Mulholland Çıkmazı

Başlangıçta bir televizyon dizisi olarak yapılması planlanan Mulholland Drive'a Touchstone Television adlı şirket tarafından bir pilot bölüm hazırlanması ve ABC kanalında yayımlanması planlandı. Yönetmenliğini ve senaristliğini David Lynch'in üstlendiği proje için toplamda 7 milyon dolarlık bütçe ayrılmıştı.[16] Lynch'in 4 Ocak 1994 tarihinde pilot bölüm için ABC'ye sunduğu 92 sayfalık senaryo,[16] sadece Rita'nın $50.000 nakit para ve mavi bir anahtarla araba kazasından sağ kurtulmasını ve Betty'nin, hafızasını kaybeden Rita'ya kim olduğunu bulması konusunda yardımcı olduğu kısmı içermekteydi.[17] Bir televizyon yapımının sıkıcı olmasına karşın pilot bölüm fikrinin çekici olduğunu Lynch "Ben, bir hikâyenin üzerinde durmayı severim (...) Teoride pilot bölüm açık uçludur. Hikâyeyi oldukça derinlemesine işleyebilir ve güzel bir dünyanın kapılarını açabilirsiniz; ancak bunu yapmak biraz zaman alır." ifadeleriyle belirtmişti.[18] Hikâye, Lynch'in önceki çalışmalarında olduğu gibi normal ve sürreal elementler içermekteydi. Yapılan bu ilk çalışmada Rita'nın gerçekte kim olduğuna dair sırlar, Betty'nin kariyeri ve Adam Kesher'ın film projesi gibi hikâye yayları yer almaktaydı.[19]

Senaryonun sunulmasının ertesi günü ABC Entertainment'ın başkanı Jamie Tarses ve yardımcısı Stu Bloomberg, yapımcı Tony Krantz ile görüşerek projeye onay verdi.[16] Diğer taraftan 1999 sonbaharı için yedi farklı dizi için pilot bölüm başvurusu alan ABC, bunların üç ya da dört tanesini yayımlamayı planlamaktaydı.[16]

Lynch, başrol oyuncuları için Naomi Watts ile Laura Elena Harring'i direkt fotoğraflarına bakarak seçti. Her iki oyuncuyla da yaptığı yarımşar saatlik görüşmede, kendilerini daha önce herhangi bir sinema veya televizyon yapımında görmediğini söyledi.[20] İlk görüşmeye kot pantolonla katılan Watts'a Lynch, ertesi günkü görüşmeleri için biraz daha özenli giyinmesi gerektiğini belirtirken, iki hafta sonra kendisi oyuncu kadrosuna dahil edildi. Watts'ı seçmesini Lynch "Büyük bir yetenek olduğunu hissettiğim ve iyi bir ruha sahip, zeki, farklı rollere bürünme kapasitesine sahip birini gördüm. O, tam anlamıyla bu role uygundu." sözleriyle anlattı.[21] Bir diğer başrol oyuncusu Justin Theroux ise Lynch ile olan görüşmesine komple siyah giyip, karmaşık bir saç stiliyle katılmıştı. Theroux'nun bu hâlini beğenen Lynch, oyuncunun aynı kıyafetler ve saç stiliyle filmde yer almasına karar verdi.[13]

Pilot bölümün çekimleri 1999 Şubat'ında, Amerika Birleşik Devletleri'nin Kaliforniya eyaletindeki Los Angeles şehrinde başladı ve altı hafta sürdü. Ortaya çıkan 125 dakikalık çalışmanın bir televizyon dizisine göre uzun bir süre olduğunun söylenmesi üzerine Lynch'ten bu çalışmayı biraz kırpması istendi. Kesilen sahnelerle beraber süre 88 dakikaya indi.[16] Ancak bu pilot bölümden memnun kalmayan ABC, diziyi programlarına dahil etmeme kararı aldı.[22][23] Bu karara gerekçe olarak doğrusal olmayan hikâye kurgusu, Harring ve Watts'ın ileri yaşlarda olması, Ann Miller'ın canlandırdığı karakterin sigara içmesi ve bir sahnede köpek dışkısına yakın çekim yapılması gösterildi. Lynch daha sonraları konu hakkında "Tüm bildiğim bu çekimi yaparken keyif aldığım, ABC'nin bundan nefret ettiği ve benim de girdiğim bu yoldan memnun kalmadığımdı. Çekimler tamamlandığında ortaya çıkan iş oldukça ağır ilerlediğinden ve son teslim tarihi yaklaşmış olduğundan dolayı yeni çekimler yapamayacağımızdan, çalışmanın bir kısmını kesmek zorunda kaldım. Bu yüzden çalışma; dokusunu, önemli sahnelerini ve hikâyenin akışını kaybetti. Bu kötü versiyonun yer aldığı kasetin 300 kadar kopyası ortalarda dolaşıyor. Bu düşük kalitedeki, utanç verici çalışmayı birçok insan gördü. Bu konuyu düşünmek dahi istemiyorum." ifadelerini kullanmıştı.[24]

