Project X (film, 2012)

Yapım ekibinin katıldığı partilerdeki deneyimlerini veya duyumlarını anlatmasıyla yürütücü yapımcı Alex Heineman'ın basit bir konsept oluşturmasının ardından filmin yapımcısı Todd Phillips, filmin deneysel olduğunu belirtti.[2] Senarist Michael Bacall bu hikâyeleri topladı ve bir gecede filmin senaryosunun ana hatlarını oluşturdu. Filmde geçen partiyi "gelmiş geçmiş en geniş kapsamlı lise partisi" olarak tanımlayan Bacall, senaryonun geri kalan kısımlarını ilerleyen haftalarda tamamladı.[2] Yapımcılar, Bacall ve Matt Drake'ten senaryoyu yazarken "çılgınlaşmalarını" isterken Bacall, "Lisedeyken tam bir inektim ve filmde yer alan hiçbir şeyin benzerini gerçek hayatta yapmadım." itirafında bulundu. Bacall, senaryo yazımını genelde geceleri, Liseli Polisler (21 Jump Street) ve Scott Pilgrim vs. the World filmlerinin senaryosuyla birlikte gerçekleştirdi.[3]

Filmin yönetmenliğini üstlenen Nima Nourizadeh, daha önceleri yalnızca video klip ve reklam yönetmenliği yapmıştı ve bu film sinemadaki ilk deneyimi olacaktı.[4] Senaryoyu nasıl geliştireceği ile filmi nasıl yöneteceğini yapımcılara açıklayan yönetmen, bir müddet sonra Londra'dan Los Angeles'a geldi. Kafasındaki filmin çekilmesi için başta iki haftalık bir süre belirlese de bunun gerçekleşmesi yaklaşık iki yıl aldı.[4] Phillips, Nourizadeh'nin film için belirlediği yapının kendisininkiyle uyumlu olduğunu ve bunun da yönetmenlik pozisyonunda kendisine yer verilmesi için belirleyici bir etmen olduğunu ifade etti.[4][5]

Başlarda filmin adının Project X olması planlanmamıştı; ancak yapım aşaması sırasında projenin gizli tutulması ve bu sayede bir gizem oluşturularak dikkat çekilmesi amacıyla bu adda karar kılındı.[6] Bu gizliliği sürdürmek amacıyla yapımcılar, filmin olası oyuncularına senaryonun tamamı yerine yalnızca kişiye özel filigranlı sayfalar verdi.[5]

Filmde gerçekleşen olayların gerçekten olduğu izlenimini yaratmak için yapımcılar, tanınmış oyuncular yerine yeni oyuncuları filme dahil etmeye karar verdi.[7][5] Phillips, "tanınmayan oyuncular" ve "tüm ırklardan gerçek insanlar" kriterleriyle oyuncu arayışı yaparak filmde yıldız bir oyuncuya şans vermeyeceğini belirtti.[5] Phillips ile yürütücü yapımcılardan Joel Silver, ülkenin herhangi bir yerinden gelen ve 18 yaşından büyük olan isimlerin filmde yer alabileceği bir web sitesi oluşturdu. Bu siteye giren oyuncular, başlarından geçen utanç verici veya komik olayları anlattıkları ya da dans ettikleri bir videoyu da siteye yüklemek durumundaydı.[6] Buna karşın geleneksel oyuncu seçim yöntemi de kullanılarak ufak profesyonel oyunculuk deneyimi olan isimler de film kadrosuna dahil edildi.[6][8] Yapımcılar, oyuncuların kendi karakterlerini filme de yansıtmalarına izin verirken bazı karakterler oyuncuların gerçek isimlerini kullandı.[7] Oyuncu performanslarının teker teker denenmesi yerine üçlü gruplar hâlinde denemeler yapıldı ve bu gruplarda birtakım değişiklikler yapılarak hangi üçlünün birlikte en iyi performansı verdiği gözlemlendi.[9]

Önemli bir oyunculuk kariyerine sahip olmayan isimlerin seçilmesi, aldıkları ücretlerin de düşük olmasına, dolayısıyla yapımın bütçesinin de küçülmesine yol açtı.[5] Başrol oyuncuları Brown, Cooper ve Mann'ı rollerine hazırlamak ve birbirleri arasındaki arkadaşlığın daha gerçekçi gözükmesi adına üçlü, Disneyland'e gönderildi ve Kaliforniya'nın Big Bear City şehrindeki bir kulübede bir hafta sonu geçirdi.[10][9]

