Necip Okaner
Samipaşazade Necip Okaner (1889, İstanbul - 28 Temmuz 1959, İzmir[2]) Türk asker, sporcu ve akademisyen. Ziya Songülen ve Ayetullah Bey ile birlikte Fenerbahçe Spor Kulübü'nü kuran 3 kişiden birisidir ve kulübün 3 numaralı üyesidir.[3]
Necip Okaner 1323-Gv.817[1] | |
---|---|
Doğum |
1889 İstanbul, Üsküdar |
Ölüm |
28 Temmuz 1959 (70 yaşında) İzmir |
Mezar yeri | İzmir, Bornova - Kokluca Mezarlığı |
Bağlılığı |
Osmanlı (1907-1920) Türkiye (1920-1926) |
Hizmet dalı |
Osmanlı donanması Türk Deniz Kuvvetleri |
Hizmet yılları | 1907-1926 |
Rütbesi | Binbaşı |
Komuta ettiği | Bahriye Dairesi, Fethiye Bahriye Grup Komutanlığı, İzmir Merkez Liman Reisliği, Akdeniz Bahriye Komutanlığı |
Savaşları/Çatışmaları |
Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı (Çanakkale Cephesi) Türk Kurtuluş Savaşı |
Madalyaları | |
Sonraki işi | Profesör, Bürokrat |
Yaşamı
Yenişehirli çiftlik sahibi Samipaşazade Mahmut Hüdai Bey'in oğlu olarak 1889 yılında Üsküdar'ın Çamlıca semtinde dünyaya gelmiştir. Henüz 17 yaşındayken; kuruluş yıllarında kulübün hem ilk veznedarı hem de tarihteki ilk Fenerbahçe Futbol Takımı'nın kaptanı olmuştur. Fenerbahçe'nin kuruluş kararı; Necip Bey'in ikamet ettiği Moda (Kadıköy) Beşbıyık Sokak'ta bulunan 3 Numaralı evinde alınmıştır.[3] Takımın 2 yıl boyunca defansında oynamış, sert çıkışları ve uzun degajlarıyla göz dolduran oyun sergilemiş, 14 maçta 2 gol atmıştır. Ayrıca Necip Okaner, ünlü edebiyatçı Samipaşazade Sezai Bey'in yeğenidir.[4] 1903 yılında 14 yaşındayken tahsil hayatına başladığı Mekteb-i Bahriye-i Şahane'den mezun olduktan sonra girdiği Deniz Harp Okulu'nu 1907 yılında bitirip deniz teğmeni olmuştur. Daha sonra, 2 sene boyunca Mühendishane-i Bahr-i Hümâyun'da mühendislik üzerine eğitim aldıktan sonra 1909 yılında üsteğmenliğe terfi etmiş ve Bahriye Nezareti Yaverliğine atanmıştır. Denizcilik tahsilini bitirip, Bahriye Subayı olduktan sonra da Fenerbahçe ile olan bağlantısı tamamen kesildi. 1912-1913 yılları arasında Kraliyet Donanması'nda torpido eğitimi aldı. İstanbul'a döndüğünde yüzbaşı rütbesine terfi etti. Bu yıllarda Necip Bey, Yüzbaşı rütbesinde hem torpido müfettişi hem de dönemin Bahriye Nazırı olan Arif Hikmet Paşa’nın yaveri iken, kendisinin de içinde bulunduğu amiral gemisi Barbaros Hayreddin Zırhlısı'nın, 8 Ağustos 1915'te, Çanakkale açıklarında İngiliz denizaltısı HMS E11 tarafından batırılmasının akabinde; Sivrihisar torpidosu mürettebatı tarafından şehit sanılarak, denizden çıkarılmıştır. Daha sonra, 1914-1916 yılları arasında mayın öğretmenliği yaptı ve 1916 yılında Kaiserliche Marine'de altı haftalık eğitim aldı.[5]
Kurtuluş Savaşı başlarında komando grupları eğitip, Anadolu’ya sevk eden Yüzbaşı Necip Bey; akabinde hemen kendisi de savaşa katılmış ve fevkalade yararlı hizmetlerinden dolayı Kırmızı Şeritli İstiklâl Madalyası ile taltif olunmuştur. Kurtuluş Savaşı dönemlerinde Karadeniz'de mayın arama hizmetinde bulunmuş, 1921'de de Millî Savunma Bakanlığı Bahriye Dairesi'nde görev yapmıştır. 1921-1922 yılları arasında Fethiye Bahriye Grup Komutanlığı'na getirilmiş ve Binbaşı rütbesine terfi ettirilmiştir.[3] 1924-1925 yılları arasında İzmir Merkez Liman Reisliği ve 1925-1926 yılları arasında Akdeniz Bahriye Komutanlığı görevlerini icra etmiş ve bu görevdeyken komutanlık emrine yüzer birlik olarak İntibah Mayın Gemisi (1923'te ismi "Uyanık" olarak değiştirildi) tahsis edilmiştir.[5] Ekim 1926 tarihinde istifa ederek askeriyeden ayrılmıştır.