ABC'nin projeyi rafa kaldırmasının ardından bu çalışmayı film olarak çekmek istemesi üzerine Lynch, senaryoyu sinemaya uyarlayarak yeniden yazdı. Yapımı açık uçlu bir pilot bölümden sonlu bir filme dönüştürmesini Lynch "Filmin sonunu nasıl getireceğime dair en ufak bir fikrim dahi yoktu. Bir gece otururken fikirler aklıma geldi. Bu olay, hayatımın en iyi tecrübelerinden biriydi. Her şey farklı bir açıdan görünüyordu. Kafamdaki şeyler yeniden yapılandı ve bir müddet sonra çekimlere başladık. Şimdi ise geriye baktığımda bu filmin her daim böyle olması gerektiğini görüyorum. Her şeyin şimdiki gibi olmasına bu garip başlangıç yol açtı." şeklinde ifade etti.[25] Pilot bölümün senaryosuna eklenen on sekiz sayfalık kısımda Rita ile Betty arasındaki romantik ilişki ve mavi kutunun açılmasının ardından yaşananlar yer almaktaydı. ABC'nin dizi projesini reddetmesini olumlu karşılayan Watts; canlandırdığı Betty karakterinin, filmin son kısımları olmadığı zaman tek boyutlu kaldığını düşünmekteydi.[5] Filmin yeni sahnelerinin çoğu 2000 Ekim'inde çekildi ve 7 milyon dolarlık masrafı, Fransız yapım şirketi StudioCanal tarafından karşılandı.[20]

Theroux "Dahil olmadığımız kısımların senaryosunu okuyamıyorduk, bu da filmin konusunu tam olarak anlamamızı engelliyordu. David sorduğumuz soruları memnuniyetle karşılasa da bu soruları yanıtsız bırakmaktaydı (...) Tek gözümüz bağlı gibi çalışıyorduk. Eğer bu onun ilk yönetmenlik deneyimi olsaydı ve daha önceleri bu yöntemi denemeseydi, muhtemelen birtakım kuşkularım olacaktı. Ancak bu yöntemin işe yaradığı oldukça açık." sözleriyle çekim aşamasında filmin konusunu tam olarak anlamadığını belirtti.[26] Lynch'in kendisine yalnızca, canlandırdığı yönetmen karakterinin Lynch'i temsil etmediğini söylediğini belirtti.[20]

Mulholland Çıkmazı'nın film müzikleri, filmde küçük bir rol de alan ve Lynch'in önceki çalışmalarından Mavi Kadife ile Twin Peaks'te de çalışan Angelo Badalamenti tarafından belirlendi.[27] Bestesini yaptığı müziklerin bazıları Çek Cumhuriyeti'nin başkenti Prag'da, Prag Filarmoni Orkestrası tarafından kaydedildi.[28] Bu filmle birlikte Badalamenti, Amerikan Film Enstitüsü Ödülleri'nde Yılın Bestecisi, Altın Küre ve BAFTA Ödülleri'nde ise En İyi Film Müziği dallarında aday gösterildi.

Müziklerle ilgili olarak eleştirmenler; Badalamenti'nin bu film için hazırladığı müziklerin, kariyerindeki en "karanlık" çalışması olduğu;[29] siyah saçlı kadının limuzinini gösteren ilk sahnede kullanılan müziğin sahnenin gizemli havasını arttırdığı;[30] Betty'nin Los Angeles'a geldiğini gösteren sahnede kullanılan müziğin, parlaklık ve renklerin canlılığı ile iyi bir uyum yakaladığı[27] ve "izleyici için duygusal bir rehber" olduğu şeklinde görüş belirtti.[29] Badalamenti, film için ürettiği on ilâ on iki dakikalık yavaş tempodaki müzikleri, yönetmenin parçalar alarak deneyler gerçekleştirdiği ve bu deneyler sonucunda filmin çoğu yerinde karşılaşılan esrarengiz müzikal manzaraları yarattığı "yakacak oduna" benzetir.[31]

Adam Kesher'ın çekeceği film için yapılan oyuncu seçmelerinin gösterildiği sahnede, 1960'lı yıllara ait iki şarkı kullanılmıştır.[32] Connie Stevens'ın "Sixteen Reasons" isimli şarkısı, bir kadın şarkıcı ve ona eşlik eden iki erkek ve iki kadın arka vokalist tarafından seslendirilirken "I've Told Ev'ry Little Star" adlı şarkının Linda Scott sürümü ise Camilla Rhodes tarafından söylenmiştir.[33] Esasında Jerome Kern tarafından iki kişinin okuması için yazılan "I've Told Ev'ry Little Star"ın Linda Scott tarafından seslendirilen bu sürümünde düet yapmaması, akademisyen Eric Gans tarafından filmdeki eşcinsel ilişkilere yapılan bir gönderme olarak yorumlanmıştır.[33]

Club Silencio'da, Rebekah Del Rio'nun seslendirdiği "Crying" isimli şarkının İspanyolca akapella versiyonu olan "Llorando" için film eleştirmeni Amy Taubin "ayakta alkışlanacak nitelikte (...) ancak ortada alkışlanacak bir gösteri yok." şeklinde bir yorumda bulunmuştur.[2] Lynch, Mavi Kadife'de aynı şarkının Roy Orbison tarafından seslendirilen sürümünü kullanmak istemiş; ancak aynı şarkıcının "In Dreams" adlı parçasını dinledikten sonra fikrini değiştirerek bu şarkıyı kullanmıştı.[25] Kendisiyle yapılan bir röportajda Del Rio, Lynch'in Nashville'deki evine kadar geldiğini, burada Lynch'e bu şarkıyı seslendirdiğini ve Lynch'in gizlice sesini kaydettiğini ifade etti. Bu şarkının kullanılabileceği bir kısmı filme ekleyen Lynch ise, Nashville'de kaydettiği şarkıyı filmde kullandı.[34]

Filmde kullanılan müziklerin yer aldığı soundtrack albümü, 9 Ekim 2001 tarihinde Milan Entertainment tarafından yayımlandı.[35] Toplam on yedi şarkıdan oluşan albümde, filmde kullanılmasına rağmen "Sixteen Reasons" adlı şarkı telif sorunları sebebiyle yer almamaktadır.[28][36]

Film, kabaca beşte dörtlük bölüm ile geriye kalan beşte birlik bölüm olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.[40] Kendi içlerinde birer bütün olarak değerlendirilen bu iki kısım için farklı yorumlar ve açıklamalar yapılmıştır.

