2. Petrus
2. Petrus ya da Petrus'un İkinci Mektubu olarak adlandırılan bu kitap, Yeni Ahit'in katolik mektuplarından birisidir (İkinci Petrus ya da Roma rakamları kullanılarak II. Petrus şeklinde adlandırıldığı da görülebilir). Hristiyanlarca, On İki Havari'den birisi olan Petrus tarafından yazıldığına inanılır. Ancak, Kitab-ı Mukaddes eleştirmeni uzmanlarca Petrus'a ait olduğu kabul edilmez ve sahte metin olarak kabul edilir.[1][2] Mektubun temel odak noktası, okuyucularını yanlış öğretilerden korumak ve onları bu yönde uyarmaktır.
Yeni Ahit |
---|
İnciller |
Matta - Markos - Luka - Yuhanna |
İşler |
Elçilerin İşleri |
Pavlus'un mektupları |
Romalılar · 1. Korintliler |
Katolik mektuplar |
Yakup · 1. Petrus |
Kıyamet |
Vahiy
|
Bu mektupta Mesih'in gelmeyişi karşısında hayal kırıklığına uğrayan bir cemaat tasvir edilmektedir. 1. Selanikliler 4:13-18 ve 1. Korintliler 15:52'den de anlaşılacağı üzere, bu dönemde yaşayan insanlar kıyametin çok yakın bir zamanda geleceğine inanıyorlardı. Bizzat Pavlus, bundan dolayı Mesih'in o hayattayken geleceğine emindir. Tüm bu durumlar göz önünde bulundurulduğunda mektubun yazarı Mesih'in geciktiğini ancak geleceğini, Mesih'in geleceğine inanışın dinin en temel taşlarından biri olduğunu savunmakta ve buna uymayan öğreti yayanları eleştirmektedir.
Yazarı
Mektubun içeriğinde, İsa'nın hayatına bizzat tanık olanlardan Havari Petrus tarafından yazıldığı belirtilmektedir. Eğer 2. Petrus 3:1'de bahsedilen mektup 1. Petrus ise, bu durumda bu mektubun muhataplarının Anadolu'nun çeşitli yerlerindeki kilise cemaatleri olduğu anlaşılmaktadır. [not 1] Mektupta, sahte öğretmenler kınanmakta ve onların hakiki havari geleneklerini bozdukları, bu yüzden de ilahi yargılamaya uğrayacakları dile getirilmektedir. 2. Petrus'ta Tanrı'nın sabırlı olduğu ve İsa'nın ikinci gelişinin henüz gerçekleşmemiş olmasının sebebinin, daha fazla insanın kötü amelleri terkedip kurtuluşa erişmelerini temin etmek olduğu savunulur (2. Petrus 3:3-9). Yazar, Hristiyanların sabırlı olarak İsa'nın ikinci gelişini beklemelerini ve bu arada kutsal metinleri okuyup incelemelerini tavsiye etmektedir.
Metnin ne zaman yazıldığını tespit etmek zor olmaktadır. Eğer metinden yola çıkılacak olursa, MS 65-68 sıralarında yazıldığı sonucuna varılır. Bunun sebebi, Petrus'un MS 68'de Nero tarafından infaz edilmesidir. Ayrıca 2. Petrus 1:14'te yazar, ecelinin yaklaştığını yazmaktadır (2. Petrus 1:14: "ve bilirim ki Rabbimiz İsa Mesihin de bana gösterdiği üzre çadırımın kaldırılması yakındır.").[3] Kitab-ı Mukaddes eleştirel uzmanlarının çoğu, bu metnin Petrus tarafından yazılmadığını ve bu bakımdan sahte metin olduğunu savunmaktadır.[1][2] Mektupta kullanılan dilin 1. Petrus'tan farklı oluşu, mektubun, Yahuda'nın Mektubu'ndan istifade etmiş olması, mektupta ikinci asırda ortaya çıkmış gnostiklere göndermede bulunduğunu îmâ eden ifadeler, parusianın (İsa'nın ikinci gelişi) gerçekleşmemesinden kaynaklanan hayal kırıklığını gidermeye çalışması ve mektubun harici kanıtlardan yoksun olması, bu mektubun Petrus tarafından yazılmadığı ve sahte metin olduğu kanaatini desteklemektedir.[4]
