Gökçe, Ardanuç

Eski adı Opiçala'dır. Gürcüce bir yer adı olan Opiçala (ოფიჭალა), "kara kavak deresi" anlamına gelir.[1] Türkçeye Opiçala, Obicala (اوبیجال), Hopiçala gibi farklı biçimlerde girmiştir.[2][3]

Opiçala, Gürcü idaresi altındayken 16. yüzyılın ortasında Osmanlıların eline geçti. Yeni kurulan Ardanuç livasının Ardanuç nahiyesine bağlanı. 1574 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defteri köyde 21 hane kaydedilmiştir. Her hanede 5-6 kişinin yaşadığı varsayılırsa köyün nüfusunun 105-126 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. Bu tarihte köyün tamamı Hristiyan olarak kaydedilmiştir. 1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Liva-i Ardanuç adlı Osmanlı tahrir defteri köyün nüfusunun 11 haneye düştüğünü göstermektedir. Köyde 1 hanenin Müslüman olarak yazılmış olması, Opiçala'da köylülerin Müslümanlaştırılmaya başladığına işaret eder. Köyün eksilen 10 hanesi dinini değiştirmek istemediği için göç etmiş olabilir. Osmanlı idaresinin 1835 yılında yaptığı nüfus tespitinde Opiçala’da 15 hanede 51 erkeğin yaşadığı görülmektedir. Bu dönemde Osmanlılar sadece erkek nüfus tespit ediyordu. Opiçala'nın toplam nüfusunu bulmak için bir o kadar da kadın eklemek gerekir.Bunun sonucunda köyde 102 kişinin yaşadığı ortaya çıkar.[4]

Uzun süre Osmanlı egemenliğinde kalan Opiçala, 93 Harbi'nde Çarlık Rusyası'nın eline geçti. Rus idaresinin kaydına göre 1886 yılında köyde 162 kişi yaşıyordu. Rusların Opisçala (Описчала) olarak kaydettiği köy Artvin sancağının (okrug) Ardanuç kazasına (uçastok) bağlıydı. Bu kazaya bağlı Ança nahiyesinin dört köyünden biri olan Opiçala, nüfus açısından da bu nahiyenin en küçük köyüydü. Köyün nüfusunun tamamı Gürcülerden oluşuyordu.[5]

Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Opiçala bir süre Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması'yla köy Türkiye'ye bırakıldı.[6] Opiçala, 1922 tarihli nüfus cetveline göre Artvin vilayetinin merkez kazasına bağlı Ardanuç nahiyesinin bir köyüydü. 1925'te adı "Gökçe" olarak değiştirildi.[7] Bununla birlikte köyün eski adı yeni adıyla birlikte "Gökçe (Hopiçala)" biçiminde resmi kayıtlarda uzun süre kullanılmıştır.[3]

Opiçala'da varlığı tespit edilen tek tarihsel yapı eski bir su değirmenidir. Kabaca yontulmuş taşlarla harç kullanılarak inşa edilen değirmenden geriye yıkıntılar kalmıştır.[1][8]

Artvin iline 54 km, Ardanuç ilçesine 19 km uzaklıktadır.

• Yerelnet