Cüneyd-i Bağdâdî

Cüneyd-i Bağdâdî (830 – 909), 9. yüzyılda yaşamış Fars[1][2] sufi ve filozof.

Cüneyd-i Bağdâdî
جنيد بغدادي
Doğum 830
Bağdat
Ölüm 909
Bağdat

Bağdat'ta doğdu ve orada yaşadı. Ailesi aslen Nihâvendli olup cam ticaretiyle uğraştıklarından Kavârirî nisbesiyle tanınmak­taydı. Bizzat Cüneyd-i Bağdadi'de ipek ticaretiyle meşgul olduğundan Hazzâz lakabıyla tanınmıştır. Ailesinin Nihâvend'den Bağ­dat'a ne zaman geldiği kesin olarak bi­linmemektedir.

Eğitimi

Ebû Sevr el-Kelbi'den fıkıh eğitimi aldı. Ebû Ali el-Hasan bin Arefe el-Abdî başta ol­mak üzere bazı âlimlerden hadis dinle­di. Dayısı Serî es-Sakatî ve Ebû Hamza el-Bağdâdî gibi sofilerin sohbetinde bulundu. Sonraki yıllarda vaaz vermeye başladı ve İslami İlimler üzerinde derin bilgi sahibi oldu. Süfyan-ı Sevri'nin mezhebinden olduğu rivayeti vardır.

Dönemin birçok ünlü sûfîsi Cüneyd-i Bağdadi'nin sohbetin­de bulunmuştur. Ebû Muhammed el-Cerîrî, Ebü'l-Abbas İbnü'l-Arabî, İsmail b. Nüceyd. Ali b. Bündâr es-Sayrafî, Ebü Bekir Şiblî, Mimşâd ed-Dîneverî, Abdullah eş-Şarânî, Muhammed b. Ali el-Kettânî. Ebû Be­kir el-Vâsıtî. Ebû Amr ez-Zeccâcî Cü­neyd Bağdadi'in sohbetinde bulunan tanınmış sûfilerdendir. Bu sebeple tarikatların tamamı­na yakın kısmı silsilelerinde Cüneyd-i Bağdadi hazretleri'ne yer verirler. Mut­lak İmam. Küçük Şafii ve Sadr-i Kebîr gibi unvanlarla anılan fıkıh âlimi İbn Süreye de onun sohbetinde bulunmuş, ruhaniyetinin tesirinde kalmış ve manevî alandaki bilgilerini ona borçlu olduğunu ifade etmiştir.[3]

Cüneyd-i Bağdadi'nin tasavvufî görüşleri, hem çağdaşı sûfîler hem de daha sonraki mu­tasavvıflar üzerinde derin tesirler bırakmıştır. Onun açtığı yoldan gidenlere Cüneydî denildiğini kaydeden Hücvîrî, ken­di şeyhlerinin de bu zümreye mensup ol­duklarını belirtmektedir. el-Münkız mine'd-dalâl adlı eserinde belirttiğine gö­re Gazzâlî'nin tasavvufa yönelmesinde de Cüneyd-i Bağdadi'nin tesiri olmuştur. el-Lüma', et-Ta'anuf, Kûtü'l-kulûb ve er-Risâle gibi tasavvufun temel kaynakları Cüneyd-i Bağdadi'nin fikirlerine geniş yer ayırır, onun tasavvufî konulardaki sözlerini delil sa­yarlar.

Hakkında yapılan çalışmalar

Cüneyd-i Bağdadi'nin bazı mektupları günümüze kadar gelmiştir. Bu mek­tupları Ali Hasan Abdülkâdir The Life Personality and Writings of al-Junayd adlı eserinin içinde ingi­lizce tercümeleriyle birlikte yayımlamış­tır. Aynı mektuplar bazı yeni mektupla­rın ilâvesiyle Süleyman Ateş tarafından da Cüneyd-i Bağdadî Hayatı Eserle­ri ve Mektupları adıyla yayımlanmıştır.

Kaynakça
  1. Silvers, Laury (1 Eylül 2013). "al-Fatḥ al-Mawṣilī". Encyclopaedia of Islam, THREE (İngilizce). (...) uncle of the famous early Persian Ṣūfī Junayd al-Baghdādī (d. 298/911).
  2. Browne, Edward Granville (2015). A Literary History of Persia. BiblioBazaar. ISBN 978-1-345-72256-7., sayfa 428: "It is noteworthy that both Bayazid and Junayd were Persians, and may very likely have imported to sufism."
  3. [İbnü'I-Mülakkın, Tabakatül Evliya, s. 137, Ateş,Süleyman, Cüneydi Bağdadi: Hayatı Eserleri ve Mektupları s. 47]
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.