan kişilerle kesinlikle evlenemez, buna karşın babasının klanından üyelerle evlenebilir.[16].

Avcı ve toplayıcı Guçinlerde geleneksel aile içi işbölümünde erkeğe (dinjii) avcılık, tuzakçılık, balıkçılık (twine fishnets), savaş yapma ve koruyuculuk, kadına (oonjit) ise bitki ve meyve toplayıcılık, su ve yakacak taşıma, köpek kızağı hazırlama, deri tabaklama, giysi ve battaniye yapma ve onarma, çocuk bakıcılık, temizlik ve yemek hazırlayıcılık düşmektedir. Yine de çocuk bakma ile savaş konusunda cinsiyetler arasında her zaman bir esneklik olmuştur ve birbirinin yerini alabilirler[3].

Savaş için silah olarak rengeyiğinin boynuz dalları ve mızrak kullanılırdı[3].

Kütük ev (cabin), Yukon Flats, Alaska, , Ocak 1901

Old Crow (Teechik), Yukon, Kanada

Geleneksel Guçin barınakları mevsimine göre değişkenlik gösterir. Sonbahar ve kışın yarı yarıya yere gömülen, ağaç iskeleti yosun kaplamalı üçgen biçimli evlerde kalınır. İlkbahar ve yazın ise deri kaplı kubbeli çadır tipi evler kullanılır. Kızların ergenlik gibi özel durumları için geçici olarak kullanılan konik biçimli ergenlik çadırları da vardır[3].

Tüccar ve misyonerlerin topraklarına yeni malzemelerle gelmelerinden sonra Guçinler açık arazide kütük barınaklar, branda çadırlar ve 20. yy ın sonlarında da kasabalarda prefabrik konut kullanmaya başlamışlardır[3].

Guçin dansları davullar (plank and tambourine drums) eşliğinde şiddetli olur ve aşk ve savaş şarkıları söylenirdi[3].

Keman müziği (fiddle music): Guçinlerde keman (fiddle) gözde çalgılardandır[17]. Guçin kemancılığının başlangıcı Hudson's Bay Company şirketinin ticaret karakolunda çalışan kürk tüccarlarının 1847 yılında Fort Yukon'a keman getirmelerine dayanır[17]. Kanada'dan gelen bu kürk tüccarları Fransız Kanadalıların ve İskoçların ezgilerini de getirmişlerdir[18]. Geleneksel Atabask keman müziği (fiddle music) Alaska'da iki coğrafi merkezde gelişim göstermiştir. Biri 160 yıl önce 1847'de Yukon Nehrinin yukarılarında Guçin ve Hanlar arasında gelişen Upriver music, diğeri ondan yaklaşık 50 yıl sonra nehrin aşağılarında Koyukon, Aşağı Tanana ve Değinaklar arasında gelişen Downriver music[19]. Guçin ve Koyukonların keman çalma tarzları birbirinden farklıdır[18]. İlki 1983[17] yılında Fairbanks, Alaska'da yapılan Athabascan Fiddling Festival (ya da Athabascan Old-Time Fiddling Festival) adlı keman fesivalinin 29.su 2011 yılında yapılmıştır. Bu festival Atabaskların en önemli sanat etkinliklerinin başında gelir ve Atabask kemancılar hünerlerini gösterir[20].

• Potlaç: Guçinlerdeki en önemli bayramdır. Yas için uygun bir zaman sonrası, ölen insanın zengin bir akrabası tarafından gıdanın bol olduğu dönemlerde ölen kişinin onuruna verilen yas yemeği ve törenleridir. Konuklar bir mesane ve sığın derisiyle oyun oynar, ölünün şerefine özel şarkılar söylenerek güzel kıyafetlerle dans edilir. Gelen konuklara boncuk, denizdişi kabuğu, araç gereç, silah, battaniye, kürk, parka, elbise gibi değişik hediyeler dağıtılır[3].

