Brezilya ekonomisi

Brezilya ekonomisi, gayri safi yurtiçi hasıla (nominal GSYİH) ölçümüyle dünyanın en büyük on ikinci ve 2020'de satın alma gücü paritesine göre de yine dünyanın sekizinci en büyük ekonomisidir. Gayri safi yurt içi hasıla bakımından Latin Amerika'nın en büyük ekonomisi olan Brezilya ekonomisi gelişmekte olan bir karma ekonomidir.[16][17] Uluslararası Para Fonu'na (IMF) göre, Brezilya'nın 2020 nominal GSYİH'si 7.348 trilyon BRL veya 1.363 trilyon $ idi. Brezilya, kişi başına düşen GSYİH cinsinden dünyanın 83.ülkesidir ve kişi başına 11.121 ABD doları gelir düşer.[18] Ülkenin, büyük miktarda altın, uranyum, demir ve kereste içeren 20.18 trilyon dolarlık doğal kaynaklara[19] sahip olduğu tahmin edilmektedir.[20][21]

Brezilya ekonomisi
Derece 9. (nominal, 2016) / 7. (PPP, 2016)
Para birimi Brezilya reali (BRL, R$)
Mali yıl Takvim yılı
Ticaret organizasyonları UNASUR, DTÖ, Mercosur, G-20 ve diğer
İstatistikler
GSYİH 1.9 trilyon $ (2015 tah.) (nominal)[1]
3.26 trilyon $ (SAGP)[1]
GSYİH büyüme %-3.35 (2016)[2]
Kişi başı GSYİH 9,312 $ (2015 tah.) (nominal; 69.)[1]
16,100 $ (2015 tah.) (SAGP; 74.)[1]
Sektörel GSYİH dağılımı tarım: %5.5, endüstri: %18.5, hizmet: %76 (2016 tah.)[2]
Enflasyon (TÜFE) ▲ %7.27 (Ocak 2016)[3]
Yoksulluk sınırı
altındaki nüfus		 ▼ %15.4 (2016)[4]
Gini katsayısı ▼ 0.505 (Kasım 2015)[5]
İşgücü 95 milyon (2016 tah.)
Sektörel işgücü dağılımı tarım: %20, endüstri: %14 ve hizmetler: %66 (2003 tah.)
İşsizlik ▲ %7.5 (Temmuz 2015)[6]
Ana endüstriler Tekstil, ayakkabılar, kimyasallar, çimento, kereste, demir, kalay, çelik, uçak, motorlu taşıtlar ve parçalar, diğer makine ve ekipmanlar
İş yapılma kolaylığı sıralaması 126. (2016)[7]
Dış ticaret
İhracat 0.8 trilyon $ (2016 tah.)[8]
İhraç malları Ulaşım ekipmanları, demir, soya fasulyesi, ayakkabı, kahve, otomobil
Ana ihracat ortakları  Çin %17.0
 ABD %11.1
 Arjantin %7.4
 Hollanda %6.2 (2012 tah.)[9]
İthalat 0.5 trilyon $ (2016 tah.)[8]
İthalat malları makine, elektrik ve ulaşım ekipmanları, kimyasal ürünler, petrol, otomobil parçaları, elektronik ürünler
Ana ithalat ortakları  ABD %17.4
 Çin %12.2
 Arjantin %9.4
 Almanya %7.2
 Güney Kore %5.1 (2012 tah.)[10]
Gayrisafi dış borç 1.3 trilyon $ (31 Aralık 2015 tah.)
Kamu maliyesi
Kamu borçları ▲ GSYİH'in %41.4'ü (2010 tah.)[11]
Gelirler 0.9  trilyon $ (2015 tah.)
Giderler 0.8  trilyon $ (2015 tah.)
Kredi derecelendirme

Standard & Poor's:[12]
BB (İç)
BB (Dış)
Görünüm: Negatif
Fitch:[13]
BB+
Görünüm: Negatif

Moody's:[14]
Ba2
Görünüm: Negatif
Dış rezervler 0.4  trilyon $ (Aralık 2015)[15]

Ana veri kaynağı: CIA World Fact Book

Diğer bir bilgi verilmemiş, değerlerin tümü ABD Doları ile ifade edilmiştir.
Brezilya dış satım ürünleri yüzdesel dağılımı

2010'un sonlarından itibaren Brezilya'nın ekonomisi Latin Amerika'nın en büyüğü[17] ve Amerika'nın ikinci en büyük ekonomisi konumuna yükselmişti. 2000'den 2012'ye kadar Brezilya, yıllık ortalama %5'in üzerinde bir büyüme oranıyla dünyanın en hızlı büyüyen büyük ekonomilerinden biriydi. GSYİH'si 2012'de Birleşik Krallık'ı geçmiş ve Brezilya geçici olarak dünyanın altıncı en büyük ekonomisi olmuştu. Ancak Brezilya'nın ekonomik büyümesi 2013'te yavaşladı[22] ve ülke 2014'te resesyona girdi. 2017 ilk çeyrekte %1'lik büyüme ile toparlanmaya başlayan ekonomi, ikinci çeyrekte bir önceki yılın aynı dönemine göre %0.3 büyümüş ve resesyondan resmen çıkmıştır. Brezilya, "orta gelir tuzağı"nda sıkışıp kalmakla kalmamış; aynı zamanda yüksek işsizlikle de karşı karşıya kalmıştır.[23][24]

Dünya Ekonomik Forumu'na göre Brezilya, 2009 yılında rekabet gücünün yukarı yönlü evriminde ilk sırada yer almış, diğer ülkeler arasında sekizinci sırayı kazanmış, Rusya'yı ilk kez geçerek BRIC ekonomileri arasında Hindistan ve Çin ile rekabet gücü açığını kısmen kapatmıştır. 1990'lardan bu yana mali sürdürülebilirliğe yönelik atılan önemli adımlar ve ekonomiyi serbestleştirmek ve dışa açmak için alınan önlemler, ülkenin rekabet edebilirlik temellerini önemli ölçüde artırarak özel sektör gelişimi için daha iyi bir ortam sağlamıştır.[25] 2020'de Forbes, Brezilya'yı dünyanın en fazla milyardere sahip 7. ülkesi olarak sıraladı.[26] Brezilya, Mercosur, Unasur, G8+5, G20, DTÖ, Paris Kulübü ve Cairns Grubu gibi çeşitli ekonomik örgütlenmelerin bir üyesidir.

Birincil sektör mallarına (şeker, altın ve pamuk) odaklanan bir koloni durumundan Brezilya, 20. yüzyılda çeşitlendirilmiş bir sanayi üssü kurmayı başarmıştır. Brezilya'nın 2018'de 9. en büyük çelik üreticisi ve yine 2018'de 5. en büyük net çelik ihracatçısı[27] olduğu çelik endüstrisi bunun en iyi örneğidir; Gerdau kuruluşu, 337 endüstriyel ve ticari birim ve daha fazlasına sahip olan, 14 ülkede 45.000'den fazla çalışanla Amerika kıtasındaki en büyük uzun çelik üreticisidir.

Brezilya'daki gelir eşitsizliği, Brezilya'nın yurtdışında sıklıkla vurgulanan bir yönü olan Brezilya ekonomisinin de belirgin bir özelliğidir.[28] Brezilya Coğrafya ve İstatistik Enstitüsü'nün verilerine göre, 2017 yılında aşırı yoksulluk yüzde 11 artarken, eşitsizlikler de bir kez daha (Gini endeksi 0.555'ten 0.567'ye yükseldi) artış kaydetmiştir. Ekonomistlere göre, kayıt dışı çalışmaların artması bu durum için önde gelen neden olacaktır.[29]

Tarihçe

Portekizli kâşifler 16. yüzyılda Brezilya topraklarına geldiğinde, günümüz Brezilya'sının yerli kabilelerinin toplamı yaklaşık 2.5 milyon kişiydi ve Taş Devri'nden beri neredeyse hiç değişmeden yaşamışlardı. Portekiz'in Brezilya'yı sömürgeleştirmesinden (1500-1822) 1930'ların sonlarına kadar, Brezilya ekonomisi dış satım yönünde birincil ürünlerin üretimine dayanıyordu. Portekiz İmparatorluğu'nda Brezilya, üç ana büyük ölçekli ekonomik üretim döngüsü olan - şeker, altın ve 19. yüzyılın başından itibaren kahve - emperyal ticaret politikasına tabi bir koloniydi. Brezilya ekonomisi, 19. yüzyılın sonlarına kadar büyük ölçüde Afrikalı köle emeğine bağımlıydı (toplamda yaklaşık 3 milyon ithal Afrikalı köle). O dönemde Brezilya, çoğu Portekizli (Azorlular ve Madeiralılar dahil), aynı zamanda bazı Hollandalılar (bkz. Hollanda Brezilyası), İspanyollar, İngilizler, Fransızlar, Almanlar, Flamanlar, Danimarkalılar, İskoçlar ve Sefarad Yahudileri olmak üzere en fazla sayıda Avrupalı yerleşimciye sahip bir koloniydi.

