Hong Kong bayrağı

1965 yılında tasarlanan HK belediye belirtkesi

Bayrağın tasarımında kültürel, politik ve dinî olguların izleri görülür. Bayrağın en önemli özelliği rengidir. Binyıllar boyunca Çin insanının gerek günlük hayatlarında, gerek şenlik ve dinî günlerinde kullandığı kırmızı milliyetçilik olgusunu temsil eder.[3] Bununla birlikte Çin Halk Cumhuriyeti'nin resmî bayrağının da kırmızı olması anavatana bağlılığı gösterir.[4]

Bayrağı oluşturan bir diğer öge, 5 taçyapraklı bahunya çiçeğidir. Yalnızca Hong Kong doğasında yetişebilen hoş kokulu, orkideye benzer bir türdür. 1965 yılında Hong Kong şehir belediyesi tarafından kentin simgesi seçilmiş, armalara bastırılmıştır. Aslında pembe açan bir çiçek olmasına karşın Hong Kong belediye belirtkesinde beyaz tasvir edilmiştir. O zamandan sonra bazı değişikliklere uğramış ve son hâliyle 1997 yılında Hong Kong Özel Yönetim Bölgesi'nin resmî bayrağı statüsüne çıkarılmıştır.

15 x 10 boyutlarında yan yana bulunan Çin ve Hong Kong bayrağı.

Aşağıdaki tabloda bulunan sayılar Hong Kong bayrağı için belirlenmiş yasal ölçülerdir.[4] Bu oranların dışında kalan tüm bayraklar standart dışıdır ve resmî olarak hiçbir yerde kullanılamazlar.

Aşağıdaki tabloda Hong Kong bayrağında kullanılması gereken renk tonları HTML, RGB ve Pantone olarak gösterilmiştir.

Hong Kong bayrağının üretimi için Hong Kong hükûmeti tarafından hazırlanmış renk tonları ve boyutları konusunda uyulması gereken bazı ölçütler vardır. Öncelikle bayrağın üzerine bulunan beyaz çiçek figürü bayrağın her iki yüzünde de birbiri ile tıpatıp aynı olmalıdır.

Kırmızı renkli bayrağın zemini dikdörtgendir. Uçkur genişliği için bırakılan bölüm beyaz renkli olur. Üretim aşamasında kırmızı rengin Çin Halk Cumhuriyeti'nin ulusal bayrağı ile aynı renk tonlarında olması tercih edilir. Resmî kurallar gereğince bayrağın genişliği, yüksekliğinin 1,5 katıdır. Ortada bulunan bahunya çiçeğini çevreleyecek kurgusal çemberin çapı, bayrağının genel yüksekliğinin 0,6'sını oluşturur. Ortada bulunacak bahunya çiçeği hayalî bir noktadan doğarak saat yönünde dışa dönük beş taçyapraktan oluşur. Çiçeğin her bir taçyaprağının üzerinde bayrağın zemini ile aynı tonda olacak şekilde beşer kollu bir yıldız bulunur. Bayrağın merkezinden doğarak her bir taçyaprağı ikiye bölerek yükselen ve yıldız şekillerinin hemen altında sona eren kırmızı çizgiler gerçek çiçeklerde bulunan Stamenleri temsil eder.

Yasalar ile belirlenmiş ölçüler gereğince bayrağın olması gereken boyutları

Hong Kong nişanı

Birleşik Krallık döneminde sömürge devletlerden biriyken Hong Kong bayrağı, 100-150 yıl içinde pek çok değişiklik geçirmiştir. O dönemde bu değişiklikler ayrıntılı olarak kaydedilmediği için bugün bilineneler oldukça sınırlıdır.

1843 yılında Nanking Antlaşması ile Çinlilerin elinden İngiliz egemenliği altına giren Hong Kong'da ilk kullanılan bayrak mavi zeminlidir ve bir köşesinde İngiliz bayrağı simgesi vardır. Sağ yanında Hong Kong'un bölgesel arması da kullanılmıştır. Ancak bu bayrak 1868 yılında Hong Kong yöneticisi Richard Graves Macdonell tarafından yürürlükten kaldırıldı.[5]

Daha sonra 1870 yılında sol tarafının üst yarısında İngiliz bayrağı, sağ tarafının ise ortasında beyaz bir çember içinde bir taç ve tacın altında Hong Kong'u simgeleyen H.K. harflerinin bulunduğu bayrak tasarlanmıştır ancak üç yıl sonra harfler kaldırılarak bayrak bir süre böyle kullanılmıştır.[5] Bu dönemde Hong Kong nişanının nasıl olduğu konusunda herhangi bir bilgi yoktur; ancak muhtemelen bayrağın üstünde bulunan taç ikonunun altında H.K. harfleri olan ya da olmayan sürümüydü. Daha sonra, 1879'da beyaz çember içindeki taç ikonu yerine üzerinde bir Çin Yelkenlisi ve dağlar bulunan Hong Kong arması eklenmiştir.