Diğer Alaska Atabaskları gibi Guçinlerde de potlaç en önemli bayram töreni ve şenliği olsa da, potlaç dışında da Guçinlerde değişik şenlik ve törenler görülür:[3]

• İlk çocuğun doğumu (birth of a first-born)
• İlk som balığının gelmesi (arrival of the first king salmon): Yukon Nehrine mevsimin ilk Oncorhynchus tshawytscha türünden Pasifik som balığının gelmesi
• Ergen kızların izolasyon bitimi (end of a daughter's puberty isolation): İlk adet kanamasını gören ergen kızlar, ay bitimine kadar geçici olarak konik biçimli ergenlik çadırlarında kalırlar.
• Oğulun ilk büyük avı (son's first kill of big game)
• Başarılı rengeyiği avı (return from a successful hunt or caribou drive)

Animizm ve şamanizm diğer Alaska Atabaskları gibi Guçinlerin de geleneksel inancını oluştururdu. Guçin inanç sisteminde reenkarnasyon vardır ve insanlar ile hayvanlar sonraki yaşamlarında birbirlerinin yerini alabilir. Guçin inacında ruhlar ve hayaletler dışında göl ve ormanlarda yaşayan "dev balık" ile "çalı adamı" gibi canavarlar, ay ve yıldızların içinde doğaüstü varlıklar görülür. Protestan misyonerler ve Oblat rahiplerce 1860 larda Hristiyanlık yayılsa da 1990 lar gibi çok yakın zamanda bile Guçinler arasında hâlâ reenkarnasyon, çalı adamı ve animal-helper gibi şamanist ve animist uygulamalar görülmüştür[3].

Şamanlar ergenlik dönemlerinde rüyalarında gücü elde eden erkeklerden çıkar ve hayvanlarla ittifak hâlindedirler. Şamanlar animal-helper, muska, çıngırak ve diğer malzemeleri kullanarak, hastalığın sebebini bulabilir ve o hastalığı tedavi edebilir. Düşmanları öldürebilir ya da kişilerin ölüm tarihini bilebilir. Havayı kontrol ederek avcılık başarısı sağlayabilir. 19. yüzyılda şamanlar güçlü, varlıklı ve prestijli kişilerdi. Ancak Anglikan ve Oblat misyonerlerce dışlandılar ve Avrupalılarca getirilen yeni mikrobik salgın hastalıklar karşısında şamanların âciz kalmasını kullanarak onları Guçin toplumda gözden düşmelerini sağladılar. Şamanizm 19. yy sonlarında gerilese de 20. yüzyılda bazı insanların animal-helperlerden güç aldıkları gözlenmiştir[3][21].

Kültürel antropolog Catharine McClellan'ın çalışmasına göre Yukon Topraklarındaki Kızılderililerde şamanlarının cennet gibi diğer dünyalara ziyaret yapması çok yaygın bir temadır[22].

Guçinler tabuyu bozma, ruh kaybı (spirit loss) ya da büyü dolayısıyla hasta olduklarına inanıyorlardı. Büyü, şaman ya da büyücüler tarafından yapılırdı. Şifacılar şamandırlar, flebotomi ya da şifalı bitkilerle[23] değişik tedavi usuleriyle iyileştirirlerdi[3].

Ölümün, Guçinlere göre şaman ve büyücülerin yaptığı eylemler sonucu olduğuna ya da kötü ruhlarca oluşturulduğuna veya ruh kaybı sonucu oluştuğuna inanılır. Bir kişi akrabası ölünce, ağlayarak, kendini suya atarak, saçlarını yolarak, vücudunu yaralayarak, yiyecek ve mala mülke zarar vererek yas tutar. Kendi klanı dışında başka bir klandan kişiler ölüyü temizler, boyar, giydirir, sarar ve uygun bir mezara yerleştirir. Mezar olarak daha çok ağaçların üstü ya da ağaç kovukları veya ağaçtan yapılan yüksek iskele kullanılır. Bazen de toprağa (zemin donmuş ise üzeri kayalarla örtülür) gömülürdü. Tüccar ve misyonerlerin gelişiyle birlikte ölüler tamamen toprağa defnedilmeye başlanmıştır. Ölen kişinin ruhunun hayalet olarak yaşadığına inanılır[3].

Kilise önünde Guçinler, Arctic Village, Alaska, Temmuz 1926

Neetsʼąįį Gwich’in coğrafyasında Episcopal Kilisesi, Arctic Village, Alaska (Vashrąįį K’o˛ o˛)

Hristiyanlık Guçinler arasında misyonerlerce yayılmış olup bugün çoğu Anglikan, birazı da Katoliktir. Kuzeydoğu Alaska'da Guçinler arasında 1860 ların başlarında Hristiyanlığın yayılması konusunda Anglikan (James Hunter, William West Kirkby, Robert McDonald) misyonerlerin ve Roma Katolik Kilisesine bağlı Oblat rahiplerin (Henri Grollier, Jean Seguin) rekabeti damga vurur. Bazen yüksek gerilimli ve dramatik çatışmalara sahne olan Anglikan ile Oblat misyonerlerin o zamanki bu rekabeti günümüzde Guçinler arasında süregelen mezhep çatışmalarıyla hâlâ canlı tutulur[7].

