Oğuzeli

Eski adı Büyük Kızılhisar[2] olan yerleşim yerindeki yapılar kırmızı topraktan imal edilen kerpiç kullanılarak ve hisar şeklinde yapıldığından dolayı bu isim verildiği sanılmaktadır. 1 Ocak 1946 günü ilçe olarak, adı Oğuzeli olarak değiştirilmiştir. Oğuzeli Gaziantep’in güneydoğusunda Sacır Suyu kenarında kurulmuştur. Oğuzeli isminin ise üzerinde yaşayan ailelerin geçmişine istinaden verildiği aşikârdır. İlçeye bağlı bağlı Tilbaşar Mahallesinde bulunan Tilbaşar Kalesi'nde yapılan kazılarda milattan önce 3000’li yıllara ait kalıntılara rastlanmıştır. İlçe Hitit, Asur, Medler, Persler, Romalılar, Sasaniler, Bizans egemenliğine girmiştir. Ömer bin Hattab döneminde 639’da Suriye cephesi komutanı Ebu Ubeyde’nin öncü birliği komutanı Ganenoğlu İyaz tarafından bölge İslam egemenliğine girmiştir. Müslümanlarla Bizanslılar arasında sık sık el değiştiren Oğuzeli, Abbasi devletleri zamanında tamamen İslam toprağı olmuştur. Türklerin Anadolu’ya gelmesi ile bölge Türk–İslam egemenliğine taşınır. Kısa sürelerle haçlı egemenliğine giren bölge, Selçuklu sultanı I. Mesut zamanında kesin Türk hâkimiyetine girmiştir. 1516 Mercidabık Savaşı için Yavuz Sultan Selim bölgeye gelince Osmanlı hâkimiyetine giren Oğuzeli, şer-i mahkeme sicillerine “Kızılhisar-ı Fevkani” olarak geçmiştir.

Milli Mücadele yıllarında yöre köylerin Fransızlar tarafından işgale uğraması üzerine halk Kuva-i Milliye birliklerine katılarak bölgenin Türk yurdu olduğunu bir kez daha kanıtlamışlardır. 14 Şubat 1946'da ilçe olan Oğuzeli’nden 1995 yılında Elbeyli ilçesi ve 23 köy ayrılarak Kilis iline bağlanmıştır. 23 Temmuz 2004 tarihinde Gaziantep’in 3. merkez ilçesi olmuştur. 17.yüzyılda yasamış halk şairlerinden Karacaoğlan uzun yıllar ilçemize bağlı köylerde dolaşmış ve şiirlerinde Altınyurt,Tutluca,Tilbaşar, İkizkuyu, Sazgın ve Nafak pınarı yörelerini işlemiştir. Şöhreti ilçe sınırlarını aşarak ülkemize mal olmuş Ezo Gelin ilçeye bağlı Dokuzyol(Uruş) Köyünde doğup büyümüştür. İlçede Tilbaşar Kalesi kalıntılarından başka; Hamzababa, Gaffurbaba, Şıh Bilecan Türbesi ve Selçuklu döneminden kalma Orta Cami minaresi başlıca tarihi eserlerdir(yakacık).

Doğusunda Nizip ve Karkamış, batısında Elbeyli, güneyinde Suriye, kuzeyinde ise Şahinbey ilçesi yer almaktadır. İlçe, Tilbaşar Ovası’nın üzerinde yer almaktadır. Denizden 750 m yüksekliktedir. Gaziantep merkeze 17 km uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 474 km²'dir.

İlçede genel olarak Karasal iklim ve Akdeniz iklimi hüküm sürer.

Ekonomisi tarıma ve hayvancılığa dayalıdır. Akdeniz ve Karasal iklimi geçiş bölgesinde bulunmasına arazilerin sulanabilme imkân da eklenince yıl içerisinde 3 defa ürün alınabilmektedir ve ürün çeşidi boldur. İlçede buğday, arpa, mısır, nohut, mercimek, fasulye gibi bakliyat ürünlerinin yanında soğan, sarımsak, marul, salatalık, acur, patlıcan, domates, biber yetiştirilir. Ağaç meyvelerinden Nar aynı zamanda kentin simgesi olmuştur. Narın yanında üzüm, zeytin, Antep fıstığı, payam (badem), ceviz, önemli tarım ürünleridir.

Üretilen tarım ürünlerinin geneli Gaziantep Sebze Halinde değerlendirilirken patlıcan, biber, kabak, acur, üzüm, ceviz, zeytin ve nar daha farklı değerlendirme alanları bulmaktadır.

Kurutmalık: Yaz aylarında elde edilen patlıcan, biber, kabak, acur kurutularak kış aylarında tüketilmek üzere birçok ile gönderildiği gibi aynı zamanda ihracatı da yapılmaktadır. Kurutmalık genelde dolma yapmaya elverişli ürünlerin içinin oyularak dış kabuğunun iplere takılıp güneşte kurutulmasıyla elde edilir.Ürünün tarlada yetiştirilmesi, içinin oyulup iplere takılması, kurutulması ve pazarlanması birçok kesime ve aileye geçim kaynağı olmaktadır.

Yörede üretilen üzüm normal tüketimin yanında Pekmez, Bastık, Sucuk yapılarak daha fazla katma değer sağlanır. Yine yetiştirilen cevizler sucuk yapımının en önemli girdilerindendir.

İlçede bulunan Karpuzatan havuzu ve piknik alanı Gaziantep şehir merkezinden çok sayıda ziyarete sebep olur.

• YerelNET 13 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Oğuzeli Belediyesi 9 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.