Mektubun yazarının kim olduğu ve ne zaman yazıldığı hususları birbirleri ile sıkı alâka içindedir. Zîra, mektubun yazarının Petrus olması durumunda, mektubun MS 65-67 civarında yazılmış olması gerekmektedir. Mektup, Pavlus'un mektuplarından referans olarak bahsettiği için en azından bütün Pavlus mektuplarından sonraki bir dönemde, Pavlus'un mektuplarının referans verilen bir kaynağa dönüşmüş olduğu bir dönemde yazılmış olması gerekir. Bu yüzden, örneğin, mektupların MS 60'tan önce yazılmış olması imkânsızdır. Buna ek olarak, mektupta Pavlus'un mektupları kutsal metin olarak bahsedilmektedir. Yeni Ahit'te başka hiçbir yerde yer almayan bu tarz bir referans veriş, bu mektubun, Pavlus'un mektuplarının "kutsal metin" olarak idrak edilmeye başlanacak kadar süre geçtikten sonraki bir zamanda yazıldığını ortaya koymaktadır.[5] Kimi uzmanlar, mektubun MS 60 ilâ 130 arasında bir dönemde yazıldığını, büyük olasılıkla 80-90 arasında yazıldığını savunmaktadırlar.[6] Dolayısıyla, bu mektup, Petrus'a izâfe edilmesi durumunda sahte metin kategorisindedir.
Kanonik kabul edilişi
Bu mektubun, kanon statüsü alması, zorluklarla beraber gerçekleşti. Ancak, hiçbir zaman, mektubun yazarının kim olduğu konusundaki şüpheler, kanon statüsünü kesin olarak reddetmeyi doğurmadı.[7] Mektubun yazarının kim olduğu konusunda şüphelerini dile getirdiği bilinen ilk kişi, Origenes'tir (MS 185-254). Bununla beraber, Origenes, neden şüphe duyduğunu açıklamamaktadır. Herhangi bir açıklama yapmamasını, Donald Guthrie, Origenes'in duyduğu bu şüpheleri ciddi şekilde ele almadığına yormaktadır. Kararsız davranmasının sebebi, bu mektubun onun zamanında kanonik hâle gelmiş olması olabilir.[7] Başka bir yerde, Origenes, mektubun Petrus tarafından yazıldığına dair kanaat sahibi olduğunu dile getirir.[8] Origenes'in döneminden önce mektubun kanonik olup olmadığına dair bir kanıt günümüzde mevcut değildir.[9] Havarisel Babaların mektuplarında 2. Petrus'tan alıntı yapılmadığı görülmektedir. Bununla birlikte bazı uzmanlar, İskenderiyeli Klement'in (y. ö. 211), Antakyalı Teofilos'un (y. ö. 183), Atinalı Aristides'in (y. ö. 134), Polikarp'ın (ö. 155) ve Iustinus'un (ö. 165), yazdıkları eserlerde 2. Petrus'tan etkilenmiş olabileceğini kabul etmektedirler.[10][11][12]
Caesarealı Eusebius (y. 275-339), mektubun yazarının kim olduğu ile ilgili şüphelerini dile getirdiği bilinen ilk yazardır (bkz. Antilegomena). Kendisi şüphelerini açıkça dile getirmiş ve çoğunluğun metne sahip çıktığını yazmıştır. Hieronymus'un (y. 346-420) zamanına gelindiğinde, bu mektup çoğunluk tarafından kanonik olarak kabul ediliyordu.[13]
Süryani Hristiyanlığının standart kanonu olan Peşitta'da 2. Petrus'a yer verilmemektedir, dolayısıyla Süryani Hristiyanların 2. Petrus'u kanonik olarak kabul etmedikleri söylenebilir.[14]
