Hamas

Hamas (Arapça: حماس) veya resmî adıyla İslamî Direniş Hareketi (حركة المقاومة الاسلامية Harakat al-Muqawama al-İslamiya), Filistin Ulusal Yönetimi'nde seçimle belirlenmiş Filistin Parlamentosunda çoğunluğu elinde tutan Filistinli paramiliter örgüt ve Sünni İslamcı siyasi parti.[1] Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği'indeki ülkeler ve uluslararası topluluklar tarafından terör örgütü olarak ilan edilmiştir.[2][3]

Hamas
حركة المقاومة الاسلامية
Kurucu Şeyh Ahmed Yasin, Abdülaziz el-Rantisi ve Mahmud Zahar
Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye
Siyasi Büro Başkan Yardımcısı Musa Ebu Marzuk
Kuruluş tarihi 1987
Merkez Gazze, Filistin
İdeoloji Filistin milliyetçiliği
Sünni İslamcılık
Uluslararası üyelik Müslüman Kardeşler
Yasama Konseyi
74 / 132
Parti bayrağı

Kuruluşu ve gelişimi

1987 yılında Şeyh Ahmed Yasin, Abdülaziz el Rantisi ve Muhammed Taha tarafından İlk intifadanın başlangıcında Mısır'daki Müslüman Kardeşler örgütünün Filistin kanadı olarak kuruldu.

1988 yılındaki siyasi programında parti, Filistin'in asla Müslüman olmayanlar tarafından etrafı çevrilebilecek bir İslam ülkesi olamayacağını ifade etmekte ve Filistinli Müslümanlar için Filistin'in kontrolünü İsrail'den almak adına kutsal bir savaş vermenin dini bir görev olduğunu söylemekteydi. Bu tespit, 1988 yılında İsrail'i tanıyan Filistin Kurtuluş Örgütü ile Hamas'ı çatışma noktasına getirdi.[4]

1992 yılı sonunda Gazze'de 600 cami vardı. Hamas etkileme gücünü sendikalara, üniversitelere, çarşılara, meslek örgütlerine ve 2004'te başlayan yerel siyasi mücadelelere genişletmeden önce vaazlar ve hayır işleri ile kendine sempatizan topladı.

Terörizm Suçlaması

Örgüt, 1993 ve 2005 yılları arasında İsrailli sivillere ve askerlere yönelik intihar saldırılarında bulunmuştur. Hamas, Kanada,[5] Avrupa Birliği,[6] İsrail,[7] Japonya[8] ve Amerika Birleşik Devletleri'nde[9] terör örgütleri listesine alınmıştır. Örgütün askeri kanadı, İzzeddin el Kassam Tugayları, Avustralya[10] ve Birleşik Krallık'ta[11] terör örgütleri listesinde yer almaktadır.

Eylemler

Hamas tarafından gerçekleştirilen eylemlerin bazıları şunlardır:

  • 6 Temmuz 1989 Kiryat Ye'arim yakınlarında meydana gelen bir intihar saldırı sonucunda 22 kişi öldü.
  • 6 Nisan 1994 tarihinde Afula'da (İsrail) bir otobüste meydana gelen intihar saldırı sonucunda 8 kişi öldü.[12]
  • 13 Nisan 1994 tarihinde Hadera'da bir otobüs durağında meydana gelen intihar saldırısının sonucunda 5 kişi öldü.
  • 19 Ekim 1994 tarihinde İsrail'in başkenti Tel Aviv'de meydana gelen bir intihar saldırısı sonucunda 22 kişi öldü.
  • 11 Kasım 1994 tarihinde Netzarim'de meydana gelen bir intihar saldırı sonucunda 3 kişi öldü.
  • 4 Eylül 1997 tarihinde Hamas militanlarınca gerçekleştirilen Kudüs'teki Ben Yehuda Caddesi'nde meydana gelen intihar saldırısı sonucunda 8 kişi öldü. Ölen üç kişi Hamas militanıydı.
  • 1 Haziran 2001 tarihinde Tel Aviv Dolphinarium'un kapısında meydana gelen intihar saldırısında yaşları 14 ile 21 arasında değişen 21 kişi öldü ve 120'den fazla insan yaralandı.[13]
  • 9 Ağustos 2001 tarihinde Kudüs'teki Sbarro adlı restoranda meydana gelen intihar saldırısı sonucunda 7'si çocuk 15 kişi öldü ve 130 kişi yaralandı.
  • 2 Aralık 2001 tarihinde Kudüs ve Hayfa’da meydana gelen dört patlamada 26 kişi öldü, 220 kişi yaralandı. Saldırıları Hamas üstlendi.[14]
  • 9 Mart 2002 tarihinde Kudüs'te bir kafeteryada düzenlenen intihar saldırısının sonucunda 11 kişi öldü ve 54 kişi yaralandı.[15]
  • 31 Temmuz 2002 tarihinde İbrani Üniversitesi'nde meydana gelen intihar saldırısının sonucunda çoğu ABD vatandaşı 9 kişi öldü ve 100'e yakın kişi yaralandı.[16]
  • 5 Mart 2003 tarihinde Hayfa'da düzenlenen bir intihar saldırısı 7 İsraillinin ölümü ile sonuçlandı. Saldırının sorumluluğunu Hamas üstlendi.
  • 11 Haziran 2003 tarihinde Kudüs'teki bir intihar saldırısında 17 kişi öldü. Saldırının sorumluluğunu Hamas üstlendi.
  • 19 Ağustos 2003 tarihinde Kudüs'te bir intihar saldırısında 6'sı çocuk 23 kişi öldü. Saldırının sorumluluğunu Hamas üstlendi.
  • 9 Eylül 2003 tarihinde Kudüs Hillel Café'de gerçekleşen intihar saldırısı sonucunda 7 kişi öldü ve 70 kişi yaralandı.[17]
  • 4 Ekim 2003 tarihinde Hayfa'daki bir restoranda meydana gelen intihar saldırısı sonucunda 21 kişi öldü. Saldırının sorumluluğunu Hamas üstlendi.
  • 4 Mart 2004 tarihinde Aşdod Liman'ında gerçekleşen iki intihar saldırısının sonucunda 10 kişi öldü ve 10 kişi yaralandı.
  • 31 Ağustos 2004 tarihinde Beerşeba'daki iki intihar saldırısı sonucunda 16 İsrailli öldü. Saldırının sorumluluğunu Hamas üstlendi.
  • 27 Aralık 2008 tarihinde İsrail'in operasyonlarının ardından Hamas'ın gerçekleştirdiği roket saldırıları sonucunda 4 İsrailli öldü.[18]