18. yüzyılın ortalarına doğru Anglikan ve Oblat Hristiyan misyonerler, geleneksel kültürün yapı taşları olan şarkılar, danslar, potlaçlar, şamanlar, bebek öldürme (infanticide), çok karılılık ve çok kocalılık gibi uygulamaları ortadan kaldırmak için uğraştılar ve bunda da başarılı oldular[3].

Guçin coğrafyası Kuzey Kutup Dairesinde kabaca 65° ve 69° Kuzey enlemde, 130° ve 150° Batı boylamında yer alır. Burası büyük ölçüde tayga ve dağ tundrası biyomlarından oluşur. Permafrost ve karasal iklimin hakim olduğu bu coğrafyada kışlar uzun, yazlar ise şaşırtıcı derecede sıcak geçer[3].

Erkek rengeyiği (vadzaih choo), Alaska

Alaska'da rengiyiği sürülerinin dağılımı

Diğer Atabasklar gibi Guçinler de avcı ve toplayıcı halklardandır. Ana besin kaynağını rengeyiği (vadzaih) oluşturur. Yukon Nehrinin kuzey kollarından Porcupine Nehri (Ch’oonjik) vadisinde insan yerleşimi muhtemelen 11.500 yıl önceye dayanır[24] ve burası Alaska Guçinlerinin en yoğun olduğu yerlerdendir ve adını bu nehirden alan ve daha çok Alaska'da, birazı da Kanada'da yaşayan Porcupine rengeyiği (Rangifer tarandus granti) alt türü, sayılarında dalgalanma olsa da, yaklaşık 125.000 başlık sürü oluşturur ve kışlama ile buzağılama (Vadzaih googii vi dehk’it gwanlii[25]) alanları arasında her yıl 2.500 km lik yeryüzündeki en uzun kara memelisi göçünü yapar. Bu rengeyiği alt türü "rutin" biçimde Guçinler dışında bölgedeki diğer halklar olan Nunamiut ve Uummarmiut İnyupikleri, Batı Kanada İnuitleri, Hanlar ve Kuzey Tuçonları tarafından da avlanır. Arctic Milli Yaban hayatı Sığınağının (Arctic National Wildlife Refuge) insan yerleşiminde olmayan kısmı vahşi rengeyiklerinin avdan uzak olduğu alandır.

Kanada'da Kuzeybatı Topraklarındaki Guçin bölgesinde (Gwich’in Settlement Area) rengeyiğinin üç alt türü görülür:[26]

Guçinlerde rengeyiği ana av olsa da sığın (Alces alces gigas) ve ayı gibi iri avları da avlarlar. Bunların dışında kızıl tilki (Vulpes vulpes alascensis), Kutup tilkisi (Vulpes lagopus), Kanada vaşağı (Lynx canadensis), Kutup porsuğu (Gulo gulo luscus), Amerika sansarı (Martes americana), kakım (Mustela erminea), gelincik (Mustela nivalis), Amerika vizonu (Mustela vison), Kuzey Amerika su samuru (Lontra canadensis), kunduz (Castor canadensis), misk sıçanı (Ondatra zibethicus), oklu kirpi (Erethizon dorsatum myops), Amerika kızıl sincabı (Tamiasciurus hudsonicus), Arktika gelengisi (Spermophilus parryii), Alaska marmotu (Marmota broweri), Amerika tavşanı (Lepus americanus) gibi ufak hayvanları genellikle kürkleri için tuzaklama yöntemiyle yakalarlar[27].

Kuş (dzhiig) türleri de avlanan hayvanlar arasındadır.

Balıklar (łuk) için uygun ortam olan Yukon Nehri ve bu nehre dökülen kollarda Pasifik som balığı, Coregonus, Prosopium, Stenodus leucichthys, Salvelinus alpinus, Thymallus arcticus, Lota lota gibi balıklar avlanır[27].

