Peştuca

Peştuca (Peştuca: پښتو - Devanagari-Paahthaan), Afganca, Paştuca ve Pahtuca olarak da bilinen, Afganistan’da ve Pakistan’ın batı kesiminde yaşayan Peştunların konuştuğu dil. Hint-Avrupa dillerinin Hint-iran dilleri öbeğine bağlıdır. Kırk beş harfli bir alfabesi vardır.[2] Bazı sesler Sanskritçede de bulunur.

Peştuca
پښتو
Telaffuz	pax̌tō
Bölge	Orta Asya
Etnisite	Paştunlar
Konuşan sayısı	26.940.100  (2007)[1]
Dil ailesi	Hint-Avrupa İran dilleri Doğu İran dilleri Peştuca
Yazı sistemi	Arap alfabesi (Peştu alfabesi)
Resmî durumu
Resmî dil	Afganistan
Onaylanmış azınlık dili	Pakistan
Dil kodları
ISO 639-1	ps
ISO 639-2	pus
ISO 639-3	pus

Peştuca, bu dile uyarlanmış Arap alfabesiyle yazılır. Afganca, çok büyük bir ölçüde Hintçe, Belucice, Brohice, Urduca ve Pencapça gibi Hindistan ve Pakistan dillerinin etkisinin altında kalmıştır. Ayrıca Farsça ve Arapçadan girmiş çok sayıda kelimeye rastlanır. Peştuca, eski İran ve Hint dillerine özgü özellikler de taşımaktadır.

Peştuca, 16. yüzyılda yazıya geçirilmeye başlandı. 18. yüzyılda Afgan devleti kurulunca dilin önemi daha da arttı. 1936 yılında Afganistan’ın resmî dili oldu. Günümüzde Peştuca Afganistan’da eğitim dilidir. Ülkedeki ikinci dil ise Farsçadır. Afganistan ve Pakistan’ın dışında Hindistan ve Bangladeş’te konuşulabilir. Bazı dil bilimciler Peştucayı, Urduca ve Farsçanın bir lehçesi olarak kabul ederler. Yazıya geçirilmesi çok geç olduğu için kelime birliği sağlanamamış, büyük ölçüde Arapça, Farsça ve Hintçenin etkisi altına girmiştir. Bu dilde verilen yapıtlar daha çok İslamî medrese ürünleridir. 10'a yakın Kur'an çevirisi bulunmaktadır.