Hong Kong'da yine İngiliz egemenliğinde, II. Dünya Savaşı'nın ardından eski bayraklara dönüş denemeleri yapılmılışsa da egemenlik haklarının Çin Halk Cumhuriyeti'ne geçişine kadar aşağıdaki tabloda bulunan 7 numaralı bayrak kullanılmıştır.[6]

HKÖYB bayrağının kolay çizim için basitleştirilmeden önceki orijinal hâli.

Hong Kong Özel Yönetim Bölgesi'nin egemenlik haklarının Çin Halk Cumhuriyeti'ne devredilmesinden önce Hong Kongluların kendi bayraklarını kendileri seçmesi için yeni kurulacak bölgesel yönetimi temsil edecek bir bayrak tasarım yarışması düzenlendi. Yarışmaya 7000'in üzerinde çalışma ile başvuruldu. Jürinin seçtiği eserlerin tümü Çin Halk Cumhuriyeti hükûmeti tarafından reddedilince tasarımcı Tao Ho'ya teklif götürüldü.

İlk olarak seçilecek bayrağı belirlemesi için jüri üyesi olarak seçilen Ho, aralarında üzerinde orak ve çekiç ile dolar işareti[7] gibi simgeler bile bulunan binlerce bayrakların içinden altısını seçtiyse de bunlar da Çin hükûmetince geri çevrildi. Bunun üzerine Ho ve diğer iki tasarımcıya bayrağı kendileri yapmaları için teklif götürüldü.[3] Bayrağı oluşturacak ana ögeler aranırken Ho, bir gün dolaşmakta olduğu çiçek bahçesinde gördüğü bahunya çiçeğinden çok etkilendi ve çiçeğin bakışımının bayrağa uyarlanmış şeklinin doğru seçim olacağı kanısına vardı. Daha sonra ulusal bayrağın ana renklerini kullanarak bu çiçek figürü ile birleştirdi ve Hong Kong'un bugünkü bayrağı ortaya çıktı.[8]

Hong Kong'un temel yasaları bu bayrağın Hong Kong'un resmî simgesi olduğunu taahhüt eder. Bu yasalar gereğince Hong Kong sınırları içerisinde ikamet eden kişi ve kuruluşlar bu bölgesel bayrağa saygı duymak ve değer vermek zorundadır. Hong Kong bayrağının uygun ve uygun olamayan kullanım kuralları Bölgesel Bayrak ve Amblem Koruma Kanunu'nda açıkça belirtilmiştir.[10] Bayrağı tepetaklak tutmak, asılı olduğu yerden zemine ya da su yüzeyine değmesine göz yummak ve kötü hava koşullarında dışarıda bırakmak yasalarca uygun olmayan davranışlardır. Kullanımında yapılmaması gereken bazı diğer davranışlar aşağıdaki gibidir:

• Masa örtüsü olarak kullanılamaz.
• Nevresim ya da perde olarak kullanılamaz.
• Sunum törenlerinde heykel vb. üzerine örtmek için kullanılamaz.
• Herhangi bir giysinin tamamında ya da bir bölüminde kullanılamaz.
• Herhangi bir ticari amaç için reklamlarda kullanılamaz.

Hong Kong bayrağını taşırken ve sergilerken uyulması gereken geleneksel kurallar vardır. Bayrak eğer dışarıda kullanılıyorsa mutlaka gündoğumunda göndere çekilmeli ve güneş battığı anda da gönderden kuralına göre indirilmelidir. Hava şartlarının bayrağın dışarıda kullanımına imkânsız hâle getirdiği durumlarda bayrak asılmayabilir.[11] Gece karanlığının bastığı zamanlarda bazı özel şartlar altında bayrağın gönderden indirilmesine gerek yoktur. Kalabalık mekânlarda bayrağın üzerine özel ışıklar tutuluyorsa, bayrak karanlıkta kalmıyorsa bayrağın indirilmesi şart değildir.

