Harun Reşid

Önceki halife ve Harun Reşid'in ağabeyi olan Hadi, halefi olarak oğlu Cafer'in veliahdlığını ilan etmiş ve bunu Harun Reşid'e kabul ettirip onun Abbasi devleti batı eyaletleri genel valiliğinden ayrılmasına neden olmuştu. Harun Reşid, ağabeyinin 786'da ölümünden sonra halifeliğe gelir gelmez, yeğeni Cafer'i kendisine biat etmeye zorlamış ve oğlu Memun'u veliaht şehzade olarak tayin etmiştir.

Tahta geçtiği gün, bir Fars kölesi olan cariyesi Meracil'den olma ilk oğlu Abdullah dünyaya gelmiştir. Halife Reşid bu doğumu iyi bir işaret olarak nitelendirerek Abdullah'a, El-Memun lakabını vermiş ve oğlu Memun'u veliaht şehzade olarak ilan etmiştir. Bunun sonucunda kardeşi Hadi'nin oğlu Cafer sanki siyaset sahnesinden çekilmiştir. Bir süre sonra hanımlarından Zübeyde Bint Cafer'den ikinci oğlu Muhammed El-Emin doğmuştur. Fakat Memun'un annesinin bir cariye iken, Emin'in annesinin (Zübeyde) Farsli asilzade kızı olması dolayısıyla ve bundan annesi ve yandaşlarının hoşnut olmaması sebebi ile fikrini değiştirerek 802'de henüz beş yaşını tamamlamamış olan El-Emin'i veliaht tayin etti. Daha sonra iki oğlu arasında şöyle bir paylaşım yaptı: Emin, veliahd olarak İmparatorluğun batısına (Irak ve Suriye) genel vali olarak hükmedecek, Memun ise tertipte ikinci sırada gelerek Abbasi ülkesinin doğusuna (Horasan)'a genel vali olacaktı.

Behlül Dânâ (Divane) adıyla bilinen büyük bir zat ise Halife Harun Reşid zamanında yaşamış, halifenin hep yanında olmuştur.

Zübeyde bint Cafer Harun Reşid'le 781 yılında evlendi. Zamanının politik alanda en güçlü kadını olarak ün yaptı. Zübeyde, halife Mansur'un torunu ve Harun Reşid'in kuzeni idi.

8. İmam Ali Er-Rıza Hicri 148 yılının Zilkade ayının 11. günü Medine'de İmam Musa al-Kazim'ın evinde doğmuştur. İmamlığı babasından devralmıştır.

Ehlullahtan Behlûl Dânâ, bir gün halife Harun Reşit ile karşılaşır. Kendisini tanıyan hükümdar, bu zata: "–Ey Behlûl! Nereden geliyorsun böyle?” diye sorar. O, hiç düşünmeden: "–Cehennemden geliyorum” cevabını verir. Harun Reşit, şaşırarak tekrar sorar: "–Ne işin vardı orada?" Behlûl Dânâ anlatır: "–Efendim; ateş lâzım olmuştu. Cehenneme gideyim de biraz isteyim dedim. Fakat oradaki memur bana "–Burada ateş yoktur” dedi. "–Nasıl olur, Cehennem ateş yeri değil mi?” diye sorunca: "–Evet; gerçekten burada ateş yoktur. Her gelen, ateşini Dünyadan getirir» cevabını verdi.” Dehşete kapılan Harun Reşit büyük bir üzüntüyle sordu: "–Behlûl! Ne yapayım ki, oraya ateş götürmeyeyim?” Behlûl Dânâ, hızla uzaklaşırken haykırdı: "–Adâlet! Adâlet! Adâlet!

Harun Reşid iki defa evlilik yapmıştir. Eşlerinin isimleri :

• Zübeyde bint Cafer
• 'Umm-ul-Aziz'dir.

Hareminde yaklaşık 2.000 sayıda kadın cariye bulunduğu bildirilir.