Filmde yaşananları açıklamak için öne sürülen ilk görüş, filmin ilk kısmının rüya, ikinci kısmının ise gerçek olduğu yönündedir. İlk teoriye göre, filmin ilk kısmında gerçek Diane Selwyn'in rüyası anlatılır ve gerçekte yer alan bazı karakter ve nesneler, bu rüyada birtakım değişikliklere uğramış olarak gözükmektedir.[41] Selwyn; rüyasında kendisini masum ve gelecekten umutlu olan "Betty Elms" karakteri olarak görmektedir. Rüyada Betty; başarılı, çekici ve ileride ünlü bir oyuncu olmanın hayaliyle yaşayan bir kadındır. İyi bir oyuncu olma umuduyla Los Angeles'a gelir ve Ruth teyzesinin boşalttığı eve yerleşir. Yaşadığı kaza sonrasında hafızasını kaybetmiş olan Rita ise oldukça masum ve Betty'e bağlıdır. Rita'nın gerçekte kim olduğunu bulmakla uğraşırken, ikili arasında bir aşk başlar. Diğer yandan katıldığı oyuncu seçmelerinde de olağanüstü bir performans gösteren Betty'nin hayatı, gerek meslekî gerekse Rita ile olan ilişkileri bakımından tam istediği gibi ilerlemektedir. Filmin son beşte birlik kısmı ise, Diane'in hem özel hem de meslekî anlamda başarısızlıklarla dolu olan gerçek hayatını konu alır. Ruth teyze, gerçek hayatta da Diane'in teyzesidir; rüyadakinin aksine yakınlarda vefat etmiş ve Diane'e yalnızca bir miktar para bırakmıştır.[42] Rüyasında sevgilisi olarak gördüğü Rita, gerçek hayatta, kısa bir süreliğine ilişki yaşadığı ve âşık olduğu Camilla Rhodes'tur.[40]

Yönetmen Adam Kesher gerçekteki konumunu rüyada da korurken gerçek hayattakinin aksine rüyada meslekî ve özel hayatı bakımından başarısız olarak görünür. Bunun sebebi, Camilla'nın gerçek hayatta Diane'in aşkına karşılık vermeyerek onu terk etmesi ve Adam ile birlikte olması, Betty'nin ise Adam'a olan kızgınlığının intikamını rüyasında alması olarak yorumlanmaktadır.[43] Gerçekteki Camilla Rhodes, rüyada başka birisi olarak gözükür. Adam'ın çekeceği filmin başrolünde Camilla'nın yer alması, rüyada, mafyanın Adam'a baskısı sonrasında gerçekleşmektedir. Gerçekte ise bu rol için başvursa da rolü Camilla Rhodes'a kaptıran Diane, gördüğü rüyada gerçek hayatta yaşadığı bu başarısızlığı kabullenmek yerine işin içinde başka şeyler olduğuna kendisini inandırmaktadır.[43] Benzer şekilde rüyada, Betty'nin evinde Rita ile yaptığı provada Rita'nın kendisine iyi bir performans sergilediğini söylemesi de; gerçek hayatta rolünü Camilla'ya kaptıran Betty'nin, kendisinin de iyi bir oyuncu olduğunu bizzat rakibinin ağzından duymasını istemesi olarak belirtilmektedir.[42][43] Rüyada, The Sylvia North Story adlı filmin çekildiği sete girdiği anda yönetmen Adam Kesher'ın dikkatini çeker, daha hiçbir şey yapmadan Adam'ı etkiler; ancak oyuncu seçimine katılmadan, Rita'ya yardım etmek üzere setten ayrılır. Bu olay Betty'nin, Rita uğruna kendi kariyerinden dahi vazgeçmesi olarak yorumlanmaktadır.[42] Rita ile Betty'nin, Diane Selwyn'in kaldığı evde karşılaştığı çürümüş ceset, gerçekte Diane'in sahip olduğu sarı saça sahiptir ve Camilla'nın giydiği siyah elbiseyi giymektedir. Buradan yola çıkılarak rüyada gözüken bu cesedin, kısa bir süre önce öldürülen Camilla'ya veya rüyayı gördükten bir müddet sonra ölecek olan Diane'e ait olduğu yorumları yapılmaktadır.[42] Gerçek hayatta Diane'in intihar sebebi, Camilla'yı öldürtmesi sonrası yaşadığı pişmanlık ve vicdan azabının sonucu olarak gösterilmektedir.[42] Diane'in Camilla'yı öldürmesi için tuttuğu kiralık katile verdiği para ise rüya kısmında $50.000 olarak nedeni bilinmeyen bir şekilde Rita'nın çantasından çıkmaktadır.[41]

