Peştu alfabesi

Peştu alfabesi (Peştuca: پښتو الفبې pax̌to alifbe), Arap alfabesinin [Peştuca|Peştu] diline uyarlanmış alfabe olup ek olarak [Arapça]'da bulunmayan sesler eklenmiştir.

1651 yılında Nestâlik ile yazılan Hayrülbayan, Peştuca yazılmış bilinen en eski belgedir.

Harfler

Peştu alfabesi 44 harften oluşmaktadır. Listede Peştuca'nın Güney, Orta ve Kuzey lehçeleri dahildir.

İsim UFA ALA-LC Transliterasyon Latin Unicode Yazılış Yalın
Sonda Ortada Başta
elif [ɑ], [ʔ] ā, ʾ ā, ʾ Ā ā, yok U+0627,
U+0622
Peştuca: ـا Peştuca: ـﺎ Peştuca: آ, Peştuca: ا Peştuca: آ, Peştuca: ا
be [b] b b B b U+0628 Peştuca: ـﺐ Peştuca: ـﺒـ Peştuca: بـ Peştuca: ب
pe [p] p p P p U+067E Peştuca: ـﭗ Peştuca: ـﭙـ Peştuca: پـ Peştuca: پ
te [t̪] t t T t U+062A Peştuca: ـﺖ Peştuca: ـﺘـ Peştuca: تـ Peştuca: ت
ṭe [ʈ] (veya tt) U+067C Peştuca: ـټ Peştuca: ـټـ Peştuca: ټـ Peştuca: ټ
se [s] s S s U+062B Peştuca: ـﺚ Peştuca: ـﺜـ Peştuca: ثـ Peştuca: ث
jīm [d͡ʒ] j j (veya ǰ) J j U+062C Peştuca: ـﺞ Peştuca: ـﺠـ Peştuca: جـ Peştuca: ج
če [t͡ʃ] ch č Č č U+0686 Peştuca: ـﭻ Peştuca: ـﭽـ Peştuca: چـ Peştuca: چ
he [h] / [x] h H h U+062D Peştuca: ـﺢ Peştuca: ـﺤـ Peştuca: حـ Peştuca: ح
xe [x] kh x X x U+062E Peştuca: ـﺦ Peştuca: ـﺨـ Peştuca: خـ Peştuca: خ
ce [t͡s] / [s] ts (veya c) C c U+0685 Peştuca: ـڅ Peştuca: ـڅـ Peştuca: څـ Peştuca: څ
źim [d͡z] / [z] ż dz (veya j) Ź ź U+0681 Peştuca: ـځ Peştuca: ـځـ Peştuca: ځـ Peştuca: ځ
dāl [d̪] d d D d U+062F Peştuca: ـﺪ Peştuca: ـﺪ Peştuca: د Peştuca: د
ḍāl [ɖ] (veya dd) U+0689 Peştuca: ـډ Peştuca: ـډ Peştuca: ډ Peştuca: ډ
zāl [z] z Z z U+0630 Peştuca: ـﺬ Peştuca: ـﺬ Peştuca:  Peştuca: 
re [r] r r R r U+0631 Peştuca: ـﺮ Peştuca: ـﺮ Peştuca:  Peştuca: 
ṛe [ɺ̢] ([ɭ̆]), [ɻ] (veya rr) U+0693 Peştuca: ـړ Peştuca: ـړ Peştuca: ړ Peştuca: ړ
ze [z] z z Z z U+0623 Peştuca: ـﺰ Peştuca: ـﺰ Peştuca:  Peştuca: 
že [ʒ] / [d͡z] zh ž Ž ž U+0698 Peştuca: ـﮋ Peştuca: ـﮋ Peştuca: ژ Peştuca: ژ
ẓ̌e (güney)
ǵe (orta, kuzey)
[ʐ] (güney)
[ʝ] (orta)
[ɡ] (kuzey)
ẓh (güney)
g'h (orta)
g (kuzey)
ẓ̌ (güney)
γ̌/ǵ (orta)
g (kuzey)
Ǵ ǵ (veya Ẓ̌ ẓ̌) U+0696 Peştuca: ږ Peştuca: ږ Peştuca: ـږ Peştuca: ـږ
sīn [s] s s S s U+0633 Peştuca: ـﺲ Peştuca: ـﺴـ Peştuca: سـ Peştuca: س
