Susuz, Şavşat

Köyün eski adı Gurnateli'dir. Bu ad Türkçeye Gurnatil (قورناتیل) olarak girmiştir.[1] Gurnateli’de bir manastırın ana kilisesi ile köy kiliselerinin varlığı köyün eski bir yerleşme olduğuna işaret etmektedir. Grigol Hantsteli’nin Yaşamı (10. yüzyıl) adlı yazmada geçen Gunatle’nin de Gurnateli olduğuna dair görüşler vardır.[2] Gurnateli’nin de içinde yer aldığı Tao-Klarceti bölgesi Gürcü yönetimi altındayken 16. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlıların eline geçti.

Uzun süren Osmanlı yönetiminden sonra Gurnateli’yi 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Ruslar ele geçirdi. Rus idaresinin Gurnateli (Гурнатель) olarak kaydettiği köy Batum oblastı içinde Artvin sancağına (okrug) bağlı Şavşat-İmerhevi kazasında (uçastok) yer alıyordu. Satlel-Rabat nahiyesinin bir köyü olan Guraneteli'de 58 kişi yaşıyordu.[3]

I. Dünya Savaşı sırasında Rusya’nın bölgeden çekilmesinin ardında Gurnateli bir süre Gürcistan sınırları içinde kaldı. Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgal etmesinin ardından 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması'yla yeniden Türkiye'ye bırakıldı.[4] 1922 nüfus cetveline göre Gurnateli’de 13 hanede 128 kişi yaşıyordu.[5] Gurnateli’nin adı 1925’te Susuz olarak değiştirildi. Ertesi yılki nüfus tahririne göre köyün nüfusu 13 hanede yaşayan 121 kişiden oluşuyordu.[6]

Gunateli'de Kokoşauri mahallesinden 3–4 km uzaklıkta bulunan manastırın ana kilisesi büyük bir olasılıkla tek nefli bir yapıydı. 1904 yılında bölgeyi gezen Nikolay Marr, o tarihte büyük ölçüde yıkık olan bu kiliseyi görmüştü.[7] Gurnateli’de ayrıca üç köy kilisesi bulunuyordu. Bu kiliselerden ikisinin tek nefli yapılar olduğu tahmin edilmektedir. Bu iki yapıdan geriye sadece yıkıntılar kalmıştır. Velta ile Kokoşauri arasında inşa edilmiş olan üçüncü köy kilisesinden ise geriye hiçbir şey kalmamıştır.[8]

Artvin kenti 77 km, Şavşat kasabasına 6 km uzaklıktadır.

• Yerelnet