Necip Okaner [6] - 1953 yılında Prof. Dr. Rüştü Dağlaroğlu'na verdiği mülakattan bir alıntı.
Subaylık hizmetini sona erdirdikten sonra; 1930-1935 yılları arasında Balıkçılık Enstitüsü Müdürlüğü'nde başkanlık yaptı. Ayrıca Necip Bey, 1951'de Türkiye genelinde barınma, sağlık, eğitim, çevre, kadın ve engelli haklarının savunulması için faaliyet gösteren ve kamu yararına çalışan dernek statüsüyle hizmet veren Halkevleri'nin Karşıyaka Şubesi Başkanlığına seçildi. Daha sonrasında Ege Üniversitesi'ni kuran ekip içerisinde yer aldı ve Ege Üniversitesi Yabancı Diller Fakültesi'nde Dekanlık görevinin yanında; İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde de profesörlük görevinde bulundu. Eğitimcilik görevini sürdürdüğü 1959 yılında yakalandığı amansız hastalık sonucunda İzmir'de öldü. Ve İzmir'in Bornova ilçesinde bulunan Kokluca Mezarlığı'na defnedildi.[7] Üniversiteli Fenerbahçeliler Birliği, Necip Bey'in İzmir, Bornova'daki mezarının restore çalışmalarını üstlenmiştir. 30 Nisan 2017 tarihinde restore edilen mezarın başında, Fenerbahçe yönetiminin de katıldığı bir anma töreni hazırlanmıştır.[3]
- Necip Bey'in, Kırmızı Şeritli İstiklâl Madalyası ile taltif edildiği gün çekilen fotoğrafı (1924)
- Fenerbahçe'nin kuruluş kararının alındığı mekan. (Necip Okaner'in Moda, Beşbıyık Sokak'ta bulunan 3 Numaralı evi)
Kaynakça
- T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972, s. 242.
- Fenerbahçe Tarihi Çalışma Org. (13 Kasım 2020). "Necip Okaner'in Mezarını Bulan Adam". Fenerbahcetarihi.org. 13 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2020.
- Fenerbahçe Resmi Web Sitesi (17 Haziran 2008). "Fenerbahçe SK Tarihçesi". fenerbahce.org. 18 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2019.http://www.fenerbahce.org/detay.asp?ContentID=55570 Alıntı: Londra Sefareti Başkatibi Nuri Bey’in oğlu Ziya(Songülen) Bey ile Harekat Ordusu Feriki (tümgeneral) Şevki Paşa’nın oğlu Ayetullah Bey ve de ünlü edebiyatçı Sami Paşazade Sezai Bey’in yeğeni Enver Necip (Okaner) Bey, Necip Bey’in Moda Beşbıyık sokak 3 numaralı evinin selamlık katında yaptıkları bir görüşme sonucunda kuracakları takımın ilk fikir harcını atıyorlardı.
- Dağlaroğlu, Rüştü (17 Haziran 1987). 1907-1987 Fenerbahçe Spor Kulübü Tarihçesi. İstanbul: Dur Ofset Matbaa. s. 27. Sayfa. 3 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2002.
- Türkiye Cumhuriyeti Deniz Kuvvetleri Komutanlığı (27 Aralık 2019). "Güney Deniz Saha Komutanlığı, Akdeniz Bahriye Komutanlığı". 21 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Alıntı: "İzmir’de kurulan Akdeniz Bahriye Komutanlığı’na Binbaşı Necip Bey atanmış ve komutanlık emrine, yüzer birlik olarak İntibah Mayın Gemisi (bilahare ismi Uyanık olarak değiştirildi) verilmiştir."
- Fenerbahçe SK Resmi Twitter Hesabı https://twitter.com/fenerbahcemuze/status/1083352491138469888 Alıntı: Necip Bey, Askerlikten ayrıldıktan sonra Ege Üniversitesi'ni kuranlar içinde yer aldı, profesör oldu. Yabancı Diller Fakültesinin Dekanlığını yaptı. 20 Temmuz 1959 yılında İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümünde profesörken yakalandığı amansız hastalık nedeniyle öldü.