šīn [ʃ] sh š Š š U+0634 Peştuca: ـﺶ Peştuca: ـﺸـ Peştuca: شـ Peştuca: ش
ṣ̌īn (güney)
x̌īn (orta, kuzey)
[ʂ] (güney)
[ç] (orta)
[x] (kuzey)
ṣh (güney)
k'h (orta)
kh (kuzey)
ṣ̌ (güney)
(orta)
x (kuzey)
X̌ x̌ (veya Ṣ̌ ṣ̌) U+069A Peştuca: ـښ Peştuca: ـښـ Peştuca: ښـ Peştuca: ښ
swād [s] s S s U+0635 Peştuca: ـﺺ Peştuca: ـﺼـ Peştuca: صـ Peştuca: ص
dwād / zwād [z], [d̪] z, d Z z, D d U+0636 Peştuca: ـﺾ Peştuca: ـﻀـ Peştuca: ضـ Peştuca: ض
twe [t̪] t T t U+0637 Peştuca: ـﻂ Peştuca: ـﻄـ Peştuca: طـ Peştuca: ط
zwe [z] z Z z U+0638 Peştuca: ـﻆ Peştuca: ـﻈـ Peştuca: ظـ Peştuca: ظ
ayn [ʔ] ʻ ʻ yok U+0639 Peştuca: ـﻊ Peştuca: ـﻌـ Peştuca: عـ Peştuca: ع
ğayn [ɣ] gh gh (veya γ) Ğ ğ U+063A Peştuca: ـﻎ Peştuca: ـﻐـ Peştuca: غـ Peştuca: غ
fe [f] / [p] f f F f U+0641 Peştuca: ـﻒ Peştuca: ـﻔـ Peştuca: فـ Peştuca: ف
qāf [q] / [k] q q Q q U+0642 Peştuca: ـﻖ Peştuca: ـﻘـ Peştuca: قـ Peştuca: ق
kāf [k] k k K k U+06A9 Peştuca: ـک Peştuca: ـکـ Peştuca: کـ Peştuca: ک
gāf [ɡ] g g G g U+06AB Peştuca: ـګ Peştuca: ـګـ Peştuca: ګـ Peştuca: ګ
lām [l] l l L l U+0644 Peştuca: ـﻞ Peştuca: ـﻠـ Peştuca: لـ Peştuca: ل
mīm [m] m m M m U+0645 Peştuca: ـﻢ Peştuca: ـﻤـ Peştuca: مـ Peştuca: م
nūn [n] n n N n U+0646 Peştuca: ـﻦ Peştuca: ـﻨـ Peştuca: نـ Peştuca: ن
ṇūn [ɳ] (veya nn) U+06BC Peştuca: ـڼ Peştuca: ـڼـ Peştuca: ڼـ Peştuca: ڼ
wāw [w], [u], [o] w, ū, o w, ū, o W w, Ū ū, O o U+0648 Peştuca: ـﻮ Peştuca: ـﻮ Peştuca: و Peştuca: و
gərda he
yuvarlak
[h]/[ʔ], [a], [ə] h, a, ə h, a, ə H h, A a, Ə ə U+0647 Peştuca: ـﻪ Peştuca: ـﻬـ Peştuca: هـ Peştuca: ه
klaka ye
sert
[j], [i] y, ī y, ī Y y, Ī ī U+064A Peştuca: ـﻲ Peştuca: ـﻴـ Peştuca: يـ Peştuca: ي
pasta ye
yumuşak
[e] e ē E e U+06D0 Peştuca: ـﯥ Peştuca: ـﯧـ Peştuca: ېـ Peştuca: ې
nārīna ye
eril
[ai], [j] ay, y ay, y Ay ay, Y y U+06CC Peştuca: ـی ـ ـ Peştuca: ی
x̌əźīna ye
dişil
[əi] ạy əi Əi əi U+06CD Peştuca: ـۍ ـ ـ Peştuca: ۍ
fāiliya ye
sözlü
[əi], [j] ạy, y əi, y Əi əi, Y y U+0626 Peştuca: ـئ Peştuca: ـئـ Peştuca: ئـ Peştuca: ئ

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  • Awde & Sarwan (2002). "Pashto dictionary & phrasebook", page 24.

Dış bağlantılar

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.