Naomi Watts da bir röportajında "Diane'in esas karakter, Betty'nin ise gerçekte olmasını istediği ve rüyasında gördüğü kişi olduğunu düşünüyorum. Rita yardıma, Betty'ye ihtiyacı olan bir kadın ve Betty de onu oyuncak bir bebek gibi kontrol etmekte. Rita; Betty'nin, gerçekte Camilla'nın olmasını istediği şekle bürünmüş hâli." şeklinde bir analiz yapmaktadır.[5] İkinci teori ise rüya olan ilk kısmın, Camilla Rhodes'un rüyası olduğunu öne sürmektedir. Rita'nın birçok kez uyuyakalması ve bu periyotlarda iki adamın Winkies'te sohbet etmesi, Betty'nin Los Angeles'a gelmesi ve kiralık katilin yaşadıkları gibi birbiriyle alakasız sahnelerin gösterilmesinden yola çıkılarak bu sahnelerde yaşanılanların Diane'in rüyası içerisinde görülen Rita'nın rüyaları olabileceği de ileri sürülen görüşler arasındadır.[43][44] İlk kısmın rüya olduğuna benzer bir görüş ise ikinci kısımda yer alan Betty'nin mastürbasyon yaptığı sahneden yola çıkılarak filmin ilk kısmının, Betty'nin cinsel fantezileri olduğunu öne sürmektedir.[1]

İkinci bir görüş, filmde yaşanan her şeyin rüya olduğunu öne sürer.[1][3] Gerçek hayattaki rüyalar gibi filmin de herhangi bir açıklaması bulunmayan, sonuçlanmayan sahnelerden oluştuğunu belirten Roger Ebert, "Filmin ikinci kısmı için bir açıklama isterseniz, rüya gören kişinin bilincinin yavaş yavaş geldiğini ve bu kısımda görülen rüyanın, ilk rüya ve gerçek hayattan kesitler içerdiğini düşünün." şeklinde bir yorum yapmaktadır.[3] Sonradan yazdığı bir yazısında filmin ikinci kısmının tam anlamıyla rüya veya gerçek olamayacağını ve her iki ortamdan da alıntılar içerdiğini belirten Ebert'e göre "Mulholland Çıkmazı önce mantıklı açıklamaya meydan okur, direnir, sonunda ise bu mücadeleden zaferle ayrılır".[45]

Başka bir teoride hikâyenin, herhangi bir başlangıcı veya sonu olmayan bir şerit olan Möbius şeridine benzediği savunulmaktadır.[9] Diğer bir açıklama ise, Betty ve Rita ile Diane ve Camilla'nın, zaman zaman çakışan iki Çoklu dünyalar yorumuparalel evrende yaşadığı yönündedir.[1]

Winkies'te geçen sahneyi, rüyalar ile rüya görmenin açık biçimde anlatıldığı tek sahne olarak gören rüya çalışmaları profesörü Kelly Bulkeley, bu sahneyi "Lynch filmlerindeki açıklayıcı olgu ve epistemolojik bilinmezliği" örneklendirdiğini savunmaktadır.[46] Winkies'te sohbet eden iki adamın sohbetine konu olan canavar, filmin sonunda Diane'in intihar etmesinin hemen öncesi ile sonrasında tekrar gözükür. Bulkeley'e göre bu sahnede rüyalar üzerine yapılan sohbet, "filmde ne olup bittiğini anlamanın yeni bir yolu" olarak tanımlanmaktadır.[46]

Filozof ve film teorisyeni Robert Sinnerbrink, Diane'in intiharı sonrasında görünen imgelerin "rüya ve gerçeklik" açıklamasına ters düştüğünü belirtir. Diane kendisini vurduktan sonra yatağı dumanlar arasında kaybolur, Betty ile Rita birlikte ışıklar içinde gözükür ve Club Silencio'nun balkonundaki kadının "silencio" diye fısıldamasının ardından ekran kararır. Sinnerbrink filmin sonu için "sondaki imgeler gerçeklik ve hayal arasında kalmış olup belki de sinematik imgenin metafiziksel boyutunu ifade edebilir" ve "son sahne, Diane'in ölmek üzereyken aklından geçenleri, en sonda kullanılan 'silencio' ifadesi ise gerçek ölüm anını gösterebilir" şeklinde iki farklı çıkarımda bulunmuştur.[42] Aynı sahneyle ilgili olarak film teorisyeni Andrew Hageman, "Betty/Diane'in intiharını takip eden doksan saniyelik son kısım, onun ölmeden hemen önce bilinçli olarak kafasından geçenleri göstermektedir".[47]

Film teorisyeni David Roche, Lynch filmlerinin sadece basit detektiflik hikâyelerinden ibaret olmadığını, filmlerin konusunun anlaşılabilmesi için izleyicilerin kendilerini detektif rolüne büründürmeye zorladığını ve Lynch'in diğer filmleri gibi Mulholland Çıkmazı'nda da "hikâye ile diegesisin aynı anlama geldiği hatasına düşen izleyicilerin bu hatasıyla oynayarak onların mantıklı bir diegesis isteğini" boşa çıkardığını yazmıştır.[48] Roche ayrıca filmde çeşitli gizemler olduğunu, izleyicilerin hikâyeden bir anlam çıkarmaya zorlansa dahi karakterlerin bu gizemleri çözmediğini ve Mulholland Çıkmazı'nın izleyicilere bir sorunun çözümünü gösterdiği için değil, filmin kendisinin bir gizem olduğunu ve seyirci-detektifin bundan bir anlam çıkarmaya çalıştığı için bir gizem filmi olduğunu belirtmektedir.[48]

Mulholland Çıkmazı'nın başlarında Rita'nın yolu Sunset Bulvarı'ndan da geçmekteydi. Bazı eleştirmenler bu noktayı da göz önünde bulundurarak filmi, Hollywood ile ilgili kırık hayaller içeren başka bir film olan Billy Wilder'ın yönettiği 1950 yapımı Sunset Bulvarı ile karşılaştırdı.[6][25][49] İki film de adını Los Angeles'taki caddelerden almakta ve Holywood'a karşı eleştiriler içermekteydi.[50] Club Silencio'nun "rüya fabrikası" Hollywood'un yer altı dünyasını yansıttığını belirten Robert Sinnerbrink, mekânda çıkan sihirbazın söylediği "Bando yok. Orkestra yok. Bütün bunlar sadece bant kaydı. Bando yok ve hala bandoyu duyuyoruz (...) Bütün bunlar sadece bir illüzyon." sözlerinin Hollywood'a bir gönderme olduğunu belirtti.[42]

