Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Birleşmiş Milletler'in, üye ülkeler arasında güvenlik ve barışı korumakla yükümlü en güçlü organı. Birleşmiş Milletler'in diğer organları sadece tavsiye kararı alabilirken, Uluslararası Adalet Divanı ile birlikte bağlayıcı karar alma yetkisine sahip iki Birleşmiş Milletler organından biridir. Bu bağlayıcılık, üye ülkelerin tamamına yakını tarafından imzalanmış olan Birleşmiş Milletler Antlaşması'nda açık bir şekilde belirtilmiştir.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi
New York'taki Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi odası
Kısaltma BMGK veya UNSC
Kuruluş 24 Ekim 1945) (1945-10-24)
Tür Uluslararası kuruluş
Amaç Uluslararası güvenliği ve barışı korumak
Merkez New York, Amerika Birleşik Devletleri
Üyeler 15 üye ülke
Daimî üyeler:
 ABD
 Birleşik Krallık
 Çin
 Fransa
 Rusya
Geçici üyeler:
 Estonya
 Hindistan
 İrlanda
 Kenya
 Meksika
 Nijer
 Norveç
 Saint Vincent ve Grenadinler
 Tunus
 Vietnam
Resmî diller Arapça, Çince, Fransızca, İngilizce, İspanyolca, Rusça

Üyeler

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, 15 üye ülkeye sahiptir. Bu ülkelerden beş tanesi daimi üye, on tanesi ise seçilmiş üyelerdir. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri, aynı zamanda Birleşmiş Milletler'in kurucu üyeleri olan Rusya ve Çin, SSCB ve Çin Cumhuriyeti'nin halefleri olarak, konsey tarafından tanınmışlardır. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde, kararları veto etme hakkı bulunan daimi üyeler Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Fransa, Çin Halk Cumhuriyeti ve Rusya ile on geçici üye ülke bulunur. Dönüşümlü 10 üye ülke her iki yılda bir Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda yapılan seçimlerle belirlenir. Konsey Başkanlığı ise ayda bir üye ülkeler arasında el değiştirir.

Birleşmiş Milletler'in üyeleri, örgütün hızlı ve etkili hareket etmesini sağlamak için, uluslararası barış ve güvenliğin korunmasında başlıca sorumluluğu Güvenlik Konseyi'ne bırakırlar ve bu sorumluluk gereğince görevlerini yerine getirirken Güvenlik Konseyi'nin kendi adlarına hareket ettiğini kabul ederler.

Güvenlik Konseyi, bu görevleri yerine getirirken Birleşmiş Milletler'in Amaç ve İlkeleri'ne uygun hareket eder. Bu görevleri yerine getirebilmesi için Güvenlik Konseyi'ne verilmiş belirli yetkiler VI-VIII. ve XII. bölümlerde gösterilmiştir.

Daimi üyeler

Daimi beşlinin 1946-2015 aralığında uyguladıkları veto sayısı
Ülke Bölgesel Grup Mevcut temsilci devlet Eski temsilci devlet
 Çin Asya-Pasifik  Çin Halk Cumhuriyeti (1971-) Çin Cumhuriyeti (1946-1971)
 Fransa Batı Avrupa ve Diğerleri  Beşinci Fransa Cumhuriyeti (1958-)  Dördüncü Fransa Cumhuriyeti (1946-1958)
 Rusya Doğu Avrupa  Rusya Federasyonu (1992-)  Sovyetler Birliği (1946-1991)
 Birleşik Krallık Batı Avrupa ve Diğerleri  Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı (1946-)
 ABD Batı Avrupa ve Diğerleri  ABD (1946-)

