Art pop

Art pop, geniş tanımlı bir pop müzik türü[1] olup birçok müzik-dışı sanat etkinliğini içine alır: pop art, sinema, avangart edebiyat, güzel sanatlar, sanat okulu çalışmaları ve moda.[3][5] Sanatçılar bu kapsamda yüksek ve alçak kültür arasındaki çökmüş sınıra vurgu yaparlar[6] ve bunu yaparken rock müzik veya geleneksel pop dinleyicilerinin normlarından uzaklaşmaya çalışırlar.[7] Ustalık, tarz veya ironi kavramları, türle ilişkilendirilmiş sanatçıların genel olarak odağındadır.[8]

Art pop
Müzikal kökenleri Pop müzik[1], pop art[2][3]
Kültürel kökenleri 1960'lar ortası, Birleşik Krallık, ABD
Türevler Post-punk[4], synthpop[4], endüstriyel müzik[4]
Diğer konular
Art rock, deneysel pop, glam rock, Yeni Romantisizm, progresif müzik

Özellikler

Art pop, işaretlerin kişisel dışavurum üzerine manipüle edilmesini vurgular. Romantik müzik ve özerk art rock (ya da diğer adıyla progresif rock) geleneğinden farklı olarak gündelik ve kullan-at hayatın estetiği üzerinden ilham alır.[9][nb 1] Sosyomüzikolog Simon Frith, sanatın pop müziğe olan tahsisini, rock müziğe olanınkinden ayırarak, pop müzikte sanatın tarz, jest ve tarihî dönemlerin/tarzların ironik kullanımı gibi daha özel kaygılar taşıdığını vurgular.[11] Frith, postmodernizm akımının yüksek/alçak kültür sınırlarını yıkma prensibine yönelik, art pop sanatçılarının sosyolojik yorumlama ve tarihî doğruluk kavramlarını bulandırarak bunun yerine ustalık kavramını sorguladığını ve vurguladığını belirtir.[8][nb 2] Tarzın en odaklanılan noktaları, bir yapım ve ustalık işi olarak öz ile beraber[7] terim, imaj, süreç ve duygulanım icatları ile meşgul olmaktır.[12] Kültür teorisyeni Mark Fisher, art popun gelişiminin pop, sanat ve modanın üçgenleştirilmesiyle evrildiğini yazmıştır.[7] Frith'e göre art pop, "üç aşağı beş yukarı" Pop art'tan esinlenir.[2][3][nb 3]

Eleştirmen Stephen Holden'a göre art pop, kasten klasik müziğin ve şiirin biçimsel değerlerini amaç edinen fakat bu işleri saygı duyulan kültür varlıklarına yönelik olmaktan ziyade, sıklıkla ticari kaygılarla pazarlayan herhangi bir pop tarzıdır.[1] The Independent ve Financial Times yazarları, art pop müziğin, kendi dinleyicileriyle geniş pop müzik kitleleri arasında belli bir mesafe tutmaya çalıştığını belirtir.[14][15] The Independent yazarı Nick Coleman ise şunları yazmıştır: "Art-pop kısmen tarz ve duruşla alakalıdır; ancak özünde sanatla alakalıdır. Yani, pop bağlamında, saf biçimciliği toplum tarafından kabul edilebilir hale getirmektir.[16]

Tarih

Arka plan

Geriye dönüp bakınca net bir şekilde görülüyor ki ... ilk kuşak sanat okulu müzisyenleri, Londra'nın taşralı R&B müzisyenleri Bohem duruşu alarak onu progresif rock'a taşıdılar; ikinci bir başka kuşak ise bu "sanat" teorilerini pop müzik yapımına uyguladılar

—Simon Frith, Art Into Pop (1988)[17]