Lynch'in "gerçeği maskeleyen bir dış görünüşten fazlasını sunduğunu, kendisinin saf kötülüğe inandığını ve izleyicileri yalanlarla kandırarak filmde de bu kötülüğü sakladığını" belirten film eleştirmeni Gregory Weight, filmde yaşananlar konusunda izleyicileri uyardı.[51] Buna ek olarak Lynch'in filmde Ann Miller, Lee Grant ve Chad Everett gibi yaşlı oyuncuları oynatarak nostaljik filmlere ve gerçek sanatın eski dönemdeki filmlerde gerçekleştirildiğine dikkat çekmek istediğini belirtti. Betty'nin olağanüstü oyunculuk yeteneklerine sahip olarak betimlendiğini ve bu yeteneklerin eğlence sektöründeki güçlü insanlar tarafından fark edildiğini de sözlerine ekledi.[51] Nostaljik filmler ile Hollywood'daki bozulma arasındaki mukayeseyi yorumlayan Steven Dillon, Mulholland Çıkmazı'nın Hollywood kültürü eleştirisi olduğu kadar sinefili (filmlere ve film yapımına karşı aşırı ilgi) karşıtı bir film olduğunu yazmaktadır.[52]

Filmi izledikten sonra kendince bir açıklama getiren Laura Elena Harring, "Filmi ilk gördüğümde hikâyenin Hollywood hayalleri, yanılsamaları ve takıntıları hakkında olduğunu düşündüm. Aslında hiçbir şeyin, özellikle Hollywood yıldızı olmanın göründüğü gibi olmadığı konusuna parmak basmakta. İkinci ve üçüncü defa izlediğimde, kendi kimliğimize değindiğini düşündüm. Kim olduğumuzu biliyor muyuz? Sonrasında ise filmde farklı şeyler görmeye devam ettim (...) Filmden çıkarılan şey veya filmin ne hakkında olduğu konusunda herhangi bir doğru ya da yanlış yok. Sürekli olarak kafa yormanızı ve sorular sormanızı gerektiren bir film bu. 'Tekrar izleyeceğim bir film bu.' yahut 'Mutlaka ikinci kez izlemeniz gereken bir film.' diyenleri birçok kez duydum. Film gerçekten sizin ilginizi çekiyor. Filmi anlamak istiyorsunuz; ancak filmin kendisini anlatmak isteyen bir film olduğunu sanmıyorum. Size sorular sordurarak asıl amacına ulaşmış oluyor." sözlerini kullandı.[53]

Betty ile Rita arasındaki ilişki içtenliğe dayanırken Diane ile Camilla arasındaki ilişki geçici bir histen öteye gitmemektedir. Premiere dergisinde yapılan filmin bir incelemesinde Betty ile Rita arasındaki ilişki "muhtemelen bir Lynch filminde tasvir edilen en sağlıklı ve en pozitif aşk hikâyesi" sözleriyle betimlendi.[54]

Salon adlı web sitesinde yer alan ve Zacharek Stephanie tarafından yapılan incelemede, Betty ile Rita'nın girdiği cinsel ilişkiyi gösteren sahne "filmin üstünü örtecek kadar kuvvetli bir erotizm içeren, kendisinden önce ve sonra gelen her bir sahneyi renklendiren" olarak nitelendi.[55] Amerikan kablolu televizyon ağı IFC, Betty ve Rita ikilisini 2000'lerin temsili çifti seçti.[56]

New Literary History dergisinde Heather Love tarafından yazılan ve filme "lezbiyenin eserdeki trajik bir karakter olması" açısından bakan bir film analizinde, medyanın filme karşı tepkisinin şu şekilde olduğu belirtildi: "Eleştirmenler, filmdeki seks sahnelerinin detayından ve uzunluğundan -ortada kadınlar arasındaki bu eşcinsel arzudan en çok kimin hoşlanacağına ilişkin bir yarış varmışçasına- hayranlıkla bahsettiler."[57] Çok güzel ve boşta (sevgilisiz) olan Camilla'nın, Adam'ı seçip Diane'i reddetmesinin, sinema ve edebiyatta daha önceleri de kullanılan klasik bir tema olduğunu belirten Love; filme yönelik eleştirilerde Betty ile Rita ve Diane ile Camilla arasındaki tezat oluşturan ilişkilerin "dünyadaki en seksi şey olmakla birlikte, temelinde üzücü ve hiç de erotik olmayan bir yapıya sahip" olduğu düşüncesinin öne çıktığını, bunun da "heteroseksüel düzenin kendini terk edilen kadın üzerinde yarattığı ezici etkilerle teyit etmesine dayandığını" yazdı.[57]