Daha sonra Brezilya, başta Portekiz (Azorlar ve Madeira dahil), İtalya, İspanya, Almanya, Polonya, Ukrayna, İsviçre, Avusturya ve Rusya olmak üzere Avrupa'dan kitlesel göçün eşlik ettiği güçlü bir ekonomik ve demografik büyüme dönemi yaşadı. 1930'lara kadar Hollanda, Fransa, Finlandiya, İzlanda ve İskandinav ülkeleri, Litvanya, Belçika, Bulgaristan, Macaristan, Yunanistan, Letonya, İngiltere, İrlanda, İskoçya, Hırvatistan, Çek Cumhuriyeti, Malta, Kuzey Makedonya ve Lüksemburg, Orta Doğu (çoğunlukla Lübnan, Suriye ve Ermenistan'dan), Japonya, Amerika Birleşik Devletleri ve Güney Afrika'dan daha az sayıda göçmen geldi. Yeni Dünya'da ABD, Arjantin, Brezilya, Kanada, Avustralya, Uruguay, Yeni Zelanda, Şili, Meksika, Küba, Venezuela, Paraguay, Porto Riko ve Peru (azalan sırayla) en çok göç alan ülkelerdi. Brezilya'nın durumunda, istatistikler, 1882 ve 1934 yılları arasında 4.5 milyon insanın ülkeye göç ettiğini göstermektedir.

2007 yılında, 209 milyonun üzerinde bir nüfusa[30] ve bol doğal kaynaklara sahip olan Brezilya, on milyonlarca ton çelik, 26 milyon ton çimento, 3.5 milyon televizyon seti ve 3 milyon buzdolabı üreten dünyanın en büyük on pazarından biriydi. Buna ek olarak, yılda yaklaşık 70 milyon metreküp petrol, yakıtlara, yağlayıcılara, propan gazına ve çok çeşitli yüzlerce petrokimyasal ürüne dönüştürülüyordu.[21]

Brezilya'da en az 161.500 kilometre asfalt yol, 150 gigawatt'tan fazla kurulu elektrik gücü kapasitesi[31] bulunmaktadır ve kişi başına düşen reel GSYİH 2020'de 6.450 ABD dolarıdır.[21][32] Brezilya sanayi işkolu, Latin Amerika ekonomisinin sanayi üretiminin beşte üçünü oluşturmaktadır.[33] Ülkenin bilimsel ve teknolojik gelişiminin, son yıllarda yılda ortalama 30 milyar ABD doları olan doğrudan yabancı yatırım açısından cazip olduğu iddia edilmektedir.[33] Yerel olarak agronegócio (tarım ticareti) olarak adlandırılan tarım işkolu da devingen olmuştur: yirmi yıldır bu işkolu Brezilya'yı kırsal kesimle ilgili alanlarda en yüksek üretken ülkeler arasında tutmuştur.[33] Tarım işkolu ve madencilik işkolu, büyük para kazanımlarına (toparlanma için) ve dış borç geri ödemesine izin veren ticaret fazlalıklarını da destekledi. Batı ekonomilerindeki bir gerileme nedeniyle Brezilya, 2010 yılında kendisini real'in değerlenmesini durdurmaya çalışırken buldu.[34]

Asya Kalkınma Bankası ve Vergi Adaleti Ağı'ndan elde edilen veriler, Brezilya'nın vergilendirilmemiş "gölge" ekonomisinin GSYİH'sının %39'u kadar olduğunu göstermektedir.[35]

Brezilya'daki en önemli yolsuzluk davalarından biri Odebrecht şirketi ile ilgilidir. 1980'lerden bu yana Odebrecht, milletvekillerine grup lehine oy kullanmaları için rüşvet amaçlı birkaç milyar dolar para akıttı. Belediye düzeyinde, Odebrecht'in yolsuzlukları, özellikle su ve kanalizasyon yönetiminde "özelleştirmeleri teşvik etmeyi" amaçlıyordu.[36]

Veri

Aşağıdaki tablo 1980-2018 dönemindeki temel ekonomik verileri göstermektedir. %5'in altındaki enflasyon yeşil renkle gösterilmiştir.[37][38]

Yıl GSYİH
(milyar ABD doları, SAGP)		 Kişi başına GSYİH
(ABD doları cinsinden, SAGP)		 GSYİH artışı
(reel)		 Enflasyon oranı
(Yüzde olarak)		 İşsizlik
(Yüzde olarak)		 Devlet borcu
(GSYİH'nın %'si olarak)
1980 567.7 4,787 %9.2 ▲%90.2 n/a n/a
1981 593.4 4,895 %−4.4 ▲%101.7 n/a n/a
1982 633.9 5,117 %0.6 ▲%100.6 n/a n/a
1983 636.5 5,029 %−3.4 ▲%135.0 n/a n/a
1984 694.1 5,369 %5.3 ▲%192.1 n/a n/a
1985 772.9 5,856 %7.9 ▲%226.0 n/a n/a
1986 847.0 6,298 %7.5 ▲%147.1 n/a n/a
1987 900.9 6,563 %3.6 ▲%228.3 n/a n/a
1988 934.9 6,686 %0.3 ▲%629.1 n/a n/a
1989 1,002.4 7,044 %3.2 ▲%1,430.7 n/a n/a
1990 996.1 6,795 %−4.2 ▲%2,947.7 n/a n/a
1991 1,039.9 6,975 %1.0 ▲%432.8 %10.1 n/a
1992 1,057.7 6,979 %−0.6 ▲%952.0 ▲%11.6 n/a
1993 1,136.0 7,377 %4.9 ▲%1,927.4 ▼%11.0 n/a
1994 1,288.0 7,850 %5.8 ▲%2,075.8 ▼%10.5 n/a
1995 1,306.6 8,224 %4.2 ▲%66.0 ▼%9.9 n/a
1996 1,359.9 8,304 %2.2 ▲%15.8 ▲%11.2 n/a
1997 1,430.2 8,605 %3.4 ▲%6.9 ▲%11.6 n/a
1998 1,450.6 8,604 %0.3 %3.2 ▲%14.7 n/a
1999 1,479.7 8,651 %0.5 %4.9 %14.7 n/a
2000 1,579.8 9,108 %4.4 ▲%7.0 ▼%13.9 %65.6
2001 1,638.1 9,313 %1.4 ▲%6.8 ▼%12.5 ▲%70.1
2002 1,714.0 9,614 %3.1 ▲%8.5 ▲%13.0 ▲%78.9
2003 1,768.2 9,789 %1.1 ▲%14.7 ▲%13.7 ▼%73.9
2004 1,921.5 10,505 %5.8 ▲%6.6 ▼%12.9 ▼%70.2
2005 2,046.7 11,055 %3.2 ▲%6.9 ▼%11.4 ▼%68.7
2006 2,193.0 11,707 %4.0 %4.2 ▲%11.5 ▼%65.9
2007 2,387.8 12,605 %6.1 %3.6 ▼%10.9 ▼%63.8
2008 2,558.7 13,360 %5.1 ▲%5.7 ▼%9.4 ▼%61.9
2009 2,574.8 13,304 %−0.1 %4.9 ▲%9.7 ▲%65.0
2010 2,802.8 14,338 %7.5 %5.0 ▼%8.5 ▼%63.1
2011 2,974.8 15,070 %4.0 ▲%6.6 ▼%7.8 ▼%61.2
2012 3,088.1 15,499 %1.9 ▲%5.4 ▼%7.4 ▲%62.2
2013 3,232.4 16,079 %3.0 ▲%6.2 ▼%7.2 ▼%60.2
2014 3,307.2 16,309 %0.5 ▲%6.3 ▼%6.8 ▲%62.3
2015 3,224.3 15,769 %−3.6 ▲%9.0 ▲%8.3 ▲%72.6
2016 3,152.2 15,295 %−3.5 ▲%8.7 ▲%11.3 ▲%78.4
2017 3,250.1 15,715 %1.1 %3.4 ▲%12.8 ▲%84.1
2018 3,366.4 16,146 %1.1 %3.7 ▼%12.2 ▲%87.9

Bileşenler

Hizmet işkolu yüzde 67.0 ile gayri safi yurt içi hasılanın (GSYİH) en büyük bileşenidir ve onu yüzde 27.5 ile sanayi işkolu izlemektedir. Tarım GSYİH'nın yüzde 5.5'ini (2011) oluşturmaktadır.[39] Brezilya işgücünün 100.77 milyon kişi olduğu tahmin edilmektedir ve bunun %10'u tarımda, %19'u sanayi işkolunda ve %71'i de hizmet işkolunda istihdam edilmektedir.