Köpekler Alaska Atabaskları için at gibi yardımcı olan hayvandır. Geleneksel Atabask yaşamında köpeklerin sığın ve rengeyiğini kovalayıp istenen yöne sürmek, kızak ve tobagan çekmek, et ve deri gibi yükleri taşımak gibi birçok yararı görülür. Rengeyiği derisinden yapılan ve köpeklerin sırtına bağlanıp yüklenen çantalara köpek çantası (dog packsack) denir ve içine taze ya da kurutulmuş et konarak kamp ya da köye taşıtılır. Bu köpek çantalarına Alaska'da Guçin, Koyukon, Tanana ve Denağinalarda, Kanada'da ise Han, Tuçon ve diğer Batı Kanada Atabasklarında rastlanır. Köpek çantaları sert olduğu için daha çok rengeyiğinin bacak derisinden yapılır ve dış yüzeyine kürk geçirilerek dikilir. Biçimi köpeğin anatomisine uygun olarak uzun ovaldir. Çantanın bağlama kayışları sığın derisinden yapılır. En irileri 25-50 pound yük taşıyabilirler. Guçinler ilkbaharda göller arasında ördek ve misk sıçanı ya da dağ içlerinde rengeyiği ve sığın avlamak için kamplara taşınırken ve oradan geri dönerken uzun yolculuk süresinde et ve derileri bu köpek çantalında taşırlar[28]. Köpek kızakları esas olarak Eskimoların en eski ve yaygın ulaşım ve taşıma aracıdır. 19. yüzyılda İç Alaska'ya gelen Avrupalı kürk tüccarlarının gözlemlerine göre köpek kızağı yalnızca Eskimolara komşu olan Koyukon, Değinak ve Holikaçuk gibi Atabask halkları kullanıyordu. Bunlar köpek kızaklarını Yupik ve Eskimo komşularından öğrenmişlerdir. Zira Guçin, Tanana, Ahtna ve diğer Atabasklar köpek kızağını kullanmaz, kızak ve tobaganlarını kendi elleriyle çekerler, köpekleri daha çok sırtında yük taşıyacak hayvan olarak kullanırlardı[29].

Yukon Flats National Wildlife Refuge

Avcılıkta kullanılan yayları (k’ìłtąį‘[30]) huş ağacından, okları (k’ì’[31]) ise ladin ağacından yaparlar. Ok ucu (temren) çakmak taşı ya da boynuzdan imal edilir[3].

Balıkçılık için ahşap savaklar ve söğüt ağacından örülen sepet tuzaklar ve bükülmüş söğüt kabuğundan ağlar kullanılır. Olta iğnesi ucu rengeyiğinin metakarpal kemiklerinden, zıpkın ise ağaçtan ve kemik uçludur[3].

Daha çok kadınlar tarafından toplanan bitkiler besin olarak ya da eşya yapım malzemesi olarak kullanılır. Üzümsü ve böğürtlensi yabani meyveler toplanır[27].

1997 yılında Gwich'in Social and Cultural Institute ile Aurora Research Institute (ARI) ortaklığında yapılan Guçin yaşlılarıyla etnobotanik çalışmalarının sonuçları Alestine Andre ile Alan Fehr tarafından “Gwich’in Ethnobotany: Plants Used by the Gwich’in for Food, Medicine, Shelter and Tools” adıyla 2002 yılında basılmıştır. Bu çalışmaya göre Guçinler bitkilerden besin başta olmak üzere değişik amaçlarla yararlanıyorlar: besin (Betula papyrifera ile Betula glandulosa türünden huş şurubu elde edilir, Arctostaphylos rubra, Arctostaphylos uva-ursi, Ribes hudsonianum, Ribes triste, Empetrum nigrum, Vaccinium uliginosum, Vaccinium vitis-idaea, Rubus strigosus, Rubus acaulis, Rubus chamaemorus, Hedysarum alpinum, Epilobium angustifolium, Equisetum arvense, Ledum palustre, Shepherdia canadensis, Allium schoenoprasum, Alnus crispa, Polygonum alaskanum, Rosa acicularis, Picea mariana, Picea glauca, rengeyiği likeni, söğüt), tıbbi (40 kadar bitki kullanılır), yem (huş ve söğüt), temizlik (atkuyruğu, turba yosunu, rengeyiği likeni), ateş tutuşturmak için (huş ve söğüt ağaçların gövdesinde olan ve edinìichii denilen Phellinus igniarius türü kav mantarı, Picea mariana ve Picea glauca türlerinden ladin), yakacak (Sphagnum yosunu, Populus balsamifera, Alnus crispa, Picea mariana ve Picea glauca türlerinden ladin, Larix laricina, söğüt), döşeme yaygısı (Betula glandulosa türünden huş ağacı, ladin, söğüt), barınak (ladin, söğüt, Sphagnum yosunu), boya (Vaccinium vitis-idaea, Alnus crispa türü kızılağaç), bebek bezi (Sphagnum yosunu), oyun (söğüt dallarından halka yapılarak nehre atılır ve kıyıdaki çocuklar bu halkaları değnek yardımıyla yakalamaya çalışırlar), oyuncak (kavak), çalgı (söğüt), araç gereç (huş, kavak, ladin, Larix laricina, söğüt), pipo (Boschniakia rossica), tütün (Phellinus igniarius), böcek-savar (Phellinus igniarius, Artemisia tilesii), naftalin güve-savar (Phellinus igniarius), iz işaretleyici (Sphagnum yosunu)[32].