Hong Kong bayrağı asla baş aşağı asılamaz, tutulamaz ya da çizilemez. Geleneklere göre eğer bayrak bir duvar üzerinde ya da kürsü önünde asılı olacaksa 90 derecelik açıyla, yani dik olmalıdır. Bayrak her zaman -konuşmacının sağına- izleyicilerin soluna koyulur. Bu, bayrağın yerinin onuru temsil eden sağ taraf olduğu geleneğidir. Bunun dışında herhangi bir bölümü yıpranmış, yırtılmış, rengi atmış, lekelenmiş, üzerine yazı yazılmış bayrakların kullanılması da saygısızlık olarak algılanır ve Hong Kong yasaları gereğince suç kapsamına girer. Ayrıca bayrağın çekileceği gönder, kandilisa ve ip de düzgün ve güvenilir olmalıdır.

Bayrak eğer bir sahne ya da kürsünün arka fonunda duvara asılacaksa uçkur genişliği denen, göndere çekilirken ipin geçirildiği bölüm bayrağın en üst kısmına gelmelidir. Kapı üstlerinde vb. kısa bir direk ile sergilenecekse bayrağın rüzgâr ile dalganabilmesi ve herhangi bir nesneye temas etmemesi için 45 derecelik açı ile asılır. Eğer Çin Halk Cumhuriyeti ulusal bayrağı ile birlikte bu şekilde asılacak ise her iki bayrağında birbirlerine ya da başka herhangi bir nesneye değmemesine dikkat edilir. Ulusal bayrak gibi Hong Kong bayrağı da asla masa üstüne serilemez, podyumları örtemez ve merdiven korkuluklarına asılamaz.

Ulusal Çin Halk Cumhuriyeti bayrağı, Hong Kong'un bayrağı ile birlikte kullanılacağı zaman uyulması gereken bazı ölçütler vardır. Birincisi ulusal bayrak bölgesel Hong Kong bayrağından daha ayrıcalıklı bir durumda sergilenir. Ulusal bayrağın çekildiği gönder Hong Kong bayrağından daha yüksek olur. Bunun dışında böyle durumlarda uyulması gereken diğer kurallar aşağıdaki gibidir;[11]

• Çin Halk Cumhuriyeti bayrağı Hong Kong Özel Yönetim Bölgesi bayrağından daha büyük olur.
• Çin Halk Cumhuriyeti bayrağı -bakan kişiye göre- daima Honk Kong bayrağının sağında yer alır.
• Çin Halk Cumhuriyeti bayrağı varsa konuşmacıların sağ tarafında denk gelecek şekilde yerleştirilir.
• Çin Halk Cumhuriyeti bayrağı Hong Kong Özel Yönetim Bölgesi bayrağı ile dışarıda sergilenecekse ulusal bayrak bakan kişinin sağında kalacak şekilde yerleştirilir.
• Her iki bayrak da göndere çekilecekse Çin Halk Cumhuriyeti ulusal bayrağı önce çekilir.

Ancak uluslararası ölçütler ile belirlenmiş Olimpiyat Oyun Kuralları gereğince, Çin spor takımının gümüş ya da bronz madalya kazandığı bir madalya töreninde eğer Hong Konglu spor takımı altın madalya kazanırsa, bundan dolayı Hong Kong bayrağı üstte kalacak ve önce çekilecek olduğundan yukarıdaki kurallar işlemez.

Bayrak başka ülkelerin ulusal bayraklar ile birlikte dışarıda gösterilecekse Hong Kong bayrağı tüm bayrakların en sağında, varsa izleyici topluluğu ya da tribünlerin solunda yer alır. Daha sonra diğer ülke bayrakları İngilizcedeki adlarına göre alfabetik sıra ile Hong Kong bayrağının yanına sıralanır. Diğer bayraklar Hong Kong'un bayrağı ile aynı ölçülerde ya da ondan daha küçük olabilir ancak daha büyük olamaz.

Alfabetik düzende de olsa Hong Kong bayrağının diğerlerinin sağ ya da sol başında olması sorun oluşturmaz; ancak tüm gönderlerin dairesel biçimde sıralandığı bir düzende Hong Kong bayrağının bulunduğu noktanın ayrıcalığı olması gerekir. Bayrağın sağ tarafından başlayarak saat yönünde diğer ülkelerin bayrakları yine alfabetik sıra ile dizilir ve Hong Kong bayrağının en yakın solundaki bayrak alfabetik sıralamada en sonda kalan ülke olur. Hong Kong bayrağı göndere çekilirken ilk sırada çekilir, indirileceği durumlarda da en son indirilir.

İkinci bir bayrakla çapraz bir biçimde sergilenecekse Hong Kong bayrağının bağlı bulunduğu tutaç diğer bayrağın önünde ve izleyicilerin solunda olur. Birleşik Krallık'ın bayrağı ile sergilendiği takdirde ise bu kurala uyulup uyulmaması aranmaz.