Tarım işkolu
Tarım üretimi
Bir tarlada çalışan Biçerdöver
Ana Ürünler kahve, soya fasulyesi, buğday, pirinç, mısır, şeker kamışı, kakao, narenciye; sığır eti
İşgücü Toplam işgücünün %15.7'si
İşkolunun GSYİH'sı Toplam GSYİH'nin %5.9'u
Brezilya'da ekonomik etkinlikler (1977).

Tarım işkolu, ticaret engelleri ve gelişmiş ülkeler tarafından benimsenen sübvansiyon politikalarına rağmen Brezilya'nın ticaret dengesine katkıda bulunmaktadır.[40]

Elli beş yıl içinde (1950'den 2005'e kadar), Brezilya nüfusu 51 milyondan yaklaşık 187 milyona yükseldi[41] ve bu da yılda yüzde 2'den fazla artış demekti. Brezilya karmaşık bir tarım ticareti (agronegócio) işkolu yarattı ve bunu genişletti.[40] Bununla birlikte, bunların bir kısmı Amazon bölgesi de dahil çevre pahasına girişimlerdi.

Kırsal üreticiye verilen önem, tarım ve sığır yetiştirme planı şeklinde ve ekipman ve ekim için finansmanı garanti eden ve yeni teknolojinin kullanımını teşvik eden aile tarımına yönelik başka bir özel sübvansiyon programı (Programa de Fortalecimento da Agricultura Familiar (Pronaf)) aracılığıyla gerçekleşir. Aile tarımı ile ilgili olarak, 800 binin üzerinde kırsal nüfusa kredi, araştırma ve genişletme programları şeklinde destek sağlanmaktadır. Kadınlar ve genç çiftçiler için özel bir kredi limiti mevcuttur.[40]

Öte yandan, Toprak Reformu Programı ile ülkenin amacı, iki milyon iş yaratabilecek bir girişim olan devlet tarafından tahsis edilen bölgelerde yaşayan bir milyondan fazla aileye uygun yaşam ve çalışma koşulları sağlamaktır. Hükümet, ortaklıklar, kamu politikaları ve uluslararası ortaklık girişimleri yoluyla, okul ve sağlık kuruluşları örneklerini izleyerek yerleşimler için altyapıyı güvence altına alma yönünde çalışmaktadır. Buradaki fikir, araziye erişimin, nitelikli bir arazi reformu programının uygulanmasına yönelik ilk adımı temsil etmesidir.[40]

600.000 km2'nin üzerindeki arazi, yaklaşık beş bin kırsal mülke bölünmüştür; şu anda üç sınıra sahip bir tarım alanı: Orta-batı bölgesi (savan), Kuzey bölgesi (geçiş bölgesi) ve Kuzeydoğu bölgesinin bazı kısımları (yarı kurak) vardır. Yılda 110 milyon tonun üzerinde üretimi yapılan tahıl mahsullerinin en başında 50 milyon ton üretilen soya fasulyesi yer alıyor.[40]

Sığır yetiştirme işkolunda, otlaklarda, saman ve mineral tuzlarından oluşan bir diyetle yetiştirilen "yeşil öküz", özellikle "deli dana hastalığı" korku döneminden sonra Asya, Avrupa ve Amerika pazarlarını fethetti. Brezilya, 198 milyon baş sığır[42] ile dünyanın en büyük sürüsüne sahiptir ve yılda 1 milyar ABD dolarından fazla ihracat gerçekleştirir.[40]

Kısa lifli kereste selülozu üretiminde öncü ve lider olan Brezilya, dünyanın en büyük beşinci üreticisi olduğu ambalaj işkolunda da olumlu sonuçlar elde etti. Dış pazarlarda, küresel ham şeker kamışı ve rafine (arıtılmış) şeker ihracatının yüzde 25'ini karşılamakta; soya fasulyesi ihracatında dünya lideri, gezegendeki portakal suyu üretiminin yüzde 80'inden sorumlu ve 2003'ten bu yana sığır eti ve tavuk konusunda en yüksek satış rakamlarına sahip ülkedir.[40]

Brezilya, dünyanın en büyük şeker kamışı, soya, kahve, portakal, guarana, Acai hurması ve Brezilya fındığı üreticisi; mısır, papaya, tütün, ananas, muz, pamuk, fasulye, hindistan cevizi, karpuz ve limonun ilk 5 üreticisinden biri; kakao, kaju, avokado, Trabzon hurması, mango, guava, pirinç, sorgum ve domatesin dünyadaki en büyük 10 üreticisinden biridir.[43]

Hayvansal protein üretiminde Brezilya, bugün dünyanın en büyük ülkelerinden biridir. 2019 yılında ülke dünyanın en büyük tavuk eti ihracatçısıydı.[44][45] Aynı zamanda dünyanın en büyük ikinci sığır eti üreticisi,[46] dünyanın üçüncü büyük süt üreticisi,[47] dünyanın dördüncü en büyük domuz eti üreticisi[48] ve dünyanın en büyük yedinci yumurta üreticisiydi.[49]

Madencilik

Madencilik işkolunda Brezilya, demir cevheri (dünyanın ikinci ihracatçısı), bakır, altın, boksit (dünyanın en büyük 5 üreticisinden biri), manganez (dünyanın en büyük 5 üreticisinden biri), kalay (dünyanın en büyük üreticilerinden biri), niyobyum (dünya tarafından bilinen rezervlerin% 98'ini yoğunlaştırıyor) ve nikel çıkarımında öne çıkmaktadır. Değerli taşlar açısından Brezilya, dünyanın en büyük ametist, topaz, akik üreticisi ve turmalin, zümrüt, akuamarin, garnet ve opal'ın ana üreticilerinden biridir.[50][51][52][53][54][55]

Sanayi
Endüstriyel üretim
Embraer tarafından üretilen Embraer Legacy 600 jeti
Main industries tekstil, ayakkabı, kimyasallar, çimento, kereste, demir cevheri, kalay, çelik, uçak, motorlu taşıtlar ve parçaları, diğer makine ve ekipmanlar
Endüstriyel büyüme oranı %−5 (2015 tahm.)
İşgücü Toplam işgücünün %13.3'ü
Sektörün GSYİH'si Toplam GSYİH'nın %22.2'si

Brezilya, Amerika'daki en büyük ikinci üretim işkoluna sahiptir. GSYİH'nın yüzde 28.5'ini oluşturan Brezilya'nın endüstrileri otomobil, çelik ve petrokimyadan bilgisayarlara, uçaklara ve dayanıklı tüketim mallarına kadar çeşitlilik göstermektedir. Plano Real[not 1] tarafından sağlanan artan ekonomik istikrârla, Brezilyalı ve çok uluslu işletmeler, büyük bir kısmı ABD işletmelerinden satın alınan yeni teçhizat ve teknolojiye yoğun bir şekilde yatırım yapmıştır.

Dünya Bankası, toplam üretim değerine göre her yıl ana üretici ülkeleri listeler. 2019 listesine göre, Brezilya dünyanın en değerli 13. endüstrisine sahip (173.6 milyar ABD doları) ülke konumundadır. Amerika'da sadece ABD (2. sıra) ve Meksika'dan (12. sıra) sonra üçüncü sırada yer alır.[56] Gıda endüstrisinde, 2019 yılında Brezilya, dünyanın en büyük ikinci işlenmiş gıda ihracatçısı oldu.[57][58][59] 2016 yılında ülke, dünyanın en büyük 2. kağıt hamuru üreticisi ve 8. kağıt üreticisi oldu.[60][61][62] Ayakkabı endüstrisinde Brezilya, 2019 yılında dünya üreticileri arasında 4. sırada[63][64][65][66] yer alırken yine 2019 yılında ülke, dünyada 8. araç üreticisi ve 9. çelik üreticisi olmuştur.[67][68][69] 2018 yılında Brezilya'nın kimya endüstrisi dünyada 8. sırada yer alıyordu.[70][71][72] Dokumacılık sanayisinde Brezilya, 2013 yılında dünyanın en büyük 5 üreticisi arasında olmasına rağmen, dünya ticaretiyle çok az bütünleşebilmiştir.[73] Havacılık endüstrisinde Brezilya, Boeing ve Airbus'tan sonra dünyanın en büyük üçüncü uçak üreticisi olan Embraer'a sahiptir.

