Airbus
Airbus SE, Avrupa merkezli çok uluslu bir havacılık şirketidir. 2019 itibarıyla Airbus, dünyanın en büyük uçak üreticisi ve en çok uçak siparişi alan şirketidir.[3] Kurumsal merkezi Hollanda'da bulunan şirketin hisseleri Fransa, Almanya ve İspanya'da işlem görür. Airbus, tasarladığı ve ürettiği sivil ve askeri uçakların dünya genelinde satışını yapar. Uçaklar hem Avrupa Birliği içinde hem de diğer ülkelerde üretilir. Şirketin üç ana bölümü vardır: ticari uçaklar, savunma ve uzay, helikopterler.
Tip | Kuruluş |
---|---|
Endüstri | Havacılık |
Kurucu | Roger Béteille |
Genel merkezi | , |
Kilit kişiler |
Thomas Enders, CEO Harald Wilhelm, CFO John Leahy (airline executive) |
Ürün | Ticari Havayolları (list) |
Gelir | €33.10 milyar (FY 2011)[1] |
Net gelir | €1.597 milyar (FY 2008) |
Çalışan sayısı | 57.000 [2] |
Website | www.airbus.com |
Şirketin sivil havacılık bölümünün merkezi Fransa'nın Toulouse şehrindedir. Üretim tesislerinin çoğu Avrupa Birliği'nde (Fransa, Almanya, İspanya) bulunmakla birlikte Çin, İngiltere ve ABD'de de tesisleri vardır. Son montaj işlemleri Fransa'nın Toulouse, Almanya'nın Hamburg, İspanya'nın Sevilla, Çin'in Tianjin ve ABD'nin Mobile, Alabama şehirlerinde yapılır.[4] Şirket, dünyanın ilk ticari dijital fly-by-wire uçağı olan Airbus A320'nin[5][6] ve dünyanın en büyük yolcu uçağı olan A380'in üretimini ve satışını yapar. Şirketin 12.000. uçağı olan bir A220, 20 Mayıs 2019'da Delta Air Lines'a teslim edilmiştir.[7] Ekim 2016 itibarıyla dünya genelindeki Airbus uçakları 110 milyondan fazla uçuş yapmış, 215 milyar kilometre yol kat etmiş ve 12 milyar yolcu taşımıştır.[8]
Airbus, Hollanda'nın Leiden şehrinde kayıtlı bir şirket olmakla birlikte Toulouse'daki genel merkezden yönetilir.[9]
A320 modeli denilen ve A318, A319, A320 ve A321 modellerini kapsayan seri Almanya'nın Hamburg kentinde montajlanırken diğer modeller Fransa'da montajlanmaktadır. Her seride ayrı dağılım göstermekle birlikte genelde:
- Gövdeden Almanya,
- Elektronik aksamından ve iniş takımlarından Fransa,
- Kanatlardan Birleşik Krallık,
- Kanat Parçalarından, uçuş yüzeylerinden Hollanda ve
- Kapı gibi aksamlarından ise İspanya sorumludur.
İlk üretilen model A300'tür, daha sonra bunu sırasıyla A310, A320, A330, A340 ve en son A380 izlemiştir. Ayrıca A350 XWB modeli de tasarlanmış ve hizmete sunulmuştur.