20. yüzyılın ikinci yarısında sanat ve pop müzik arasındaki sınır gittikçe bulanıklaştı.[18] 1960'larda John Lennon, Syd Barrett, Pete Townshend, Brian Eno ve Bryan Ferry gibi pop müzisyenleri, öncesinden edindikleri sanat okulu çalışmalarından ilham almaya başladılar.[3] Frith'e göre, Britanya'da sanat okulu "parlak işçi sınıfı çocukları için geleneksel bir kaçışı temsil ediyordu ve The Beatles gibi genç gruplar için bir kuluçka ortamı oluşturuyordu".[8] Kuzey Amerika'da art pop, Bob Dylan ve Beat Kuşağı'ndan ilham alıyordu ve folk müziğin şarkıcı-söz yazarı akımından etkilenerek daha edebî bir hal aldı.[1] 1970'ler başında progresif/art rock türü Britanya'nın en çok ticari başarı gösteren türleri olmadan önce, 1960'lardaki psychedelic hareket, sanatı ve ticareti bir araya getirerek kitlesel bir ortamda "sanatçı" olmanın ne anlama geldi sorusunu ön plana çıkardı.[19] Progresif müzisyenler, sanat statüsünün kişisel özerkliğe dayandığını düşündüler ve dolayısıyla "progresif" rock grupları için genel strateji kendilerini pop etkinliğinin de "üzerinde" icracı ve besteci olarak sunmaktı.[20]

Warhol'un Exploding Plastic Inevitable çokluortam performansı, sağda Nico, 1966.

Art pop'un gelişimi üzerindeki bir diğer başat ilham kaynağı Pop art hareketiydi.[1] "Pop art" terimi ilk defa kitleler için üretilen ürünlerin estetik değerini tanımlamak üzere ortaya çıktı ve bu tanımıyla o sırada devam eden (erken dönem Pop art ikonlarından olan Elvis Presley de dahil) rock and roll fenomenine uygulanabilir durumdaydı.[21] Frith'e göre: "[Pop art] sanatçılar olmadan bir sanat olarak Romantisizm'in sonunu işaret ediyordu. Progresif rock, bohemlerin son iddiasıydı ... Böyle bir bağlamda kilit rol üstlenenler, Pop art teorisyeni [Richard] Hamilton veya kitle pazarındaki çıkarları için Pop art'ın sadece akademik hayranları olarak kalan Britanyalı sanatçılar değildi; Andy Warhol'du. Warhol için en kayda değer konu 'yüksek' ve 'alçak' sanatın karşılaştırmalı meziyetleri değildi; ona göre asıl konu tüm sanat ile 'ticaret' arasındaki ilişkiydi."[22] Warhol'un Factory evinden Amerikalı bir grup olan The Velvet Underground, Warhol'un sanat/pop sentezine öykünüyor, onun sadeliğe olan vurgusunu yankılandırıyor; art rock'a sanatsal sunumda yansıyan geleneksel hiyerarşileri ihmal eden modernist avangart bir yaklaşım getirerek öncülük yapıyordu.[23]

1960'lar: Köken

Holden, art pop'un kökenini Phil Spector ve The Beach Boys grubundan Brian Wilson (ikisi de Amerikalı) gibi müzisyenlerin sözde-senfonik dokuları pop kayıtlarına yamadığı; The Beatles'ın yaylı çalgılar dörtlüsü kullanmaya başladığı 1960'lar ortasına dayandırır.[1][nb 4] Yazar Matthew Bannister'a göre Wilson ve Spector, "kendilerini yaptıkları sanattan uzaklaştırdıkları stüdyolarında inzivaya çekiliyorlar"dı ve Warhol'a benzer bir şekilde Spector'ın da "süreçte sadece bir isim olarak değil, medya yüzünün de arkasında bütün süreçleri organize edip kontrol altında tutan prensipler bütünü şeklinde görev aldığını" öne sürdü. "Her iki isim de büyük ticarî başarılar elde etti ve her ikisi de kendi yaratılarında aynı anda hem var hem de yoktular."[28] Yazar Erik Davis, Wilson'ın art pop'unu "müzik tarihinde tek" olarak addetti,[29] iş ortağı Van Dyke Parks ise Wilson'ı Warhol ile sanatçı Roy Litchenstein'nın çağdaş işleriyle karşılaştırdı ve Wilson'ın sıradan gündelik malzemeyi alıp "yüksek sanat" konumuna ulaştırma yeteneğine değindi.[30] The Beach Boys'un "California Girls" (1965), "God Only Knows" (1966) ve "Good Vibrations" (1966) teklileri, müzik eleştirmeni Thor Christensen tarafından art pop "vahiy"leri olarak kabul edilmektedir.[31][nb 5]