Günümüz Guçinlerinde avcılık, balıkçılık ve mevsimlik istihdamdan oluşan karma ekonomi görülür. Yazın balık tutma, meyve toplama ve tüy dökümü zamanı kuşları yakalama, yaz sonu ve sonbaharda rengeyiği ve sığın avlama, kışın ve ilk bahar aylarında ise avlama ya da tuzaklama yapılır[3]. Tuzaklama gibi ufak avcılıklar daha çok ailelerce yapılırken, daha büyük olan avlarda ve kısa süreli yoğun balıkçılıkta aileler ortaklarıyla birlikte avlanırlar[3].

Tsiigehtchic'ten Inuvik'e doğru Dempster Highway yolu, Kanada, 2010

Mevsimine göre ulaşım araçları değişir. Kışın avlanırken ufak, seyahat ederken büyük kar ayakkabıları (aih) kullanılır ve bunlar huş kabuğundan imal edilir. Kardan gözleri korumak için deri ya da tahtadan kar gözlüğü kullanılır. Yazın ulaşım ise iskeleti ladin ağacından yapılıp sığın derisiyle kaplanan kayık ile huş kabuğundan yapılan kano kullanılır. Ayrıca iki tip (direkli büyük ile rengeyiği derisinden yelkenli) sal (raft) kullanılır ve bu sallar ladin ağacından yapılan küreklerle çekilirler[3].

Huş kabuğundan yapılan kanolar (k’ii tr’ih) avcılık ve seyahat için kullanılır. Seyahat kanoları 6–9 m olurken, avcılık kanoları bundan daha küçüktür. İskeleti huş ya da söğüt ağacından yapılan kanolar ladin kökleriyle dikilen huş kabuğu kaplamadır ve kürek (k’ii tr’ihtaa’aii) ile kullanılırlar[33].

Tobagan (chąąvał), Alaska İngilizcesinde Yukon kızağı (Yukon sleigh) olarak da adlandırılan, avcılıkta, et çekmede, odun ve su taşımada, yolcu taşımada kullanılan ucu öne kıvrık deri kızaktır ve arkası birbirine bağlı iki uzun tahtalıdır. Yokuş aşağı inerken sürücünün durdurması ya da kontroletmesi için fren sistemi de bulunur. Ahşap kısmı huş ağacından yapılır ve uç kısmı buhara tutulup yumuşatılır ve bükülür. Başlangıçta insan gücüyle sürülen tobagganlar erkeklerin önden çekip kadınların da arkadan ittiği kızaklardı. Avrupalılarla karşılaşmadan sonra çekim işi köpeklerle yapılmaya başlanmıştır. Günümüzde büyük tobaganlar snowmobile arkasından çekilir[34]. Kızak arkasında seyahat sırasında korunması için değerli şeylerin ya da kuru balık ve kuru et gibi yiyecek malzemesinin konduğu kızak çantası (khał o¸htsuu) bulunur. Bu kızak çantaları kirpi işi ya da boncuk işi ile bezeli ve saçaklı olur[35].

