Meclis-i Mebusan 3. dönem mebusları listesi
1908-1912 Osmanlı Meclis-i Mebusanı veya III. Meclis-i Mebusan, Osmanlı Meclis-ı Umumisi'nin alt kanadı olan Meclis-i Mebusan'ın II. dönemidir. 17 Aralık 1908 - 18 Ocak 1912 tarihleri arasında görev yaptı.
II. Abdülhamid döneminin sonunda, 23 Temmuz 1908’de II. Meşrutiyet'in ilanıyla, aynı yılın Kasım ve Aralık aylarında mebus seçimi yapıldı. Ahrar Fırkası ve İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin katıldığı seçimlerde, İttihat ve Terakki çoğunluğu sağladı ve 17 Aralık 1908’de (Rumî takvime göre 4 Kânunuevvel 1324) 3. Meclisi Mebusan açıldı. Bu Meclis, 31 Mart Olayı ve II. Abdülhamit'in tahttan indirilmesi sonrasında Mayıs 1909’da Kanuni Esasi üzerinde değişiklikler yaparak padişahın ve Ayan Meclisinin yetkilerini daralttı, kendi yetkilerini arttırdı. 1911’de tek bir mebusluğu ilgilendiren, ancak siyasi yankıları yüksek olan bir ara seçim yapıldı.
III. dönem Meclis-i Mebusanı'nda 142 Türk, 60 Arap, 25 Arnavut, 23 Rum, 12 Ermeni (bunlara 4 Taşnak ve 2 Hınçak mensubu dahildi), 5 Yahudi, 4 Bulgar, 3 Sırp, 2 Ulah ve 1 Asuri (Dawud Bey Yusufani, Musul Vilayeti) mebus bulunmaktaydı. İdeolojik altyapısı dönem içinde şekillenmeye devam edecek olan İttihat ve Terakki Fırkası yaklaşık 60 mebusun desteğine sahipti.[1]
Mebuslar
 |  |  |
| Mebuslardan üçü Aristidi Paşa, İsmail Hakkı Paşa ve Mahir Said Bey | ||
| Vilayet | Seçim Bölgesi | Mebus | Etnik Mensubiyeti |
|---|---|---|---|
| Adana | Adana | Abdullah Faik Efendi[2] | Türk |
| Ali Münif Bey[3] | |||
| Cebelibereket | Mehmed Reşid Efendi | ||
| İçel | Hacı Mahmud Bayram Efendi | ||
| Kozan | Boyacıyan Hamparsum Murat Efendi | Ermeni | |
| Mersin | Abdülhalim Bey[4] | Türk | |
| Arif Hikmet Bey[5] | |||
| Ankara | Ankara | Hacı Mustafa Efendi | |
| Kasım Nuri Efendi | |||
| Mahir Sait Bey | |||
| Talat Bey | |||
| Çorum | Ali Osman Efendi | ||
| Mehmet Münir Bey | |||
| Kayseri | Hacı Kasım Efendi | ||
| İmamzade Ömer Mümtaz Bey | |||
| Kırşehir | Ali Rıza Bey | ||
| Mahmut Mahir Efendi | |||
| Bozok | Edip Bey | ||
| Hayrullah Efendi | |||
| Aydın | Aydın | İsmail Sıtkı Bey[6] | |
| Hacı Süleyman Efendi[7] | |||
| Ubeydullah Efendi | |||
| Denizli | Ahmed Muhip Efendi | ||
| Fraşarlı Gani Bey | Arnavut | ||
| İzmir | Aristidi Paşa[8] | Rum | |
| Emanuel Emanuelidi Efendi[9] | |||
| İstepan Efendi | |||
| Mehmet Sait Efendi | Türk | ||
| Nesim Mazliyah Efendi | Yahudi | ||
| Pavli Karolidi Efendi | Rum | ||
| Seyid Bey | Türk | ||
| Menteşe | Halil Bey | ||
| Hamza Hayati Bey | |||
| Saruhan | Haydar Bey | ||