Brezilya çeşitlenmiş ve gelişmiş bir hizmet endüstrisine sahiptir. 1990'ların başında bankacılık işkolu GSYİH'nın yüzde 16'sını oluşturuyordu. Büyük bir revizyon geçirmesine rağmen, Brezilya'nın finansal hizmetler endüstrisi yerel işletmelere geniş bir ürün yelpazesi sunuyor ve ABD finans şirketleri de dahil olmak üzere çok sayıda yeni yatırımı da kendine çekiyor. 8 Mayıs 2008 tarihinde, São Paulo Borsası (Bovespa) ve São Paulo merkezli Brezilya Ticaret ve Vadeli İşlem Borsası (BM&F) birleşerek dünyanın en büyük borsalarından biri olan BM&F Bovespa'yı oluşturdu. Ayrıca, daha önce tekelci konumundaki reasürans işkolu üçüncü şahıs şirketlere açılmaktadır.[74]

31 Aralık 2007 itibarıyla Brezilya'da tahmini 21.304.000 geniş bant hattı vardı. Geniş bant hat bağlantılarının yüzde 75'inden fazlası DSL, yüzde 10'u ise kablo modemler üzerinden yapıldı.

Brezilya'nın kanıtlanmış maden kaynakları çok geniştir. Büyük demir ve manganez rezervleri, endüstriyel hammaddelerin ve ihracat kazançlarının önemli kaynaklarıdır. Nikel, kalay, kromit, uranyum, boksit, berilyum, bakır, kurşun, tungsten, çinko, altın ve diğer mineral yatakları istismar edilmektedir. Çelik endüstrisinde gerekli olan yüksek kaliteli kok kömürü tedariği yetersizdir.

Turizm

Dünya gezim uğrak yerleri listesinde 2018 yılında Brezilya 6.6 milyon gezgin (ve 5,9 milyar dolar gelir) ile en çok ziyaret edilen 48. ülke oldu. Güney Amerika'da turizm bir bütün olarak hala gelişmemiş durumda: örneğin, Avrupa'da, ülkeler 73.7 milyar dolar (İspanya) elde ederek 82.7 milyon turist alıyor veya 67.3 milyar dolar (Fransa) gibi yıllık turizm rakamları elde ediyor ve 89.4 milyon turist çekiyor. 2018'de Avrupa 710 milyon, Asya 347 milyon ve Kuzey Amerika 142,2 milyon turist alırken, Güney Amerika sadece 37 milyon, Orta Amerika 10.8 milyon ve Karayipler 25.7 milyon turist çekti.[75]

En büyük şirketler

2017 yılında, 20 Brezilyalı şirket Forbes Global 2000 listesinde yer aldı – Forbes dergisi tarafından dünyanın en iyi 2000 halka açık şirketin yıllık sıralaması, satış, varlık, kâr ve piyasa değerinin bir birleşimine dayanıyor.[76] Listelenen 20 şirket şunlardı:

Dünya sıralamasıKuruluşEndüstriGelir
(milyar $)		Kârlar
(milyar $)		Varlıklar
(milyar $)		Piyasa değeri
(milyar $)		Genel merkezi
38Banco Itaú UnibancoBankacılık61.36.7419.979.2São Paulo
62Banco BradescoBankacılık70.24.3362.453.5Osasco, SP
132Banco do BrasilBankacılık57.32.3430.629Brasilia
156ValeMadencilik27.13.899.145.4Rio de Janeiro
399PetrobrasPetrol & Gaz81.1- 4.3247.361.3Rio de Janeiro
610EletrobrasKamu hizmetleri17.40.98352.47.2Rio de Janeiro
791ItaúsaKonglomera1.32.418.123São Paulo
895JBSGıda işleme48.90.10831.68.2São Paulo
981UltraparKonglomera22.20.4487.412.5São Paulo
1103CieloMali hizmetler3.51.19.420.9Barueri, SP
1233BraskemChemicals13.8- 0.13615.97.9São Paulo
1325BRFGıda işleme9.7- 0.10713.89.3Itajaí, SC
1436SabespAtık yönetimi40.84611.67.4São Paulo
1503OiTelekomünikasyon7.5- 225.20.952Rio de Janeiro
1515GerdauDemir çelik10.8- 0.39516.81.4Porto Alegre, RS
1545CBDPerakende120.13913.95.9São Paulo
1572CCRTaşımacılık2.90.4297.511.5São Paulo
1597BovespaMenkul kıymetler borsası0.6660.4159.712.8São Paulo
1735CPFL EnergiaElektrik5.40.258138.4Campinas, SP
1895Kroton EducacionalYüksek öğretim1.50.5355.47.1Belo Horizonte, MG

Enerji
Paraná'daki Itaipu Barajı
Parnaíba'daki bir rüzgar çiftliği
Rio de Janeiro, Angra dos Reis'de Angra Nükleer Güç Santrali

Brezilya hükümeti ithal petrole olan bağımlılığı azaltmak için iddialı bir program başlattı. Dış alım daha önce ülkenin petrol ihtiyacının %70'inden fazlasını oluşturuyordu, ancak Brezilya 2006-2007'de petrolde kendi kendine yeterli hale geldi. Brezilya, 2019 yılında 2.8 milyon varil/gün ile dünyanın en büyük 10. petrol üreticisi olmuştu. Üretim, ülkenin talebini karşılamayı başarıyor.[77] 2020 yılı başında petrol ve doğalgaz üretiminde ülke ilk kez günde 4 milyon varil petrol eşdeğerini aşmıştır. 2020 Ocak ayında günde 3.168 milyon varil petrol ve 138.753 milyon metreküp doğal gaz çıkarıldı.[78]

Brezilya, dünyanın en büyük hidroelektrik güç üreticilerinden biridir. 2019'da Brezilya, 98.581 MW kurulu güce sahip 217 hidroelektrik santraline sahipti ve bu ülkenin enerji üretiminin %60.16'sını oluşturuyordu.[79] Toplam elektrik üretiminde, 2019 yılında Brezilya, %75'ten fazlası yenilenebilir kaynaklardan (çoğunluk hidroelektrik) olan 170.000 megawatt kurulu kapasiteye ulaştı.[80][81]

2013 yılında Güneydoğu bölgesi, ülkenin ana enerji tüketen bölgesi olarak Ulusal Entegre Sistemi (SIN) yükünün yaklaşık %50'sini kullandı. Bölgenin kurulu elektrik üretim kapasitesi yaklaşık 42.500 MW'tı ve bu Brezilya'nın üretim kapasitesinin yaklaşık üçte birini temsil ediyordu. Hidroelektrik üretimi, bölgenin kurulu kapasitesinin %58'ini temsil ederken, geri kalan %42'si esas olarak termoelektrik üretimine karşılık geliyordu. São Paulo, bu kapasitenin %40'ını; Minas Gerais yaklaşık %25'ini; Rio de Janeiro %13.3'ünü ve Espírito Santo geri kalanını oluşturuyordu. Güney bölgesi, Çin'deki Üç Boğaz Barajı'nın açılışına kadar birkaç yıl dünyanın en büyük hidroelektrik santrali olan Itaipu Barajı'na sahiptir. Santral dünyanın en büyük ikinci hidroelektrik santrali olmaya devam ediyor. Brezilya, Itaipu Tesisi'nin Paraguay ile ortak sahibidir: baraj, iki ülke arasındaki sınırda bulunan Paraná Nehri üzerinde yer almaktadır. Her biri 700 MW'lık 20 adet türbin ünitesi ile 14 GW kurulu üretim kapasitesine sahiptir. Kuzey bölgesi de, ulusal enerjinin çoğunu üreten Belo Monte Barajı ve Tucuruí Barajı gibi büyük hidroelektrik santrallerine sahiptir. Brezilya'nın hidroelektrik potansiyeli henüz tam olarak kullanılmamıştır, bu nedenle ülke hala kendi topraklarında birkaç yenilenebilir enerji santrali inşa etme yeterliğine sahiptir.[82][83]

Eylül 2020 itibarıyla, Ulusal Elektrik Sistem İşleticisi'ne (ONS, Operador Nacional do Sistema Elétrico) göre, rüzgâr gücünün toplam kurulu kapasitesi 16.3 GW ve ortalama kapasite faktörü %58 idi.[84] Dünya ortalama rüzgar üretim kapasitesi faktörü %24.7 iken, Kuzey Brezilya'da, özellikle Bahia eyaletinde, bazı rüzgar çiftliklerinin ortalama %60'ın üzerinde kapasite faktörüne sahip alanlar vardır;[21][85] Kuzeydoğu bölgesindeki ortalama kapasite faktörü kıyıda %45 ve iç kısımlarda %49'dur.[86] 2019 yılında, rüzgar enerjisi ülkede üretilen enerjinin %9'unu temsil etti.[79] 2019'da, ülkenin tahmini olarak 500 GW civarında rüzgar enerjisi üretim potansiyeline sahip olduğu (ama, yalnızca karada) ve ülkenin mevcut talebinin üç katını karşılamaya yetecek kadar enerji yeterliğine sahip olduğu tahmin ediliyordu.[87][88]

