Neptünyum

Neptünyum (Np), uranyumun nötronlarla bombardımanından yapay olarak elde edilen, atom numarası 93, atom ağırlığı 239 olan, radyoaktif bir element.

Neptünyum, 93Np
Görünüş gümüşî
Kütle numarası [237]
Periyodik tabloda Neptünyum
;"
Hidrojen Helyum
Lityum Berilyum Bor Karbon Azot Oksijen Flor Neon
Sodyum Magnezyum Alüminyum Silisyum Fosfor Kükürt Klor Argon
Potasyum Kalsiyum Skandiyum Titanyum Vanadyum Krom Mangan Demir Kobalt Nikel Bakır Çinko Galyum Germanyum Arsenik Selenyum Brom Kripton
Rubidyum Stronsiyum İtriyum Zirkonyum Niyobyum Molibden Teknesyum Rutenyum Rodyum Paladyum Kimyasal element Kadmiyum İndiyum Kalay Antimon Tellür İyot Ksenon
Sezyum Baryum Lantan Seryum Praseodim Neodim Prometyum Samaryum Evropiyum Gadolinyum Terbiyum Disprosiyum Holmiyum Erbiyum Tulyum İterbiyum Lutesyum Hafniyum Tantal Tungsten Renyum Osmiyum Iridium Platin Altın Cıva Talyum Kurşun Bizmut Polonyum Astatin Radon
Fransiyum Radyum Aktinyum Toryum Protaktinyum Uranyum Neptünyum Plütonyum Amerikyum Küriyum Berkelyum Kaliforniyum Aynştaynyum Fermiyum Mendelevyum Nobelyum Lavrensiyum Rutherfordiyum Dubniyum Seaborgiyum Boryum Hassiyum Meitneriyum Darmstadtiyum Röntgenyum Kopernikyum Nihoniyum Fleroviyum Moskoviyum Livermoriyum Tennesin Oganesson
Pm

Np

Uqs
Uranyum ← Neptünyum → Plütonyum
Atom numarası (Z) 93
Grup numarasız grup
Periyot 7 periyot
Blok f bloku
Kategori   Aktinit
Elektron dizilimi [Rn] 5f4 6d1 7s2
Kabuk başına elektron 2, 8, 18, 32, 22, 19, 2
Fiziksel özellikler
SSB'de faz katı
Erime noktası 912±3 K (639±3 °C, 1182±5 °F)
Kaynama noktası 4447 K (4174 °C, 7545 °F)
Yoğunluk (SSB'de) 20,45 g/L
Erime ısısı 3,20 kJ/mol
Buharlaşma ısısı 336 kJ/mol
Atom özellikleri
Yükseltgenme durumları +2, +3, +4,[1] +5, +6, +7 (amfoter oksit)
Elektronegatiflik Pauling ölçeği: 1,36
İyonlaşma enerjileri
  • 1.: 604,5 kJ/mol
Atom yarıçapı deneysel: 155 pm
Kovalent yarıçapı 190±1 pm
Diğer özellikleri
Doğal oluşum Bozunma sonucu
Isı iletkenliği (300 K) 6,3 W/(m·K)
Elektrik direnci (22 °C) 1,220 Ω·m
CAS Numarası 7439-99-8
Ana izotopları
İzotop Bolluk Yarı ömür (t1/2) Bozunma türü Ürün
235Np yapay 396.1 d α 231Pa
EY 235U
236Np yapay 1.54×105 y EY 236U
β- 236Pu
α 232Pa
237Np iz 2.144×106 y α 233Pa
239Np iz 2.356 d β- 239Pu

Tarihçe

93 atom numaralı Neptünyum, transuranyum ailesi olarak bilinen elementlerden birisi olup yapay olarak elde edilebilen radyoaktif bir elementtir. Ek olarak, bulunan ilk transuranyum elementidir. Neptünyumun 239 kütle numaralı izotopu, 1940 yılında Edwin M. McMillan ve P. H. Abelson tarafından Berkeley Laboratuvarında uranyumun siklotrondan üretilen nötronlarla bombardıman edilmesiyle elde edilmiştir.

Doğadaki varlığı

Uzun bir süre neptünyumun doğada bulunmadığına inanılmış, fakat son yapılan araştırmalarda, nötronların neden olduğu transmutasyon (dönüşüm) reaksiyonları nedeniyle, uranyum madenlerinde eser miktarda oluştuğu anlaşılmıştır. Ancak, bunun herhangi bir maden değeri olmadığından, Dünya'da neptünyum madenciliği diye bir olgu da bulunmamaktadır.

Üretim

Neptünyumu yüksek miktarlarda elde edebilmenin tek yolu, nükleer reaktörlerde veya hızlandırıcılarda uranyumun nötronlarla bombardımanıdır. Bunun sonucunda oluşan neptünyum, bombardıman edilen veya reaktörlerde yakıt olarak kullanılan uranyumun yeniden işlenmesi ile elde edilebilir. Bu yöntem de ileri düzeyde nükleer teknoloji gerektirmektedir.

Nükleer teknoloji alanında ileri seviyedeki ülkeler daha çok araştırma amaçlı (nötron detektörleri gibi) kullanım için neptünyumu yapay olarak üretmektedir. Üretilen ilk transuranyum elementidir. Amerikalı iki fizikçi Edwin M. McMillan ve Phillip H.Abelson ilk kez neptünyum izotop Np-239'u uranyum nötronlarıyla bombardıman ederek biçimlendirdiler (1940). Neptünyumun çeşitli izotopları vardır. En bilineni Np-237'dir. Yarı ömrü 2140000 yıldır.

Kaynakça

  1. Np(II), (III) and (IV) have been observed, see Dutkiewicz, Michał S.; Apostolidis, Christos; Walter, Olaf; Arnold, Polly L (2017). "Reduction chemistry of neptunium cyclopentadienide complexes: from structure to understanding". Chem. Sci. 8 (4): 2553–2561. doi:10.1039/C7SC00034K. PMC 5431675$2. PMID 28553487.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.