| İlhami Bey | |||
| Mansurîzade Sait Bey | |||
| Tokadîzade Şekip Bey | |||
| Bağdat | Bağdat | Hacı Ali Efendi | |
| Babanzade İsmail Hakkı Bey | |||
| Sason Efendi | Ermeni | ||
| Divaniye | Esseyid Mustafa Nuri Efendi | Arap | |
| Mehmet Şevket Paşa | |||
| Kerbela | Abdülmehdî Bey | ||
| Basra | Ammare | Abdülmecid Bey[10] | |
| Hüseyin El Ulvan Efendi[11] | |||
| Mehmed Kureyş Efendi[12] | |||
| Mehmed Selim Efendi[11] | |||
| Basra | Abdülvahap Paşa[13] | ||
| Zehirzade Ahmed Paşa[5] | |||
| Seyyid Talip Bey | |||
| Müntefik | Abdülmuhsin Bey[14] | ||
| Hıdır Hayati Efendi | |||
| Refet Senevî Efendi[5] | |||
| Beyrut | Akka | Şakîrzade Esad Tevfik Efendi | |
| Beyrut | Kâmil El Esad Bey[15] | ||
| Rıza El Sulh Bey | |||
| Süleyman El Büstanî Efendi[8] | |||
| Lazkiye | Emin Aslan Bey[16] | ||
| Mehmed Aslan Bey[17] | |||
| Nablus | Şeyh Ahmed Hammaş Efendi | ||
| Trablusşam | Fuat Hulusi Bey | Türk | |
| Bitlis | Bitlis | Mehmed Arif Efendi | |
| Genç | Mehmed Emin Efendi | ||
| Muş | Hacı İlyas Sami Efendi | ||
| Kigam Efendi | Ermeni | ||
| Siirt | Abdürrezak Efendi | Türk | |
| Cezayir-i Bahr-i Sefid | Limni | Mihalaki Efendi | Rum |
| Midilli | Panayot Bostani Efendi | ||
| Mihalaki Salta Efendi | |||
| Rodos | Teodor Konstantinldi Efendi | ||
| Sakız | Mihalaki Çelebidi Efendi | ||
| Diyarbekir | Diyarbekir | Pirinçcizade Arif Bey[5] | Türk |
| Pirinçcizade Feyzi Bey[18] | |||
| Ergani | İbrahim Efendi | ||
| Mardin | Sait Bey | ||
| Siverek | Nureddin Bey | ||
| Edirne | Dedeağaç | Süleyman Bey | |
| Edirne | Asım Bey | ||
| Faik Bey[19] | |||
| Rıza Tevfik Bey | |||
| Mehmed Talat Paşa | |||
| Gelibolu | İstefani Narlı Efendi | Rum | |
| Gümülcine | İsmail Bey | Türk | |
| Mehmed Fehmi Efendi | |||
| Mehmed Arif Bey | |||
| Kırkkilise | Emrullah Efendi | ||
| Mustafa Arif Bey | |||
| Tekirdağ | Mehmed Adil Bey | ||
| Agop Babikyan Efendi[5] | Ermeni | ||
| Agop Boyacıyan Efendi[20] | |||
| Erzurum | Bayazıt | Süleyman Sudi Efendi | Türk |
| Erzincan | Osman Fevzi Efendi | ||
| Erzurum | Ahmed Ziya Bey | ||
| Hacı Şevket Efendi | |||
| Pastırmacıyan Karekin Efendi | Ermeni | ||
| Seyfullah Efendi | Türk | ||
| Ohannes Vartkes Efendi | Ermeni | ||
| Hicaz | Cidde | Kasım Zeynel Efendi | Arap |
| Hicaz | Hasan Şeybî Efendi | ||
| Şerif Abdullah Bey | |||
| Halep | Halep | Ali Cenani Bey | Türk |
| Artin Boşgezenyan Efendi[21] | Ermeni | ||
| Şeyh Beşir Efendi[22] | Arap | ||
| Emirîzade Mehmed Bahaeddin Bey[23] | |||
| Mellahzade Mer'i Paşa[24] | |||
| Kevakibîzade Mesud Efendi | |||
