Şerefiye, Borçka

Bugün Şerefiye adını taşıyan köyün bilinen en eski adı Ohordia’dır. Lazca ve Gürcüce Ohordia (ოხორდია) biçiminde yazılan bu yer adı Türkçeye Ohordiya olarak girmiştir.[1] 93 Harbi’nde Tao-Klarceti bölgesini ele geçiren Ruslar da 1886 nüfus sayımında köyün adını Ohordia (Охордиа) olarak kaydetmiştir.[2] Bu sayımdan yaklaşık yedi yıl sonra bölgeyi dolaşan Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze de köyün adını aynı biçimde yazmıştır.[3]

Ohordia köyünün de bir parçası olduğu Tao-Klarceti bölgesinde kadın ve erkeklerin birlikte sayıldığı ilk nüfus sayımı 1886 yılında Rus idaresi sırasında yapıldı. Bu sayıma göre köyde 14 hanede 56 kişi yaşıyor ve bu nüfusun tamamı Lazlardan oluşuyordu. Ohordia bu tarihte Gonio kazasına (uçastok) bağlı Kataphia nahiyesinin köylerinden biriydi ve bu nahiyenin toplam nüfusu 592 kişiden oluşuyordu.[2]

Bu sayımda hane başına ortalama 4 kişi düşmesi ve nüfusun azlığı dikkat çekicidir ve bu durum 93 Harbi (1877-1878) sonrasındaki Osmanlı ülkesine göçle ilişkili olmalıdır. Nitekim bu sayımdan birkaç yıl sonra, Lazistan köylerini gezen Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze Ohordia’da 10 hanenin yaşadığını ve köyün bir kısmının göç ettiğini yazar.[3] Bu tespit köyden göçün 1886 yılından sonra da sürdüğünü göstermektedir.

Son tespitlere göre 189'u erkek ve 179'u kadın olmak üzere Şerefiye köyünde 368 kişi yaşamaktadır.[4]

Bir Laz yerleşimi olan Ohordia’nın ne zamandan beri yerleşim yeri olduğu bilinmemektedir. Köyün geçmişi üzerine fikir verecek tarihi kalıntılar ya da yapılar da tespit edilmemiştir. Bununla birlikte Ohordia’nın bulunduğu yerin antik çağda Kolheti Krallığı sınırları içinde kaldığı bilinmektedir. Erken ve geç ortaçağda Gürcü krallıkları ve prenslikleri yönetiminde kalan Ohordia, 16. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlıların eline geçti.

Yaklaşık üç yüzyıl Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra Ohordia’yı 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Çarlık Rusyası ele geçirdi. Bu savaştan kısa süre önce Ohordia Trabzon vilayetinin Lazistan sancağının Hopa kazasının Gönye (Gonio) nahiyesine bağlı bir köydü.[1] Rus idaresinin 1886 tarihli nüfus sayımına göre ise Ohordia, Batum oblastı içinde Batum sancağına (okrug) bağlı Gonio kazasının (uçastok) bir köyüydü ve Gonio kazasının nahiyelerinden biri olan Kataphia nahiyesi sınırları içinde yer alıyordu. Bu nahiyenin sınırları içinde Ohordia’nın dışında , Katabhia (Катабхиа), Tsotsheba (Цоцхеба ), Arçuet (Арчует), Başköy (Башкёй), Beğlevan (Беглеван), Gidreveti (Гидревети), Murkiveti (Муркивети), Nedzia (Недзиа), Skuruça (Скуруча), Sucuna (Суджуна), Çkadureti (Чкадуэти) ve Yenimağla (Энимагла) köyleri yer alıyordu. Daha sonra bölgeyi dolaşan Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze Ohordia’yı Lazistan köyleri arasında saymıştır.[3]

Ohordia, I. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru Rus ordusunun bölgeden çekilmesinin ardından, 1918-1921 arasında bağımsız olan Gürcistan sınırları içinde yer aldı. 1921’de Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Türk birlikleri Ardahan, Artvin ve Batum bölgelerini ele geçirdi, ama Batum'da tutunamadı. Ankara Hükümeti'nin 16 Mart 1921'de Sovyet Rusya'yla imzaladığı Moskova Antlaşması’yla Ohordia’nın da içinde yer aldığı Artvin ve Ardahan Türkiye’ye bırakıldı.[5]

Ohordia’nın 1921 yılında yeniden Türkiye sınırları içinde kalmasından sonra adı Şerefiye olarak değiştirilmiştir. Şerefiye önce Rize vilayeti içinde Hopa kazasına, daha sonra Artvin vilayeti içinde Borçka kazasına bağlanmıştır.

Şerefiye, Karadeniz bölgesinin en Doğu ucunda Batum sınırındadır. Şerefiye köyü Batum sınırına yakın olup 15 km kadar uzaklık vardır. Köyün kuzeydoğusu Gürcistan sınırıdır. Köyün Güneyinde Karşıköy Doğusunda Muratlı, Güneşli Köyü Batısında Güreşen Kuzeyinde ise Batum Köyü bulunmaktadır.

Köyde yaygın olan çay ve fındık üretimi yöre insanın en önemli gelir kaynaklarını oluşturmaktadır. 1984 yılında hizmete açılan Muratlı Çay Fabrikası, çevre köylerde üretilen çay ürününü işlemektedir. 2002 yılı içerisinde 18.379 dekar alanda 4008 yaş çay üreticisinden 13.507 ton yaş çay alımı yapılarak 2.015 ton kuru çay üretimi gerçekleştirilmiştir. İşletmede 620 kişilik istihdam olanağı sağlanmaktadır.Köyümüze bağlı Tarımsal Kalkındırma Kooperatifi bulunmaktadır. Köyde hayvancılığın ekonomik yaşantıdaki payı azdır. Hayvancılık tamamen iç tüketime yöneliktir.

Köyde Laz kültürü görülmektedir.