Pop müziğin baskın formatı teklilerden albümlere evrildiğinde,[nb 6] birçok rock grubu sanatsal ifade barındırmaya dönük işler yapmaya başladı ve böylece art rock filizlendi.[1] Wilson'ın 1966–67 aralığında kaydedilip yayımlanmayan Smile albümü "büyük art pop albümü"[34] yapmaya ve "seçkin psychedelic pop sanatı ifadesi" ortaya koymaya dönük bir girişim olarak tasvir edilegeldi.[35] The Who, menajerleri tarafından "ilk pop art grubu" olarak etiketlenmişti ve grubun üyesi Pete Townshend şunları dedi: "Pop art kıyafetler, pop art müzik ve pop art davranışları temsil ediyoruz … sahne dışında değişmiyoruz; pop art yaşıyoruz."[36] Frith, grubun The Who Sell Out (1967) albümünü "muhtemelen pop art şaheseri" olarak addetti ve The Who'yu ticaretin kendi "diriliği"ni kullanmakla ilişkilendirdi. Bu son taktik, Roy Wood'un The Move ve Kevin Godley ile Lol Creme'in 10cc oluşumları tarafından da takip edilecekti.[36] Townshend'in fikirleri, ticarete dönük vurgular nedeniyle kayda değerdir: "[onun] Pop art söylemini kullanışı ... öz-dışavurum gibi bilinen bir müzik-yapımına yönelik değildi; paketleme, satış, tanıtım, popülerlik ve yıldızlık sorunlarına dönük ticarî bir müzik-yapımına dönüktü."[36] Colin Larkin, The Beatles'ın 1967 albümü Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band'ı "[Albüm] sadece bir pop albümü değildi, aynı zamanda bir kültür ikonuydu ve 60'ların genç kültürünün bileşenlerini kucaklıyordu: pop art, gösteriş modası, uyuşturucu, hızlı mistisizm ve ebeveyn kontrolünden özgürleşmek," şeklinde tanıttı.[37][nb 7] Yazar Michael Johnson, art pop müziğin The Beatles'a ardıl olarak hep devam ettiğini fakat onların popüler başarısının hiçbir zaman yakalanamadığını yazdı.[26]

1970'ler: Glam ve post-punk

Bryan Ferry ve Brian Eno 1970'ler başında

Müzik yazarı Paul Lester, "maharetin altın çağı, akıllı art-pop, pop camiasında 'postmodern' terimi duyulmadan çok önce, 10cc, Roxy Music ve Sparks'ın birbirleri içinde farklı tarzlar ve çağlarla karışıp eşleştiği zamanlarda çoktan yaşanıyordu."[38] 1970'lerin erken dönem glam rock perdesi, yine sanat okulu hassasiyetlerine yüzünü dönmüştü.[8] Glam, tuhaf kostümleri, teatral performansları, kullan-at pop kültürüne dönük kinayeleriyle bütünleştirerek, rock müzikte beliren en görsel akımlardan biri oldu.[39] Roxy Music, David Bowie ve eski Velvet Underground üyesi Lou Reed gibi sanatçılar, art rock'ın modernist avangart koluyla ilişkili etkinliklerine devam etti.[10][nb 8] Eski bir sanat okulu öğrencisi ve ressam olan Bowie,[8] sanatının merkezine aldığı görselliğe paralel olarak görsel sunumlar üretti[42] ve bunu yaparken kullandığı art pop konseptini, Warhol ve The Velvet Underground'dan ilham aldı.[43] Frith'e göre Roxy Music, "prototipik bir art pop grubu"ydu.[8] Grubun asıl ismi Bryan Ferry, akıl hocası olan pop art öncüsü Richard Hamilton'dan aldığı ilhamı kullanırken,[39][44] aynı şekilde synthesizer müzisyeni Brian Eno, teorisyen Roy Ascott'tan sibernetik ve sanat çalışmaları konusunda esinlenmekteydi.[45][nb 9]

Frith, Ferry ve Bowie'yi "Britanya pop'unun en göze çarpan ilham kaynakları" olarak gösterdi ve bu konuda her ikisinin de "ticari bir sanat olarak pop" ile ilgilendiğini yazdı. Buna ek olarak ikisinin de Gary Glitter'ın aşırılığından farklı olarak, glam rock'ı ciddiye alınacak bir sanat formuna dönüştürdüğünü belirtti. Bu durum, etkili bir şekilde progresif rock'ı yeniden tanımlanırdı ve medya şöhreti konusunda Romantik sanatçı fikrini yeniden canlandırdı.[47] Armond White'a göre, Roxy Music'in pop art uygulamalarıyla ilgili oluşu, etkili bir biçimde "pop'ta yüzeysel havailik ve derin zevklerin etkili ve meşru amaçlar olduğunu" gösteriyordu.[12] Grubunu terk ettikten sonra Eno, art pop tarzlarını bir seri deneysel solo albümle keşfe çıkarak[48][nb 10] Warhol'un argümanlarını kendi çağdaşlarından daha farklı bir yöne ilerletti. Eno, 1970'ler pop müziğinin her alanında yer alan bir sanatçı olunca, Bowie'nin, Talking Heads'in ve diğer birçok punk ve post-punk kayıtların (John Cale ile beraber) arkasındaki önemli isim oldu.[47]

