II. Mutazıd

II. Mû'tezîd Tam Adı: Ebû’l-Feth Dâvud "el-Mû`tadid bi’l-Lâh es-Sânî" (ö. 1441) 67. İslam Halifesi.

Abbasi hanedanına mensuptur. 1414-1441 yılları arasında Kahire'de Memlük Devleti'nin koruması altında halifelik yapmıştır. Babası Abbasi bürokrasisinde güçlü ne nüfuzlu bir kimseydi. Annesi ise bir Rum'dur. Babası muvaffak Billah ile birlikte basraya askeri bir harekât sonucu giderler ve buradaki isyanları bastırırlar. Mutazıd Irak ve Suriye topraklarına hâkim olunca Tolunoğulları hükümdarı ordusuyla Mutazıd'ın kontrolündeki Abbasi güçleriyle muharebeye girer. Babası muvaffak Billah'ın ölümünden sonra kandisine ikinci veliaht olarak biat edilmiştir. İdari yönetimin zayıfladığı ve ekonomik olarak devletin kasasının boşaldığı bir dönemde iktidara gelir. Yönetime gelir gelmez de babasının yardımcılığını yapan Ubeydullah Bin Süleyman'ı vezir olarak göreve getirir. Tolunoğulları hükümdarı ile Mutazıd arasındaki savaştan epey yıpranan Tolunoğulları, Mutazıd'a ikramlarda bulunurlar ve mutazıd da onlara aynı şekilde karşılık verir. Mutazıd, Mısır'da belli bir bölgeyi Tolunoğullarına bırakır ve Toluhoğulları hükümdarının kızıyla evlenir.

İran ve Azerbaycan'da yaşayan bazı toplulukların isyanları sonucu münasebetleri bozulması dolayısıyla o bölgelere abbasi valileri tayin etti. Bazı bölgelerdeki karışıklıklar sebebiyle şii ayaklanmalarına zemin oluştu. Bölgedeki güçlü kimselerin etrafında toplananların ayaklanmalarıyla Mutazıd'ın gönderdiği bir kaç birlik yenilgiye uğradı. Bu olaylardan bir kaç yıl sonra hayata gözlerini yumdu. Mutazıd yönetim, bürokrasi gibi alanlardaki Türklerin etkinliğini kırmaya çalışmıştır. Ölümünden sonra çocukları hilafeti geçmiş ve kendilerine biat ettirmişlerdir.