Cem

1. Mürşid (Dede): Görev itibarıyla Muhammed, Ali ve Hacı Bektaşi Veli'yi temsil eder. Cem Erkanı Başkanlığını yapar, ikrar alir nasip verir. Cenaze, Müsahiplik, Nikâh, Sünnet, Ad takar (isim takar)
2. Rehber: Görev itibarıyla İmam Hüseyin´i temsil eder. Yola girmek isteyenleri hazırlar, yol gösterir. Mürşidin en yakın yardımcısıdır.
3. Gözcü: Görev itibarıyla Ebû Zerr el-Gaffârî’yi temsil eder. Rehberin yardımcısıdır. Cem’in sessiz ve sakinlik içinde geçmesini sağlar. Cem’in bekçisidir.
4. Çerağcı (Delilci): Görev itibarıyla Cabir El Ensari’yi temsil eder. Cem evinde bulunan aydınlatma araçlarını yakar. Buhardanlıkları ve Mumları (Çerağları) hazırlar.
5. Zâkir (Âşık): Görev itibarıyla Bilâl-i Hâbeşî’yi temsil eder. Cem’de Tevhid, duazde imam, Mersiye, Semah, Nevruzi ye söyler.
6. Süpürgeci (Ferras): Görev itibarıyla Selmân-ı Farisî Pir-î Pak'ı temsil eder. Cem evinin sürekli temizligi ile meskul olur.
7. Meydancı: Görev itibarıyla Hüzeyme tül Yemeni’yi temsil eder. Cem evinde Semahserleri kaldırır. Postları yerine dizer.
8. Niyazcı: Görev itibarıyla Mahmud el Ensari’yi temsil eder. Kurbanları tekbirler ve keser. Gelen Lokmaları alır ve dağılımını sağlar.
9. İbrikçi: Görev itibarıyla Kamber'i temsil eder. Cem'de Mürşidin ve Cem erenlerinin temiz olmalarını sağlar.
10. Kapıcı: Görev itibarıyla Gülam Keysani’yi temsil eder. Cem’e gelen erenlerin evlerini gözetler.
11. Peyikçi: Görev itibarıyla Amri Ayyari’yi temsil eder. Cem olacağını tüm canlara duyurur.
12. Sakacı: Görev itibarıyla Ammar bin Yasir’i temsil eder. Cem evinde su, şerbet, saka, süt vb. dağılımını sağlar.

Cem ayinleri Yapılış amaçlarına göre beş grupta incelenirler[1]:

1. İkrar ayini
2. Dervişlik ayini
3. Baba ayini
4. Halife ayini
5. Mücerred ayini

ALEVİLİKTE CEM ÇEŞİTLERİ :

1-İRŞAD CEMİ: Yolun gereği olan edep erkan dört kapı kırk makam öğretisinin yapıldığı ilim irfan ve insanlık sevgisinin işlendiği genelde gençleri bu yola hazırlamak için yapılan Cemler. Her Perşembe günü akşam yapılır.

2-ABDAL MUSA CEMİ : Genelde kış aylarında bütün alevilerin katkısı ile alınan kurbanlar adakların bir arada olduğu beraber yapılan lokmaların paylaşımcı eşitçi özgürlükçü bir ortamda yendiği küskün, dargın, kırgın olanların barıştığı. Bir ibadet cemidir.

3-İKRAR CEMİ :(müsahip olma) İnsanı kamil olma yolunda öğretiden geçen kişilerin ikrar için belirli aşamalardan geçtikten sonra hazır hale geldiklerinde dört kişi bir olup ateşten gömlek giymesi ile başlar. Öl ikrar verme öl ikrardan dönme.

4-GÖRGÜ CEMİ : Aynı zamanda ikrar cemi ile de beraber yapılabilir. İkrar veren kişilerin her sene görgüden geçmeleri gerekir bir nevi sorgu ve ikrar tazeleme küsülüğü olanlar varsa barıştırılır. Lokmalar paylaşılır bu ceme genelde ikrarlı olanlar katılır.

5-DÜŞKÜN KALDIRMA CEMİ : Bu cemde küs dargın ve düşkün olan kişiler Sorgudan geçtikten sonra verilen karar gereği düşkün olan kişiyi yeniden topluma kazandırmak küskün dargın kırgın olanları barıştırmak amacı ile yapılan Cemlerdir.

6-LOKMA CEMİ :(birlik cemi) Adakların kurbanların birlendiği lokmaların paylaşıldığı küskün olan kişilerin bir araya geldiği paylaşımcı eşitçi özgürlükçü bir ortamda yapılan Cemler.

7-DAR CEMİ : Hakka yürüyen kişilerin(alevi) üç, yedi, kırk. lokmasından sonra yapılan hakka yürüyen kişinin yakınlarının yaptığı rızalık alma (helallık alma) birinci derece yakınları müsahip kardeşi dahil dara durur. Helallık alınır ibadet ve lokmalar paylaşılır.

TEMELİ KIRKLAR CEMİDİR. Cemlerde hiç bir kimsenin kimseden üstünlüğü yoktur. Orası Hak, Muhammed, Ali divanıdır. Ceme giren her kişi girmeden önce makam mevki kibir gurur senlik ve benlik ne var ise dışarıda bırakıp ölmeden ölüp öyle girmesi, boş girip dolu çıkması gerekir.