Kültür teorisyeni Mark Fisher'a göre, Bowie ve Roxy Music'in İngiliz tarzı art pop'u, Britanyalı grup Japan ile zirveyi gördü.[5] The Quietus, Japan'in 1979 albümü Quiet Life ile (Bowie'nin 1977 albümü Low'a benzer bir şekilde) "mesafeli, cinsel olarak muğlak ve düşünceli Avrupa tarzı bir art pop" tanımladığını ifade etti.[50] Fisher, Alman elektronik müzik grubu Kraftwerk'i[51] ve diğer bazı 1970'ler sonu post-punk, endüstriyel müzik ve synthpop sanatçılarını/gruplarını art pop gelenekleri içine dahil etti.[4] Amatör punk kültürünü izleyen süreçte, daha önce Bowie ve Roxy Music tarafından el atılmış sanat okulu geleneğine bir dönüşü işaret eden post-punk dönemi görüldü.[52][4] Bu yeni akımdan sanatçılar, modernist edebiyattan, modernist sanattan, sinemadan, eleştirel teoriden ilham alarak yüksek ve alçak sanat arasındaki sınırı reddettiler.[53][54][nb 11] Çokluortam performansına ve görsel sanatlara olan vurgu yaygın hale geldi.[54]

1980'ler–günümüz

Björk, 2003'te Hurricane Festival'de performansını sergilerken.

Fisher, sonraki dönemlerde Grace Jones gibi sanatçıları ve 1980'lerin Yeni Romantik gruplarını art pop çizgisi üzerinde konumlandırdı.[7] Ona göre, art pop'un değişimi, geleneksel rock müzik enstrümantasyonunun ve yapısının reddini ve synthesizer eşliğinde yeni dans müziği tarzlarının yaygınlaşmasının savunulmasıyla oldu.[7] Eleştirmen Simon Reynolds, Britanyalı şarkıcı Kate Bush'u "art-pop'un kraliçesi" olarak öne sürdü ve sanatçının 1970'ler ve 1980'ler boyunca ticarî pop başarısından vazgeçmeksizin parıltılı, kavramsal ve yenilikçi tutumunu örneklendirdi.[57] Reynolds, sonraki dönem sanatçılarından Grimes, Julia Holter ve FKA twigs'in Bush'la analog bir bölgede çalıştığını ifade etti.[57][nb 12]

Kanye West'in 2013'teki Yeezus Tour adlı turnesi Forbes tarafından "en iyi 'artpop' olarak tanımlandırılabilen günümüzün kitlesel kültür fenomeni" şeklinde arz edildi.[59]

İzlandalı şarkıcı Björk, art pop[60] türünün öncü bir ismi olup çok farklı sanat ve popüler kültür biçimlerini birbiriyle entegre etmesiyle bilinir.[61] 1990'lar boyunca ticarî anlamda art pop'un en başarılı sanatçısı oldu.[62] 2015'te Björk üzerine yazan The Guardian yazarı Jason Farago şunları söyledi:

Sanat tarihindeki son 30 yılı genel anlamda iş birlikçi teşebbüslerin, yüksek sanat ve alçak sanatın çökmüş sınırının ve medya arasındaki bölümlenmenin bitişinin bir hikayesidir. Pek az kültürel figür, İzlandalı şarkıcı Björk'ün yaptığı gibi farklılıkların anlamsız olduğunu böylesine vurgulayabildi. Björk, trip hop ile 12-tonu birleştirerek, bu iki şey de yok olmadan önce avangardı MTV'ye taşımış oldu.[63]