Nükleer enerji, Brezilya kurulu elektrik gücünün yaklaşık %4'ünü oluşturuyor.[89] Nükleer enerji üretim tekeli, Eletrobrás'ın tamamen sahip olduğu bir yan kuruluş olan Eletronuclear'a (Eletrobrás Eletronuclear S/A) aittir. Ülkenin nükleer enerjisi, Angra'daki iki reaktör tarafından üretilir. Almirante Álvaro Alberto Nükleer Merkezi (CNAAA) Praia de Itaorna üzerinde Angra dos Reis, Rio de Janeiro'da yer almaktadır. Güç santrali 1982 yılında elektrik şebekesine bağlanan 657 MW kapasiteli Angra I ve 2000 yılında bağlanan 1.350 MW kapasiteli Angra II olmak üzere iki basınçlı su reaktöründen oluşmaktadır. 1.350 MW'lık öngörülen güce sahip üçüncü bir reaktör olan Angra III'ün yapımı devam etmektedir.[90]

Eylül 2020 itibarıyla, ONS'ye göre, fotovoltaik güneş enerjisinin toplam kurulu gücü 6.9 GW, ortalama kapasite faktörü ise %23'tür. En yüksek güneş ışınımına sahip Brezilya eyaletlerinden bazıları, gerçekten de dünya güneş ışınımı kayıtlarında yer alan Minas Gerais, Bahia ve Goiás'dır.[21][91][92] 2019 yılında, güneş enerjisi ülkede üretilen enerjinin %1.27'sini temsil ediyordu.[79]

Ekonomik durum
İstatistik Tablosu
Enflasyon (IPCA)
2002 %12.53
2003 %9.30
2004 %7.60
2005 %5.69
2006 %3.14
2007 %4.46
2008 %5.91
2009 %4.31
2010 %5.90
2011 %6.50
2012 %5.84
2013 %5.91
2014 %6.41
2015 %10.67
2016 %6.29
2017 %2.95
2018 %3.75
Kaynak:[93]
1950–2013 arası Ortalama GSYİH büyüme oranı
1950–59 %7.1
1960–69 %6.1
1970–79 %8.9
1980–89 %3.0
1990–99 %1.7
2000–09 %3.3
2010–17 %1.4
Kaynak:[94]

Sürdürülebilir büyüme

Portekizli kâşifler 1500'de bölgeye gelmişti, ancak sadece 1808'de Brezilya, Portekiz sömürge hükümetinden ilk üretim tesisleri ve üreticilerini kurmak için izin alabilmişti. 21. yüzyılda Brezilya, dünyanın sekizinci en büyük ekonomisi haline geldi. Başlangıçta, dış satımı şeker, kauçuk ve altın gibi temel ham ve birincil mallara dayanıyordu. Bugün ihracatın %84'ü mamul ve yarı mamul ürünlerden oluşmaktadır.

Büyük ekonomik dönüşüm ve büyüme dönemi 1875 ve 1975 yılları arasında gerçekleşmiştir.[95]

Son on yılda, yerli üretim %32.3 artış kaydetmiştir. Her yıl %47 veya %3.6 oranında büyüyen tarım ticareti (tarım ve sığır yetiştirme), Brezilya ekonomisinde sürekli ayarlamalar gerektiren uluslararası krizleri atlattıktan sonra bile en devingen işkoluydu.[96] Brezilya hükümeti ayrıca büyümeyi teşvik etmeyi amaçlayan Programa de Aceleração do Crescimento adlı bir ekonomik kalkınmayı hızlandırma programı başlattı.[97]

Uluslararası Şeffaflık Örgütü'ne göre Brezilya'nın uluslararası dünyadaki şeffaflık sıralaması 75. sırada yer almaktadır.[98]

Denetim ve yeniden düzenleme

Ekonomiyi dengelemek için son zamanlarda kabul edilen önlemler arasında Brezilya, sosyal güvenlik (devlet ve emeklilik maaşları) ve vergi sistemlerinde reformlar gerçekleştirdi. Bu değişiklikler beraberinde kayda değer bir katkı getirdi: federal, eyalet ve belediye düzeylerinde yürütme organları tarafından yapılan kamu harcamalarını denetleyen bir Mali Sorumluluk Yasası. Aynı zamanda, yönetim verimliliğine yönelik yatırımlar yapılmış ve dış satımı, endüstriyi ve ticareti teşvik etmek için politikalar oluşturulmuş, böylece yerel ve uluslararası yatırımcılar ve üreticiler için "fırsat pencereleri" yaratılmıştır.

Bu değişikliklerle Brezilya savunmasızlığını azaltmıştır: tükettiği petrolü ithal etmemekte; döviz kuruna bağlı sertifikalarla iç borcunu yarıya indirmekte ve ihracatın yılda ortalama %20 oranında büyüdüğünü görmüştür. Döviz kuru, endüstri işkoluna veya enflasyona (yılda %4) baskı yapmaz ve likidite krizi olasılığını ortadan kaldırır. Sonuç olarak, ülke, 12 yıl sonra, ihracat ve ithalatın yanı sıra faiz ödemeleri, hizmetler ve yurtdışı ödemelerini ölçen hesaplarda belirgin bir denge elde etmiştir. Bu nedenle, saygın ekonomistler, ülkenin olası dünya ekonomik krizilerinden derinden etkilenmeyeceğini dile getirmektedirler.[99]

2017'te başkan Michel Temer, "modern kölelik" ile suçlanan şirketlerin listesini kamuoyuna açıklamayı reddetti. 2003 yılında Lula Da Silva'nın başkanlığından bu yana her yıl halka açık olan bu liste, şirketleri para cezalarını ödemeye ve siyasi sınıf yolsuzluğunun yasaya saygı duymaktan ödün verme riski taşıyan bir ülkede iş düzenlemelerine uymaya ikna etmeyi amaçlıyordu. Başkanın "toprak sahipleri lobisi" ile olan ilişkileri, bu nedenle görevden alınan Cumhurbaşkanı Dilma Rousseff tarafından kınandı.[100]

Brezilya için İngiltere ile ticaret yapmak, daha fazla yatırım, daha iyi deneyimli işgücüne erişim, doğal kaynakların satışı, vergi ihracatı ve İngiliz mal ve hizmetlerine erişim anlamına gelebilir.

Rio de Janeiro'nun merkezi iş bölgesi.

Tutarlı politikalar

Üretken işkollarına destek her düzeyde basitleştirilmiştir; etkin ve bağımsız, kongre ve yargı birimleri kural ve yönetmeliklerin değerlendirilmesini yürütmektedir. Ekonomiyi canlandırmak için alınan başlıca önlemler arasında, üretilen ürünler vergisinde (IPI) yüzde 30'a varan indirim ve karayolu kargo taşımacılığı filolarına 8 milyar dolarlık yatırım yapılması ve böylece dağıtım lojistiğinin iyileştirilmesi yer alıyordu. Daha fazla kaynak, iş ve bilgi telemerkezlerinin yayılmasını garanti etmektedir.

Bu işkolunun ön saflarında yer alan sanayi, teknoloji ve dış ticaret politikası, yazılım ve yarı iletken, ilaç ve eczacılık ürünleri ve sermaye malları sektörleri örneğini izleyerek belirli işkollarına 19.5 milyar dolar yatırım yapmaktadır.[101]

Birleşme ve devralmalar

1985 ve 2017 yılları arasında, Brezilyalı kuruluşların katılımıyla bilinen toplam değeri 1.185 milyar ABD doları olan 11.563 birleşme ve devralma açıklandı.[102] 2010 yılı, 115 milyar dolarlık işlemlerle değer açısından yeni bir rekor yıl oldu. Değer temelinde ilk 100 anlaşmada yabancı bir şirket satın alan sadece dört Brezilya şirketi olduğunu belirtmek gerekir. Bu da doğrudan yatırım açısından ülkeye olan güçlü ilgiyi yansıtmaktadır.