| Mustafa Bey[25] | |||
| Cabirîzade Abdünnafi Paşa | |||
| Bereketzade Rıfat Bey[5] | |||
| Maraş | Hasan Fehmi Efendi | Türk | |
| Mehmed Şükrü Efendi | |||
| Hüdavendigâr | Bursa | Hafız Ahmed Hamdi Efendi | |
| Hacı Ömer Feyzi Efendi | |||
| Sabri Bey | |||
| Mehmed Tahir Bey | |||
| Ertuğrul (Bilecik) | Mehmed Sadık Bey | ||
| Mehmed Sıtkı Efendi | |||
| Karahisar-i Sâhib (Afyon) | Kâmil Efendi | ||
| Rıza Paşa | |||
| Kethüdazade Salim Efendi | |||
| Kütahya | Abdullah Azmi Efendi | ||
| Ahmed Ferid Bey | |||
| Ahmed Cemal Bey[26] | |||
| Hasan Tahsin Efendi | |||
| Mustafa Saffet Paşa[7] | |||
| İstanbul | İstanbul | Ahmed Nesimi Bey | |
| Ahmed Rıza Bey[27] | |||
| Alber Feraci Efendi | Yahudi | ||
| Halaçyan Efendi | Ermeni | ||
| İsmail Hakkı Uzunçarşılı | Türk | ||
| Hüseyin Cahit Bey | Türk | ||
| Konstantin Konstanidi Efendi | Rum | ||
| Pandelâki Kozmidi Efendi | |||
| Hoca Nasuhzade Mustafa Asım Efendi | Türk | ||
| Manyasizade Refik Bey[28] | |||
| Rıfat Paşa[29] | |||
| Tahir Hayrettin Bey[30] | |||
| Kirkor Zöhrap Efendi | Ermeni | ||
| İşkodra | Draç | Esad Paşa | Arnavut |
| İşkodra | Murteza Galip Bey | ||
| Rıza Bey[31] | |||
| Şakir Bey[5] | |||
| Kastamonu | Kangırı (Çankırı) | Behçet Bey | Türk |
| Hacı Tevfik Efendi | |||
| Kastamonu | Ahmet Mahir Efendi | ||
| Ahmed Şükrü Bey | |||
| İsmail Mahir Efendi | |||
| Necmeddin Molla Bey[32] | |||
| Yusuf Kemal Bey[7] | |||
| Sinop | Hasan Fehmi Efendi | ||
| Rıza Nur Bey | |||
| Konya | Antalya | Ebüzziya Tevfik Bey | |
| Elmalılı Mehmed Hamdi Efendi | |||
| Burdur | Muhaddeszade Ömer Lütfi Efendi | ||
| Isparta | Hacı Eşref Bey | ||
| Süleyman Sami Bey | |||
| Konya | Mehmed Emin Efendi | ||
| Mehmed Vehbi Efendi | |||
| Hacı Mustafa Efendi | |||
| Salim Efendi | |||
| Zeynelabidin Efendi | |||
| Niğde | Mustafa Hayri Efendi | ||
| Muhiddin Bey | |||
| Yorgaki Efendi | Rum | ||
| Kosova | İpek | Ahmed Hamdi Efendi | Arnavut |
| Ali Haydar Bey | |||
| Bedri Bey | |||
| Hafız İbrahim Efendi | |||
| Priştine | Hüseyin Fuat Paşa | Türk | |
| Hasan Bey | Arnavut | ||
| Mustafa Hamdi Efendi[5] | |||
| Sava Stepanoviç Efendi | Sırp | ||
| Şaban Paşa[33] | Arnavut | ||
| Prizren | Mehmet Emin Efendi[7] | ||
| Şerif Bey | |||
| Vehbi Efendi[34] | |||
| Yahya Bey | Türk | ||
| Seniçe | Hacı Hasan Muhittin Bey | ||
| Taşlıca | Ali Vasfi Bey | ||
| Üsküp | Aleksandır Parliç Efendi | Sırp | |
| Necip Draga Bey | Arnavut | ||
| Pavlof Efendi | Bulgar | ||
| Sait Efendi | Türk | ||
| Mamuret-ül-Aziz | Dersim | Lütfi Fikri Bey | Türk |
| Malatya | Ahmed Hamid Bey[5] | ||
