Naci Eldeniz
Abdüllatif Naci Eldeniz (1875, Manastır - 1948), Türk asker, siyasetçi. Türk Kurtuluş Savaşı'na katılan üst dereceli komutanlardan birisidir. Savaştan sonra milletvekili olarak görev yapmıştır. Sadrazam Kıbrıslı Kâmil Paşa'nın damadı, Yusuf Hikmet Bayur'un eniştesi, Cumhuriyet Senatosu Başkanı Tekin Arıburun'un kayınpederi ve XI. dönem İzmir milletvekili Perihan Arıburun'un babasıydı.
Abdüllatif Naci Eldeniz 1309-P. 17[1] | |
---|---|
Naci Eldeniz | |
Doğum |
1875 Manastır |
Ölüm |
20 Mart 1948 (73 yaşında) Ankara |
Bağlılığı |
Osmanlı (1893-1920) Türkiye (1921-1928) |
Hizmet yılları | 1893-1928 |
Rütbesi | Ferik |
Komuta ettiği |
Padişah VI. Mehmed'in Başyaverliği, Askeri Okullar Müfettişi 7. Tümen, Askeri Okullar Müfettişi, Piyade Makineli Tüfek Müfettişi, 5. Kolordu, Askeri mahkeme üyesi |
Savaşları/Çatışmaları |
Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı Kurtuluş Savaşı |
Madalyaları | |
Ailesi | Eşi: Makbule Eldeniz (ö. 1979) |
Sonraki işi |
TBMM Cebel-i Bereket Milletvekili TBMM Seyhan Milletvekili |
1893 yılında Harp Okulu’nu bitirdi. 1893-1895 yılları arasında Alman Harp Akademisi’nde öğrenim gördü. Çeşitli okul komutanlıklarında ve kurmay görevlerinde bulundu.
1895 yılında Üsteğmen, 1897 yılında Yüzbaşı, 1902 yılında Binbaşı, (1907'de Kaymakam, 1908 yılında Miralay rütbesine terfi ettiyse de, 1908 yılında II. Meşrutiyet'in ilanından sonra 1909 yılında çıkarılan Tasfiye-i Rüteb kanunuyla tekrar Binbaşı rütbesine indirildi. 1914 yılında Yarbay, 1917 yılında Miralay rütbesine terfi etti.
1918-1920 yılları arasında şehzadelerin askerlik öğretmeni ve aynı zamanda Padişah Başyaveri idi. Mustafa Kemal Atatürk'ün harbiyeden hocasıydı. Tannenberg'de Rus'lara karşı önemli bir başarı elde eden Psikolojik Harp uzmanı Alman Yarbay Nikolai ile birlikte Teşkilat-ı Mahsusa'nın ilk yapılanmasında yer almıştır.
1920-1921 yılları arasında Konaklar, Askeri Okullar Müfettişliği yaptı. [[25 Ağustos 1921 tarihinde Kurtuluş Savaşı’na katılmak üzere Ankara’ya geçti. Bir süre burada da Askerî okullar Müfettişliği yaptıktan sonra 8 Mayıs 1922 tarihinde 7. Tümen Komutanlığına atanarak Büyük Taarruz'a katıldı. 31 Ağustos 1922 tarihinde Mirliva rütbesine terfi etti ve Paşa oldu. 13 Aralık 1922 tarihinde tekrar Askeri Okullar Müfettişi oldu. 31 Ekim 1924 tarihinde 5. Kolordu Komutanlığına atandı. 1927 yılında Ferik rütbesine terfi etti ve 26 Aralık 1927 tarihinde Generaller Askeri Mahkemesi üyeliğine atandı. 24 Ağustos 1928 tarihinde isteği ile emekliye ayrıldı. III. Dönem (Ara Seçim) ve IV. Dönem Cebelibereket, V., VI. ve VII. Dönem Seyhan Milletvekilliği, III. Müdâfaa-i Milliye Encümeni Reisliği ve IV. Dönem Uluslararası Parlamentolar Birliği Türk Grubu Baskanvekilliği yaptı. 1948 yılında öldü.
Kitapları
- Tapsıra
- Transval
- Rus-Japon Harbi
- Mukden Muharebesi (çeviri)
- Sevk ve Muharebe Talimnamesi (çeviri)
- Rumeli Mersiyesi (şiir)
Kaynakça
- T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972, s. 27.