$12 milyona mâl olan filmin çekimleri 14 Haziran 2010'da, Los Angeles'ta başladı.[6][12] Yirmi beş günden fazla süren çekimler,[13] Burbank'teki Warner Ranch'te, 17.00 ile 05.00 saatleri arasında gerçekleştirildi.[14] Çekimlerin yapıldığı gece saatlerinde komşuların rahatsız olabileceği düşüncesiyle gerçek bir mahalle yerine, mahalle izlenimi veren bir set kullanıldı.[10] Phillips ayrıca, filmdeki ateşli sahneler nedeniyle gerçek bir mahallede çekim yapmanın yangın riski taşıyabileceğini ifade etmişti.[14] Çekimler sırasında setin büyük bir kısmı, film gereğince ileride kullanılamaz hâle getirildi.[10] Filmin ilerleyen kısımlarında evlerin, dolayısıyla setin hasar görmesi sebebiyle çekimlerin büyük bir kısmı kronolojik sırayla gerçekleştirildi.[14]

DJ Jesse Marco'nun kameralar durduğunda dahi müzik performansına devam etmesi, çekimlerin de Mann'ın deyimiyle "parti havası"nda olmasını sağladı.[10] Öte yandan çekimler esnasında Burbank polisi seti aramış ve civarda yaşayan insanların aşırı gürültüden rahatsız oldukları konusunda kendilerini uyarmıştı.[15]

Cinéma vérité tarzında çekilen Project X'te yaşanan olaylar, izleyicilere tek bir şahsın, kamera ile çekim yapan birisinin bakış açısından yansıtılarak izleyicilerin de partinin bir katılımcısıymış izlenimi verilmeye çalışıldı.[6] Nourizadeh, filmde kullanılan bu tarzın filmin "gerçek" ve "gençlerin gerçekte yaptığı birtakım şeyleri" gösterme imkânı sunduğunu belirtti. Görüntü yönetmeni Ken Seng ile Nourizadeh, Sony F23 yüksek çözünürlüklü dijital kamerayı kullanmadan önce on iki farklı kamera modeli test etmiş ve bu modelin, gün ışığı ve partide kullanılan ışıkların oluşturduğu ani aydınlanma değişikliklerinden minimum etkilenmeyi yaşadığını görünce bu modelde karar kılmıştı.[16]

Filmin büyük bir kısmı Dax karakterinin el kamerasıyla çekilmiş gibi izleyiciye yansıtıldı. Bunun dışında filmdeki diğer kişilerin BlackBerry ve iPhone gibi kameralı telefonları tarafından çekilen gerçek görüntüler de, kameramanın görüş açısında olmayan olayları göstermek için kullanıldı. Toplamda elde edilen birkaç saatlik görüntüleri inceleyen Nourizadeh, hangilerinin filmde kullanılacağını belirledi. Konuyla ilgili olarak Nourizadeh, "Gerçek insanlar tarafından çekilen gerçek görüntülere sahip olduğunuzda, yaşananların bir filmden ötesi olduğunu hissediyorsunuz. Her ne kadar insanların durdur tuşuna basmadan kaydettikleri bu görüntüleri izleyerek harcadığım on saatten nefret etsem de mükemmel bir deneyimdi." ifadelerini kullandı. Yaşananları başka bir perspektiften vermek için ise kurgusal polis ve haberci kameralarından çekildiği izlenimi veren görüntüler de kullanılmıştı.[17]

Project X (Original Motion Picture Soundtrack)
soundtrack'i
Yayımlanma	28 Şubat 2012
Süre	53:55
Şirket	WaterTower Music

Film müziklerinin yer aldığı Project X (Original Motion Picture Soundtrack) adlı soundtrack albümü 28 Şubat 2012 tarihinde, WaterTower Music tarafından iTunes üzerinden ve CD olarak piyasaya sürüldü. Albümde, filmde kullanılan on üç şarkı yer almaktaydı.[18][19]

ABD Billboard 200 listesinde en yüksek derecesini on ikinci olarak elde eden albüm, listede toplam on sekiz hafta geçirdi.[20] Dünya genelindeki diğer listelerden Top Soundtracks ve Top Independent Albums'te bir, Top Rap Albums ve Top R&B/Hip-Hop Albums'te üç, Top Digital Albums'te beş, Canadian Albums Chart'ta sekiz,[21] Ulusal Fonografi Yayıncıları Sendikasında yirmi, Ultratop'taki Valonya listesinde altmış altı, Flandre listesinde yirmi dokuz, Schweizer Hitparade'de yetmiş üç numaraya kadar yükselmeyi başardı.[22] 2012 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde yaklaşık 217.000 kopya satarak yılın en çok satan altıncı soundtrack albümü olmayı başardı.[23]

Soundtrack albümündeki şarkıların dışında filmde aşağıdaki şarkılar da kullanıldı:[24]