| Keşşaf Efendi[35] | |||
| Mehmet Tevfik Efendi | |||
| Mamuret-ül-Aziz | Mustafa Bey | ||
| Mehmed Nuri Efendi | |||
| Hacı Ziyaeddin Efendi | |||
| Manastır | Debre | Basri Bey | Arnavut |
| İsmail Bey[5] | |||
| Şevket Bey[36] | |||
| Elbasan | Abdullah Mahir Efendi[5] | Türk | |
| Hacı Ali Efendi[37] | |||
| Görice | Filip Mise Efendi | Ulah | |
| Şahin Naki Efendi | Arnavut | ||
| Manastır | Yanko Dimitroviç Efendi | Sırp | |
| Mehmet Vasıf Bey | Türk | ||
| Pançe Doref Efendi | Bulgar | ||
| Trayan Nali Efendi | Ulah | ||
| Serfiçe | Koço Drizi Efendi[5] | Arnavut | |
| Haris Vamvaka Efendi[38] | |||
| Yorgi Boşo Efendi | Rum | ||
| Musul | Kerkük | Mehmed Ali Bey | Türk |
| Salih Paşa | |||
| Musul | Davud Yusufanî Bey | Asuri | |
| Mehmed Ali Fadıl Bey | Türk | ||
| Süleymaniye | Hacı Said Efendi | ||
| Selanik | Drama | Agâh Bey | |
| Rıza Bey | |||
| Selanik | Yorgaki Artas Efendi | Rum | |
| Cavid Bey | Türk | ||
| Emanuel Karasu Efendi | Yahudi | ||
| Yorgi Honeos Efendi | Rum | ||
| Rahmi Bey | Türk | ||
| Dimitri Vlahof Efendi | Bulgar | ||
| Siroz | Hristo Dalçef Efendi | ||
| Dimitri Dinga Efendi | Rum | ||
| Derviş Ragıp Bey[39] | Türk | ||
| Mithat Şükrü Bey | |||
| Yusuf Naşit Bey[7] | |||
| Sivas | Amasya | Arif Fazıl Efendi | |
| Cudi Efendi | |||
| İsmail Hakkı Paşa | |||
| Karahisar-ı Şarki | Ömer Feyzi Efendi | ||
| Serdarzade Mustafa Efendi | |||
| Sivas | Dağavaryan Nazret Efendi | Ermeni | |
| Hüsnü Bey | Türk | ||
| Mustafa Ziya Bey | |||
| Ömer Şevki Bey | |||
| Ahmet Şükrü Efendi | |||
| Tokat | Hattatzade İsmail Paşa | ||
| Şeyh Hacı Mustafa Hakkı Efendi | |||
| Mustafa Sabri Efendi | |||
| Suriye | Hama | Abdülhamid Zöhravî Efendi | Arap |
| Halid El Berazi Efendi | |||
| Havran | Sadeddin Efendi | ||
| Kerek | Tevfik El Mecali Bey | ||
| Şam | Abdurrahman El Yusuf Bey[40] | ||
| Mehmed Aclanî Efendi[5] | |||
| Şem'azade Hasan Rüştü Bey | |||
| Süleyman Efendi[7] | |||
| Azmzade Şefikülmüeyyet Bey | |||
| Aslizade Şükrü Bey[41] | |||
| Trablusgarp | Cebeli Garbi | Süleyman Elbarunî Efendi | |
| Fizan | Cami Bey | Türk | |
| Humus | Mustafa Bin Kaddare Efendi | Arap | |
| Trablusgarp | Ferhat Bey | Türk | |
| Mahmud Naci Bey | |||
| Sadık Bey | |||
| Trabzon | Gümüşhane | Mısırlızade Hayri Bey | |
| İbrahim Lütfi Paşa | |||
| Lazistan | Ahmed Paşa | ||
| İbrahim Ferid Efendi | |||
| Trabzon | Saraçzade Ali Naki Efendi[42] | ||
| Hacı Osman Bey | |||
| Eyüpzade İzzet Bey | |||
| Matyo Kofidi Efendi | Rum | ||
| Mahmud Bey[43] | Türk | ||
| Mahmud Mazhar Bey | |||
