Theodorus sarmalı
Geometride, Theodorus Sarmalı (karekök sarmalı, Einstein sarmalı veya Pisagor sarmalı olarak da adlandırılır)[1], uç uca yerleştirilmiş dik üçgenlerden oluşan bir spiraldir. Adını, Cyreneli Theodorus'tan almıştır.
Çizimi
Sarmal bir ikizkenar dik üçgenle başlar ve her kenar birim uzunluğa sahiptir. Başka bir dik üçgen oluşturulur, bir kenarı önceki üçgenin hipotenüsü (uzunluğu √2 olan) ve diğer kenarının uzunluğu 1 olan otomatik bir dik üçgen oluşturulur. Bu ikinci üçgenin hipotenüsünün uzunluğu √3'tür. İşlem daha sonra benzer adımlarla tekrar eder. Dizideki nci üçgen, kenar uzunlukları √n ve 1 olan ve hipotenüs √n+1 olan bir dik üçgendir. Örneğin, 16. üçgenin kenarları 4 (= √16), 1 ve hipotenüs √17'dir.
Tarihçe ve kullanım
Theodorus'un tüm çalışmaları kaybolmuş olsa da, Platon, Theodorus'a, çalışmalarını anlattığı Theaetetus'un diyaloğunda yer vermiştir. Theodorus'un Theodorus Sarmalı aracılığıyla 3'ten 17'ye kadar karesel olmayan tam sayıların tüm kareköklerinin irrasyonel olduğunu kanıtladığı varsayılmaktadır.[2]
Platon, 2'nin karekökünün irrasyonelliğini Theodorus'a atfetmez, çünkü ondan önce de iyi biliniyordu. Theodorus ve Theaetetus, rasyonel sayıları ve irrasyonel sayıları farklı kategorilere ayırır.[3]
Hipotenüs
Üçgenlerin hipotenüsleri, , 'ye karşılık gelen doğal sayı'nın karekök'ünü verir.
Theodorus tarafından eğitilen Platon, Theodorus'un neden √17'de durduğunu sorguladı. Bunun nedeninin, √17 hipotenüsünün şekil ile üst üste gelmeyen son üçgene ait olduğu düşünülmektedir.[4]
Genişleme
Theodorus sarmalını hipotenüsü √17 olan üçgende durdurdu. Sarmal, sonsuz sayıda üçgenle devam ederse, daha birçok ilginç özellik bulunur.
Açı
Eğer φn, nci üçgenin (veya spiral segmentinin) açısı ise, o zaman:
Bu nedenle, bir sonraki n üçgenin φn açısının büyümesi:[1]
olur. İlk k üçgenin açılarının toplamına, kıncı üçgen için toplam açı φ(k) denir. Sınırlı bir düzeltme terimi olan c2 ve knin karekökü ile orantılı olarak büyür:[1]
burada
- 'dir.
( A105459).
Yarıçap
Sarmal yarıçapının belirli bir n üçgeninde büyümesi;
- 'dir.
Arşimet sarmalı
Theodorus Sarmalı, Arşimet Sarmalı'na yakınsar.[1] Nasıl Arşimet sarmalının iki sargısı arasındaki mesafe, matematiksel sabit π'ye eşitse, Theodorus sarmalının dönüş sayısı sonsuza yaklaştıkça, ardışık iki sargı arasındaki mesafe hızla π'ye yaklaşır.[6]
Aşağıda, π'ye yaklaşan sarmalın iki sargısını gösteren bir tablo yer almaktadır:
Sargı No.: | Hesaplanan ortalama sargı mesafesi | π ile karşılaştırıldığında ortalama sargı mesafesinin doğruluğu |
---|---|---|
2 | 3.1592037 | 99.44255% |
3 | 3.1443455 | 99.91245% |
4 | 3.14428 | 99.91453% |
5 | 3.142395 | 99.97447% |
→ ∞ | → π | → 100% |
Görülebileceği gibi, yalnızca beşinci sargıdan sonra, mesafenin π'ye göre yaklaşıklığı %99, 97'dir.[1]
Sürekli eğri
Theodorus sarmalının ayrık noktalarının düzgün bir eğri ile nasıl interpolasyon yapılacağı sorusu öne sürülmüş ve faktöriyel fonksiyonu için bir interpolant olarak gama fonksiyonu için Euler Formülüne benzetilerek Davis 2001, ss. 37–38'de cevaplanmıştır. Philip J. Davis, öğrencisi Jeffery J. Leader[7] ve Arieh Iserles (ek olarak Davis 2001) tarafından daha ayrıntılı incelenen aşağıdaki fonksiyonu buldu;
Bu fonksiyonun aksiyomatik bir karakterizasyonu, Gronau 2004'te fonksiyonel denklemi karşılayan benzersiz fonksiyon olarak verilmiştir.
başlangıç koşulu ve hem bağımsız değişken (argüman) hem de modülde monotonluk; alternatif koşullar ve zayıflamalar da burada incelenir. Alternatif bir türetme, Heuvers, Moak & Boursaw 2000'de verilmiştir.
Davis'in orjine zıt yönde uzanan Theodorus Sarmalının sürekli formunun çözümsel uzanımı Waldvogel 2009'de verilmiştir.
Şekilde, orijinal (ayrık) Theodorus spiralinin düğümleri küçük yeşil daireler olarak gösterilmiştir. Mavi olanlar, spiralin ters yönünde eklenenlerdir.
Şekilde yalnızca kutupsal (polar) yarıçapının tam sayı değerine sahip düğümleri numaralandırılmıştır. Koordinat başlangıcındaki kesikli çizgi ile gösterilen çember, noktasındaki eğrilik çemberidir.
Ayrıca bakınız
- Fermat sarmalı
- Spiraller listesi
Notlar
- Hahn, Harry K. "The Ordered Distribution of Natural Numbers on the Square Root Spiral". arXiv:0712.2184 $2.
- Nahin, Paul J. (1998), An Imaginary Tale: The Story of [the Square Root of Minus One], Princeton University Press, s. 33, ISBN 0-691-02795-1
- Plato; Dyde, Samuel Walters (1899), The Theaetetus of Plato, J. Maclehose, ss. 86-87.
- Long, Kate. "A Lesson on The Root Spiral". 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2008.
- Erich Teuffel, Eine Eigenschaft der Quadratwurzelschnecke, Math.-Phys. Semesterber. 6 (1958), ss. 148-152.
- Hahn, Harry K. (2008). "The distribution of natural numbers divisible by 2, 3, 5, 7, 11, 13, and 17 on the Square Root Spiral". arXiv:0801.4422 $2.
- Leader, J.J. The Generalized Theodorus Iteration (tez), 1990, Brown University
İlave okumalar
- Davis, P. J. (2001), Spirals from Theodorus to Chaos, A K Peters/CRC Press
- Gronau, Detlef (March 2004), "The Spiral of Theodorus", The American Mathematical Monthly, Mathematical Association of America, 111 (3), ss. 230-237, doi:10.2307/4145130, JSTOR 4145130
- Heuvers, J.; Moak, D. S.; Boursaw, B (2000), "The functional equation of the square root spiral", T. M. Rassias (Ed.), Functional Equations and Inequalities, ss. 111-117
- Waldvogel, Jörg (2009), Analytic Continuation of the Theodorus Spiral (PDF), 23 Şubat 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 11 Eylül 2020