İkonoklazm:

  • 2007 yılında Hamas örgütü Gazze'deki tek heykel olan "Meçhul Asker Anıtı"nı, heykelin dinen yasak olduğu gerekçesiyle yıktı.[19]

Amaçları

Örgütün kuruluş amacı 1948 öncesi İsrail'in işgal ettiği Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ni kapsayan topraklarda yeniden Filistin İslam devletini kurmak. ABD Dışişleri Bakanlığı'na göre örgüt yurt dışında yaşayan Filistinliler, İran hükûmeti ve Arap ülkelerinden gelen yardımlarla finanse edilmektedir.[20]

6 Mayıs 2005 tarihinde yapılan Filistin genel seçimlerinde El Fetih oyların yüzde 56'sını, Hamas ise yüzde 33'ünü aldı. Fetih 84 yerden 45'ini kazandı. Hamas 23 yerde seçimi kazandı. Bunlar arasında üç büyük şehir de vardı: Kalkilya, Refah ve Beyt Lahiya. 15 yerde bağımsızlar ya da diğer gruplar kazandı. Avrupalı gözlemcilerin 'adil ve demokratik' olarak nitelendirdiği seçimde 400 bin Filistinli oy kullandı. Katılım Gazze'de yüzde 80 Batı Şeria'da yüzde 70 oranında oldu. Hristiyanların kalesi olan Beytüllahim'de 15 sandalyeli yerel meclisin Müslümanlara ayrılan 7 sandalyesinin 5'ini Hamas kazandı. 16 Aralık 2005'te yapılan Batı Şeria'daki yerel seçimlerde de Hamas önemli başarı elde etti. Dört büyük kentteki belediye seçiminin üçünü (Nablus, Cenin ve El Bireh'i) Hamas kazandı. Ramallah'ta ise bağımsızlar koalisyonu seçimi aldı. Toplamda Fetih'in oy oranı Hamas'tan fazla çıktı. Bu seçimde 148 bin seçmenin yüzde 75'i oy kullanmıştı[21]

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. "Hamas sweeps to election victory" 26 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. BBC News
  2. "Hamas declared a terrorist organisation by the European Court of Justice" (PDF). United States Department of State. Nisan 2006. 15 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2019.
  3. "Hamas declared a terrorist organisation by the European Court of Justice". Independent. 26 Temmuz 2014. 27 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2019.
  4. "Britannica - Hamas". 16 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2009.
  5. (İngilizce) Kamu Güvenliği Kanada 26 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  6. (İngilizce) Avrupa Birliği Konseyi 5 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  7. (İngilizce) İsrail Dışişleri Bakanlığı 14 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  8. (İngilizce) Japonya Dışişleri Bakanlığı 23 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  9. (İngilizce) ABD Dışişleri Bakanlığı 10 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  10. (İngilizce) Avustralya hükümeti 4 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  11. (İngilizce) Birleşik Krallık hükümeti 14 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  12. Erased in a Moment: Suicide Bombing Attacks Against Israeli Civilians
  13. "The Palestinian Authority-Hamas Collusion - From Operational Cooperation to Propaganda Hoax Ely Karmon". 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2012.
  14. "Kronoloji". 4 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2012.
  15. "Suicide bombing at Cafe Moment in Jerusalem - 9-Mar-2002". 15 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2012.
  16. Hamas, İbrani Üniversitesi’ne saldırdı: 7 ölü, 86 yaralı
  17. Hamas'ın gerçekleştirdiği bazı saldırılar.
  18. Hamas: The Islamic Resistance Movement
  19. "milliyet.com.tr". 19 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2013.
  20. (İngilizce) ABD Dışişleri Bakanlığı 9 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  21. (İngilizce)"Hamas wins in West Bank local elections", bbcnews.com, 17.12.2005 (Hamas - Bora Bayraktar) 7 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.