| Mahmud İmadeddin Efendi[5] | |||
| Mehmed Emin Efendi | |||
| Van | Hakkâri | Seyyid Taha Efendi | |
| Van | Vahan Papasyan Efendi | Ermeni | |
| Hacı Tevfik Efendi | Türk | ||
| Yanya | Berat | Aziz Paşa | Arnavut |
| İsmail Kemal Bey | |||
| Preveze | Azmi Bey[44] | Türk | |
| Hamdi Bey[45] | |||
| Ergiri | Mamopulo Efendi | Rum | |
| Müfit Bey | Türk | ||
| Yanya | Dimitraki Kingos Efendi | Rum | |
| Konstantin Surla Efendi | |||
| Yemen | Hudeyde | Ali Süveyd Efendi | Arap |
| Hadi El Rızk Efendi | |||
| Mahmud Nedim Bey[46] | |||
| Seyyid Muhammet Abdurrahman Efendi[7] | |||
| Tahir Recep Efendi[7] | |||
| Zühtü Mustafa Bey[47] | |||
| San'a | Hüseyin Abdülkadir Bin Ali[48] | ||
| Hüseyin El Halâli Efendi[7] | |||
| Mehmet Abdullah Mukhafi Efendi | |||
| Seyyid Ahmed Habbânî Bey[49] | |||
| Seyyid Ahmed Bin Yahya Elkisbî Efendi | |||
| Seyyid Ali Muta Efendi | |||
| Seyyid Ali Bin Hüseyin Efendi[5] | |||
| Taaz | Esseyid Salih Sindar Efendi | ||
| Asir | Ali Bin Hasan Efendi | ||
| Şeyh Said Feraci Efendi | |||
| Şeyh Ahmed Efendi[5] | |||
| Bağımsız Sancaklar | Bolu | Hacı Abdülvehap Efendi | Türk |
| Mehmet Habip Bey | |||
| Şerafettin Bey | |||
| Mustafa Zeki Bey | |||
| Bingazi | Ömer Mansur Paşa | Türk | |
| Yusuf Şetvan Bey | Arap | ||
| Canik (Samsun) | Abdullah Efendi[50] | Türk | |
| Hacı Ahmed Hamdi Efendi | |||
| Mehmed Ali Bey | |||
| Nail Bey[51] | |||
| Sait Efendi[52] | |||
| Süleyman Necmi Bey[53] | |||
| Çatalca | Dimitri Zafiropulos Efendi | Rum | |
| İzmit | Ahmed Müfit Bey | Türk | |
| Anastas Efendi | Rum | ||
| Hafız Rüştü Efendi | Türk | ||
| Kale-i Sultaniye | Seyyid Ali Rıza Efendi[5] | Türk | |
| Arif ismet Bey[5] | |||
| Atıf Bey[54] | |||
| Mustafa Bey[55] | |||
| Karesi (Balıkesir) | Hafız Abdülaziz Mecdi Efendi | ||
| Ali Galip Efendi | |||
| İbrahim Vasfı Efendi | |||
| Muharrem Hasbi Efendi | |||
| Konstantin Savapulos Efendi[56] | Rum | ||
| Şefik Efendi[50] | Türk | ||
| Kudüs | Ruhi El Halîdî Bey | Arap | |
| Hafız Essait Efendi | |||
| Said El Hüseynî Efendi | |||
| Medine-i Münevvere | Seyyid Abdülkadir Haşimî Efendi | ||
| Urfa | Mahmut Nedim Bey | Türk | |
| Şeyh Saffet Efendi | |||
| Zor | Hıdır Lütfi Efendi | ||
Kaynakça
- Meşrutiyet ve Cumhuriyet mebusları - Hakan Yılmaz (Boğaziçi Üniversitesi)
- Meclis-i Mebusan Zabıt Ceridesi, Cilt: I, Devre: I, İçtima Senesi: I, TBMM Basımevi, Ankara, 1982.
Dipnotlar
-
- Philip Mansel, "İstanbul: Dünyanın arzuladığı kent", alıntı Straits: The origins of the Dardanelles campaign - "Boğazlar: Çanakkale Savaşlarının nedenleri".