Spin dergisinden Julianne Escobedo Shepherd, çağdaş müzikte Amerikalı hip hop sanatçısı Kanye West önderliğinde, görsel sanatların zenginliğe, abartıya ve yaratıcı keşiflere gönderme yaptığı "yeni bir art-pop çağı"na işaret etti.[64] Fact dergisi West'in 2008 albümü 808s & Heartbreak'i bir "art-pop şaheseri" olarak gösterdi ve ardılı olan hip hop müziğine, tarzın günümüzdeki ego tatmini ve gösteriş vurgularının da ötesinde yeni bir etki bırakacağını belirtti.[65] The New York Times yazarı Jon Caramanica, West'in "düşünceye sevk eden büyük ölçekli işleri"nin, "ister orta sınıf değerleri, ister yüksek-moda/sanat hayalleri olsun, türünün kapılarını genişlettiği"ni ifade etti.[66]

Sanatçılar listesi

Notlar

  1. Tarihî açıdan "art rock" en az iki farklı rock müzik tarzını tanımlamak için kullanılagelmiştir.[10] Birincisi progresif rock olup ikincisi psychedelia ve hippi karşı kültürü reddederek The Velvet Underground tarafından tanımlanan modernist, avangart yaklaşıma değinir.[10]
  2. "Eğer postmodernizm yüksek/alçak kültür sınırlarını yıkmak anlamına geldiği kadar, tarihî bir efsanenin bitişi anlamına da gelmektedir – art-pop müzisyenleri gelir, müziğin ne anlama geldiği hakkında sosyolojik okumaları karmaşıklaştırır, kendi özgünlüğünü ve ustalığını konuşturarak bunu ortaya koyar.”[6]
  3. Müzikolog Allan Moore, "pop müzik" teriminin kökeni de bizzat Pop art'tır.[13]
  4. İlham veren çalışmaları sayesinde, Wilson ve The Beatles'ın yapımcısı George Martin, beste sürecinde kayıt stüdyosunun da bir müzik aleti olarak kullanılabileceği fikrini yaymaya başladı.[25] Yazar Michael Johnson, The Beach Boys'un Pet Sounds (1966) ve The Beatles'ın Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band (1967) albümlerini, rock and roll'un ilk belgelenmiş "miracı" olarak atfetti.[26] Gazeteci Richard Williams, Spector'ı, bir performans sanatı olarak rock müziği, sadece kayıt stüdyosunda var olabilen bir sanata evrimleştiren isimler arasında göstererek, onun gibilerin "art rock'a ön ayak olduğunu" belirtti.[27]
  5. Biyografi yazarı Peter Ames Carlin'e göre The Beach Boys'un görsel olarak kültürel avangartla bağı kopuktu ve Wilson dışında "bir dünya fikir olarak adlandırılabilecek havuza fark edilir bir merak göstermiyordu."[32]
  6. The Beatles, The Beach Boys, Phil Spector ve Frank Zappa gibi müzisyenlerin tümü uzun-çalar formattaki kayıtlardan daha yaratıcı bir formata evrilmenin işaretlerini verdi. 1960'lar boyunca bu sanatçıların birbirlerinin işlerine misilleme yaparcasına farklılaştığı gelişmeler gözlendi.[33]
  7. Besteci Frank Zappa, grubu The Mothers of Invention ile yaptığı 1968 albümü We're Only in It for the Money ile pop ticarileşmesini hedef alarak Sgt. Pepper's'ın kapağını parodiledi.[19]
  8. Akademisyen Philip Auslander, Brill Building ve Spector'ın Wall of Sound'u gibi eski tarzlardan ve müzisyenlerden olur olmaz aşıran sanatçı modelini öne sürdü.[40] Yapımcı Tony Visconti, 1970'lerdeki anılarında, Bowie ve T. Rex'ten Marc Bolan ile beraber "sarhoş olup Beach Boys ve Phil Spector albümlerini dinlediklerini, Beach Boys hayranlığının onlar arasında ortak bir yan olduğunu" belirtti.[41]
  9. Eno'nun ilk müzik idolleri klasik avangarttan geliyordu: John Cage'in belirsizliği, La Monte Young'ın minimalizmi ve The Velvet Underground — özellikle gruptan John Cale.[46]
  10. Eno'nun 1970'lerde yaptığı işler, müzikolog Leigh Landy tarafından "kendi deneysel pop sektörünü yaratırken deneysel sektördeki gelişmeleri uygulayan" pop müzisyeni prototipini vurgulamaktadır.[49]
  11. Post-punk sanatçılarının ilham kaynakları arasında William S. Burroughs ve J.G. Ballard gibi postmodern romancılar ile Durumcu/Dadaist gibi avangart siyasî akımlar yer almaktadır.[55] Ek olarak, bazı yerlerde post-punk müziği yaratımı; sanat üretiminde, çokluortam performanslarda, müzik fanzinlerinde önemli bir rol oynayan tesirli altkültürlerin gelişimiyle yakından ilgilidir. Simon Reynolds bununla ilgili şunu yazdı: "Müzisyenlerin ötesinde, tüm bir katalist/kültür savaşçısı, (etiketler çıkartan, gruplar yaratan, yenilikçi yapımcılar olan, fanzinler yayınlayan, hipster kayıt dükkanı işleten, konserler tanıtıp festivaller organize eden) seçilir-kılanlar/ideologlar kadrosu vardı."[56]
  12. Grimes'ın müziği özel olarak Montreal Gazette'de, "süreçte bir sanat eseri olan pop yıldızı cazibesinin uzun geleneği" kapsamında incelendi. İncelemde Grimes'ın işlerinde dijital platformları kullanışı üzerinde özel bir vurgu yapıldı.[58]