Özel günlerde Guçin şefleri ve zengin kişiler kızak köpeklerinin sırtına çanları (denletl’eeze ya da lagal’yuu) olan boncuk işiyle süslü saçaklı kadife battaniyeler (łąįį ts’at) örter. Köpek battaniyeleri genellikle dört ya da altı takım olarak tasarlanır[36].

Circle, Alaska'dan (Dan Zhit Haainlaii) Ft. Gibson'a gidecek olan köpek kızaklı posta takımı, 1900

Eskimolarla ticaret: Avrupalı merkantilistler bölgeye gelmeden önceleri, Guçinler Kanada'da İnuviaulit (Siglit), Alaska'da ise sahildeki İnyupik (Taġiuġmiut) Eskimolarıyla ticaret yapıyorlardı. Eskimolardan fok derisi ile Avrupalı balina avcılarının Eskimolara getirdiği su kaynatma kaplarını (çaydanlığı) alıp karşılığında da Eskimolara kutup porsuğu derisi, ladin kökünden örme sepet ve diğer ürünleri veriyorlardı[3]. Yukon Nehrinin yukarılarında yaşayan Guçinler nehrin Bering Denizine akan aşağı kısımlarındaki Yupiklerle ticaret yaparlar ve onlardan parka gibi giyim eşyası alırlar[37].

Kızılderililerle ticaret: Alaska'daki Batı Guçinleri diğer Kızılderililerden daha çok bakır bıçak alırlardı[3]. Doğal bakır (native copper) Alaska Atabasklarının bildiği metallerden biridir ve bakırdan imal edilen bıçaklar Ahtna, Tuçon ve Yukarı Tananalar tarafından ayı ya da insan ödürmek için kullanılıyordu[38].

Avrupalılarla ticaret: Merkantilist Avruplıların bölgeye ulaşmasından sonra onlarla en aktif ticaret başlamış oldu. Guçinler ticaret karakollarında Avrupalılara sansar, kunduz ve misk sıçanı kürkleri ile değişik et ve balık verirken, Avrupalılardan su ısıtıcı (çaydanlık), bıçak, hançer, eğe, çakmak, fire steels, ice trenches gibi "demir işi" ve bone, kemer, capotes (Hudson's Bay point blanket), jartiyer (gartering), battaniye ve tozluk (leggings) gibi "kuru mal" aldılar. Fakat Avrupalılardan alınan en önemli ticaret ürünleri silah, barut, top, shot, tütün ile boncuk ve denizdişi kabuğu olmuştur[3].

Rus Amerikası döneminde ABD'nin Ruslarla birlikte idare ettiği Alaska'yı 1867 yılında Rus İmparatorluğundan satın almasından bu yana 100 yıldır çözülemeyen yerlilerinin (Eskimo ve Kızılderililerin) toprak taleplerini çözmek üzere ABD Kongresinde 18 Aralık 1971 tarihinde başkan Richard Nixon tarafından imzalanarak yürülüğe giren ve ABD tarihinin en büyük toprak talebini karşılayan yasa olan Alaska Yerli Talepleri Çözümleme Yasası (ANCSA, Alaska Native Claims Settlement Act) gereği kurulan Alaska Yerli Bölge Şirketlerinden Doyon, Limited (DOYON) yerli bölge şirketine bağlı 9 köy şirketi Guçinlere aittir. Köy şirketleri topraklarının yüzey hakkına sahiptir, fakat bölge şirketleri hem köy şirketlerinin hakkına hem de toprakların yeraltı hakkına sahiptir.

Yazlık kıyafetiyle Gwich’yaa Gwich’in kabilesinden avcı Guçin erkekleri, Fort Yukon, Alaska, 1847

Geleneksel Atabask erkek giyimi olarak rengeyiği derisinden yapılan daracık pantolon ile üste giyilen ve önden ve arkadan kasıkları ve popoyu örtecek biçimde sivri üçgen kuyruk (vitł‘èets’al ch’ok[39]) uzatımlı tünik gömlekler (ch’adhah ik[39]) kullanılır. Hem pantolon hem de gömlekler yoğun biçimde eskiden kirpi dikeniyle (k’uh) bezenirken Avrupalı kürk tüccarlarının gelmesinden sonra bu bezeme cam boncuklarla yapılmaya başlanmıştır[4]. Deriler Chalkyitsik'in yukarılarında bolca olan aşı boyası (tseeyh) ile sarımsı kahverengiye boyanır[39]. Süslü ve ince yapılı elbiseler tören ya da şenlik gibi topluluk önüne çıkıldığında giyillirdi[3].