Filmin galası 29 Şubat 2012 tarihinde, Hollywood'daki Grauman'ın Çin Tiyatrosu'nda yapıldı.[25] Gösterimin ardından Kid Cudi, Tyler, The Creator ve The Hundred in the Hands'in performanslarını sergilediği bir parti düzenlendi.[3] Katılımcılar, Los Angeles Polis Teşkilatına ait bir otomobil ve katılımcılara giysilerini çıkarmamalarını söyleyen bir fedai tarafından karşılandı.[3]

2011 Kasım'ında gösterime girmesi planlanan film, o yılın Ağustos ayında alınan bir kararla 2012 Mart'ına ertelendi. İlk geniş çaplı gösterimini 1 Mart günü Avustralya, Yeni Zelanda ve Hollanda'da yapmasının ertesi günü, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Birleşik Krallık ve İrlanda'da vizyona girdi.[26] ABD ve Kanada'daki gece yarısı gösterimlerinin ilk haftasında 1.003 salonda yer aldı ve haftayı $1,2 milyon hasılatla kapadı.[27][28] İlk iki haftasında, vizyonda kaldığı süre zarfında en fazla gösterildiği salon sayısı olan 3.055'e ulaşan Project X,[28] ilk haftasını $28.574.995 hasılatla kapatarak yine gösterimdeki ilk haftası olan $82.878.830 hasılatlı Loraks'ın (The Lorax) ardından en çok gelir elde eden ikinci film oldu.[29] İki ülkede toplam on bir hafta vizonda kaldı ve $54.731.865 gelir elde etmeyi başardı.[30]

Kuzey Amerika'nın dışında vizyona girdiği ülkeler arasında en çok üç geliri $15.567.691 ile Fransa, $4.450.311 ile Avustralya ve $4.306.920 ile Almanya'da elde etti. Yabancı ülkelerdeki $48 milyonu bulan hasılatla birlikte Project X'in dünya genelinde elde ettiği hasılat $102.731.865 oldu.[31]

Project X 19 Haziran 2012 tarihinde, DVD, Blu-ray Disc, UltraViolet bulut depolama servisi ve dijital indirme yollarıyla satışa sunuldu. Yayımlanan iki farklı Blu-ray Disc sürümünden ilki; filmin Blu-ray Disc ve UltraViolet kopyalarını, ikincisi ise bunlara ek olarak DVD kopyasını içermekteydi. Blu-ray Disc sürümünde filmin 6 dakika kadar genişletilmiş bir gösterimi ve normal gösterimi bulunmakta, bu ortamdaki film 1080p çözünürlük ile DTS-HD Master Audio sese sahipti. Bu sürümler ayrıca; filmin yapımı gösteren kamera arkası görüntülerinin oluşturduğu "Project X: Declassified", üç başrol oyuncusunun seçimlerini gösteren "Project X: The Pasadena Three" ve filmde yaşananlar eğer gerçekte yaşansaydı oluşacak hasarın boyutunun ne kadar olacağını gösteren "Project Xpensive" isimli üç ekstra özellik vardı.[32][33][34] DVD sürümü ABD'de yayımlandığı ilk haftasında 401.204 kopya satarken yaklaşık $5,9 milyon gelir getirdi.[35] 25 Kasım 2012 tarihi itibarıyla ülke genelinde 1.188.101'lik satış rakamına ulaşırken toplamda elde ettiği gelir ise $16.614.508 oldu.[35]

Diğer yandan Project X, 2012 yılında BitTorrent üzerinden yaklaşık 8,7 milyon kere indirilerek yılın yasadışı yollarla en çok indirilen filmi oldu.[36]

Birinci şahıs bakış açısıyla çekilen filmde kameraman olarak gözüken Dax

Project X genel olarak eleştirmenlerden olumsuz yönde tepkiler aldı. Çeşitli film eleştirilerini derleyen ve ortalama bir puan veren Rotten Tomatoes adlı web sitesinde yer alan 130 incelemenin değerlendirmesi sonucunda %28'lik bir ortalama ve 10 üzerinden 4,2'lik bir puana sahip oldu.[37] Benzer konumdaki başka bir site olan Metacritic'in yer verdiği 25 inceleme sonucunda 100 üzerinden 48 puan elde etti.[38] Araştırma firması CinemaScore, izleyicilerin filme A+ ile F arasındaki değerlerden B verdiğini, genç erkek izleyicilerden filmin ortalama olarak A aldığını, genel yaş gruplarında ise erkeklerin verdiği B+ ortalamasıyla, kadınların verdiği C+ ortalamasını geride bıraktığını belirtti.[39]