Harun Reşid'in onbiri cariyelerden olan, on üç oğlu ve dört kızı bulunmaktaydıı [4]. Tabari bunlardan şunların adını vermektedir:

1. Ebu Abbâs Abdallah: 813-833 döneminde Memun adı ile Abbasi Halifesi.
2. Ebû Abdallah Muhammed: Eşi "Zübeyde"'nin tek oğlu ve 809-813 döneminde Emin adı ile Abbasi Halifesi.
3. Kasım Muteman: Halife Memun tarafından vâris ve veliaht seçilmiştir.
4. Alî: 'Umm-ul-Aziz'in tek oğlu.
5. Sâlih
6. Ebu İshak Muhammed: 833-842 döneminde Mutasım adı ile Abbasi halifesi.
7. Ebu İsa Muhammed
8. Ebu Yakub Muhammed
9. Ebu Abbas Muhammed
10. Ebu Süleyman Muhammed
11. Ebu Ali Muhammed
12. Ebu Ahmed Muhammed
13. ?

• 763: 17 Mart'ta Harun'un doğumu; babası Halife Mehdi ve annesi bir Yemenli cariye Hayzuran.
• 780: Harun Bizans İmparatorluğu'na yapılan bir askerî seferin komutanı.
• 782: Harun Bizans İmparatorluğu'na yapılan ve ta Boğaziçi kıyılarına erişen bir askerî seferin komutanı. Bizans ile Abbasiler arasında bir barış antlaşması imzalanması. Bunun şartları Abbasiler lehine. Harun bir şeref unvanı olan "Reşid" lakabını alması. Tunus, Mısır, Suriye, Ermenistan ve Azerbaycan eyaletlerine vali tayin edilmesi. Halifelik tahtı vârisi olarak ikinci sıra verilmesi ve görevlerden çekilmesi.
• 786: 14 Eylül'de Harun'un ağabeyi olan Halife Hadi'nin Musul'da gizemli bir şekilde ölmesi. Bu ölüme anneleri Hayzuran'ın neden olduğu söylentilerinin yayılması. Harun'un halifelik tahtına geçmesi. Yahya Bermaki'nin Başvezir olarak atanması. Annesi Hayruzan'ın devlet politikasında etkili olması.
• 789: Annesi Hayruzan'ın ölmesi. Harun'un daha fazla iktidar gücü eline geçirmesi.
• 791: Harun'un Bizans İmparatorluğu üzerine savaş açıp askerî sefer başlatması.
• 795: Şiilerin isyanlarını önlemek amacıyla, günün Şii imamı Musa el-Kazım'ın tutuklanması.
• 796: Harun'un halifelik ikematgahının ve devlet bürokrasisinin Bağdad'dan alıp, Rakka şehrine yerleştirmesi.
• 799: Harun'un Sindi bin Sahik adlı bir suikastçıya verdiği emirle, dört yıldır tutuklu bulunan Şiilerin 7. İmamı olan Musa el-Kazım'ı tutuklu bulunduğu hapishanede zehirletip öldürtmesi.
• 800: Harun'un "İbrahim bin Aglebi"yi Tunus'a vali olarak ataması. Merkezî devlete büyük kazançlar sağlaması karşılığı onu Tunus'ta yarı-özerk hükümdar olarak kabul etmesi.
• 802: Harun Şarlman'a bir diplomatik hediye olarak iki tane beyaz fil (albino) göndermesi.
• 803: Harun'un Arap orduları Bizans İmparatoru I. Nikeforos'u "Krasos Savaşı"nda yenilgiye uğratması.
• 805: Harun'un Arap donanması ile ordusunun Kıbrıs'a çıkıp adayı işgal etmeleri.
• 809: Kıbrıs'ta isyan eden "Abdurrahman ad-Dakil"e karşı donanma ve ordu ile 5 sefer tertip edilmesi. Mescid-i Nebevi'de namaz kılmakta iken suikastçı "Ali an-Zabun" tarafından hücuma uğrayıp gözlerinden yara alması. 30 Kasım'da, bu suikasttan bir gün sonra, yaraları dolayısıyla ölmesi.

• Quest for Glory II adlı bilgisayar oyununda Hero adlı oyun kahramanını evlat olarak kabul eden sultanın adı Hārūn ar-Rasīd'dir. Harun cok kere Shaeipir sokaklarında "Şair Ömer" adı ile hitabet/kehanet yapar olarak görülmektedir.
• Civilization V adlı strateji oyununda Arap halkının lideridir.