Kışlık kıyafet olarak deri eldivenler ile baş giyimi olarak kadınlar deriden başlık kullanırken, erkekler kulakların ve başın üzerinden dar bir kürk şerit bağlar[3].

Yupik Eskimolarıyla yapılan ticarette alınan gelengi parkası (tthaa dhah ik), kadın parkası olarak kullanılır ve başlıksız olur ve gelenginin sırt kürkünden yapılıp, beyaz rengeyiği, su samuru ve Kutup porsuğu kürklerinden dekoratif parçalarla süslenir[37].

Bir bebek doğduğu zaman, aile dostları bebek için boncuk işi hediyeler getirir. Bunlar, bebek botu, bebek şapkası, bebek terliği ve eldivenlerdir. Çocukları sırtta taşımak için kullanılan boncuk işi bebek kayışları (tł’ôot’aii ya da ts’uhneegaanh tl’ooł) çoğunlukla büyükanneleri tarafından yapılır ve sağlam olduğu için sığın derisi kullanılır[40]. Çocuk parkaları (geh dhah ik) yumuşak olması için tavşan kürkünden yapılır[41]. Çocukların parmaksız ya da parmaklı eldivenleri sığın, kurt gibi değişik hayvanların kürk ve derilerinden yapılır ve üzeri boncuk işlemeyele süslenir[42][42]. Çocuk pantolonları mokasenle tek parça tulum gibi de yapılır[43].

Ashton-Potter Limited tarafından basılan ve Kanada posta idaresince (Canada Post) 4 Nisan 1975 günü tedavüle sunulan Indians of the Subarctic (Arktikaltı Kızılderilileri) serisinden Ceremonial Dress (tören elbisesi) başlıklı 12.5 delikli 8¢ lik posta pulunda sanatçı Lewis Parker'ın resmettiği Guçin (Kutchin) tören elbisesi Georges Beaupré'nin yorumuyla nakşedilmiştir[44].

Mokasenler (kwaiitryah ch’ok) deriden yapılıp sinir kirişiyle dikilir ve üzerleri cam boncuk işiyle bezenir[45].

Hem erkekler hem de kadınlar uzun saçlı olur, burunlarına (nasal septum kısmına) boncuk, denizkabuğu ya da balina kemiğinden hızma takar, kulaklarını delerdi. Erkeklerin saç stilleri daha ayrıntılı ve kültürel ögelerle doludur. Yağlı, aşı boyalı ve kuş tüyü takılı olurdu[3].

Dövme kadınlarca estetik sebeplerle, erkeklerce ise savaş mağdurları için kollarna dövme yaptırırdı[3].

Sığın kılından boncuklu kutu, Fairbanks, Alaska

Alaska yerli sanatı içinde değerlendirilen Guçin sanatında taş, diş, boynuz, kemik, deri, tahta, tendon ipi, sert kabuklu tohum çekirdeği, denizdişi kabuğu gibi doğal malzemeler kullanılır. Guçin sanatı günümüzde daha çok boncuk işiyle (naagąįį) dikkatleri çeker. Fort Yukon'daki Gwich’yaa Gwich’in kabilesi, geçmişte oklu kirpinin (Erethizon dorsatum) ok denilen dikenleriyle (k’uh) kirpi işini (porcupine quillwork)[46] ceket ve eldivenlerde birincil süsleme öğesi olarak yaparken, 1800 lerin sonunda cam boncukların Avrupa'dan gelişiyle birlikte hızlı bir değişim yaşanmış ve kirpi işi yerini büyük ölçüde boncuk işine (beadwork) bırakmıştır. Bu boncuklar Avrupalılarca değiş tokuş yöntemiyle Alaska içlerine sokulmuştur. Boncuklarla birlikte yeni tasarım yolları da açılmıştır ve bunlardan biri de Kanada'daki Katolik misyonerlerce 19. yüzyılda Alaska'nın batısına kadar yerlilere öğretilen çiçek tasarımlarıdır. Bu boncuk işi çiçek tasarımları günümüzde de yapılmaktadır[4]. Günümüzde bot, ceket ve eldivenlere yaptıkları kullanımlık ve dekoratif boncuk işi sanat ürünleriyle tanınırlar. Geleneksel huş ağacının kabuğundan yapılan kanolar ile kar ayakkabısı bir diğer sanat ürünleridir. Guçinlerde ayrıca resim sanatı da gözde olan yeni sanatlar arasındadır[47]. Guçinlerin rengeyiği derisinden yaptıkları geleneksel giysileri de vardır ve bunlar yerli kültüre sahip çıkma kaygısıyla ve ekonomik getirisinden dolayı günümüzde proje hâlinde desteklenip teşvik edilmektedir. Bu deri giysilerde aksesuar olarak oklu kirpi dikeni ile Elaeagnus commutata iğdesinin tohumları (çekirdekleri) kullanılır[48]. Elbise, kar ayakkabısı ve kızaklarını sarımsı kahverengi aşı boyasıyla renklendirmek için ovarlardı[3].

