Recep Tayyip Erdoğan'ın seçimler tarihi

Bu madde, günümüzde Türkiye cumhurbaşkanı olan Recep Tayyip Erdoğan'ın, aday olduğu seçimler tarihini konu almaktadır.

Recep Tayyip Erdoğan, Haziran 2015

Recep Tayyip Erdoğan siyasi kariyerine 1975 yılında Millî Selamet Partisi Beyoğlu Gençlik Kolu Başkanlığına seçilerek başlarken, ertesi yıl İstanbul İl Gençlik Kolları Başkanlığına seçildi.[1][2] ve Millî Selamet Partisi'nin 12 Eylül Darbesi sonrasında kapatılmasına kadar bu görevini sürdürdü.[3][4] 1983'te kurulan Refah Partisi ile siyasete geri döndü ve 1984 yılında Beyoğlu ilçe başkanı oldu.[5] Ertesi yıl düzenlenen genel kongrede Merkez Karar ve Yürütme Kurulu üyesi seçilirken, aynı yıl partinin İstanbul il başkanlığına getirildi.[5]

28 Eylül 1986'daki milletvekili ara seçimlerine Refah Partisi'nin İstanbul 6. bölge adayı olarak girerek siyasi hayatındaki ilk seçim deneyimini yaşadı. Tek bir adayın milletvekili olacağı seçimde Refah Partisi bölgedeki oyların %8,57'sini alarak beşinci sırada kaldı ve en yüksek oyu alan Anavatan Partisi adayı Hüsnü Doğan milletvekili olarak seçildi.[6] 26 Mart 1989'daki yerel seçimlerde Beyoğlu belediye başkanı adayı olurken, 1984'teki seçimlerde partinin aldığı oy oranını %17,71 artırarak %22,83 oranında oy topladı ve %29,29 oranında oy alan Sosyaldemokrat Halkçı Parti adayı Hüseyin Aslan'ın ardından ikinci sırada kalarak belediye başkanı seçilemedi.[6][7] 20 Ekim 1991'deki genel seçimlerine Refah Partisi'nin İstanbul 6. bölge 1. sıradan adayı olarak girdi.[8] Seçimlere Milliyetçi Çalışma Partisi ve Islahatçı Demokrasi Partisi ile ittifak yaparak giren Refah Partisi,[9] son seçimlere göre oy oranını %12,69 arttırarak İstanbul 6. bölgeden %20,01 oranında oy aldı.[10][11] 19. dönem milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisine giren Erdoğan'ın milletvekilliği, ilk kez uygulanan seçmenlerin parti milletvekillerini sıralamaya bakmadan tercih edebildiği tercihli oy sisteminde seçmenlerin tercihini ikinci sıradaki aday Mustafa Baş'tan yana kullanması sebebiyle sonuçların belli olmasından birkaç gün sonra Baş'a geçti.[12] Sandıklardan Erdoğan'a yaklaşık 9 bin, Baş'a ise yaklaşık 13 bin tercihli oy çıkmıştı.[12]

27 Mart 1994'teki yerel seçimlerde İstanbul büyükşehir belediye başkanlığı için Refah Partisi'nden aday olan Erdoğan, %25,19 oy oranı alarak seçimlerden birinci sırada ayrıldı ve İstanbul büyükşehir belediye başkanı seçildi.[13] 6 Aralık 1997'de Siirt'te düzenlenen bir açıkhava toplantısı sırasında topluluğa yaptığı konuşmada kullandığı ifadeler sebebiyle[14] kendisi hakkında açılan dava sonunda belediye başkanlığı görevinden ayrılarak 26 Mart 1999'da cezaevine girdi ve 24 Temmuz 1999'daki tahliyesine kadar 4 ay 10 gün boyunca cezaevinde kaldı.[15][16] Davada çıkan kararla birlikte kendisine siyasi yasak getirilirken, herhangi bir partiyle birlikte veya bağımsız olarak herhangi bir seçime katılamayacaktı.[17]

14 Ağustos 2001 tarihinde kurulan Adalet ve Kalkınma Partisi'nin kurucu başkanlığını üstlendi.[18] Siyasi yasağı sebebiyle 3 Kasım 2002'deki genel seçimlerde milletvekili adayı olamadı. Seçimlerde aldığı %34,28'lik oy oranıyla birinci çıkan Adalet ve Kalkınma Partisi, Abdullah Gül'ün başbakanlığında 58. hükûmeti kurdu. Erdoğan'ın siyasi yasağının kaldırılması yönünde sunulan yasa değişikliği teklifin Türkiye Büyük Millet Meclisinden geçmesi sonrasında siyasi yasağı kalktı ve 9 Mart 2003'te Siirt'te yapılan ara seçimlerde Adalet ve Kalkınma Partisi'nden milletvekili adayı oldu. Oyların %84,8'ini alan parti, biri Erdoğan olmak üzere ilden üç milletvekili çıkardı.[19] Gül başbakanlığındaki hükûmetin istifa ettiği 11 Mart günü Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer hükûmeti kurma görevini Erdoğan'a verdi. Erdoğan'ın başbakanlığındaki 59. hükûmet 14 Mart'ta kuruldu.[20]

22 Temmuz 2007'deki genel seçimlerde oyların %46,58'ini alan parti önceki genel seçimlere göre oy oranını %12,30 artırdı ve seçimleri ilk sırada tamamladı. Erdoğan ise İstanbul 1. bölgeden aday olmuş ve %44,07 oranında oy almıştı.[21] 60. hükûmet Erdoğan'ın başbakanlığında kuruldu. 12 Haziran 2011'deki genel seçimlerde %49,83 oranında oy alarak bir önceki genel seçimlere göre oy oranını %3,17 arttırdı. Üçüncü kez başbakanlık koltuğuna oturan Erdoğan 61. hükûmeti kurarken, seçimlere bir kez daha İstanbul 1. bölgeden girmiş ve önceki seçimlere göre oy oranını %4,20 oranında arttırarak bölgedeki oyların %48,27'sini almıştı.[22]

2007'deki anayasa değişikliği referandumu sonrasında cumhurbaşkanının doğrudan halk oyuyla seçilmesi yönünde anayasada değişiklik yapılmıştı.[23] Bu değişiklik sonrasındaki ilk cumhurbaşkanlığı seçimi 10 Ağustos 2014'te gerçekleştirildi. Cumhurbaşkanlığı seçimi için adaylığını koyan Erdoğan, seçimlerin ilk turunda aldığı %51,79'luk oy oranıyla ikinci tura gerek kalmadan ülkenin 12. cumhurbaşkanı seçildi.[24] 16 Nisan 2017'de gerçekleştirilen referandumda çıkan sonuç doğrultusunda anayasada yapılan değişiklikler arasında yer alan yürürlükteki parlamenter sistemin kaldırılarak yerine başkanlık sisteminin getirilmesi ve başbakanlık makamının ortadan kaldırılması sonrasında yapılan 24 Haziran 2018 cumhurbaşkanlığı seçiminde, Adalet ve Kalkınma Partisi'nin cumhurbaşkanı adayı oldu. Seçimin ilk turunda aldığı %52,59 ile başkanlık sisteminin ilk cumhurbaşkanı olarak seçildi.