Brezilyalı şirketlerin ya alıcı ya da hedef rolünü üstlendiği en büyük anlaşmaların bir listesi:

Açıklanma Tarihi Alıcı Adı Alıcının Endüstrisi Alıcı Ulus Hedef Adı Hedefin Endüstrisi Hedef Ulus İşlem Değeri (milyar $)
01.09.2010 Petrobras Petrol & Gaz Brezilya Brezilya Petrol ve Gaz Bloku Petrol & Gaz Brezilya 42,877.03
20.02.2017 Vale SA Metaller & Madencilik Brezilya Valepar SA Metaller & Madencilik Brezilya 20,956.66
11.08.2006 Cia Vale do Rio Doce SA Metaller & Madencilik Brezilya Inco Ltd Metaller & Madencilik Kanada 17,150.30
20.02.2008 BM&F Aracılık hizmetleri Brezilya Bovespa Holding SA Aracılık hizmetleri Brezilya 10,309.09
13.01.2000 Telefónica SA Telekomünikasyon hizmetleri İspanya Telecommunicacoes de São Paulo Telekomünikasyon hizmetleri Brezilya 10,213.31
31.07.2014 Telefónica Brasil SA Telekomünikasyon hizmetleri Brezilya GVT Participacoes SA Telekomünikasyon hizmetleri Brezilya 9,823.31
10.05.2010 Telefónica SA Telekomünikasyon hizmetleri İspanya Brasilcel NV Telekomünikasyon hizmetleri Brezilya 9,742.79
03.11./2008 Banco Itaú Holding Financeira Bankacılık Brezilya Unibanco Holdings SA Diğer finansal hizmetler Brezilya 8,464.77
03.03.2004 Ambev Yiyecek ve içecek Brezilya John Labatt Ltd Yiyecek ve içecek Kanada 7,758.01
01.10.2010 China Petrochemical Corporation Petrol & Gaz Çin Repsol YPF Brasil SA Petrol & Gaz Brezilya 7,111.00
07.02.2012 Banestado Participacoes Diğer finansal hizmetler Brezilya Redecard SA Bilgisayar ve çevre birimleri Brezilya 6,821.71

Girişimcilik

2011'de Küresel Girişimcilik Monitörü'nün bir araştırmasına göre Brezilya'da, bir iş kuran ya da sahibi olan 18 ile 64 yaşları arasında 27 milyon yetişkin ya bir işe başladı ya da sahibi oldu, bu da dört Brezilyalı yetişkinden fazlasının girişimci olduğu anlamına geliyordu. İncelenen diğer 54 ülke ile karşılaştırıldığında Brezilya, toplam girişimci sayısında üçüncü en yüksek ülke oldu. Bir devlet kurumu olan Uygulamalı Ekonomik Araştırma Enstitüsü (Ipea), Brezilya'da 37 milyon işin 10'dan az çalışanı olan işletmelerle ilişkili olduğunu buldu.[103]

Brezilya, karmaşık bürokrasisi nedeniyle iş yapmak için bölgedeki en zor ülkelerden biri olarak uluslararası düzeyde yer almasına rağmen, büyük iç tüketici pazarı ve çeşitli hükümet programları sayesinde sağlıklı bir girişimci sayısına sahiptir.

Küresel Girişimcilik Monitörü (GEM) tarafından yapılan en son araştırma, 2013 yılında Brezilyalı yeni girişimcilerin %50.4'ünün erkek olduğunu, %33.8'inin 35-44 yaş grubunda olduğunu, %36.9'unun lise mezunu olduğunu ve %47.9'unun Brezilya asgari ücretinin 3-6 katını kazandığını ortaya koydu. Buna karşılık, girişimcilerin %49.6'sı kadın, sadece %7'si 55-64 yaş grubunda, %1'i yüksek lisans eğitim derecesine sahip ve %1.7'si asgari ücretin 9 katından fazlasını kazanır durumdadır.[104]

Kredi notu

Brezilya'nın kredi notu, Standard & Poor's (S&P) tarafından Mart 2014'te BBB'ye düşürüldü, bu da önemsiz olanın sadece bir çentik üzerindeydi.[105] Ocak 2018'de S&P tarafından yatırım derecesinin altında 2 çentik olan BB-' ye indirildi.[106]

Ayrıca bakınız
  • Kırılgan beşli
  • BRICS
  • GSYİH büyümesine göre Latin Amerika ve Karayip ülkeleri listesi
  • GSYİH'ye (nominal) göre Latin Amerika ve Karayip ülkeleri listesi
  • GSYİH'ye (SAGP) göre Latin Amerika ve Karayip ülkeleri listesi

Notlar
  1. Plano Real ("Gerçek Plan"), Itamar Franco'nun başkanlığı sırasında 1994 yılında Brezilya ekonomisini istikrâra kavuşturmak için alınan bir dizi önlemdi.

