Türk bayrağı

Türk bayrağı, Türkiye Cumhuriyeti'nin ulusal ve resmî bayrağı.[1] Al renkli zemin üzerinde beyaz hilal ve yıldız ile oluşmuş bayrak ilk olarak 1844 yılında Abdülmecit dönemindeki Tanzimat sürecinde kabul edilmiş, Cumhuriyet döneminde 29 Mayıs 1936'da 2994 Sayılı Türk Bayrağı Kanunu ile Türkiye Cumhuriyeti'nin ulusal bayrağı olarak kanunlaşmıştır. 22 Eylül 1983'te 2893 Sayılı Türk Bayrağı Kanunu ile bayrak ölçütleri belirlenmiş ve bayrak son hâlini almıştır.

Türk bayrağı
Ayrıntılar
Kullanan(lar) Türkiye
Kabul tarihi Osmanlı dönemi: 1844
Türkiye dönemi: 29 Mayıs 1936
Lakabı Ay yıldız, al bayrak, al sancak.
Tipi Ulusal ve resmî bayrak
Oran 2:3
Tasarım Kırmızı arka plan üzerine beyaz hilal ve beş köşeli yıldız.
Renkler
  Al
  Beyaz

Efsaneye göre bayraktaki al, kan kırmızısıdır ve şehitlerin dökülen kanlarını temsil eder. Gece yarısı bu kanların üzerine yansıyan hilal biçimindeki ay ve bir yıldızla beraber Türk bayrağının görüntüsü oluşur. Bu efsanenin 1389 yılında meydana gelen I. Kosova Muharebesi'nde gerçekleştiği söylenmektedir.[2]

Ayrıca İstiklâl Marşı'nın birinci, ikinci ve onuncu kıtalarında Türk bayrağından bahsedilir.

Tarihçe

Osmanlı İmparatorluğu'nun 1844'te kabul edilen bayrağı

Osmanlı İmparatorluğu'ndan önceki Anadolu Türk devletlerinde kullanılan bayrak renk ve sembolleri hakkında yeterli bir bilgi yoktur. Türk bayrağı ilk olarak Anadolu Selçuklu hükümdarı Gıyaseddin Mesud tarafından Osman Bey'e gönderilen beyaz renkli sancak olarak görülür.[3]

15. yüzyıldan sonra al bayrak Yavuz Sultan Selim dönemindeki Çaldıran Muharebesi'nde ise yeşil bayrak kullanılmaya başlanmıştır. Türk bayrağına en yakın şekle ise III. Selim döneminde rastlanır. Bu bayrakta hilal ile birlikte sekiz köşeli yıldız kullanılmıştır. Sekiz köşeli yıldız şekil bilimine göre zafer anlamı taşımaktadır. 1844 yılında Abdülmecit dönemindeki Tanzimat sürecinde bayraktaki yıldız beş köşeli şeklini almıştır. Beş köşeli yıldız insanı sembolize etmektedir.

Saltanatın kaldırılması üzerine 29 Mayıs 1936 tarihinde bayrağın şekli kesin bir şekilde tayin edilmiştir. 28 Temmuz 1937 tarihli, 27175 sayılı "Türk Bayrağı Nizamnamesi Kararnamesi" ile de Türk bayrağının kullanılışı düzenlenmiştir.

Yapısı

Türkiye Cumhuriyeti Bakanlar Kurulunun, 25 Ocak 1985 tarih ve 85/9034 numaralı "Türk Bayrağı Tüzüğü" kararının 4. maddesinde, bayrağın boyutları belirlenmiştir.

