Gilanca
Gilanice veya Gilekçe (گیلکی, Gileki), İran'ın Gilan eyaletinde konuşulan İrani dillerin kuzeybatı grubuna dahil bir dildir. Gilekçe'ye Mazenderanca, Zazaca, Goranice gibi diller yakınlık arz eder. Gilanca, özellikle Zazaca'ya sözcük dağarcığı ve dil bilgisi bakımından çok benzer.
| Farsça | Zazaca | Türkçe | Gilanca |
|---|---|---|---|
| Ab | Awe | Su | Av |
| Ab tengi kerden | Teyşan,Têsan biyaene | Susamak | Faşkal av |
| Ab demağ | Çhılm, zux | Sümük | Zak |
| Ab raket u saket | Awa mendiye | Durgun Su | Mande aw |
| Ab gıl, alud | Awa lemişte, zadıkıne | Kirli Çamurlu su | Tül aw |
| Aşti | Aştiye | Barış | Aşt |
| Miaverem | Ez anane | Getiriyorum | Havaram |
| Biyaverem | Ez biari | Getireyim | Biyaram |
| Mi averdem | Mı ardêne | Getirirdim | Haverded bum |
| Averde budem | Mı ardi bi | Getirmiştim | Biyardah bum |
| Arayiş kerden | Xemelnaene | Süslenmek | Çakun vakun gudan |
| An ca, der an caha | Uca, aca, ica | Ora, oralarda | Aye, uyandar, uyan |
| İn ca, der in caha | Naca, ita, nica | Bura, buralarda | İ yar, i yandar, iyan, irar |
| Averden | Ardene | Getirmek | Havardan |
| Ez pa derd amaden | Bêzar biyaene, qefeliyaene | Yorulmak, bıkmak | Va katan |
| Oftaden | Waro gınaene, kewtene | Düşmek | Katan |
| Efşanden | Pışkıtene | Serpmek, dağıtmak | Şondan |
| Efkenden, endaxten | Vıla kerdene | Yaymak | Gentan |
| Elek, ğarbil | Pırocıne, elege | Elek | Kum |
| Umid | Umıd | Umut | Nanje |
| İntixab kerden, dest çin kerden | Weçinıtene | Seçmek | Vajen dovjen gudan |
| İstaden | Vınderdene | Ayakta dikilmek | Hisan |
| İnca, der inca | İtya, naca, nica | Bura, burada | İyar, iyandar |
| İncaha | İtyay, nacay | Buralar | İyan |
| Baran | Varan, varış | Yağış | Varaş, baraş |
| Baran mi barid | Varış/Varan vareno | Yağmur yağıyor | Varaş vare |
| Darem ber mi gerdem | Ezo geyrenan a | Dönmekteyim | Vagerdesederem |
| Baz hem, du bare | Anci, reyna | Tekrar, yine | Hande |
| Bang, giriye | Veng, bırraiş, qiraiş | Ses, bağırtı, feryat, ezan, sesli ağlamak | Vang |
| Beççe, kudek | Doman, qıc | Çocuk | Zak |
| Bexşiden | Xatırê cı şanıtene | Bağışlamak | Baxşen |
| Berader | Bıra | Kardeş | Abrar |
| Ber xasten- bolend şoden | Berz biyaene, werıştene | Yükselmek, kalkmak | Varasan |
| Ber xizanden, bolend kerden | Berz kerdene, werznaene | Yükseltmek, ayağa kaldırmak | Varasanen |
| Borden | Berdene | Götürmek | Baordan |
| Birişte kerden | Potene/Pewtene | Kavurmak- közlemek | Biştan |
| Berf barid | Vewre varena | Kar yağıyor | Varf ba varas |
| Boriden | Bırrnaene | Kesmek-ayırmak-kopuk | Ben |
| Bozorg şoden | Pil biyaene | Büyümek, erişkin olmak, irileşmek, başkan olmak | Pille vabaon |
| Bestankar, delepkar | Waştoğ | İstekli, alacaklı | Qarze xa |
| Beliden | Qult kerdene, roqılotnaene | Yutmak | Fabarasan |