Kaynakça
  1. "Report for Selected Countries and Subjects". World Economic Outlook Database, IMF. Nisan 2015. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2016.
  2. Table 3 - Cumulative Rate in the Year IBGE. 8 Ağustos 2016 tarihinde erişilmiştir.
  3. "Inflation Brazil – current Brazilian inflation". Inflation.eu. 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2016.
  4. "Brazil – World Development Indicators". 22 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2016.
  5. "Desigualdade cai em 2014 com alta de renda dos mais pobres, diz IBGE". Folha de S. Paulo. 2 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2016.
  6. Brazil’s Unemployment Rises More Than All Forecasts in July Bloomberg. 8 Ağustos 2016 tarihinde erişilmiştir.
  7. "Doing Business in Brazil 2015". World Bank. 29 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2016.
  8. "Brazilian Trade Balance: Consolidated Data" (PDF). Ministério do Desenvolvimento, Indústria e Comércio Exterior. 2012. 31 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2016.
  9. "Export Partners of Brazil". CIA World Factbook. 2012. 13 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2016.
  10. "Import Partners of Brazil". CIA World Factbook. 2012. 13 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2016.
  11. PIB: Dívida pública permanece em 41,4% em agosto Tendências e Mercado. 8 Ağustos 2016 tarihinde erişilmiştir. (Portekizce).
  12. DeFotis, Dimitra (17 Şubat 2016). "Blame Oil: S&P Cuts Brazil & Saudi Ratings, Affirms Dire Russia Outlook". Barron's. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2016.
  13. Pacheco, Felipe; Sambo, Paula. "Brazil Gets Second Junk Rating as Fitch Cites Economic Slump". Bloomberg Business. 2 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2016.
  14. "Moody's downgrades Brazil's issuer and bond ratings to Ba2 with a negative outlook". Moody's. 11 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2016.
  15. "International Reserves and Foreign Currency Liquidity – BRAZIL" [Uluslararası Rezervler ve Döviz Likiditesi - BREZİLYA] (İngilizce). Uluslararası Para Fonu. 9 Nisan 2012. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2016.
  16. Trebat, Thomas J. (1983). Brazil's State-Owned Enterprises: A Case Study of the State as Entrepreneur [Brezilya'nın Devlete Ait İşletmeleri: Girişimci Olarak Devlet Üzerine Bir Örnek Olay] (İngilizce). Cambridge Üniversitesi Yayınları. ss. 10-15. ISBN 978-0-521-23716-1. ... Brezilya serbest piyasa ekonomisidir. (... Brazil free market economy.)
  17. "Is Brazil's Economy Getting Too Hot?" [Brezilya'nın Ekonomisi Çok Isınır mı?]. blogs.forbes.com (İngilizce). Forbes. 16 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2016.
  18. "World Economic Outlook Database, October 2019" [Dünya Ekonomik Görünüm Veritabanı, Ekim 2019]. imf.org (İngilizce). Uluslararası Para Fonu. Erişim tarihi: 12 Şubat 2020.
  19. Anthony, Craig (12 Eylül 2016). "10 Countries with the Most Natural Resources" [En Büyük Doğal Kaynağa Sahip 10 Ülke]. investopedia.com (İngilizce). Investopedia. 6 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  20. "Report for Selected Countries and Subjects, January 2018" [Seçili Ülkeler ve Konular için Rapor, Ocak 2018]. imf.org (İngilizce). Uluslararası Para Fonu. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2018.
  21. "Why Invest in Brazil" [Neden Brezilya'ya Yatırım Yapmalısınız]. M&A Advisors Brazil (İngilizce). 23 Ağustos 2018. 25 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2018.
  22. http://america.aljazeera.com/articles/2015/8/17/despite-protests-wont-lead-to-radical-change-in-brazil.html
  23. "How can Brazil escape the middle-income trap?" [Brezilya orta gelir tuzağından nasıl kaçabilir?]. weforum.org (İngilizce). Dünya Ekonomik Forumu. 23 Ağustos 2018. Erişim tarihi: 12 Ekim 2018.
  24. "Desemprego fica em 11,0% em dezembro, mas ainda atinge 11,6 milhões, diz IBGE" [IBGE, işsizliğin Aralık ayında %11.0 olduğunu, ancak yine de 11,6 milyona ulaştığını söylüyor] (Portekizce). G1. 31 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2019.
  25. "Global Competitiveness Report 2009–2010" [2009–2010 Küresel Rekabet Edebilirlik Raporu] (PDF) (İngilizce). Dünya Ekonomik Forumu. 9 Nisan 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2011.
  26. "The Richest in 2020" [2020'nin En Zenginleri]. forbes.com (İngilizce). Forbes. 2020.
  27. "World Crude Steel Production - Summary" [Dünya Ham Çelik Üretimi - Özet] (PDF). worldsteel.org (İngilizce). World Steel Association. 25 Ocak 2019. 2 Şubat 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2020.
  28. Rossi, Mariana (25 Eylül 2017). "Seis brasileiros concentram a mesma riqueza que a metade da população mais pobre" [Altı Brezilyalı kişi, en yoksul nüfusun yarısıyla aynı servete sahip] (Portekizce). EL PAÍS Brasil. 26 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2019.
  29. Dolce, Júlia (12 Nisan 2018). "Pobreza extrema aumenta 11% no último ano; economistas culpam trabalho informal" [Aşırı yoksulluk geçen yıl %11 arttı; ekonomistler kayıt dışı çalışmaları suçluyor]. brasildefato.com.br (Portekizce). São Paulo: Brasil de Fato. 19 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2020. ... LCA Consultora'dan ekonomist Cosmo Donato, "İşlerin yerine [işgücü garantileri ve ücret seviyeleri ile], işgücü piyasası, zaman içinde düşük ücret ve istikrarsız kazançlar ile kayıt dışı meslekler yarattı." ... Birlikler Arası İstatistik ve Sosyoekonomik Çalışmalar Dairesi'nde (Dieese) ekonomist olan Adriana Marcolino'ya göre, asgari ücretteki reel olmayan artışla birlikte resmi sözleşmesiz boş kadroların artması, sosyal eşitsizliğin artmasında büyük etki yarattı. (O economista Cosmo Donato, da LCA Consultora, "No lugar de empregos [com garantias trabalhistas e pisos salariais], o mercado de trabalho gerou ocupações informais, de baixa remuneração e ganho instável ao longo do tempo" ... Segundo Adriana Marcolino, economista do Departamento Intersindical de Estatística e Estudos Socioeconômicos (Dieese), o aumento de vagas sem carteira assinada, junto ao não aumento real do salário mínimo, tiveram um grande impacto no aumento da desigualdade social.)
  30. "Brazil - Population 2018: Population records increases in Brazil" [Brezilya - 2018'de Nüfus: Brezilya'da nüfus kayıtları artıyor]. countryeconomy.com (İngilizce). Erişim tarihi: 12 Ekim 2018.
  31. "Capacidade de Geração do Brasil" [Brezilya'nın Üretim Kapasitesi]. aneel.gov.br (Portekizce). ANEEL. 2 Ocak 2017. 2 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2021.
  32. "Brazil - Gross domestic product per capita in current prices" [Brezilya - Cari fiyatlarla kişi başına gayri safi yurtiçi hasıla]. knoema.com (İngilizce). Knoema. Erişim tarihi: 12 Ekim 2018.
  33. "About Brazil". brasil.gov.br. Governo do Brasil. 20 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2011.
  34. "Brazil's Currency Wars – A "Real" Problem". soundsandcolours.com. Sounds and Colours. 14 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2011.
  35. The Secret Strength of Pakistan's Economy – Businessweek, 2017
  36. Vigna, Anne (Ekim 2017). "Brazil's Odebrecht scandal" [Brezilya'nın Odebrecht skandalı]. mondediplo.com (İngilizce). Le Monde diplomatique. 29 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2021. Brezilya'da, Odebrecht grubunun yöneticileri ve çalışanlarının dahil olduğu büyük bir uluslararası rüşvet davası yaşanıyor. Hatta ülkenin cumhurbaşkanı Michel Temer'i bile kapsayabilir. ... Atmosfer gergin olmalıydı: Odebrecht ve Odebrecht Grubu'nun geçmişte ve şimdiki diğer 76 yöneticisi ve çalışanı, Brezilya hükümetinin çoğunluk hissesine sahip olduğu petrol şirketi Petrobras tarafından yaptırılanlar da dahil olmak üzere Brezilya'nın en büyük inşaat projeleri için sözleşmeler sağlamak amacıyla yıllarca rüşvetle suçlandılar. (A huge international bribery case is taking place in Brazil, involving executives and employees of the Odebrecht group. It may even implicate the country’s president, Michel Temer. ... The atmosphere should have been tense: Odebrecht and 76 other executives and employees of the Odebrecht group, past and present, were charged with bribery over many years, to secure contracts for Brazil’s largest construction projects, including some commissioned by the oil company Petrobras, in which the Brazilian government has a majority holding.)
  37. "Report for Selected Countries and Subjects, January 2018" [Seçili Ülkeler ve Konular için Rapor, Ocak 2018]. imf.org (İngilizce). Uluslararası Para Fonu. 18 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2018.
  38. "Report for Selected Countries and Subjects, February 2019" [Seçili Ülkeler ve Konular için Rapor, Şubat 2019]. imf.org (İngilizce). Uluslararası Para Fonu. Erişim tarihi: 25 Aralık 2019.
  39. "Brazil" [Brezilya] (İngilizce). 24 Temmuz 2014. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  40. "Agriculture" [Tarım]. brasil.gov.br (İngilizce). Brazilian Government. 30 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2011.
  41. "Popclock". ibge.gov.br. IBGE. 30 Nisan 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  42. "Indicators" [Göstergeler] (İngilizce). Brazilian Government. 20 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2011.
  43. "Production of Brazil in 2018" [Brezilya'nın 2018 üretimi]. fao.org (İngilizce). FAO. 12 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  44. "Conheça os 3 países que desafiam o Brasil nas exportações de frango" [Tavuk ihracatında Brezilya'ya meydan okuyan 3 ülke ile tanışın]. aviculturaindustrial.com.br (Portekizce). Avicultura Industrial. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  45. Formigoni, Ivan (30 Mayıs 2019). "Maiores exportadores de carne de frango entre 2015 e 2019" [2015-2019 arasındaki en büyük tavuk eti ihracatçıları] (Portekizce). 1 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  46. "IBGE: rebanho de bovinos tinha 218,23 milhões de cabeças em 2016" [IBGE: 2016'da 218.23 milyon baş sığır sürüsü vardı]. beefpoint.com.br (Portekizce). BeefPoint. 8 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  47. "Brasil é o 3º maior produtor de leite do mundo, superando o padrão Europeu em alguns municípios" [Brezilya, bazı belediyelerde Avrupa standardını aşan dünyanın en büyük 3. süt üreticisidir] (Portekizce). 8 Şubat 2020. 16 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  48. "Principais países produtores de carne suína entre 2017 e 2019" [2017 ve 2019 arasında domuz eti üreten başlıca ülkeler] (Portekizce). 23 Temmuz 2019. 26 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  49. "Brasil é sétimo maior produtor mundial de ovos" [Brezilya, dünyanın en büyük yedinci yumurta üreticisidir]. aviculturaindustrial.com.br (Portekizce). Avicultura Industrial. 28 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  50. "Agência Nacional de Mineração" [Ulusal Madencilik Ajansı]. gov.br (Portekizce). Agência Nacional de Mineração. 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  51. "Brasil extrai cerca de 2 gramas de ouro por habitante em 5 anos" [Brezilya, 5 yılda kişi başına yaklaşık 2 gram altın çıkarır]. noticias.r7.com (Portekizce). R7. 29 Haziran 2019. 12 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  52. "G1 > Economia e Negócios - NOTÍCIAS - Votorantim Metais adquire reservas de zinco da Masa" [Votorantim Metais, masa'dan çinko rezervi satın aldı]. g1.globo.com (Portekizce). Globo.
