Türkiye-Yemen ilişkileri
Türkiye-Yemen ilişkileri, Türkiye ile Yemen arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir.
Türkiye |
Yemen |
---|
Tarihçe
Tarihi ilişkiler
Türkiye ile Yemen arasında Osmanlı İmparatorluğu'ndan modern döneme uzanan çok uzun ve derin bir tarihi bağlar bulunmaktadır.
Osmanlı İmparatorluğu, 16. yüzyılda Arabistan'da genişlemeye başladı ve Yemen'e girerek genişleme zirvesine ulaştı. Türkler ve Zeydiler arasındaki bir dizi çatışmanın ardından Osmanlı İmparatorluğu Yemen'i etkili bir şekilde fethetti ve kontrol altına aldı.[1] Ancak, Yemen'de Osmanlı'ya karşı bir huzursuzluk kısa süre sonra patlak verdi[2] ve Osmanlı yönetimi bir yüzyıl sonra ülkeden uzaklaştırıldı.[3] Bununla birlikte, Yemen imamı El-Mu'ayyed Muhammed, bir orduyla Mekke'yi fethetmeye çalışması nedeniyle savaş devam etti. Zeydiler Osmanlı ordusuna yenilmesi üzerine bu sefer başarısızlıkla sonuçlandı.[4] Ancak savaştan sonra Osmanlı hakimiyeti iki yüzyıl boyunca Yemen'e dönmedi.
Ancak 19. yüzyılda Osmanlı hakimiyeti Yemen'e dönmeyi başardı ve Osmanlı İmparatorluğu Zeydiler'e dokunmazlık tanınarak Yemen'i bir yüzyıl daha yönetti.[5] Ancak, yaygın bir yolsuzluklar ve Yemen aşiretlerinin isyanları Osmanlı İmparatorluğu için ekonomik sıkıntılara yol açtı.[6] Yine de Osmanlı İmparatorluğu Yemen'i I. Dünya Savaşı'nın sonuna kadar tutabildiler.
Modern ilişkiler
Soğuk Savaş döneminde Türkiye'nin ile Güney Yemen ve Kuzey Yemen arasındaki ilişkiler Türkiye'nin kendi komşularının durumlarıyla daha fazla ilgilenmesi nedeniyle pek gelişemedi. Yemen'le modern ilişkiler tam olarak 1990'da iki Yemen'in birleşmesiyle başladı. 1994 Yemen Savaşı sırasında, Türkiye tarafsız kaldı ve taraflar arasındaki sorunları çözmeye çalıştı.[7] Ancak yine Türkiye ve Yemen arasındaki ilişkiler Yemen'deki iç çatışmalar ve Türkiye'nin Yemen'e yönelik ilgi eksikliği nedeniyle ihmal edilmektedir.
Yemen İç Savaşı sırasında Türkiye başlangıçta Yemen hükûmetini Husilere karşı destekleyerek Yemen hükûmeti yanlısı bir tutum sergilediyse de Husilere karşı ciddi bir askeri müdahaleye katılmadı.[8] 2018'de Türkiye, Birleşik Arap Emirlikleri'nin Sokotra'ya müdahalesine ilişkin endişelerini dile getirdi.[9] 2019 yılında Yemen dışişleri bakanı Halid el-Yemeni, Türkiye ile ilişkilerini derin ve tarihi olarak övdü.[10]
Türkiye'nin San'a'da bir büyükelçiliği[11] ve Yemen'in Ankara'da bir büyükelçiliği bulunmaktadır.[12]
Kaynakça
- "The Ottoman Conquest of Yemen". 20 Mart 2017. 20 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2020.
- Yaccob, Abdol Rauh (20 Mart 2019). "Yemeni opposition to Ottoman rule: an overview". Proceedings of the Seminar for Arabian Studies. 42: 411-419. JSTOR 41623653.
- "Opinion: The Houthis have humiliated Saudi Arabia". The Independent. 20 Aralık 2018.
- Accounts and Extracts of the Manuscripts in the Library of the King of France. 2. R. Faulder. 1789. s. 75.
- Luscombe, Stephen. "British Empire Book Review". www.britishempire.co.uk. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2020.
- Eugene L. Rogan (2002). Frontiers of the State in the Late Ottoman Empire: Transjordan, 1850–1921. Cambridge University Press. ISBN 978-0521892230.
- Dr, STEVE ESOMBA. WALL STREETS INFECTED BY ARAB SPRING. Lulu.com. ISBN 9781471725753 – Google Books vasıtasıyla.
- "Turkey's influence in Yemen". Trtworld.com. 1 Mayıs 2018. 19 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2020.
- "Turkey concerned by Yemen's territorial integrity after UAE's Socotra move". DailySabah. 18 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2020.
- "Yemen foreign minister hails relations with Turkey". www.aa.com.tr. 6 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2020.
- "T.C. Dışişleri Bakanlığı السفارة التركية في صنعاء". sanaa.emb.mfa.gov.tr (Arapça). 29 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2020.
- "Yemen Ankara Büyükelçiliği". www.yemenkonsoloslugu.org. 11 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2020.