Şarm el-Şeyh Memorandumu

	Arap-İsrail savaşları
İsrail-Filistin barış süreci
	İsrail
	Batı Şeria, Gazze Şeridi, Golan Tepeleri a
Görüşmelere katılan taraflar
; Filistin yönetimi	; İsrail
Barış sürecinin geçmişi
	Camp David Sözleşmesi · Madrid Konferansı; Oslo Anlaşması / Oslo II · Hebron Protokolü; Wye Nehri / Şarm el-Şeyh Memorandumu; Camp David Zirvesi · Taba Zirvesi; Yol haritası · Annapolis Konferansı
Başlıca pazarlık konuları
	Antisemitizm teşvikleri · İsrail yerleşimleri; İsrail Batı Yakası Duvarı · Yahudi devleti; Filistinli göçmenler · Filistin Devleti; Kutsal yerler · Kudüs'ün durumu
Bugünkü önderler
Mahmud Abbas; Salam Fayyad	Ehud Olmert; Şimon Peres
Uluslararası arabulucular
	Diplomatik Dörtlü · Arap Birliği · Mısır
a	Golan Tepeleri, İsrail-Filistin barış sürecinin bir parçası değildir.

Şarm el Şeyh Memorandumu, 4 Eylül 1999'da İsrail Başbakanı Ehud Barak ile FKÖ Lideri Yaser Arafat tarafından Mısır'ın Şarm El-Şeyh kentinde ABD gözlemciliğinde imzalanan memorandum.

Memorandumun arka planı ve imzalanması

Wye Nehri Memorandumu'nda İsrail ve Filistin Ulusal Otoritesi taraflarının üzerinde anlaştıkları konuların gerçekleştirilmesi için bir takvim oluşturmuşlardı. Ancak, her iki tarafın da bu takvimi takip etmemesi üzerine yeni bir takvimin oluşturulmasına ihtiyaç duyuldu. Bu amaçla İsrail'in yeni seçilen başkanı Ehud Barak ile Yaser Arafat, Mısır'da bir araya geldiler. 4 Eylül 1999 tarihinde imzalanan antlaşma ile taraflar, 1993'te imzalanan Oslo I'i izleyerek tüm antlaşmaların gereklerine uyacaklarına tekrar taahhüt ettiler.

Antlaşmada en önemli konu ise müzakerelerdeki ara dönemin bir an önce sona erdirilmesi ve nihai statü görüşmelerine geçilmesiydi. 1993 Oslo I'de oluşturulan takvime göre nihai statü görüşmeleri için verilen süre, 4 Mayıs 1999 tarihinde bitmekteydi. Bu tarihin aşılması nedeniyle Şarm el Şeyh Memorandumu'nda verilen süre 13 Mart 2000 tarihine kadar uzatıldı ve taraflar bu tarihe kadar bir taslak oluşturmaya çağrıldılar. Bu çağrıya dayanarak ABD, Kasım 1999'da Temmuz 2000'e kadar yapılan çalışma toplantılarına kolaylaştırıcı bir rol üstlenerek katıldı. Amaç, nihai statü antlaşmasına ön hazırlık olan taslağı mayıs ayı itibarıyla bitirmek ve böylece Şarm El-Şeyh'te belirtilen takvimi yerine getirmekti.[1]

Memorandum sonrası

ABD, çatışmalar sebebiyle aksayarak devam eden toplantıların sonuçlanabilmesi çaba harcamaktaydı. Başkan Bill Clinton, İsrail-Filistin Barış Antlaşması'nı Kasım 2000 tarihinde sona erecek çalışma toplantılarına ve birtakım sorun ve gecikmelere rağmen, nihai statünün görüşüleceği bir zirvenin toplanılması için yeterli gördü ve tarafları Camp David Zirvesi'ne davet etti.

Bu memorandum İsraillilerin Batı Şeria'da yeniden yayılmasına olanak tanıyan, önemli ara dönem konuları gündeme getirmesi, en önemlisi ise sürekli yerleşim konusunda bir "çerçeve anlaşması" ve kapsamlı bir İsrail-Filistin barış anlaşması yapılması için kesin bir zaman belirlenmesini sağlamıştır.

Kaynakça

Berna Süer & Ayşe Ömür Atmaca (2007). Arap–İsrail Uyuşmazlığı. Ankara: ODTÜ Yayıncılık. ss. sf. 105-106. ISBN 9944-344-15-X.

Dış bağlantılar

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] Berna Süer & Ayşe Ömür Atmaca (2007). Arap–İsrail Uyuşmazlığı. Ankara: ODTÜ Yayıncılık. ss. sf. 105-106. ISBN 9944-344-15-X.