  53. "Nióbio: G1 visita em MG complexo industrial do maior produtor do mundo" [Niyobyum: Dünyanın en büyük üreticisinin MG endüstriyel kompleksinde G1 ziyareti]. g1.globo.com (Portekizce). Globo. 12 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  54. "Serviço Geológico do Brasil" [Brezilya Jeoloji Servisi]. cprm.gov.br (Portekizce). 6 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  55. "Rio Grande do Sul: o maior exportador de pedras preciosas do Brasil" [Rio Grande do Sul: Brezilya'nın en büyük değerli taş ihracatçısı]. Band.com.br (Portekizce). 2 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  56. "Manufacturing, added value (current US $)" [Üretim, katma değer (cari ABD doları)] (İngilizce). 30 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  57. "A indústria de alimentos e bebidas na sociedade brasileira atual" [Günümüz Brezilya toplumunda yiyecek ve içecek endüstrisi]. alimentosprocessados.com.br (Portekizce). 25 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  58. "Faturamento da indústria de alimentos cresceu 6,7% em 2019". G1. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  59. "Indústria de alimentos e bebidas faturou R$ 699,9 bi em 2019" [Yiyecek ve içecek endüstrisi 2019'da 699.9 milyar real kazandı]. agenciabrasil.ebc.com.br (Portekizce). Agência Brasil. 18 Şubat 2020. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  60. "Produção nacional de celulose cai 6,6% em 2019, aponta Ibá" [Ibá, ulusal kağıt hamuru üretiminin 2019 yılında %6.6 oranında düştüğünü belirtti]. valor.globo.com (Portekizce). Valor Econômico. 21 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  61. "Sabe qual é o estado brasileiro que mais produz Madeira?" [Madeira'yı en çok hangi Brezilya eyaletinin ürettiğini biliyor musunuz?] (Portekizce). 9 Ekim 2017. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  62. "São Mateus é o 6º maior produtor de madeira em tora para papel e celulose no país, diz IBGE" [IBGE, São Mateus'un ülkedeki kağıt ve kağıt hamuru için en büyük 6. odun üreticisi olduğunu söylüyor]. g1.globo.com (Portekizce). Globo. 14 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  63. "Indústrias calçadistas em Franca, SP registram queda de 40% nas vagas de trabalho em 6 anos" [SP Franca'daki ayakkabı endüstrileri 6 yıl içinde iş ilanlarında %40 düşüş kaydetti]. g1.globo.com (Portekizce). Globo. 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  64. "Fenac - Centro de Eventos e Negócios > Produção de calçados deve crescer 3% em 2019" [Fenac - Etkinlikler ve İş Merkezi > Ayakkabı üretimi 2019'da %3 artmalı]. fenac.com.br (Portekizce). Fenac. 1 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  65. "Abicalçados apresenta Relatório Setorial 2019" [Abicalçados, 2019 Sektörel Raporunu Sunar]. abicalcados.com.br (Potekizce). 22 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  66. "Exportação de Calçados: Saiba mais" [Ayakkabı İhracatı: Daha fazla bilgi edinin] (Portekizce). 27 Şubat 2020. 17 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  67. Comércio, Diário do (24 Ocak 2020). "Minas Gerais produz 32,3% do aço nacional em 2019" [Minas Gerais, 2019'da ulusal çeliğin %32.3'ünü üretti] (Portekizce). 14 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  68. "O novo mapa das montadoras, que agora rumam para o interior do País" [Şimdi iç bölgelere doğru ilerleyen otomobil üreticilerinin yeni haritası] (Portekizce). 8 Mart 2019. 8 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  69. "Indústria automobilística do Sul do Rio impulsiona superavit na economia" [Güney Rio otomobil endüstrisi ekonomide fazlalık çekiyor]. g1.globo.com (Portekizce). Globo. 19 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  70. "Indústria Química no Brasil" [Brezilya'da Kimya Endüstrisi] (PDF) (Portekizce). 14 Haziran 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
  71. "Estudo de 2018" [2018 Çalışması] (PDF) (Portekizce). 10 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
  72. "Produção nacional da indústria de químicos cai 5,7% em 2019, diz Abiquim" [Abiquim, kimya endüstrisinin ulusal üretimi 2019'da %5.7 düştü]. economia.uol.com.br (Portekizce). 14 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  73. "Industria Textil no Brasil" [Brezilya'da Tekstil Endüstrisi] (Portekizce). 19 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  74. "Governo quebra monopólio de resseguros, mas descarta privatização" [Hükümet reasürans tekelini kırdı, ancak özelleştirmeyi reddediyor] (Portekizce). 5 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2008.
  75. "Highlights of international tourism". 30 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  76. "Forbes Global 2000: Brazil" (İngilizce). 5 Haziran 2017.
  77. "Production of Crude Oil including Lease Condensate 2019" [2019 Yedek Yoğunlaştırma Sıvısı Dahil Ham Petrol Üretimi] (İngilizce).
  78. "Produção de petróleo e gás no Brasil ultrapassa 4 milhões de boe/d pela primeira vez". anp.gov.br. Governo do Brasil.
  79. "Quantas usinas geradoras de energia temos no Brasil?" [Brezilya'da kaç tane enerji santralimiz var?] (Portekizce).
  80. "Brasil alcança 170 mil megawatts de capacidade instalada em 2019" [Brezilya 2019'da 170 bin megawatt kurulu güce ulaştı] (İngilizce).
  81. "Série TERMOELETRICIDADE EM FOCO: Uso de água em termoelétricas" [TERMOELEKTRİK ODAK Serisi: Termoelektrik tesislerde su kullanımı] (PDF) (Portekizce). IEMA (Instituto de Energia e Meio Ambiente). 2016.
  82. "O BNDES e a questão energética e logística da Região Sudeste" [BNDES ve Güneydoğu Bölgesi'ndeki enerji ve lojistik sorunu] (PDF) (Portekizce).
  83. "Power: World's biggest hydroelectric facility" [Güç: Dünyanın en büyük hidroelektrik tesisi] (İngilizce).
  84. "Boletim Mensal de Geração Eólica Setembro/2020" [Rüzgar Üretimi Eylül 2020 Aylık Bülteni] (PDF). ons.org.br (Portekizce). Operador Nacional do Sistema Elétrico - ONS. 14 Ekim 2020. ss. 6, 14. Erişim tarihi: 21 Ekim 2020.
  85. "Brasil é o país com melhor fator de aproveitamento da energia eólica" [Brezilya, en iyi rüzgar enerjisi kullanım faktörüne sahip ülkedir] (Portekizce). Governo do Brasil. 7 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2018.
  86. "Boletim Trimestral de Energia Eólica – Junho de 2020" [Üç Aylık Rüzgar Enerjisi Bülteni - Haziran 2020] (PDF) (Portekizce). Empresa de Pesquisa Energética. 23 Haziran 2020. s. 4. Erişim tarihi: 24 Ekim 2020.
  87. "Ventos promissores a caminho" [Umut verici rüzgarlar yolda] (Portekizce).
  88. "Potencial eólico onshore brasileiro pode ser de 880 GW, indica estudo" [Çalışma, Brezilya'nın karadaki rüzgar potansiyelinin 880 GW olabileceğini gösteriyor]. ctee.com.br (Portekizce). 2017 Brezilya Rüzgar Gücü Konferansı ve Sergisi.
  89. "Nuclear Power in Brazil. Briefing Paper #95" [Brezilya'da Nükleer Enerji. Bilgilendirme Kağıdı #95] (İngilizce). Uranium Information Centre. Mayıs 2007. 8 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2007.
  90. "Brazil plans to build seven nuclear reactors" [Brezilya yedi nükleer reaktör inşa etmeyi planlıyor]. en.mercopress.com (İngilizce). MercoPress. 23 Ekim 2006. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2007.
  91. Lau, Lucas (3 Şubat 2017). "Quais as melhores regiões do Brasil para geração de energia fotovoltaica?" [Brezilya'da fotovoltaik enerji üretimi için en iyi bölgeler hangileri?]. sharenergy.com.br (Portekizce). Sharenergy. Erişim tarihi: 7 Ekim 2018.
  92. "Boletim Mensal de Geração Solar Fotovoltaica Setembro/2020" [Eylül/2020 Aylık Fotovoltaik Güneş Enerjisi Üretimi Bülteni] (PDF). ons.org.br (Portekizce). Operador Nacional do Sistema Elétrico - ONS. 13 Ekim 2020. ss. 6, 13. Erişim tarihi: 21 Ekim 2020.
  93. Inflation Ipea
  94. Average Exchange Rate Ipea
  95. Fagoyinbo, Joseph Babatunde. The Armed Forces: Instrument of Peace, Strength, Development and Prosperity (İngilizce). Author House. s. 209. ISBN 9781477218440.
  96. Sustainable growth Brazilian Government. Retrieved on 24 October 2011.
  97. "From crisis to crisis in Brazil". The Economist. 24 Temmuz 2007.
  98. Transparency by country 2009 Transparency International. Erişim: 24 Ekim 2011.
  99. Control and reform Brazilian Government. Erişim: 24 Ekim 2011.
  100. Au Brésil, Temer protège les esclavagistes
  101. Consistent policies Brazilian government. Erişim: 24 Ekim 2011.
  102. "M&A Statistics by Countries - Institute for Mergers, Acquisitions and Alliances (IMAA)" (İngilizce). Institute for Mergers, Acquisitions and Alliances (IMAA). Erişim tarihi: 23 Şubat 2018.
  103. Leahy, Joe (8 Mayıs 2013). "A spirit for entreprise" [İşletme için bir ruh]. web.grupomaquina.com (İngilizce). Financial Times Online. 26 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2013.
  104. "Global Entrepreneurship Monitor 2012 Global Report" [Küresel Girişimcilik Monitörü 2012 Küresel Raporu]. gemconsortium.org (İngilizce). Global Entrepreneurship Research Association, London Business School. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2013.
  105. Rousseff Losing Bond Investors as Downgrade to Junk Looms – Bloomberg Bloomberg
  106. "S&P cuts Brazil credit rating as pension reform doubts grow" [S&P, emeklilik reformu şüpheleri büyüdükçe Brezilya kredi notunu düşürüyor]. reuters.com (İngilizce). Reuters. 11 Ocak 2018. Erişim tarihi: 6 Ocak 2020.

Ek okumalar

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.