| Benefşe | Menemşe, bınewşe | Menekşe | Mişin |
| Bute | Gone | Çalı, geven | Gavand, abarak |
| Biyaid | Bêrê | Gelin | Beyey |
| Bişter, ziyadter | Vêşêri, zêdêri | Çok fazla | Veştar |
| Eblaq | Belekın | Alacalı | Kalaç |
| Payan kar-axer kar-ser encam | Peyniye, axıri | Son, nihayet | Axare kun |
| Poxten | Pewtene | Pişirmek | Putan |
| Pertab kerden | Eştene, partav kuwıtene | Fırlatmak, atmak, bırakmak | Tuadan |
| Porsiden-sual kerden | Persaene, pers kerdene | Sormak | Vapursen |
| Paşti pa zeden | Pasqule pırodaene | Tekmelemek | A lang a dan |
| Gerdiden-geşten | Geyraene | Dolaşmak, dönmek, tur atmak | Gardasan |
| Gerdanden | Çarnaene | Döndürmek, değiştirmek | Gardaden |
| Gorosne, guşne | Veyşan, gest | Açlık | Vaşna |
| Gırıften | Gırewtene | Almak | Gitan |
| Mirevem bazar suzan migrem | Şonan suke/bacar derzine herinenan | Pazara iğne almaya gidiyorum | Şunam bazar darzan haginam |
| Gırye | Bermayış, berbış | Ağlama | Borme |
| Girye kerden | Bermaene, berbaene | Ağlamak | Burme gudan |
| Girye mikoned | Bermeno/Bermena | Ağlayan | Burme kuna |
| Gosesten, pare kerden | Lete/Parçe kerdene | Parçalamak | Fûsanen |
| Goşad | Hira, hera | Geniş, ferah | Val |
| Goften | Vaten | Söylemek | Gutan |
| Gendom | Genım | Buğday | Gandam |
| Guyende | Vatoğ | Söyleyen | Ba gute kes |
| Giyah | Vaş | Ot | Vaş |
| Pune | Pune | Yarpuz otu | Pitinik, pitune, paşeki |
| Kaşten | Karrıtene | Tohum saçmak | Kastan, karasan |
| Kerden | Kerdene | Yapmak, etmek | Gudan |
| Keşiden | Kaş kerdene, antene | Çekmek | Hakas en |
| Kubiden | Kuwıtene | Ezmek, dövmek | Kutan |
| Furuxten | Rotene | Satmak | Fartan |
| Mi fehmem | Fahm kenan, areze kenan | Anlıyorum | Famam |
| Asrane | Veraşaniye | İkindi kahvaltısı | Varcast |
| Sobhane | Ara | Kahvaltı | Caşt |
| Şamgah, ğurub, ser şeb | Şan | Akşam | Şane ser |
| Şeb | Şewe | Gece | Şow |
| Şoden | Biyaene | Olmak, yapılmak | Vakatan |
| Şosten | Şütene | Yıkamak | Şurdan |
| Şostem | Mı şüt | Yıkadım | Başurdam |
| Mişuim | Ez şünan | Yıkıyorum | Şuram |
| Şuleven kerden atiş | Adır wekerdene | Ateşi alevlendirmek | Atiş ve giranen |
| Şikesten | Şıkıtene | Kırmak | Şakanen |
| Mişikinem | Ez şıknenan | Kırarım, kırıyorum | Şakanam |
| Şoma | Şıma | Siz | Şame |
| Şina kerden | Ajne kerdene | Yüzmek | Jone şir gudan |
| Şinaxten | Şınasnaene, nas kerden | Tanımak | Şanaxten |
| Mişinasem | Şınasnenan, nas kenan | Tanırım, tanıyorum | Şanaxtem |
| Gilanca | |
|---|---|
| Ana dili olanlar | İran |
| Konuşan sayısı | 3-4 milyon (tarih gerekli) |
| Dil ailesi |
Hint-Avrupa
|
| Yazı sistemi | Arap alfabesi |
| Dil kodları | |
| ISO 639-2 | ira |
| ISO 639-3 | – |
http://www.zazaki.de/farhangedeylami.htm 25 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.