Kanuna göre, Türk Bayrağı, yırtık, sökük, yamalı, delik, kirli, soluk, buruşuk veya layık olduğu manevi değeri zedeleyecek herhangi bir şekilde kullanılamaz. Resmî yemin törenleri dışında her ne maksatla olursa olsun, masalara, kürsülere örtü olarak serilemez. Oturulan veya ayakla basılan yerlere konulamaz. Bu yerlere ve benzeri eşyaya Bayrağın şekli yapılamaz. Elbise veya üniforma şeklinde giyilemez. Hiçbir siyasi parti, teşekkül, dernek, vakıf ve tüzükte belirlenecek kamu kurum ve kuruluşları dışında kalan kurum ve kuruluşun amblem, flama, sembol ve benzerlerinin ön veya arka yüzünde esas veya fon teşkil edecek şekilde kullanılamaz. Türk Bayrağına sözle, yazı veya hareketle veya herhangi bir şekilde hakaret edilemez, saygısızlıkta bulunulamaz. Bayrak yırtılamaz, yakılamaz, yere atılamaz, gerekli özen gösterilmeden kullanılamaz.[4]

Türk bayrağının şekli ve boyutları.
Kısaltma Ölçü Oran
G Genişlik 1
A Dış ay merkezinin uçkurluktan mesafesi 1/2 G
B Ayın dış dairesinin kutru (çapı) 1/2 G
C Ayın iç ve dış merkezleri arası 1/16 G
D Ayın iç dairesinin kutru (çapı) 0.4 G
E Yıldız dairesinin, ayın iç dairesinden olan mesafesi 1/3 G
F Yıldız dairesinin kutru (çapı) 1/4 G
L Boy 1.5 G
M Uçkurluk genişliği 1/30 G
Not: Bayrak genişliği ne olursa olsun (G) emsali değişmez.

Renk kodları

Al Beyaz
RGB 227-10-23 255-255-255
CMYK 0, 96, 90, 11 0, 0, 0, 0
Hexadecimal #E30A17 #FFFFFF

Kullanımı

Kamu kurumları

Türk bayrağı, tüm kamu kurum ve kuruluşlarında sürekli gönderde kalmaktadır.

Üniformalar

Askeri üniformalarda bayrak ya sağ omuzda ya da üniformanın önünde yama şeklinde bulunur. Aynı şekilde kasklarda da önde veya arkada Türk bayrağı bulunmaktadır.

Sosyal hayatta kullanımı

Millî bayramlar, anma günleri vb. etkinliklerde bayrak halk tarafından kullanılmaktadır. Millî bayramlarda evlere, işletmelere, gökdelenlere vb. yerlere Türk bayrağı asılır. Ayrıca millî bayramlarda Türkiye'deki televizyon kanalları da ekranın sağ veya sol üst köşesine Türk bayrağı ve Mustafa Kemal Atatürk portresi koyarlar.

Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün hayatını kaybettiği 10 Kasım günü ulusal yas sebebiyle ülke genelinde bayraklar yarıya çekilir. Yas ilan edilmesi sebebiyle bayrakların yarıya çekileceği diğer günler Cumhurbaşkanlığı tarafından belirlenir.[5]

Cenazeler

Bayrak devlet ve askerî cenaze törenlerinde hayatını kaybeden kişinin tabutunun üzerine konur.

Galeri

Benzer ve ilişkili bayraklar

Benzer ay-yıldız içeren bayrak ve forslar;

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. "Türk Bayrağı Kanunu". Türk Tarih Kurumu. 24 Eylül 1983. Erişim tarihi: 18 Şubat 2015.
  2. Map Universal, Turkey Flag Map and Meaning
  3. "Türk Bayrağı ve Altın Oran İlişkisi" (PDF). erciyes.edu.tr. 18 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2010.
  4. "Türk bayrağı ve İstiklal Marşı". Kültür ve Turizm Bakanlığı. 1 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2020.
  5. Türk Bayrağı Kanunu (PDF). 22 Eylül 1983. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2020.
  6. "Hamburg: "Alman-türk" Bayrağı, Müzeye Kaldırıldı". haberler.com. 14 Kasım 2006. 18 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2011.
  7. "Drapeau de l'Union Islamique Européenne (Eurabia)" (Fransızca). bergolix.wordpress.com. 19 Eylül 2008. 18 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2015.

Dış bağlantılar

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.