İçerik
Hem içerik hem üslup olarak bu mektup, 1. Petrus'tan oldukça farklıdır. Mektubun kendisinde, mektubun yazarının ölümünden az zaman önce yazıldığı yazmaktadır (2. Petrus 1:14). Yazarın kendi ölümünü ilahi ilham ile bilebilmesinin kabul edilmesine veya reddedilişine bağlı olarak, mektubun, yazarının ölümünün öngörüldüğü kısmının mektubun yazarı tarafından kaleme alınıp alınmadığı tartışma konusu olmuştur.[15] Mektupta, Eski Ahit'e on bir gönderme yapılmaktadır. 2. Petrus 3:15-16'da Pavlus'un mektuplarından birisine yapılan referansın 1. Selanikliler 4:13-5:11'e yapıldığı tahmin edilmektedir. Mektupta, Yahuda'nın Mektubuna birçok gönderme yapılmaktadır. Bunlar, 2. Petrus 1:5'te Yahuda 3'e; 2. Petrus 1:12'de Yahuda 5'e; 2. Petrus 2:1'de Yahuda 4'e; 2. Petrus 2:4'te Yahuda 6'ya; 2. Petrus 2:5'te Yahuda 5'e; 2. Petrus 2:6'da Yahuda 7'ye; 2. Petrus 2:10-11'de Yahuda 8-9'a; 2. Petrus 2:12'de Yahuda 10'a; 2. Petrus 2:13-17'de Yahuda 11:13'e; 2. Petrus 2:18'de Yahuda 16'ya; 2. Petrus 3:2'de Yahuda 17'ye; 2. Petrus 3:3'te Yahuda 18'e; 2. Petrus 3:14'te Yahuda 24'e; 2 Petrus 3:18'de Yahuda 25'e atıf yapılmaktadır.[16] Yahuda'nın Mektubu, 2. Petrus'tan çok daha kısa olduğu için, uzmanlar, çeşitli üslup ayrıntılarına bakarak, Yahuda'nın Mektubunun 2. Petrus'un yazımında kullanıldığı kanaatina varmışlardır.[16][17]
2. Petrus 2:4'te Tartaros, düşmüş meleklerin hapsedildiği yer olarak zikredilmektedir. Bu husus daha vurgulu bir şekilde Yahuda 6'da ele alınır. Yahuda 6'da Hanok kitabına atıfta bulunulmaktadır. Richard Buckham'a göre, 2. Petrus 2:4 kısmen Yahuda 6'ya bağlı yazılmış olmakla birlikte, aynı zamanda Yahuda 5-7'de kullanılmış olan nasihat geleneğine uygun bir metindir. Bu nasihat geleneği ayrıca şu metinlerde de görülebilir: Sirak 16:7-10, Şam Belgesi 2:17-3:12, 3. Makabeler 2:4-7, Naftali'nin Ahdi 3:4-5 ve Mişna'da Sanhedrin 10:3.[18]
1:1–2 | Giriş |
1:3–21 | Tanrısal çağrı |
2:1–22 | Yanlış öğreti yayanları kınama |
3:1–16 | İsa'nın ikinci gelişinin gecikmesi |
3:17–18 | Son nasihatler ve bitiriş duası |
Notlar
- Bunun sebebi, 1. Petrus 1:1'de, o mektubun muhatabı olan cemaatlerin adlarının zikredilişidir. 1. Petrus 1:1: "İsa Mesih’in havarisi ben Petrus, Pontus’ta, Galatya’da, Kapadokya’da, Asya ili ve Bitinya’da dağılmış ve oralarda yabancılar gibi yaşayan müminlere selam ederim."
Kaynakça
- Brown 1997, s. 767: 2. Petrus'un sahte oluşu diğer bütün Yeni Ahit kitaplarından daha kesindir.
- Ehrman 2005, s. 31: 2. Petrus'un, eleştirel uzmanların çoğu tarafından Petrus tarafından yazılmadığı, fakat onun takipçilerinden birisi tarafından sahte ad kullanarak yazıldığı kabul edilmektedir.
- Bauckham, Richard; (1983); Word Biblical Commentary, Vol. 50, Jude-2 Peter; Zondervan
- Grant, Robert M. "A Historical Introduction to the New Testament (Chapter 14)" (İngilizce). 10 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2020.
