İslam'da peygamberler ve elçiler

Kur'an'da Ahkaf Suresi'nin 35. ayetinde yer alan,[1] hayatı zorlukla, çileyle geçen peygamberler için kullanılmış özel bir ifadedir.

Bu peygamberlerin hangisi olduğu konusunda el-Bağavî ve başka din bilginlerinin İbn Abbas ve Katade’den naklettiği 2 ayet vardır. Bunlar:

1. "Hani Biz peygamberlerden senden, Nuh’tan, İbrahim’den, Musa’dan ve Meryem oğlu İsa’dan ahidlerini almıştık." (Ahzab Suresi, 33/7)
2. "O, ‘dini dosdoğru tutun, onda ayrılığa düşmeyin’ diye dinden Nuh’a tavsiye ettiğimizi, İbrahim, Musa ve İsa’ya tavsiye ettiğimizi size de şeriat yaptı." (Şura Suresi, 42/13)

Bu iki ayetten yola çıkan alimler Ulu'l azm peygamberlerin ayetlerde ismi geçen;

• Nuh,
• İbrahim,
• Musa,
• İsa ve
• Muhammed peygamberler olduğuna karar vermişlerdir.

Kur'an’da adı geçen peygamberlerin ilki Âdem, sonuncusu ise Muhammed'dir. Bu ikisi arasında sayısı bazı hadis kaynaklarına göre 124 bin olan başka peygamberlerden de bahsedilir. Ancak bu Peygamberlerden 25 tanesi Kur'an'da yer almaktadır. "Ey Muhammed! And olsun, senden önce de birçok peygamber gönderdik. Sana onların kimini anlattık, kimini de anlatmadık." (Mümin suresi: 78)

Kur'an'da adı geçenlerin kronolojik sırasıyla isimleri ve kendileriyle ilgili inançlar şöyledir:

