Birinci Gazze Muharebesi

Birinci Gazze Muharebesi I. Dünya Savaşı sırasında Filistin'in güneyinde gerçekleşmiş bir muharebedir. Büyük Britanya güçleri sekiz aylık zorlu bir mücadelenin ardından Osmanlı kuvvetlerini Sina Yarımadası'ndan püskürtmüşlerdi. Britanya'nın bir sonraki hedefi Filistin içlerine doğru ilerleyerek Mezopotamya ve Arap Yarımadası'ndaki Osmanlı güçlerinin arasındaki bağlantıyı kesmekti. Bunun için ilk adım Gazze'nin ele geçirilmesiydi.

1. Gazze Muharebesi
Sina ve Filistin Cephesi
Tarih26 Mart 1917
Bölge
Gazze, güney Filistin
Sonuç Osmanlı zaferi
Taraflar
Osmanlı İmparatorluğu
Alman İmparatorluğu
Avusturya-Macaristan İmparatorluğu

Britanya İmparatorluğu

Komutanlar ve liderler
Ahmet Cemal Paşa
Albay Kress von Kressenstein
Binbaşı Tiller
Yarbay Edip Servet
Albay Mehmet Rüştü
General Archibald Murray
General Charles Dobell
General Philip Chetwode
General Harry Chauvel
Güçler

4. Ordu

  • 1. Kuvve-i Seferiye (22. Kolordu)
    • Tiller/Gazze Grubu
    • 16. Tümen
    • 3. Tümen
    • 3. Süvari Tümeni
    • 300. Tayyare Bölüğü
    • 16 top
Toplam: 15.000

Mısır Seferi Kuvvetleri (EEF)

  • Doğu Kuvveti
    • 52. Tümen
    • 54. Tümen
    • Kraliyet Hecinsüvar Tugayı
    • 5. Kraliyet Hava Filosu
    • Çöl Kolordusu (Desert Column)
      • 53. Tümen
      • Anzak Atlı Piyade Tümeni
      • Kraliyet Atlı Piyade Tümeni
      • 32 top
Toplam: 22.000 (piyade)
Kayıplar
1.400[1]-1.650 (300 ölü, 750 yaralı, 600 kayıp)[2] 3.700-4.000 (523 ölü, 2.932 yaralı, 246 esir)[3]

Muharebe

İlk taarruz, Gazze'nin güneyindeki Osmanlı siperlerine bir İngiliz tümeninin, saat 09.00'da saldırısıyla başlamıştır. Daha doğudan Gazze vadisini geçen İngiliz birlikleri saat 10.00 civarında Gazze'deki Osmanlı birliklerini kuşatmış oldu. Şehirdeki Osmanlı savunması 125. ve 79. Alaylar, 81. Alay'ın 2. Taburu, topçu ve makineli tüfek unsurlarıydı.

Kentteki Osmanlı savunmasının kilit noktası, güneydeki 84 rakımlı tepedir. Tepeye yönelen İngiliz taarruzu, tepeyi almış, Osmanlı karşı taarruzuyla yeniden Osmanlı ordusunun eline geçmiştir. Akşam üstü yenilenen İngiliz taarruzu tepenin yeniden el değiştirmesiyle sonuçlanmıştır.

Kente yönelik İngiliz taarruzları güneydoğudan, doğudan ve kuzeyden tertiplenmiş, kent gün boyu kanlı sokak çatışmalarına sahne olmuştur.

Çevredeki Osmanlı birlikleri öğleden sonra Gazze yönünde yürüyüşe geçmişlerdir. Bir grup kuzeydoğudan, diğer grup ise güneyden Gazze'ye ilerlemiştir. 27 Mart sabahı her iki grup da Gazze'deki İngiliz kuşatmasına taarruz etmiştir. Hemen ardından kentin güney kesiminde savunmada olan Osmanlı birlikleri 84 rakımlı tepeye süngü hücumuna girişip tepeyi işgal ettiler. Saat 11.00 dolaylarında İngiliz kuşatması yarılmıştı. 28 Mart sabahı tüm İngiliz birlikleri geri çekilmişti. Savaş alanlarında kalan 1.500 İngiliz ölüsü, Osmanlı ordusu tarafından gömüldü.

Muharebe Britanya açısından tam bir fiyaskoyla sonuçlanmıştır.

Hava harekatı

Gazze'de İngiliz kuşatması tamamlandığında, kenti savunan birliklerle Tellüşeria'daki Osmanlı komuta merkezi arasındaki temas da kesilmişti. Bu andan itibaren Gazze'yle ilgili tüm bilgi, Ramle'deki 6 keşif uçağından oluşan Osmanlı hava unsurlarınca sağlanmıştır. 300. Paşa Teyyare Bölüğü'nün pilotları, tüm muharebe boyunca keşif uçuşlarını sürdürmüştür.

Kaynakça

  • Türkiye'de Beş Yıl - Liman von Sanders
  1. Kressenstein Baron Kress Von, Türklerle Beraber Süveyş Kanalı’na, Çev. Mazhar Besim Özalpsan, İstanbul, Askeri Matbaa, 1943. s.149-150.
  2. Erickson, Edward J. (2001). Ordered to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War. No. 201 Contributions in Military Studies. Westport Connecticut: Greenwood Press. s.161
  3. Falls, Cyril; G. MacMunn (1930). Military Operations Egypt & Palestine from the Outbreak of War with Germany to June 1917. Official History of the Great War Based on Official Documents by Direction of the Historical Section of the Committee of Imperial Defence. 1. London: HM Stationery Office. s.315-322

Dış bağlantılar

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.