Deniz Harp Okulu

Deniz Harp Okulu'nun temelini 1773 yılında Osmanlı Sultanı III. Mustafa döneminde kurulan Tersane Hendesehanesi adı verilen okul oluşturmuştur. Bu okulun kurulması için dönemin Kaptan-ı Deryası Cezayirli Gazi Hasan Paşa'nın emrinde Baron de Tott görevlendirilmiştir. Eğitim ilk olarak yaşlı denizcilere verilmiştir. Sultan III. Mustafa ve Baron de Tott zaman içinde eğitimin geliştirilmesini kararlaştırmışlardır. Bu okul, tam olarak bir okul mahiyyetinde olmamış, üç aylık bir kurs vazifesi görmüştür.

Bundan sonra, yine Baron de Tott ve Cezayirli Gazi Hasan Paşa'nın çalışmaları sonucunda Kasımpaşa'da bulunan Tersane-i Amire'nin Darağacı adı verilen bölgesinde 1776 Şubatında Hendesehane-i Bahri adlı başka bir okul açılmıştır. Okulun eğitim süresi 3 yıl olmuştur. Okulun adı, 1784'te Mühendishane-i Bahr-i Hümayun olarak değiştirilmiş ve yeni bir binaya taşınmıştır. Okul, 1795'te iki bölüme ayrılmıştır. İlk bölümde, Güverte Subayları; İkinci Bölümde, Gemi İnşa Subaylarının eğitimi verilmiştir. 1822 yılında okul, Tersane'nin Parmakkapı bölgesinde bulunan başka bir binaya taşınmıştır.

1838 yılında Güverte Subaylarının yetiştirildiği bölüm Heybeliada'daki Kalyoncu Kışlasına taşınmıştır. 1850'de okulun diğer bölümü de Heybeliada'daki Bahriye Kışlasına taşınmıştır. Tanzimat dönemi ile birlikte okulun eğitim sistemi İngiliz usulü düzenlenmiştir. Bu dönemde okulun bir adı mevcut olmayıp pek çok isimle anılmıştır. Bunlar;

• Mekteb-i Bahriye
• Mekteb-i Bahriye-i Şahane
• Mekteb-i Fünun-i Bahriye
• Mekteb-i Fünun-i Bahriye-i Şahane

dir.

Sultan Abdülaziz döneminde okulun eğitimi bir defa daha düzenlenmiş bunun sonucunda, okulun eğitim süresi 8 yıla çıkarılmıştır. Bunun 4 yılı idadi, 2 yılı harbiye, 2 yılı da eğitim gemilerinde olmak üzere düzenlenmiştir.

1909 yılında okulun eğitim sistemi tekrar İngiliz usulüne göre düzenlenmiştir. Balkan Savaşları döneminde de bir düzenleme yapılmıştır. Bunun sonucunda 4 yıl Bahriye Mektebinde okuyan öğrenciler, 1 yıl okul gemilerinde Deniz Talebesi adıyla, sonraki 3 yılda da Mühendis olarak eğitim görmüşler ve sonrasında Üsteğmen rütbesinde esas göreve başlamışlardır.

Cumhuriyet döneminde ilk düzenleme, 1924 yılında yapılmıştır. Okul; Güverte, Makine ve Kâtip olarak üç sınıfa ayrılmıştır. Güverte ve Makine sınıfları için eğitim süresi 1 yılı hazırlık olmak üzere 4 yıl olmuştur. Mezunlar, okul gemilerinde Deniz Talebesi olarak 1 yıllık eğitim almışlar ve bunun sonucunda Mühendis rütbesiyle esas görevlerine başlamışlardır. Genelkurmay'ın 1928 tarihli düzenlemesiyle Heybeliada Bahriye Mektebi adında olan okulun ismi Deniz Lisesi olarak değiştirilmiştir. Bunun dışında Kasımpaşa'da Deniz Çekirdek Okulu adıyla başka bir okul Lise üstü eğitim için kurulmuştur. 1930'da ise bu sistemden vazgeçilmiş ve İki okulun Heybeliada'da eğitime devam etmesi kararlaştırılmıştır. Okulun ismi ise Deniz Harp Okulu ve Lisesi olarak değiştirlmiştir. II. Dünya Savaşı esnasında tedbir olarak okul Mersin'e taşınmıştır. 1946'da Heybeliada'ya geri dönülmüştür.

Eğitim sistemi; 1953, 1969, 1970, 1974 yıllarında pek çok defa değiştirilmiştir. Okul binasının yeterli ihtiyaçları karşılayamaması üzerine Tuzla'da yeni binanın inşaatına 1977'de başlamıştır. İnşaat, 1985'te tamamlanmış ve okul Tuzla'ya taşınmıştır.[3]

• Milli Savunma Üniversitesi

Vikikaynak'ta Deniz Harp Okulu ile ilgili metin bulabilirsiniz.

Wikimedia Commons'ta Turkish Naval Academy ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Resmî site
• Pusula Dergisi12 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.