- Dale Martin; 2009; YouTube'da "24. Apocalyptic and Accommodation"; Yale Üniversitesi; Kurstan alıntılar (YouTube videosunda 39:51-42:03 arasında): "Ne yaptığına dikkat edin, Pavlus'un mektuplarına kutsal metin diyor. [...] Fakat, Pavlus, kendisinin kutsal metin yazdığını düşünmüyordu. [...] Bununla birlikte, bu mektubun yazarı Pavlus'un döneminden o kadar uzak düşmüş ki, onun mektuplarından kutsal metnin bir parçası olarak bahsediyor. İşte bu, bu mektubun yazılmasının çok sonradan gerçekleştiğini düşünmemizin bir sebebidir. Erken dönem Hristiyanlıkta, öyle hemen Pavlus'un mektuplarını kanon olarak benimsemezsiniz, çünkü bu mektuplar gerçek fiili durumlar için yazılmıştı, fakat şimdi bu mektupta görüyoruz ki, Pavlus'un mektupları kutsal metin olarak görülmeye başlanmış. Bu yüzden, mektubun yazarının havarilerin ve Pavlus'un dönemlerinden sonraki bir dönemde yaşadığını söyleyebiliriz. [...] Öyle ki bu yazar, Anadolu'nun çeşitli kiliselerinde kutsal metin olarak dolaşımda olan Pavlus'un mektuplarını okumuş. Ayrıca, o sırada dolaşımda olan bazı incillerin de dînî otorite olarak görülüşüne âşinâ olduğunu söyleyebiliriz. Dolayısıyla, bu yazar, söylediğim gibi, çok sonradan, muhtemelen ikinci asırda yaşamıştır."
- Barton & Muddiman 2007, s. 1271
- Guthrie 1990, s. 806
- James 1912, s. xix
- Guthrie 1990, s. 807
- Bigg 1901, s. 202-205
- Picirilli, Robert E. (1988). "Allusions to 2 Peter in the Apostolic Fathers". Journal for the Study of the New Testament. 10 (33). ss. 57-83.
- Wand 1934, s. 141
- Guthrie 1990, s. 808-809
- ܟܬܒܐ ܩܕܝ̈ܫܐ: ܟܬܒܐ ܕܕܝܬܩܐ ܥܛܝܼܩܬܐ ܘ ܚ̇ܕܬܐ. Londra: United Bible Societies. 1979. ss. Table of Contents.
- Davids 2006, s. 126
- Callan, Terrance (2004). "Use of the Letter of Jude by the Second Letter of Peter". Biblica. Cilt 85. ss. 42-64.
- Aune 2003, s. 256
- VanBeek 2000, s. 100-106
Bibliyografya
- Adams, Thomas B. (1990). A Commentary on the Second Epistle General of Second Peter. Soli Deo Gloria Ministries. ISBN 9781877611247.
- Aune, David Edward (2003). The Westminster Dictionary of New Testament and Early Christian Literature and Rhetoric. Westminster John Knox Press. ISBN 0664219179.
- Barton, John; Muddiman, John (2007). The Oxford Bible Commentary. Oxford University Press. ISBN 9780199277186.
- Bigg, Charles (1901). A Critical and Exegetical Commentary on the Epistles of St. Peter and St. Jude. ISBN 0385247672.
- Brown, Raymond E. (1997). An Introduction to the New Testament. Yale University Press. ISBN 0385247672.
- Davids, Peter H. (2006). The Letters of 2 Peter and Jude. Eerdmans Publishing Company.
- Ehrman, Bart D. (2005). Misquoting Jesus: The Story Behind Who Changed the Bible and Why. Harper Collins. ISBN 9780061825149.
- Green, Michael (1987). The Second Epistle of Peter and The Epistle of Jude: An Introduction and Commentary. Wm. B. Eerdmans Publishing. ISBN 9780802800787.
- Guthrie, Donald (1990). New Testament Introduction (4 bas.). Intervarsity Press. ISBN 0830814027.
- James, Montague Rhodes (1912). The Second Epistle General of St. Peter and the General Epistle of St. Jude.
- Leithart, Peter J. (2004). The Promise Of His Appearing: An Exposition Of Second Peter. Canon Press. ISBN 9781591280262.
- Lillie, John (1978). Lectures on the First and Second Epistles of Peter. Klock & Klock Christian Publishers. ISBN 9780865241169.
- Seton, Bernard E. (1985). Meet Pastor Peter: Studies in Peter's Second Epistle. Review and Herald Pub. Association. ISBN 9780828002905.
- VanBeek, Lawrence (2000). "1 Enoch Among Jews and Christians: A Fringe Connection?". Porter, Stanley E.; Pearson, Brook W. R. (Edl.). Christian-Jewish Relations Through the Centuries. Roehampton Papers. ISBN 9781841270906.
- Wand, John William Charles (1934). The General Epistles of St. Peter and St. Jude.
2. Petrus | ||
Önce gelen 1. Petrus |
Kitab-ı Mukaddes kanonu | Sonra gelen 1. Yuhanna |