Mari dili

Mari (Çirmiş) dili (марий йылме, Rusça: марийский язык, Tatarca: Çirmeş tele) Ural Altay Dil Ailesinin Ural Koluna bağlı Fin/Ugor dilleri ana grubundandır ve 600.000 kişi tarafından konuşulur. Çirmiş dili; Rusya'ya bağlı Mari El Cumhuriyeti ('Mari Toprakları') başta olmak üzere Rusya'da Tataristan, Udmurtya ve Perm bölgelerinde konuşulur. Etnik Çirmişler, çoğuklukla Ural Dağları'nın doğusunda Vyatka Nehri çevresinde yaşamaktadır.

Mari (Çirmiş) dili
Ana dili olanlar Rusya: Mari El Otonom Cumhuriyeti, Başkortostan Cumhuriyeti, Tataristan Cumhuriyeti, Udmurtya Cumhuriyeti; Nizhny Novgorod Eyaleti, Kirov Eyaleti, Sverdlovsk Eyaleti, Orenburg Eyaleti; Perm Krai
Konuşan sayısı 600,000  (tarih gerekli)
Dil ailesi
Varsayılan
  • Mari (Çirmiş) dili
Yazı sistemi Kiril alfabesi
Dil kodları
ISO 639-1 -
ISO 639-2 chm
ISO 639-3 Çeşitli:
chm  Mari (Rusya)
mhr  Doğu Mari Dili
mrj  Batı Mari Dili

Mari (Çirmiş) dili, "dağ" ve "ova" lehçeleri olmak üzere iki lehçe hâlinde konuşulmaktadır. Dağ lehçesi, aynı zamanda "doğu lehçesi" olarak adlandırılırken ova lehçesi, "batı lehçesi" olarak da bilinir.

1930 yılında Mari (Çirmiş) Dili için hazırlanan alfabenin taslağı

a ä в g d z ƶ i
j k ʟ ʟ̧ m n ŋ
o p r s t u ü c
ş ç ә ӛ e f h č
t’ d’

Ova Mari (Ova Çirmiş) Alfabesi

А а Б б В в Г г Д д Е е Ё ё Ж ж
З з И и Й й К к Л л М м Н н Ҥ ҥ
О о Ö ö П п Р р С с Т т У у Ӱ ӱ
Ф ф Х х Ц ц Ч ч Ш ш Щ щ Ъ ъ Ы ы
Ь ь Э э Ю ю Я я

Dağ Mari (Dağ Çirmiş) Alfabesi

А а Æ æ Б б В в Г г Д д Е е Ø ø
Ж ж З з И и Й й К к Л л М м Н н
О о Œ œ П п Р р С с Т т У у Ӱ ӱ
Ф ф Х х Ц ц Ч ч Ш ш Щ щ Ъ ъ Ы ы
Ӹ ӹ Ь ь Ə ə Ю ю Я я

Bazı sözcükler ve tümceler

Türk dilleri ile çok benzerliği olan sözcüklere sahiptir. Not: Örneklerdeki tire işareti, sözcükler okunurken vurgunun nerede olacağını gösterir, mari dilinde vurgu işareti kullanılmaz.

  • По́ро ке́че / Póro kéçe - İyi günler
  • Ку́гу та́у / Kúgu táu - Teşekkürler
  • ик, кок, кум, ныл, вич / ik, kok, kum, nıl, viç - bir, iki, üç, dört, beş
  • куд, шым, канда́ш, инде́ш, лу / kud, şım, kandáş, indéş, lu - altı, yedi, sekiz, dokuz, on
  • мут/mut - sözcük
  • ава / ava - anne, ana. (Tıva Türkçesinde anne'ye ava denir)
  • саре / sare - sarı (renk)
  • пире / pire - börü (bozkurt)
  • пакча / pakça - bahçe

Dış bağlantılar

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.