Naomi Watts ve Laura Elena Harring'in bu ilişki hakkında medyaya yansıyan görüşleri ise farklılık ve çeşitlilik göstermekteydi. Bu sahneyle ilgili olarak Watts, "Sahneyi erotik görmüyorum, yine de öyle algılanıyor olabilir. Sahneyi son gördüğümde gözümden yaşlar süzüldü; çünkü hikâyenin nasıl sonuçlanacağını biliyordum. Beni biraz üzdü." ifadelerini kullandı.[58] Başka bir röportajında ise "İlgili sahnelerin ekranda bu kadar doğal ve gerçekçi gözükmesinden oldukça etkilendim. Bu kızlar gerçekten birbirine âşık gözüküyorlar ve bu ilginç bir şekilde erotik." dedi.[59] Harring ise konu hakkındaki düşüncelerini "Sevişme sahnesini içimden gelerek oynadım. Rita'nın, Betty'nin ettiği yardımdan oldukça müteşekkir olmasının ardından ona hoşça kal ve iyi geceler dedim, kalbimin derinliklerinden gelen bir teşekkür ettim, onu öptüm ve sonrasında birden ikimizi de bir enerji kaplayıverdi. Tabii hafızamı kaybetmiş olduğumdan bunu daha önce yapıp yapmadığımı bilmiyordum, ama ikimizin de gerçekten lezbiyen olduğunu düşünmüyorum." sözleriyle paylaştı.[60]

Rita'nın çantasından çıkan üçgen biçimindeki mavi anahtarın Diane, Camilla ve Adam üçlüsü arasındaki ilişkiye bir gönderme olabileceğini söyleyen Robert Sinnerbrink, Rita'nın bu anahtarı kullanarak açtığı kutunun Rita/Camilla'nın gerçek kimliği ile Betty/Diane'in ona olan öldürücü isteğini ortaya çıkararak filmin ilk kısmında anlatılan rüyayı sona erdirdiğini belirtmektedir.[42] Mavi kutunun, filmdeki diğer sembollerle de kesişen birçok anlamı olduğunu ve kutuya tek bir anlam yüklemenin doğru olmadığını belirten film eleştirmeni Allen B. Ruch; "Kutu, temel olarak Diane'in rüyasında kurguladığı dünyada yer almasını istemediği bastırılmış anılarını ve birtakım gerçekleri temsil etmektedir. Gerçekte Camilla'nın ölümünü simgeleyen anahtarı alan Diane'in aklında 'Bu anahtar neyi açıyor?' sorusu belirir ve kendi sorusunun yanıtını yine kendince, rüyasında açıklamaya çalışır. Benzer şekilde canavar ve yaşlı ikili de birtakım şeylerin şekle bürünmüş halidir. Kendisinin biçimsizleştirilmiş (yahut mahvolmuş) egosunu temsil eden canavar, her görünüşünde biraz daha değişikliğe uğramıştır (...) Ancak canavar, sadece kötü bir figür değil, Diane'in rüyasını çözümlemesi ve gerçeğin farkına varması için uğraşan bir varlık." ifadelerini kullanmış ve kutuyu Pandora'nın kutusuna benzeterek, açılmasının sonucunda Diane'in kişisel evreninin çöküşüne yol açtığı ifade etmiştir.[61]

Robert Sinnerbrink, Rita ile birlikte Diane Selwyn'in evine gittiklerinde Betty'nin giydiği gri elbisenin, 1958 yapımı Ölüm Korkusu (Vertigo) adlı filmde Madeleine'in giydiği elbiseye yapılan bir atıf olduğunu belirtmektedir.[42] Rita ile Betty'nin yüzlerinin çakıştığı bir sahnenin ise 1966 yapımı Persona adlı filmde yer alan bir sahneye gönderme olduğunu ifade etmektedir.[42]

Soldan sağa sırasıyla Naomi Watts, David Lynch, Laura Elena Harring ve Justin Theroux, 2001 Cannes Film Festivali sırasında

Yönetmenliğini Lynch'in üstlendiği 1997 yapımı Kayıp Otoban filminin yapım ekibinde yer alan ve filmde küçük bir rolde de oynayan Jennifer Syme'ın 2 Nisan 2001 günü geçirdiği trafik kazasında hayatını kaybetmesinin ardından Lynch, filmin sonundaki jeneriğe eklediği ifadeyle filmi Syme'a adadı.[70] Mulholland Çıkmazı'nın ilk gösterimi 16 Mayıs günü, 2001 Cannes Film Festivali sırasında yapıldı. Festival kapsamında verilen En İyi Yönetmen ödülünü Lynch, Orada Olmayan Adam filminin yönetmeni Joel Coen ile birlikte kazandı.[71] 8 Ekim 2001 tarihinde, Amerika Birleşik Devletleri'nde Universal Pictures tarafından beş salonda gösterime sokulan film, geniş çapta gösterime girişini 12 Ekim günü yaptı ve ülke genelindeki altmış altı salonda gösterilmeye başlandı. İlk haftasında $587.591 hasılat elde etti. 19-25 Ekim günleri arasında gösterildiği salon sayısı 247 ile maksimuma ulaşmasının ardından sonraki günlerde bu sayı giderek düştü. 9 Mayıs 2002'ye kadar ABD sinemalarında kalan film, ülke genelinde toplamda $7.220.243 hasılat elde etti. Kanada'daki salonlarda TVA Films tarafından vizyona sokulan film, diğer ülkelerde StudioCanal tarafından dağıtıldı. ABD dışındaki ülkelerden elde ettiği $12.892.096'lık hasılatla birlikte toplam hasılatı $20.112.339'a ulaştı. Film, ABD dışındaki en çok hasılatı $3.639.652 ile Fransa'da elde etmişti.[72]

