Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü

AB üyelik sürecinde Türkiye'nin bölgeler arası gelir ve gelişmişlik farklarının azaltılması politikaları kapsamında, 2006 yılında 5449 sayılı kanun ile kalkınma ajansı kurulmasına karar verildi. Bugüne kadar tüm Türkiye’de 26 tane kalkınma ajansı kurularak faaliyetlerine başlamıştır. Türkiye'de kalkınma ajanslarının koordinasyonundan Kalkınma Bakanlığı sorumludur.

Türkiye’de bölgeler arası gelişmişlik farklarını azaltmak amacıyla 1989 yılından itibaren ilk kalkınma projeleri GAP, DOKAP (Doğu Karadeniz Kalkınma Programı), DAKAP (Doğu Anadolu Kalkınma Programı) ve ZBK (Zonguldak-Bartın-Karabük) kalkınma programları gibi projeler DPT (Kalkınma Bakanlığı) koordinasyonunda hayata geçirilmeye başlandı. Ancak merkezden yapılan planlamanın yeterince verimli sonuçlar vermemesi sonucu gelişmiş ülke deneyimlerinden de yararlanılarak, yukarıdan aşağıya değil, aşağıdan yukarıya bir kalkınma politikasının geliştirilmesinin önemi anlaşıldı.

AB üyelik sürecinde Türkiye'de bölgeler arası gelir ve gelişmişlik farklarının azaltılması politikaları kapsamında, AB’nin bölgesel gelişme politikası ve uygulamalarına paralel yeni bir yaklaşım, yöntem ve kurumsal örgütlenme modeline dikkat çekilmiş ve AB ülkelerinin bu konudaki deneyimlerinden faydalanılarak bölgesel kalkınma modelleri üzerinde durulmuştur.

AB İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (NUTS)’na paralel olarak Türkiye'de üç düzey halinde İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırılması yapılmıştır. Bu bağlamda Türkiye 26 Düzey-2 alt bölge olarak tanımlanmıştır. Düzey-2 alt bölgeleri kurulması ile;

• Bölgesel farklılıkları azaltmayı amaçlayan bir ulusal ve ekonomik ve sosyal uyum politikasının geliştirilmesi,
• Bu başlık altındaki mevzuatın uygulanmasını kolaylaştıracak yasal çerçevenin kabul edilmesi,
• Bölgelere yönelik kamu yatırımlarına ilişkin öncelik kriterlerini ortaya koyan çok yıllı bütçeleme usullerinin oluşturulması,
• Bölgesel kalkınmayı yürütecek idari yapıların güçlendirilmesi
• Bölgesel kalkınma planlarını uygulanması hedeflenmiştir.[1]

2006 yılında 5449 sayılı kanun ile her bir Düzey-2 bölgesi için kalkınma ajansı kurulmasına karar verildi. Bugüne kadar tüm Türkiye’de 26 tane kalkınma ajansı kurularak faaliyetlerine başlamıştır.