Kaynakça

  1. Holden, Stephen (28 Şubat 1999). "MUSIC; They're Recording, but Are They Artists?". The New York Times. 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2013.
  2. Frith & Horne 2016, s. 74.
  3. Buckley 2012, s. 21.
  4. Fisher, Mark (2010). "You Remind Me of Gold: Dialogue with Simon Reynolds". Kaleidoscope, 9.
  5. Fisher 2014, s. 5.
  6. Bannister 2007, s. 184.
  7. Fisher, Mark (7 Kasım 2007). "Glam's Exiled Princess: Roisin Murphy". Fact. Londra. 10 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2015.
  8. Frith 1989, s. 208.
  9. Frith & Horne 2016, s. 98.
  10. Bannister 2007, s. 37.
  11. Frith 1989, s. 97.
  12. White, Armond. "The Best of Roxy Music Shows Ferry's Talent for Exploring Pop While Creating It". 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2016.
  13. Moore 2016.
  14. DJ Taylor (13 Ağustos 2015). "Electric Shock: From the Gramophone to the iPhone: 125 Years of Pop Music by Peter Doggett, book review". The Independent. 25 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2016.
  15. Aspden, Peter. "The Sound and Fury of Pop Music." Financial Times. 14 August 2015.
  16. Coleman, Nick (31 Ağustos 2003). "Live Box". The Independent. Independent Print Limited.
  17. Frith & Horne 2016, s. 100.
  18. Edmondson 2013, s. 1233.
  19. Frith & Horne 2016, s. 99.
  20. Frith & Horne 2016, ss. 74, 99-100.
  21. Frith & Horne 2016, s. 103.
  22. Frith & Horne 2016, s. 108.
  23. Bannister 2007, ss. 44-45.
  24. Masley, Ed (28 Ekim 2011). "Nearly 45 years later, Beach Boys' 'Smile' complete". Arizona Central. 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2016.
  25. Edmondson 2013, s. 890.
  26. Johnson 2009, s. 197.
  27. Williams 2003, s. 38.
  28. Bannister 2007, ss. 38, 44-45.
  29. Davis, Erik (9 Kasım 1990). "Look! Listen! Vibrate! SMILE! The Apollonian Shimmer of the Beach Boys". LA Weekly. 4 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2014.
  30. Himes, Geoffrey. "Surf Music" (PDF). teachrock.org. Rock and Roll: An American History. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2016.
  31. Christensen, Thor (25 Haziran 2015). "Concert review: Former Beach Boy Brian Wilson shines with 11-member band at the Verizon Theatre". Guide Live. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2016.
  32. Carlin 2006, s. 62.
  33. Julien 2008, ss. 30, 160.
  34. Richardson, Mark (2 Kasım 2011). "The Smile Sessions review". Pitchfork. 6 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2013.
  35. Staton, Scott (22 Eylül 2005). "A Lost Pop Symphony". The New York Review of Books. 31 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2013.
  36. Frith & Horne 2016, s. 101.
  37. Larkin, Colin (2006). Encyclopedia of Popular Music. 1. Muze. ss. 487-489. ISBN 0-19-531373-9.
  38. Lester, Paul (11 Haziran 2015). "Franz and Sparks: this town is big enough for both of us". The Guardian. 26 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2016.
  39. Molon & Diederichsen 2007, s. 73.
  40. Auslander 2006, ss. 55, 86, 179.
  41. Curtis 1987, s. 263.
  42. Cavna, Michael. "Beyond the music: How David Bowie was one of our smartest visual artists". The Washington Post. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2016.
  43. Jones, Jonathan. "David Bowie and the sexual stamina of Dorothy Iannones – the week in art". The Guardian. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2016.
  44. Walker, John. (1987) "Bryan Ferry : music + art school" 5 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Cross-Overs: Art into Pop, Pop into Art.
  45. Shanken, Edward (2002). "Cybernetics and Art: Cultural Convergence in the 1960s" (PDF). responsivelandscapes.com. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2016.
  46. Frith & Horne 2016, s. 117.
  47. Frith & Horne 2016, s. 116.
  48. Heller, Jason (14 Haziran 2012). "Getting started with Brian Eno, glam icon and art-pop pioneer". The A.V. Club. Chicago. 6 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2013.