Mulholland Çıkmazı'nın çok az özel seçenek yer alan DVD sürümü Nisan 2002'de, Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada'da yayımlandı. Bu sürümde filmin bölümleri arasında geçiş yapma özelliği yer almamakta ve bölüm atlama tuşuna basıldığında filmin en sonuna gidilmekteydi. Bu özelliği bilinçli olarak istemediğini belirten Lynch, bu sayede izleyicilerin filmi bir oturuşta bitireceğini düşündüğünü söyledi.[73] Diğer yandan DVD kutusunun içerisinde, bazı eleştirmenler tarafından "dikkat dağıtma amaçlı" olarak nitelendirilen "Bu Gerilimi Anlamanız için David Lynch'in 10 İpucusu" başlıklı bir kart bulunmaktaydı.[69] Filme on üzerinden dokuz, filmin DVD sürümüne ise on üzerinden sekiz puan veren Eccentric Cinema adlı web sitesinin yazarlarından Nick Coccellato, DVD'de yer alan özel seçeneklerin azlığıyla ilgili olarak "filmin var olan gizemlerine yenilerini eklediğini" yazdı.[74] Amerika Birleşik Devletleri dışında ve daha sonraları yayımlanan DVD sürümlerinde ise Cannes Film Festivali'nde Lynch ile yapılan röportaj ve filmin festivaldeki ilk gösteriminden bazı görüntüler yer aldı.[75]

13 Eylül 2010 tarihinde filmin Blu-ray Disc sürümü, Optimum Home Entertainment tarafından StudioCanal Collection adlı serinin bir parçası olarak Avrupa'da piyasaya sürüldü.[76] Bu sürümde; Thierry Jousse ile yapılan In the Blue Box başlıklı bir önsöz, daha önceleri hazırlanmış olan ve yönetmenler ile eleştirmenlerin yer aldığı bir belgesel, On the Road to Mulholland Drive ve Back to Mulholland Drive adlı filmin yapımına dair iki belgesel ve filmin yapımında emeği geçen kişilerin bir kısmıyla yapılan röportajlar yer almaktaydı.[77] Bu ürün aynı zamanda, Fil Adam'ın ardından bu seri kapsamında yayımlanan ikinci David Lynch filmi olmuştu.[78]

Filmin yayımlanmasının ardından iki eleştirmen, filmin "yakın dönem sinema tarihindeki en sert hakaretleri de en güzel iltifatları da elde eden" bir yapım olduğunu belirtti.[79] Lynch'in önceki filmleriyle ilgili genel olarak negatif veya karışık değerlendirmeler yapan Chicago Sun-Times yazarlarından Roger Ebert, "Mulholland Drive, David Lynch'in önceki çalışmalarından Vahşi Duygular (Wild at Heart) ve Kayıp Otoban'ı (Lost Highway) affettirecek kadar iyi. En azından bu son deneyinde, deney tüpleri kırılmamış. Kara film tarzında, sürrealist bir rüyayı anlatan film, anlamını yitirdikçe izleyicilerin daha da çok ilgisini çekmekte." yorumlarını yaparak filme tam puan verdi.[3] 2012 Kasım'ında ise filme, "Mükemmel Filmler" başlıklı listesinde yer verdi.[80] Filmin, Federico Fellini'nin 8½ adlı filmiyle benzer kalitede olduğunu belirten The New York Times yazarlarından Stephen Holden, filmi "Yakından bakınca bunun uzun zamandır karşılaştığımız en büyük ve salakça sinema şöleni olduğunu anlıyoruz: bir film yapımcısının kişisel eğlence dünyasında geçen bir yolculuk. Filmlerin gücünü sorgulaması, açlığı dindirilemeyecek bir şeytanın çığlıklarını duyabileceğiniz bir zemin hazırlıyor." sözleriyle tanımladı.[11] San Francisco Chronicle'dan Edward Guthmann ise filmi "düşsel imgeler ile şiddetli ve sıklıkla umursamaz hayal gücü ögeleri nedeniyle coşturucu" olarak tanımladı ve "Ağır ilerlemesinde hipnotize edici bir yan var. Verdiği önsezi hissiyatı ve zamanda kaybolmuş atmosferiyle (...) bizi kendisine bağlıyor, büyülüyor ve eğlendiriyor. 146 dakika boyunca insanı çileden çıkarması, Lynch'in hâlen formunda ve sinirlerimize dokunmada bir usta olduğunu gözler önüne seriyor." ifadelerini kullandı.[81] Rolling Stone dergisinden Peter Travers'ın film hakkındaki görüşleri "Mulholland Çıkmazı, filmleri yeniden hayatta gibi hissettiriyor. Bu günahkar mutluluk Lynch için taze bir başarı ve sıkıntılı bir yılda yapılmış en iyi filmlerden biri demek. Görsel cesaret, bayıltıcı erotizm ve bir fahişenin parlak dudak boyasına benzeyen renklerle bezeli bu bebek gibisi yok." şeklinde oldu.[82] The Village Voice''taki yazısında J. Hoberman "Bu coşkulu fantezi cümbüşü (...) kesinlikle Lynch'in Mavi Kadife ve Eraserhead'den sonraki en sağlam filmi. Kayıp Otoban'daki rockabilly çöküşünde onu başarısız kılan etmenlerin -kötü karakterlerin serbest biçimde ortada dolaşması, ruhsal geçişlerdeki mantıksızlıklar, kışkırtıcı biçimde elenen konu başlıkları, gereksiz almaşık evrenler gibi- etkisi başarılı bir biçimde silinmiş görünüyor." sözleriyle filmi yorumladı.[83]