Hong Kong bayrağı reklam amaçlı olarak, şirket, vakıf ve/veya kuruluş bayrakları gibi ulusal olmayan bayraklar ile kullanılacağı zaman bayrak en ortada olmalıdır. Bu bayraklar göndere çekileceği zamanlarda Hong Kong bayrağı en öndeki ve diğerlerine oranla daha yüksek olan göndere çekilir. Gönderlerin her birinin aynı yükseklikte olması durumunda en baştaki gönder kullanılır. Eğer bayrak yürüyüş ya da geçit törenlerinde başka bayraklarla birlikte kullanılmakta ise bayrak en önde ortada tutulmalıdır. Aynı hizada tutulması gerektiği takdirde grubun sağında kalacak şekilde diğer bayrakların en başında bulunur.

Eğer bayrak halk mitinglerinde, toplantılarda ya da konferanslarda kullanılacaksa, yeri konuşmacının ya da podyumun sağ, izleyicilerin ise sol tarafıdır. Bayrak konuşmacıların ya da sahnenin herhangi bir yerinde kullanılmayacaksa izleyicilerin uzağında, bir sağ köşeye yerleştirilir.

Bayrak eğer tören ya da resmî geçitlerde başka bayraklar ile birlikte kullanılacaksa ya diğer bayrakların sağında ya da ortada, en önde ve yalnız olmalıdır. Hong Kong yasalarına göre bayrak, heykel, sanat eseri ya da anıt açılışarında kullanılabilir ancak gösterinin bir parçası olarak, topluluğa sunulacak nesnenin üzerine örtü olarak örtülemez.

Bayrağın göndere çekilmesi ya da törenle yarıya indirilmesi sırasında; resmî geçit, ulusal kutlama ve gösterilerde ortamda bulunan kişiler hazır ol duruşu ile yüzleri bayrağa dönük şekilde durmalıdırlar. Bu sırada askerî üniforma giymekte olan kişiler gerekli olduğu şekilde selam dururlar. Yüksek mevkili kişiler bayrağı şapka ile ya da şapkasız selamlayabilirler. Millî marşın söylenmesi sırasında bayrak da -varsa selam duran askerî şahıslar eşliğinde- göndere çekilir.

Siçuan depreminin kurbanları adına yarıya indirilen bayrak

Hong Kong bayrağı alınmış kararlara göre aşağıdaki durumlarda, tutulan yasın göstergesi olarak öngörülen sürelerde yarıya indirilir;[12]

• Çin Halk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı'nın ölümü.
• Dönemin Millî Halk Komitesi Başkanı'nın ölümü.
• Genelkurmay Başkanı ya da Başbakan'ın ölümü.
• Millet Meclisi Başkanı'nın ölümü.
• Çin Halk Cumhuriyeti'ne önemli katkılarda bulunmuş kişilerin ölümü.
• Dünya barışı ve insanlığa önemli katkılarda bulunmuş kişilerin ölümü.
• Hong Kong'a önemli katkılarda bulunmuş kişilerin ölümü.

Bu hâller dışında Çin Halk Cumhuriyeti'nin merkezî meclisinin kararları doğrultusunda ülkeyi ya da dünyayı derinden sarsan doğal âfetler karşısında da bayraklar yarıya indirilebilir.[12]

Yırtılmış, sökülmüş, rengi solmuş, lekelenmiş, standart dışı renge sahip ya da standart dışı boyutlardaki bayraklar kullanılıp sergilenmemeli ve/veya gerektiği şekilde imha edilmelidir.[13]

Artık kullanılamayacak bir duruma gelmiş bir bayrak, temkinli bir şekilde, tercihen yakılarak imha edilmelidir.

Hong Kong yasalarına göre Hong Kong bayrağına karşı yapılan saldırı ve saygısızca tutumlar Bölgesel Bayrak ve Amblem Koruma Kanunu gereğince suç sayılır.[14] Sözü geçen yasada: Bölgesel bayrak ya da bölgesel amblemi toplum huzurunda kasten yakan, yırtan, karalayan, kirleten ve üzerine basan kişi suç işler ve;[15]

• 3 yıl hapis ile düşük miktarda para cezasına ya da
• 1 yıl hapis ile yüksek miktarda para cezasına çarptırılır.

2001 yılında Hong Kong bayrağı üzerine slogan yazarak eylem yapan Uzun saç lakaplı Leung Kwok-hung yukarıdaki yasa gereğince hakkında yasal işlem uygulanmış ve her ne kadar Hong Kong hakkındaki umutlarını dile getimek istediğini söylemişse de 3000 Hong Kong doları para cezası ödemiştir.[16]