  49. Landy 2013, s. 167.
  50. Burnett, Joseph. "Thirty Years On: Japan's Oil On Canvas Revisited". The Quietus. 10 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2016.
  51. "Grey area: Chris Petit's Content". bfi.org.uk. 13 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2016.
  52. Rojek 2003, s. 28.
  53. Anindya Bhattacharyya. "Simon Reynolds interview: Pop, politics, hip-hop and postpunk" 14 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Socialist Worker. Issue 2053, May 2007.
  54. Reynolds 2006, s. xxxi.
  55. Reynolds 2006, s. 7.
  56. Reynolds 2006.
  57. Reynolds, Simon. "Kate Bush, the queen of art-pop who defied her critics". The Guardian. 11 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2016.
  58. O'Mara, Jamie. "Grimes's star shines online". Montreal Gazette. 2 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2016.
  59. Greenburg, Zack O'Malley. "Kanye West Makes His Own Artpop On Yeezus Tour". Forbes. 19 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2016.
  60. Hermes, Will (23 Ocak 2015). "Vulnicura Album Review". Rolling Stone. Wenner Publishing. 25 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2016.
  61. "Björk's Been ARTPOP Since Before Gaga Was Born This Way". The Huffington Post. 17 Temmuz 2013. 26 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2016.
  62. Hunter, James (Ekim 1997). "Björk – Homogenic". Spin. 13 (7). Spin Media. ISSN 0886-3032. 2 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2016.
  63. Farago, Jason (4 Mart 2015). "Björk review – a strangely unambitious hotchpotch". theguardian.com. 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2015.
  64. Shepherd, Julianne Escobedo. "Pop for Art's Sake Goes Varoom!". Spin Magazine. 30 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2016.
  65. Twells, John. "Drake: Thank Me Later". Fact Magazine. 18 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2016.
  66. Caramanica, Jon (25 Kasım 2011). "Kanye West, Flaunting Pain Instead of Flash". The New York Times. 17 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2009.
  67. Stannard, Joseph (13 Ekim 2010). "Are You Normal? 10cc's Graham Gouldman Interviewed". The Quietus. 17 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2016.
  68. Pareles, Jon. "Anohni: Embracing a New Name, and Sound". New York Times. 28 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2016.
  69. Fisher 2014, s. 4.
  70. Plagenhoef, Scott (5 Ekim 2003). "Belle and Sebastian: Dear Catastrophe Waitress". Pitchfork Media. 31 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2016.
  71. Simon Reynolds. "Kate Bush, the queen of art-pop who defied her critics". the Guardian. 11 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2016.
  72. Aston, Martin. "Devo: Where Are They Now?" Q, October 1995.
  73. "Grime's Star Shines Online". Montreal Gazette. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2016.
  74. Brodsky, Rachel. "Jenny Hval to Release New Album, Shares 'Female Vampire'". Spin Magazine. 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2016.
  75. Wheeler, Brad (4 Ekim 2013). "In an age of manufactured stars, Lorde is a refreshing change". theglobeandmail.com. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2016.
  76. Hodges, Taylor (2 Nisan 2015). "A Guide to Moloko Star Róisín Murphy's 10 Best Songs". Electronic Beats. 9 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2015.
  77. "Beyond Bowie: The mutating art-pop of Sparks in 10 records". thevinylfactory.com. 20 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2016.
  78. "Stereolab Reveal Vinyl Reissues of 'Emperor Tomato Ketchup' and 'Dots and Loops'". exclaim.ca. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2016.

Bibliyografi

Ek okumalar

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.