Genel olarak eleştirmenlerden olumlu eleştiriler alan film, ki çeşitli film eleştirilerini derleyen ve ortalama bir puan veren Rotten Tomatoes adlı web sitesinde %81'lik bir orana sahiptir,[84] bazıları tarafından olumsuz yönde eleştirilere maruz kaldı. The New York Observer'daki yazısında 2001 yılı içerisinde gördüğü en kötü filmin Mulholland Çıkmazı olduğunu söyleyen Rex Reed, film için "aptalca ve abuk sabuk saçmalıklarla dolu" tanımlamasını yaptı.[85] New York dergisinden Peter Rainer, "Kendisinin diğer ucube festivaline benzer rüyalara sahip filmlerinden daha çok beğensem de hâlen umutsuz bir vaka. Lynch'in kendisini yenilemesi ve bir süreliğine kreatinler, hemoglobinler ve zombilerden uzak durması gerekiyor." diyerek yönetmenin diğer filmleri gibi bunu da beğenmediğini yazdı.[86] Desson Howe, The Washington Post'ta yer alan yazısında film için "Mulholland Çıkmazı'nın ne anlattığı hakkında bir fikriniz oluştuysa, operatörler şu anda bir ipucu için bekliyorlar." diyerek filmin anlamsızlığından yakındı.[87] Variety dergisindeki incelemesinin büyük bir kısmında olumlu yönde eleştiriler yapan Todd McCarthy, olumsuz görüşlerini "Film, mantıklı ve uyumlu bir akışa sahip bölümden Lynch'in hayal dünyasına ani bir geçiş yapıyor (...) 45 dakikalık finalde izleyicileri ters köşeye yatıran bir sisteme geçiş yapan Lynch, bu kısımda açık veya önceki kısımla herhangi bir mantıklı bağlantısı olmayan bir alternatif gerçeklik kurgusu yaratıyor. İkiz Tepeler gibi diğer çalışmalarından da aşina olduğumuz bu aniden gerçekleşen şaşırtıcı değişim, bu aşamaya kadar oldukça zekice ilerleyen muhteşem kurgudan koptuğundan dolayı beni hayal kırıklığına uğratıyor." sözleriyle dile getirdi.[88] Benzer düşünceleri paylaşan James Berardinelli de "Lynch izleyicisini kandırıyor, ayağımızın altındaki kilimi aniden çekiveriyor. Birdenbire her şeyi bir kenara fırlatarak, yalnızca aklımızı karıştırma amacı güden bir kısma geçiş yapıyor. Hiçbir şey bir anlam ifade etmiyor; çünkü olması gereken de tam olarak bu. Olaylarda herhangi bir amaç veya bir mantık yok. Lynch, bize büyük bir şaka yapmaya çalışmış."[89] Film teorisyeni Ray Carney "Söylemeniz gereken bir şey yoksa, tüm bu duygusal ilişkileri ve anlatımdaki gariplikleri kullanmaya ihtiyacınız olmaz. Karakterlerin gerçekten bir ruhu varsa, tıpatıp aynı görünümlü iki farklı karakterleri ve karanlık tipteki figürleri kullanmasanız da olur." direyerek filmin ilk kısmının gereksiz noktalarla dolu olduğunu anlattı.[90]

Mulholland Çıkmazı; Los Angeles Film Eleştirmenleri Birliği,[91] Cahiers du cinéma,[92] Indiewire,[93] Slant Magazine,[94] Reverse Shot,[95] The Village Voice[96] ve Time Out New York[97] tarafından 2000'lerin en iyi filmi seçildi. Film Comment tarafından eleştirmenler, programcılar, akademisyenler, film yapımcıları ve diğer benzer meslek gruplarına sahip kişiler arasında yapılan bir oylama sonucunda da 2000'lerdeki en iyi film Mulholland Çıkmazı olarak belirlendi.[98] Aynı derginin okurları arasında yapılan ankette de film, birinci sıradaki yerini korudu.[99] 2000'lerin en iyi on filmi listeleri oluşturan The Guardian,[100] Rolling Stone eleştirmenlerinden Peter Travers,[101] The Canadian Press[102] ve Access Hollywood eleştirmenlerinden Scott Mantz'ın[103] listelerinde üçüncü; eleştirmen Michael Phillips'in listesinde ise sekizinci sırada yer aldı.[104] 2010 yılında, The Guardian tarafından o güne kadar yapılmış en iyi ikinci sanat filmi olarak gösterildi.[105] Los Angeles Times yazarları ve editörlerinden oluşan bir grup tarafından 2008 yılında belirlenen konusu Los Angeles'ta geçen ve son 25 yıla ait olan filmler listesinde 11. sırada yer aldı.[106] Sight & Sound, 2 Ağustos 2012'de yayımladığı en iyi filmler listesinde Mulholland Çıkmazı'na 28. sırada yer verdi.[107] Empire dergisi tarafından belirlenen gelmiş geçmiş en iyi 500 film listesinde ise 391. sırada yer aldı.[108] Birleşik Krallık televizyon kanalı Channel 4'da yayımlanan 50 Films to See Before You Die (Ölmeden Önce Görmeniz Gereken 50 Film) adlı program, Mulholland Çıkmazı'na 38. sırada yer verdi.[109] 2011 yılında Slate adlı çevrim içi dergi, Mulholland Çıkmazı'nı "Yeni Klasikler" başlıklı serisinin bir parçası olarak gösterdi ve 2000 yılından beri etkisini en çok sürdüren film olarak niteledi.[110] BBC tarafından 23 Ağustos 2016'da yayınlanan ve dünya genelinde 177 sinema eleştirmeninin görüşü değerlendirilerek oluşturulan "21. Yüzyılın En İyi Filmleri" listesinde ilk sırayı aldı.[111]

Mulholland Çıkmazı'nın veya kadrosundan herhangi bir ismin aday gösterildiği ve kazandığı ödüller aşağıdaki gibidir: