Sultan Ali
Sultan Ali (d. (?) - ö. 1494, Erdebil), Safevi Tarikatı şeyhi, Şah İsmail'in abisi.
Sultan Ali | |
---|---|
Safevi Tarikatı Şeyhi | |
Görev süresi 1488-1494 | |
Yerine geldiği | Şeyh Haydar |
Yerine gelen | Şah İsmail |
Kişisel bilgiler | |
Ölüm | 1494 Erdebil, Akkoyunlu Devleti |
İlişkiler | Şeyh Haydar (babası) Alemşah Halime Begüm (annesi) |
Dini | Kızılbaş |
Hayatı
Babası Safevi Tarikatı şeyhi Şeyh Haydar, annesi Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan'ın kızı Alemşah Halime Begüm'dür. Babası Şeyh Haydar'ın 1488 yılında Akkoyunlu ordusu ile yaptığı savaşta öldürülerek cesedi köpeklere atılınca Safevi Tarikatı şeyhi olmuştur. Kızılbaşların Sultan Ali'nin etrafından toplanmasından korkan Akkoyunlu hükümdarı Sultan Yakub, Erdebil'de Sultan Ali ve kardeşleri İbrahim ile İsmail'i tutuklatarak anneleriyle beraber Fars Eyaleti'ne gönderdi ve İstahr kalesine hapsedildiler.[1]
Sultan Yakub'un ölümünden sonra Akkoyunlu Devleti'nde taht kavgası başladı. Baysungur tahta çıkarıldı, bu duruma karşı çıkan Rüstem Bey ordusunu güçlendirmek amacıyla Kızılbaşları safına çekmek için Sultan Ali ve kardeşlerini serbest bırakarak Erdebil'e dönmelerine izin verdi. Bu durum Kızılbaşlar arasında büyük coşkuya sebep oldu ve Erdebil'e gelmeye başladılar. Rüstem Bey, Sultan Ali'yi Tebriz'e davet ederek Kızılbaşları ile beraber Baysungur ile yapılacak savaşa katılmasını istedi. Sultan Ali Kızılbaş müritleri ile savaşa katılarak Baysungur'un öldürülmesi sağlandı.
Sultan Ali bu başarıdan sonra kalabalık bir taraftar kitlesinin karşıladığı Erdebil'e muzaffer kumandan edasıyla döndü. Bu güç gösterisi Rüstem Bey'i korkuttu ve tekrar Sultan Ali ile kardeşlerini Tebriz'e getirterek göz hapsinde tuttu. Yasaklamasına rağmen Kızılbaşlar ile Sultan Ali'nin görüşmesi devam edince Rüstem Bey Sultan Ali'yi öldürtmeye karar verdi. Sultan Ali durumdan haberdar edilince tarikat şeyhliğinin simgesi olan tacını İsmail'in başına koyarak İsmail ile İbrahim'i gizlice Erdebil'e gönderdi[1] ve ardından 1494 yılında Erdebil civarında yapılan savaşta Sultan Ali öldürüldü.[2] Naaşı Erdebil'e getirilerek atalarının mezarlığına defnedildi.
Kaynakça
- Tufan Gündüz, Son Kızılbaş Şah İsmail, 5. baskı, s. 35-38
- Namiq Musalı, Şah İsmail Hatai'nin Annesi Alemşah Begüm: Efsaneler ve Gerçekler, Alevilik-Bektaşilik Araştırmaları Dergisi, 2016/13, s. 41