Guçinlerin kullanımlık eşyaları ayrıca sanat ürünleri arasında da yer alır. Bunlar içinde, taştan keser, çakmak taşından ok başı (temren), taştan ve kemikten deri kazıyıcılar, delgiler, kunduz-kesici biz (beaver-incisor awls), Dall yaban koyununun boynuzundan kaşık, tavşan derisinden battaniye, rengeyiğinin bacak derisinden çanta ile rengeyiği derisinden kayış (babiche) ve yine rengeyiğinin sinirinden örgü ve bağlama ipleri yapılır. 19. ve 20 yüzyılda bütün bu kullanımlık sanat (industrial arts) ürünlerinin çoğu kaybolmuştur[3].

Guçinlerin ana protein ve lipit kaynakları rengeyiği, sığın, Pasifik som balığı, whitefish (Coregonus ile Prosopium türleri) ve tavşan; ana karbonhidrat kaynağı ise undur[27].

Et ve balıklar daha çok haşlanarak ya da kızartılarak tüketilir. Kemik iliği, rengeyiği ile sığının fetusu, tatlısu gelincik balığının karaciğeri de yenir. Et ve balık taze olarak tüketildiği gibi, kurutularak diğer zamanlarda yemek üzere depolanır. Günümüzde geleneksel besinler yanında Batılılarca getirilip alıştırılan un, çay, şeker, pirinç ve fasulye gibi besinler de yemek kültürünün bir parçası olmuştur[3].

Yenmesi tabu olan hayvanlar arasında kuzgun, tilki, kurt, köpek ve kartal sayılabilir[3].

Kızılderili dondurması Guçinlerin it’suh dediği yemektir ve bu yemek kurutulmuş balık ile Vaccinium vitis-idaea, Vaccinium uliginosum, Arctostaphylos uva-ursi ve Empetrum nigrum meyvelerinin birlikte dövülmesiyle hazırlanır ve içine balık yağı ile şeker katılır[49].

Empetrum nigrum (dineech’uh)

Haziran ortalarında iki hafta içinde huş (Betula papyrifera ile Betula glandulosa) ağacının gövdesi çizilerek sızan özsuyuna huş şurubu (k’ii chų’, k’ii chuu) adı verilir ve besin olarak tüketilir[49].

Alçak boylu Arctostaphylos rubra’nın yenebilen meyveleri (dzhii ndèe’, shih jak) kırmızı frenküzümünü andırır[49][50]. Ribes hudsonianum türünden frenk üzümünün siyah meyveleri (deetree jàk) yaz sonunda toplanarak çiğ tüketilir ya da reçel yapılır veya meyve ve yaprakları kurutulup çay olarak tüketilir; kışın ise sapları toplanıp çay gibi demlenir[49]. Empetrum nigrum türünden bodur bitkilerin meyvesi (dineech’uh) ağustos ile eylül aylarında toplanarak sevilerek tek başına çiğ tüketilir ya da diğer meyvelerle karıştırılarak yenir[49]. Vaccinium vitis-idaea meyveleriyle birlikte kurutulmuş balıktan yapılan it’suh adlı yemeğin terkibine girer[49]. Vaccinium uliginosum türünün meyveleri (jàk zheii, jak nalyuu) yenir[49]. Vaccinium vitis-idaea türünün meyveleri (natł'at) de sevilerek tüketilir.

Hedysarum alpinum’un kökleri (treh, trih) çiğ olarak ya da bazen ördek ya da balık yağıyla birlikte yenir[49].