Uçak model tabelası
Model | Uçak tipi | Sipariş | Teslimat | Halen hizmette | İlk teslim | Üretim sonu |
---|---|---|---|---|---|---|
Airbus A300 | sivil yolcu | 561 | 561 | 413 | Mayıs 1974 | Temmuz 2007 |
Airbus A300F4-600R | sivil kargo | 140 | 135 | bilgi yok | 1990 lı yıllar | Temmuz 2007 |
Airbus A300-600ST Beluga | sivil özel nakliyat | 5 | 5 | 5 | Ocak 1996 | - |
Airbus A310 | sivil yolcu | 260 | 255 | 220 | Aralık 1985 | Temmuz 2007 |
Airbus A310-300 MRT/MRTT | askeri çok amaçlı | 7 | 7 | 7 | 1990 lı yıllar | - |
Airbus A318 | sivil yolcu | 96 | 58 | 58 | Ekim 2003 | - |
Airbus A319 | sivil yolcu | 1.603 | 1.078 | 1.077 | Nisan 1996 | - |
Airbus A320 | sivil yolcu | 3.745 | 1.917 | 1.884 | Mart 1988 | - |
Airbus A321 | sivil yolcu | 717 | 451 | 450 | Ocak 1994 | - |
Airbus A330 | sivil yolcu | 722 | 481 | 478 | Aralık 1993 | - |
Airbus A330F | sivil özel nakliyat | 64 | 0 | 0 | en erken 2010 | |
Airbus A330-200 FSTA | yakıt ikmal (tanker) | 21 | - | - | Tasarım Safhası | - |
Airbus A340 | sivil yolcu | 393 | 346 | 343 | Ocak 1993 | - |
Airbus A350 | sivil yolcu | 228 | 0 | 0 | 2013 itibaren | - |
Airbus A380 | sivil yolcu | 192 | 52 | 52 | Ekim 2007 | - |
Airbus A380F | sivil kargo | 0 | 0 | 0 | 2009 | |
Airbus A400M | askeri nakliyat | 192 | 0 | 0 | 2009 | - |
Toplam | 7.944 | 4.802 | 4.591 | |||
(tarih:30 Haziran 2007) |
2005 başında deneme uçuşlarına başlayan A380 modeli, şu ana kadar üretilmiş en büyük yolcu uçağı unvanını kazanmıştır. 2011 cirosu 33.1 milyar Avro olan şirketin, toplam 63.000 çalışanı vardır.
Satışlar
Siparişler
2006 | 2005 | 2004 | 2003 | 2002 | 2001 | 2000 | 1999 | 1998 | 1997 | 1996 | 1995 | 1994 | 1993 | 1992 | 1991 | 1990 | 1989 | |
Airbus | 791 | 1055 | 366 | 284 | 300 | 375 | 520 | 476 | 556 | 460 | 326 | 106 | 125 | 38 | 136 | 101 | 404 | 421 |
Teslimatlar
2006 | 2005 | 2004 | 2003 | 2002 | 2001 | 2000 | 1999 | 1998 | 1997 | 1996 | 1995 | 1994 | 1993 | 1992 | 1991 | 1990 | 1989 | |
Airbus | 434 | 378 | 320 | 305 | 303 | 325 | 311 | 294 | 229 | 182 | 126 | 124 | 123 | 138 | 157 | 163 | 95 | 105 |
Notlar
- "Annual Results 2011" (PDF). EADS. 2011. 14 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2012.
- "Airbus - Corporate Information - Ethics & Commitments - Diversity". Airbus. 28 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2009.
- "Exclusive: Airbus beats goal with 863 jet deliveries in 2019, ousts Boeing from top spot". Reuters. 1 Ocak 2020.
- "First Airbus final assembly line outside Europe inaugurated in Tianjin, China". Airbus. 28 Eylül 2008.
- Beatson, Jim (2 Nisan 1989). "Air Safety: Is America Ready to 'Fly by Wire'?". The Washington Post.
- "History - Imaginative advances". Airbus. 27 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2009.
- "Airbus celebrates delivery of its 12,000th aircraft - an A220-100 to Delta Air Lines" (Basın açıklaması). Airbus. 20 Mayıs 2019.
- "A journey of 10,000 aircraft and counting: Airbus' pioneering spirit and commitment to shaping the future" (Basın açıklaması). Airbus. 14 Ekim 2016.
- "." Airbus. 15 March 2018. Updated 15 March 2018. Retrieved on 15 March 2018.
- "Detaillierte Bestellungs- und Auslieferungsliste". 7 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2007.
Dış bağlantılar
- Airbus şirketi internet sitesi22 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.