Filme karşı verilen olumsuz eleştirilerin başlıca konularını kadın düşmanlığı, karakterlerin müstehcen tavırları ve uyuşturucu maddelerin etkilerinin farklı gösterilmesi çekmekteydi. Empire dergisinden Chris Hewitt filme beş üzerinden bir yıldız verirken başrol oyuncuları Mann, Cooper, ve Brown'un canlandırdığı karakterleri "olağanüstü şekilde itici" bulduğunu yazdı. Karakterleri "herhangi bir pişmanlık duymayan, nihilist, rezil, onursuz, hayvansı, paragöz, çekiciliği olmayan, Kardashian gibi tanımlanabilen hayret verici şekilde sorumsuz ve şımarık çocuklar" olarak tanımlarken inceleme yazısını "Son 20 yılda çevrilmiş muhtemelen en kötü film. Ancak kesinlikle son 20 yılın en kötü komedi filmi." cümleleriyle sona erdirdi.[40] Benzer eleştirileri yapan The Hollywood Reporter dergisinden Todd McCarthy "acımasız bir şekilde depresif, eğlenceli olmayan bir genç istismarı" olarak tanımladığı filmin "bazı lise ve üniversite öğrencilerini özendirebileceği, çoğunluğu daha yaşlı kesim olmak üzere bazı izleyicileri ise tiksindireceğini" ifade etti.[41] USA Today yazarlarından Claudia Puig filmin kadınların karakterlerini zayıf gösterdiğini savunarak "iğrenç bir kadın düşmanlığı içeren bu filmdeki karakterlerin hiçbiri gerçek bir insana benzemiyor" yorumunu yaptı.[42] The Village Voice gazetesindeki yazısında benzer düşünceleri paylaşan Melissa Anderson, filmdeki erkek karakterlerin amacının yalnızca "kafalarının güzel olması ve kızlarla cinsel ilişkiye girmek" olduğunu yazdı.[43] The Daily Telegraph gazetesinde yazan Robbie Collin filmde "hayal edilebilecek her müstehcen görüntünün gösterişli bir biçimde sunulduğunu" ve "Çok Fena'daki (Superbad) ana karakterlerin aksine bu üçlünün kötü niyetli olduğunu" belirtti.[44] Los Angeles Times'tan Robert Abele üçlü için "tahmin edilebilir", film için ise "orijinal değil" tanımlamasını yaptı.[45]

The New York Times gazetesi yazarlarından Neil Genzlinger, eğlenceli senaryo ile kaliteli kurgunun, filmin "iPhone neslinin Çılgınlar Okulu (National Lampoon's Animal House)" potansiyelini taşıdığını yazdı.[46] Çılgınlar Okulu ve Riskli İş (Risky Business) gibi benzer temadaki 1970'ler ve 1980'ler filmlerindeki klişeleri tekrar sinemaya taşıdığı için Project X'i takdir eden Entertainment Weekly dergisinden Owen Gleiberman, gerçek partilerden aşırı bir şekilde farklı bir şey sunmadığını söylese de filmin "yapılabilecek kötü davranışlar için yeni bir sınır çizdiğini" ekledi.[47] Olumsuz incelemeleri ise "50'lerdeki rock & roll karşıtı haberlere karşı tutucu bir tavır gösteren ebeveynlerin tüm rolünü üstlendikleri" gerekçesiyle suçladı.[48] Time Out'tan Joshua Rothkopf; "beyinsiz" olarak tanımlasa da saf anarşi içeren sahnelerde "gerici" bir hava yakalandığını belirterek filme beş üzerinden dört yıldız verdi.[49] Rolling Stone'daki yazısında filme "insanın içini neşelendiren" sıfatını yakıştıran ve filmin kendi çapında Çılgınlar Okulu'nun ikinci bir filmi olarak gözüktüğünü ifade eden Pete Travers, Mann'ın performansını "mükemmel" bulurken Nourizadeh'nin film yönetimini "facia" olarak tanımladı.[50]

Birkaç eleştirmenin Cooper ve kendisinin canlandırdığı karakterle ilgili ayrıca eleştirileri oldu. Chris Hewitt bu karakteri "Jar Jar Binks'ten sonra gelen en sinir bozucu karakter" olarak tanımlarken[40] diğer eleştirmenler tarafından "müstehcen hareketler sergileyen, onursuz ve herhangi bir mizahı olmayan",[41] "aşırı derecede rahatsız edici",[42] "süveter-yelek giyen serseri"[43] ve "zamanlaması, beceriksizliği ve konuşkanlığı" dışında Jonah Hill'in "kadın düşmanı" imitasyonu[45] tanımları yapıldı. Bu yorumların aksine Neil Genzlinger, "haylaz tavırları" sayesinde tüm olayları başlatan isim olan Costa karakterinden ötürü Cooper'ı takdir etti.[46]

Project X'in veya kadrosundan herhangi bir ismin aday gösterildiği ve kazandığı ödüller aşağıdaki gibidir:[51]