- İstifa eden Ali Münif Bey'in yerine mebus oldu.
- Ankara Valiliğine atanarak milletvekilliğinden ayrıldı.
- Ölen Arif Hikmet Bey'in yerine mebus oldu.
- Dönem içinde öldü.
- İstifa eden Süleyman Efendi'nin yerine seçildi.
- Dönem içinde istifa etti.
- 31 Ocak 1911'de Ayan azalığına atandı.
- Aristidi Paşa'nın yerine mebus oldu.
- Müstafi sayılan Hüseyin El Ulvan Efendi'nin yerine milletvekili oldu.
- İki yıl Meclise devam etmediğinden müstafi sayıldı.
- Müstafi sayılan Mehmet Selim Efendi'nin yerine milletvekili oldu.
- Ölen Ahmed Paşa'nın yerine mebus oldu.
- Ölen Refet Efendi'nin yerine mebus oldu.
- Süleyman El Büstani Efendi'nin yerine mebus oldu.
- 31 Mart İsyanı'nda öldürüldü.
- Ölen Emin Aslan Bey'in yerine mebus oldu.
- Ölen Arif Bey'in yerine mebus oldu.
- Ölen Asım Bey'in yerine mebus oldu.
- Ölen Agop Babikyan Efendi'nin yerine mebus oldu.
- Mustafa Bey'in yerine mebus oldu.
- Ölen Rıfat Bey'in yerine mebus oldu.
- İstifa eden Mer'i Paşa'nın yerine mebus oldu.
- Dönem içinde Halep Evkaf Muhasebeciliğine atandığı için istifa etti.
- Dönem içinde Devlet Şûrası azalığına atandı.
- İstifa eden Saffet Paşa'nın yerine mebus oldu.
- 23 Ocak 1912'de Ayan azalığına atandı.
- 4 Mart 1909'da öldü.
- Refik Bey'in ölümü üzerine mebus seçildiyse de istifa etti.
- Rıfat Paşa'nın istifası üzerine mebus oldu.
- Ölen Şakir Bey'in yerine mebus oldu.
- İstifa eden Yusuf Kemal Bey'in yerine mebus oldu.
- Ölen Hamdi Efendi'nin yerine mebus oldu.
- İstifa eden Mehmet Emin Efendi'nin yerine mebus oldu.
- Ölen Ahmed Hamid Bey'in yerine mebus oldu.
- Ölen İsmail Bey'in yerine mebus oldu.
- Ölen Mahir Efendi'nin yerine mebus oldu.
- Ölen Koço Drizi Efendi'nin yerine mebus oldu.
- İstifa eden Naşit Bey'in yerine mebus oldu.
- İstifa eden Süleyman Efendi'nin yerine mebus oldu.
- Ölen Mehmet Aclanî Efendi'nin yerine mebus oldu.
- Şeyhülmebusin (Meclisin en yaşlı üyesi)
- Ölen Mahmud İmadeddin Efendi'nin yerine mebus oldu.
- Dönem içinde Hüdavendigâr Valiliğine atandı.
- Azmi Bey'in yerine mebus oldu.
- İstifa eden S.M. Abdurrahman Efendi'nin mebus oldu, sonra da Yemen Vali Vekâletine atandı.
- İstifa eden Tahir Recep Efendi'nin yerine mebus oldu.
- Ölen Seyyid Ali Bin Hüseyin Efendi'nin yerine mebus oldu.
- İstifa eden Hüseyin El Halâli Efendi'nin yerine mebus oldu.
- Dönem içinde Temyiz Mahkemesi azalığına atandı.
- 21 Ocak 1911'de Ayan azalığına atandı.
- Abdullah Efendi'nin yerine mebus oldu.
- Nail Bey'in yerine mebus oldu.
- Ölen Arif İsmet Bey'in yerine mebus oldu.
- Ölen Ali Rıza Efendi'nin yerine mebus oldu.
- Şefik Efendi'nin yerine mebus oldu.
.svg.png.webp){kind=small}
.svg.png.webp)
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.