Muhteşem Yüzyıl

Muhteşem Yüzyıl ilk sezonuyla, Antalya Televizyon Ödülleri'ne 12 dalda aday gösterilmiş ve "En İyi Drama Dizisi", "En İyi Drama Erkek Oyuncu" dâhil 4 dalda ödülün sahibi olmuştur. Okan Yalabık, "En İyi Drama Erkek Oyuncu" seçilmiştir. Dizi ikinci sezonuyla, ilk sezonuna oranla daha fazla ödüle layık görülmüştür. O yıl üçüncüsü düzenlenen Antalya Televizyon Ödülleri'nde 8 dalda aday gösterilmiş, "En İyi Dönem Dizisi" ve "En İyi Senaryo" ödüllerini kazanmıştır. 39. Altın Kelebek Ödülleri'nde ise "En İyi Drama Dizisi" ödülü verilmiş, oyuncu Meryem Uzerli ise "En İyi Drama Kadın Oyuncu" ödülünün sahibi olmuştur.

Dizi daha yayınlanmadan fragmanlardan yola çıkılarak birçok eleştiri almıştır. RTÜK'ün yaptığı açıklamaya göre üç hafta içinde 2010 yılının toplam televizyon şikâyetinden daha fazla kez şikâyet edilmiştir. Saadet Partisi, Büyük Birlik Partisi ve Alperen Ocakları mensupları yaptıkları eylem ve basın açıklamasında diziyi protesto ettiklerini açıklamışlardır.[7] Dizi bazı muhafazakâr ve milliyetçi kesimler tarafından Kanuni Sultan Süleyman'ı zevk ve sefa düşkünü olarak gösterildiği gerekçesiyle suçlanmaktadır. Başbakan Yardımcısı ve Devlet Bakanı Bülent Arınç da dizi hakkında yasal işlem başlatmıştır.[8] Bunun üzerine dizi 3984 sayılı yasanın 4. maddesine dayanarak yayınların toplumun millî ve manevi değerlerine aykırı olmamasına ilişkin yasayla RTÜK'ten uyarı almıştır.[9]

Ayrıca, dizi içerdiği birçok tarihsel hatayla da gündeme gelmektedir.[10] Oturma düzeni, yiyecekler, giysiler ve mobilyalar gibi detaylar konusunun uzmanları tarafından incelenmiş ve yanlışlıklar açıklanmıştır.[11]

New York Üniversitesi'nden Osmanlı çalışmaları profesörü Leslie Peirce ise Osmanlı kaynaklarında harem ile ilgili detaylı bilgiler bulunmadığını ve bu nedenle yapımın tarihî gerçekliklere uyması açısından makul bir senaryo yazılması gerektiğini belirtmiştir.[12] Dizi, Hollywood yönetmeni Randal Kleiser tarafındansa "uluslararası düzeyde bir iş, yurtdışına pazarlanabilir" şeklinde yorumlanmıştır.[13] Mahboub Amrahy 2013 yılında Star TV'den yayınlanan Muhteşem Yüzyıl dizisine 'Safevi Devletini Fars devleti olarak sunduğundan dolayı soruşturma açmıştı.[14]. Bosna-Hersek'in günlük gazetelerinden Dnevni Avaz'da, Osmanlı'nın kötü fotoğrafı başlığıyla verilen haberin dizideki yanlışlıklar isimli bölümünde, "saraydaki kadınların giysilerinin 19. yüzyılda Fransa'daki moda olduğu, sultanın pantolon giydiği ve Kanuni Süleyman'ın padişah olduğunda 41 yaşında değil, 26 yaşında olduğu belirtilmiştir. Saraybosna Tarih Kurumu Araştırma Görevlisi Sedad Beşliya ise, "dizinin tarihi olayları hatalı bir şekilde gösterdiğini" belirtmiştir. Ünlü yönetmen Suleyman Kupusoviç ise, filmin ucuz Hollywood yapımlarına benzediğini belirtmiştir.[15]

Sırbistan ve Karadağ'da da gösterilen dizi, ülkedeki radikal Sırp kesimlerin tepki almıştır.[15]

Bazı yazar ve eleştirmenler dizide konunun geçtiği zaman dilimine (1520-1566) kronolojik açıdan uyumsuzluk gösteren bazı sahnelerin yer aldığını yani dizide anakronizm yapıldığını saptamış ve bunları örnekleriyle yazmışlardır. Bu zaman-bozum hatalarından bazıları şunlardır:

• Pargalı İbrahim Paşa birçok sahnede masa başında çalışırken gösterilmiştir. Oysa masa kullanma adabı Abdülmecid’in (1823-1861) saltanatı döneminde Osmanlı sarayına yerleşmiştir.[16]
• Saray mutfağında aşçı yamağı domates doğrarken gösterilmiştir. Oysa anavatanı Güney ve Orta Amerika olan bu meyve Kristof Kolomb'un Amerika'yı keşfinden sonra Avrupa'ya taşınmış ve yetiştirilmeye başlamıştır. Domatesin Osmanlı topraklarına girişi ise 1835'ten sonradır.[16]
• Daha önceki isimleri Kara Amid ve Amidiye olan Diyarbakır'dan Muhteşem Yüzyıl'da "Diyarbakır" diye bahsedilmiştir.[17] Oysa bu bölgenin adı dizinin geçtiği dönemde Diyar-ı Bekr idi.[18]
• Dizinin geçtiği dönemde adı Saruhan olan sancaktan bazen Manisa diye bahsedilmiştir.
• Kanuni Sultan Süleyman’ın Şehzade Mustafa'yı ziyaret için gittiği Manisa Sarayı’nda yerlerde parke olduğu gözükmektedir.[19] Fakat parke (parquet de menuiserie) ilk kez 1684'te Versailles Sarayı'nda ortaya çıkmıştır.[20]
• Dizinin 17. ve ona takiben birkaç bölümünde, kafeste iki muhabbet kuşu gösterilmektedir. Ama bu papağan türü, ilk 1840 yılında Avustralya'dan Avrupa'ya getirilmiştir. Hatta dizideki muhabbet kuşlarının renk değişimleri, daha da sonra esirlikteki yetiştirmelerle meydane gelmişlerdir.