Geçici üyeler

Birleşmiş Milletler Bölgesel Grupları üyeliğine göre BMGK içinde gruplandırılmış oturma düzeni.
  Afrika Grubu
  Asya-Pasifik Grubu
  Doğu Avrupa Grubu
  Latin Amerika ve Karayip Devletleri Grubu (GRULAC)
  Batı Avrupa ve Diğerleri Grubu (WEOG)
Yıl Afrika Grubu Asya-Pasifik Grubu Latin Amerika ve Karayipler Grubu Batı Avrupa ve Diğer Devletler Grubu Doğu Avrupa Grubu
* Arab Milletleri temsilcisi'
1966  Mali Nijerya Uganda Japonya Ürdün* Arjantin Uruguay Hollanda Yeni Zelanda Bulgaristan
1967  Etiyopya Hindistan Brezilya Kanada Danimarka
1968  Cezayir* Senegal Pakistan Paraguay Macaristan
1969  Zambiya   Nepal Kolombiya Finlandiya İspanya
1970  Burundi Sierra Leone Suriye* Nikaragua Polonya
1971  Somali Japonya Arjantin Belçika İtalya
1972  Gine Sudan* Hindistan Panama Yugoslavya
1973  Kenya Endonezya Peru Avustralya Avusturya
1974  Kamerun Moritanya Irak* Kosta Rika Beyaz Rusya SSC
1975  Tanzanya Japonya Guyana İtalya İsveç
1976  Benin Libya* Pakistan Panama Romanya
1977  Mauritius Hindistan Venezuela Kanada Batı Almanya
1978  Gabon Nijerya Kuveyt* Bolivya Çekoslovakya
1979  Zambiya Bangladeş Jamaika Norveç Portekiz
1980  Nijer Tunus* Filipinler Meksika Doğu Almanya
1981  Uganda Japonya Panama İrlanda İspanya
1982  Togo Zaire Ürdün* Guyana Polonya
1983  Zimbabve Pakistan Nikaragua Malta Hollanda
1984  Burkina Faso[lower-alpha 1] Mısır* Hindistan Peru Ukraine
1985  Madagaskar Tayland Trinidad ve Tobago Avustralya Danimarka
1986 Şablon:Ülke veri People's Republic of the Congo Gana Birleşik Arap Emirlikleri* Venezuela Bulgaristan
1987  Zambiya Japonya Arjantin Batı Almanya İtalya
1988  Cezayir* Senegal   Nepal Brezilya Yugoslavya
1989  Etiyopya Malezya Kolombiya Kanada Finlandiya
1990  Fildişi Sahili Zaire Yemen*[lower-alpha 2] Küba Romanya
1991  Zimbabve Hindistan Ekvador Avusturya Belçika
1992  Yeşil Burun Adaları Fas* Japonya Venezuela Macaristan
1993  Cibuti Pakistan Brezilya Yeni Zelanda İspanya
1994  Nijerya Ruanda Umman* Arjantin Çekya
1995  Botsvana Endonezya Honduras Almanya İtalya
1996  Mısır* Gine-Bissau Güney Kore Şili Polonya
1997  Kenya Japonya Kosta Rika Portekiz İsveç
1998  Gabon Gambiya Bahreyn* Brezilya Slovenya
1999  Namibya Malezya Arjantin Kanada Hollanda
2000  Mali Tunus* Bangladeş Jamaika Ukrayna
2001  Mauritius Singapur Kolombiya İrlanda Norveç
2002  Kamerun Gine Suriye* Meksika Bulgaristan
2003  Angola Pakistan Şili Almanya İspanya
2004  Cezayir* Benin Filipinler Brezilya Romanya
2005  Tanzanya Japonya Arjantin Danimarka Yunanistan
2006  Gana Kongo Cumhuriyeti Katar* Peru Slovakya
2007  Güney Afrika Endonezya Panama Belçika İtalya
2008  Burkina Faso Libya* Vietnam Kosta Rika Hırvatistan
2009  Uganda Japonya Meksika Avusturya Türkiye
2010  Gabon Nijerya Lübnan* Brezilya Bosna-Hersek
2011  Güney Afrika Hindistan Kolombiya Almanya Portekiz
2012  Fas* Togo Pakistan Guatemala Azerbaycan
2013  Ruanda Güney Kore Arjantin Avustralya Lüksemburg
2014  Çad Nijerya Ürdün* Şili Litvanya
2015  Angola Malezya Venezuela Yeni Zelanda İspanya
2016  Mısır* Senegal Japonya Uruguay Ukrayna
2017  Etiyopya Kazakistan Bolivya İtalya İsveç
2018  Fildişi Sahili Ekvator Ginesi Kuveyt* Peru Hollanda[1] Polonya
2019  Güney Afrika Endonezya Dominik Cumhuriyeti Almanya Belçika
2020  Nijer Tunus* Vietnam Saint Vincent ve Grenadinler Estonya

İşleyiş

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararları, üye ülkeler tarafından verilen bir önergenin, 15 üye ülkeden dokuzu tarafından kabul edilmesi ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Daimi Üyesi ülkelerden birinden ret oyu almamış olması şartıyla alınır.

Dünya barışına katkısı ve karşıt görüşler

Veto yetkisine sahip beş daimi ülke olan Amerika Birleşik Devletleri, Rusya, Çin, Fransa ve Birleşik Krallık aynı zamanda dünyanın en çok silah üreten ve pazarlayan ülkeleridir.[2]. Sadece Çin, Almanya'dan sonra altıncı durumdadır. Dünya silah ticaretinin baş aktörlerinden oluşan Güvenlik Konseyi Ülkeleri'nin dünya barışına kalıcı katkıda bulunacak kararlar verebileceğine bazı çevreler şüpheyle bakmaktadır.

Kore Savaşı (1950) ve Körfez Savaşı kararları, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylanmıştır.

Kaynakça

  1. "Italy, Netherlands ask to share Security Council seat". Al Jazeera. 28 Haziran 2016. 28 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2017.
  2. "Rakamlarla Dünya Silah Ticareti (İngilizce)". Jubilee 2000. Erişim tarihi: 21 Eylül 2007.

Dış bağlantılar

  1. At the time of election, and until August 1984, the country was known as Republic of Upper Volta.
  2. The election was secured by South Yemen, and in May 1990, during its membership of the Security Council, it unified with North Yemen to form the single country of Yemen.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.