1. Âdem, Kur'an’da adı 25 defa geçmektedir. İlk insan, ilk peygamber, ilk örtünen, toprağı ilk işleyendir. Allah onun cesedini topraktan, sonra da kendisine eş olsun diye Havva’yı yarattı. Kendisine kitap olarak 10 sayfa suhuf verilmiştir.
2. İdris, Kur’an’da adı 2 defa geçmektedir. Astronomi ve matematikle ilk uğraşan, ilk defa iğne ile dikiş diken ve elbise yaparak giyen, ölçü ve tartı aletlerini ilk defa kullanan, ilk yazı yazanın O olduğu rivayet edilir. Kendisine 30 sayfalık suhuf indirilmiştir.
3. Nuh, Kur’an’da adı 43 defa geçmektedir. Kur’an’ın 71. suresi onun adını taşımaktadır. Kavminden kendisine çok az kişi iman etmiştir. Karısı ve çocuklarından biri de iman etmeyenler arasındadır. Nuh tufanından sonra yeni bir nesil yaratılmıştır.
4. Hud, Kur’an’da adı 10 defa geçmektedir. Kur’an’ın 11. suresi onun adını taşımaktadır. Yaşadıkları yer olan İrem şehrinde, yüksek binalar inşa etme yarışına girmiş Âd Kavmine gönderilmiştir. Ticaretle uğraşmıştır.
5. Salih, Kur’an’da adı 8 defa geçmektedir. Dağları ve yüksek kayaları oyarak inşa ettikleri görkemli evlerle ünlü Semud kavmine gönderilmiştir. Semudlular kendilerine denemek için gönderilen Salih’in devesini öldürdüler. Ticaretle uğraşmıştır.
6. İbrahim, Kur’an’da adı 69 defa geçmektedir. Kur’anın 14. suresi onun adını taşımaktadır. Oğlu İsmail ile birlikte Kâbe’yi inşa etmiştir. Çok misafirperver biriydi. Kurban kesmeyi bize o öğretmiştir. Kendisine 10 sayfalık kitap verilmiştir. Babil hükümdarı Nemrut tarafından ateşe atılmış, ateş kendisini yakmamıştır. Halilullah yani Allah'ın dostu olarak anılır.
7. Lût, Kur’an’da adı 27 defa geçmektedir. İbrahim’e iman eden ilk kişidir, onunla birlikte hicret edenlerdendir. Sodom ve Gomora şehirlerinde yaşayan Lut Kavmine peygamber olarak gönderilmiştir.
8. İsmail, Kur’an’da adı 12 defa geçmektedir. Çobanlık yapmıştır. Babası İbrahim ile birlikte Kâbe’yi inşa etmiştir. Hacla ilgili pek çok merasim ve kurban kesme konularında İbrahim ile birlikte Müslümanlara örnek olmuştur. Son peygamber Muhammed onun soyundan gelmektedir.
9. İshak, Kur’an’da adı 15 defa geçmektedir. İbrahim’in oğludur. Muhammed haricinde Kur’an’da adı geçip de kendisinden sonra gelen bütün peygamberlerin atasıdır.
10. Yakup, Kur’an’da adı 16 defa geçmektedir. İbrahim’in torunu, İshak'ın oğludur. Evlat acısı ile evlat ihaneti ile imtihan edilmiştir. Oğlu Yusuf’un acısı dolayısıyla gözleri kapanmış, sonra ona kavuşmasıyla yeniden açılmıştır. Mısır’a gitmeden önce Filistin civarında peygamberlik yapmıştır. Diğer ismi İsrail’dir. İsrailoğulları onun 12 oğlundan türemiştir.
11. Yusuf, Kur’an’da adı 27 defa geçmektedir. Kur’an’ın 12. suresi onun adını taşımaktadır. Yakub’un 12 oğlundan en çok sevdiği oğludur. Kardeşleri kendisini kıskanmışlar, kuyuya atmışlardır. Kendisine rüyaları yorumlama yeteneği verilmiştir. Bu bilgi ve yeteneği sayesinde Mısır’a yönetici olmuştur. Kur’an’da toplu olarak bir sürede, baştan sona anlatılan tek kıssa onunkidir. Bu kıssa Kur’an’da “kıssaların güzeli” olarak nitelenmiştir.
12. Eyyub, Kur’an’da adı 4 defa geçmektedir. Çok ağır bir hastalık geçirmiş, sabrıyla sembol olmuştur.
13. Şuayb, Kur’an’da 11 defa geçmektedir. Hitabet yeteneğinden ötürü “Peygamberlerin Hatibi” olarak anılmıştır. Ölçü ve tartıda hile yapan Medyen ve Eyke halkına gönderilmiştir. Kızlarından biriyle Musa evlenmiştir.
14. Musa, Kur’an’da adı 136 defa geçmektedir. Kur’an’da kendisinden ve mücadelesinden en çok bahsedilen peygamberdir. Şuayb’ın damadıdır. İsrailoğulları’na peygamber olarak gönderilmiştir. İsrailoğulları onun önderliğinde Mısır’dan çıkmışlardır. Kendisine Tevrat verilmiştir.
15. Harun, Kur’an’da adı 20 defa geçmektedir. Musa’nın kardeşidir. Onun yardımcısı olarak görevlendirilmiştir. Musa Medyen’den Mısır’a dönünce Harun’a Allah’ın buyruklarını iletmiş, o da bunları kabul ederek Musa’ya yardımcı olmuştur. Güzel konuşması ve hitabet yeteneği, en güçlü özelliğidir.
16. Davud, Kur’an’da adı 16 defa geçmektedir. Sesi o kadar güzeldi ki sesine dağlar ve kuşlar eşlik ederdi. Önceleri Tâlût’un ordusunda bir asker olarak savaşmış, daha sonra Allah’ın kendisine verdiği peygamberlik ve hükümdarlıkla birlikte İsrailoğullarına kral olmuştur. Demirciydi. Kendisine Zebur verilmiştir.
17. Süleyman, Kur’an’da adı 17 defa geçmektedir. Babası Davud’dur. Babasının ölümünden sonra onun yerine hükümdar olmuştur. Hayvanlarla ve cinlerle konuşabilme yeteneğine sahip olduğuna ve emrinde onları çalıştırdığına inanılır.
18. Zülkifl, Kur’an’da adı 2 defa geçmektedir. Eyyub’un oğludur. Sabreden, Allah’ın rahmetine ulaşan ve Salihlerden olduğu bildirilen peygamberlerdendir.
19. Yunus, Kur’an’da adı 4 defa geçmektedir. Kur’an’ın 10. suresi onun adını taşımaktadır. Asurluların başkenti olan Ninova halkına peygamber olarak görevlendirilmiştir. Bir yunus tarafından yutulmuş ama daha sonra bu balık tarafından karaya çıkarılmıştır.
20. İlyas, Kur’an’da adı 3 defa geçmektedir. İsrailoğullarından Ba’l' a tapan topluma peygamber olarak gönderilmiştir.
21. Elyesa, Kur’an’da adı 2 defa geçmektedir. İlyas’a yardımcı olarak gönderilmiştir.
22. Zekeriyâ, Kur’an’da adı 7 defa geçmektedir. Süleyman'ın soyundandır. Kudüs’te Meryem’in himayesini üstlenmiş, ona koruyuculuk yapmıştır. İsrailoğulları tarafından şehit edilmiştir.
23. Yahya, Kur’an’da adı 5 defa geçmektedir. Zekeriyya’nın oğludur. Adı daha önce hiç kullanılmamış bir isimdir ve Allah tarafından konulmuştur. İsa’nın müjdecisidir.
24. İsa, Kur’an’da adı 25 defa geçmektedir. Allah'ın mucizesi eseri babasız olarak doğmuştur. Daha beşikteyken konuşmuştur. Ölüleri diriltmiş, hastaları ve körleri iyileştirmiştir. Onun doğduğu sene miladi takvimin başlangıcı kabul edilir. Mesleği marangozluktu. Kendisine İncil verilmiştir.
25. Muhammed, Kur’an’da adı 4 defa geçmektedir. Kur’an’ın 47. suresi onun adını taşımaktadır. Son peygamberdir. Bütün insanlığa gönderilmiştir. Kendisine Kur’an verilmiştir.

Aşağıdaki tablo Kur'an ayetlerinde adı geçen peygamber (nebi) ve resulleri göstermektedir. Ayrıca peygamberlerin kitaplarına, halkına ve kendi şeriat kanunları olanlarına referansdır.

İsim	Nebi (Peygamber)	Resul (Elçi)	İmam (Lider)	Kitap	Halk	Şeriat (Tanrısal yasa)
Adem	Peygamber			10 Suhuf [2]
İdris	Peygamber [3]			30 Suhuf [2]
Nuh	Peygamber [4]	Elçi [5]			Nuh'un halkı[6]	Şeriat [7]
Hud		Elçi [8]			Ad [9]
Salih		Elçi [10]			Semud [11]
İbrahim	Peygamber [12]	Elçi [13]	İmam [14]	10 Suhuf [15]	İbrahim'in halkı [16]	Şeriat [7]
Lut	Peygamber [4]	Elçi [17]			Sodom ve Gomera [18]
İsmail	Peygamber [19]	Elçi [19]
İshak	Peygamber [20]		İmam [21]		İsrailoğulları
Yakub	Peygamber [20]		İmam [21]		İsrailoğulları
Yusuf	Peygamber [4]				İsrailoğulları
Eyyub	Peygamber [4]
Şuayb		Elçi [22]			Medyen [23], Eyke [24]
Musa	Peygamber [25]	Elçi [25]		Musa'nın kitapları [26] (Tevrat)	Firavun [27]	Şeriat [7]
Harun	Peygamber [28]				İsrailoğulları
Zülkifl	Peygamber[4]				İsrailoğulları
Davud	Peygamber [4]			Zebur [29]	İsrailoğulları
Süleyman	Peygamber [4]				İsrailoğulları
İlyas	Peygamber [4]	Elçi [30]			İsrailoğullarından Ba’l kavmi[31]
Elyesa	Peygamber [4]				İsrailoğullarından Ba’l kavmi
Yunus	Peygamber [4]	Elçi [32]			Ninova halkı [33]
Zekeriya	Peygamber [4]				İsrailoğulları
Yahya	Peygamber [34]				İsrailoğulları
İsa	Peygamber [35]	Elçi [36]		İncil [37] (Gospel)	İsrailoğulları [38]	Şeriat [7]
Muhammed	Peygamber [39]	Elçi [39]		Kur'an [40]	Tüm insanlık [41]	Şeriat [7]